Iedereen die een spreekbeurt op school moet houden over judo, kan hier inspiratie vinden. Naast de basisinformatie over judo, zijn er de regels, judotoppers, en de geschiedenis.
Wat is Judo? Een Introductie
Judo is een Japanse verdedigingssport die ongeveer 120 jaar geleden werd uitgevonden door Jigoro Kano. Kano wilde een wedstrijdsport ontwikkelen die ongevaarlijk was en tegelijkertijd veel plezier zou opleveren. Hij verwijderde de gevaarlijke technieken zoals been- en nekklemmen, schoppen en slaan uit het jiu-jitsu en noemde deze nieuwe discipline judo. Judo betekent "de zachte weg".
De Geschiedenis van Judo
Judo kwam rond 1945 naar Europa, toen de opa en oma van de huidige generatie klein waren. In Nederland werd judo pas populair toen Anton Geesink in 1961 wereldkampioen werd. Mark Huizinga won in 2000 een gouden medaille op de Olympische Spelen.
Jigoro Kano was een klein, mager jongetje dat op school veel werd gepest. Daarom ging hij zich bekwamen in jiu jitsu en stichtte hij de beroemde Kodokan-dojo in Tokyo. Door de gevaarlijke technieken uit het jiu jitsu te verwijderen, ontstond judo. Zijn leerlingen konden door de goede spelregels veel met elkaar oefenen. Door de judotechnieken is zelfs een kleine judoka in staat een grote tegenstander te verslaan.
Op een speciaal bijeengeroepen toernooi op 10 juni 1886 op het politiebureau in Tokyo (Japan) kwam het Kodokan-team te staan tegenover 15 bekende jiu jitsu-vechters. Het Kodokanjudo bewees zijn superioriteit door in die wedstrijden 15 keer te winnen. Door dat succes werd judo een populairdere sport. In augustus 1888 verklaarde Jigoro Kano: "In onze Kodokan hebben wij een geheel nieuwe kunst ontwikkeld, onafhankelijk van al de oude Ryu. Wij hebben slechts basiselementen van die scholen gebruikt.
Lees ook: Wat maakt een voetbalelftal het beste ooit?
De Basis Principes van Judo
Judo is meer dan alleen een sport; het is een filosofie. Jigoro Kano bedacht judo om de mens als geheel beter te maken, zowel lichamelijk als mentaal. Enkele kernwaarden zijn:
- Wederzijds respect: Judo is samen leren, samen bewegen en samen plezier hebben.
- Discipline: Tijdens de trainingen leer je de regels en afspraken kennen, waarbinnen er veilig en goed met elkaar getraind kan worden.
- Zelfbeheersing: Je moet direct stoppen als er wordt afgeklopt.
- Weerbaarheid: Uit de geschiedenis blijkt dat men zich altijd weerbaar maakt door lichaam en geest te trainen.
Judo Technieken: Worpen, Grepen en Meer
Bij een judowedstrijd moet je de tegenstander met een worp, houdgreep, armklem of verwurging proberen te overwinnen. De JBN heeft opnames gemaakt van worpen, houdgrepen, armklemmen en verwurgingen zoals deze op de kyuposter - de weg naar de zwarte band - staan vermeld. Met deze video's willen wij gepassioneerde judoka's inspireren om nog meer aan de slag te gaan met de technieken die zij uiteindelijk moet kunnen demonstreren. Deze filmpjes met technieken en bijbehorende naamgeving zijn gebaseerd op de JBN richtlijnen voor de kyugraden.
De technieken die een judoka moet beheersen, staan op de Kyu-kaarten die in de dojo hangen. Daarnaast telt begrip van het spelletje judo ook mee.
Staande Technieken (Tachi-Waza)
Een judogevecht begint altijd in staande positie, dat heet ‘Tachi-Waza’. Tijdens het gevecht kan men overgaan naar een grondgevecht, dat heet ‘Ne-Waza’
Uchi-mata: Een van de meest iconische en dynamische worpen, vaak aangeduid als de “Inner Thigh Throw” (binnendijworp). Het is een krachtige techniek die explosieve kracht combineert met onberispelijke coördinatie. Deze worp werkt door met Tori’s been de binnenkant van Uke’s dij te vegen, terwijl ze Uke tegelijkertijd optillen en roteren, waardoor Uke in de lucht en op de mat belandt.
Lees ook: Voetbalcoach analyse
- Kuzushi (Balansverbreking): De eerste fase van Uchi-mata is Kuzushi, of het verbreken van de balans.
- Tsukuri (Positioneren): Tsukuri in Uchi-mata draait om het positioneren van Tori’s lichaam en het inzetten met de eerste en tweede stap. Tori moet diep instappen, zijn voet gebruiken om Uke’s been op te tillen en te leiden.
- Kake (Uitvoering): In de Kake-fase gebruikt Tori zijn benen om Uke’s been of dij te vegen, terwijl hij tegelijkertijd zijn lichaam roteert om Uke op te tillen en te werpen.
Ippon Seoi Nage: Ook bekend als de "Eenarmige Schouderworp", is een van de meest iconische en effectieve technieken in judo. Het combineert precisie, balansverstoring en explosieve uitvoering. Tori gebruikt een combinatie van Uke naar voren trekken en liften met de schouder en torso om Uke's balans te verstoren (kuzushi) en positioneert hem over zijn lichaam voor de worp.
O-soto-gari: Oftewel de "Grote Buitenwaartse Haak," is een klassieke judoworp die bekendstaat om zijn eenvoud, effectiviteit en veiligheid.
De-Ashi-Barai: Deze geavanceerde voetveeg draait om precisie en timing, en biedt een naadloze overgang van balansverstoring naar een beslissende worp.
Grondtechnieken (Ne-Waza)
Tijdens het gevecht kan men overgaan naar een grondgevecht, dat heet ‘Ne-Waza’.
- Houdgrepen (Osaekomi-waza): Het doel is om de tegenstander 20 seconden op zijn rug vast te houden voor een ippon.
- Armklemmen (Kansetsu-waza): Boven de 15 jaar kan een judoka een overwinning forceren door middel van een armklem, waarbij de tegenstander moet aftikken om blessures te voorkomen.
- Verwurgingen (Shime-waza): Net als bij armklemmen, kan een judoka boven de 12 jaar een overwinning behalen door een verwurging toe te passen, waarbij de tegenstander moet aftikken.
Judo Regels: Veiligheid en Sportiviteit
Er zijn enkele belangrijke regels om te onthouden:
Lees ook: Complete gids basketbalsokken
- Veiligheid voorop: Alles wat pijn kan doen is verboden.
- Respecteer je tegenstander: Je mag niet met je hand(en) of voet(en) in het gezicht van de andere judoka komen.
- Geen onnodig vasthouden: Je mag nooit alleen maar het hoofd vasthouden van de ander.
- Oefen alleen op de mat: Judo doe je alleen op de judomat, niet op straat.
- Hygiëne: Je moet schoon zijn en niets dragen of doen wat gevaarlijk kan zijn voor jezelf of voor anderen.
De Judo Band: Een Visuele Representatie van Vaardigheid
De band die een judoka draagt dient ervoor om de judogi (judojas) dicht te houden en de kleur geeft aan hoe ver je al bent met judo. Je begint met de witte band, voor elk bandexamen moet je een aantal grepen en worpen kennen. Hoe hoger je komt hoe meer worpen en grepen je moet kunnen en kennen. De grepen worden steeds moeilijker. Judoka's tot 12 jaar kunnen ook slippen halen, dit zijn tussenstapjes tot een bandexamen. Als je nog maar de helft van de grepen voor de gele band weet, krijg je de gele slip. Hoe beter je wordt in judo, hoe donkerder je band wordt. Dat gebeurt natuurlijk niet zomaar. Je moet daarvoor trainen en examens afleggen. Je leraar schrijft het resultaat in je jeugdpaspoort. Alleen dan is het geldig. Je kunt ook kleine stukjes judoband behalen op ieder examen tot de bruine band, dat zijn judoslippen.
Judo Wedstrijden: Van Voorbereiding tot Overwinning
Voorafgaand aan de wedstrijd wordt afgesproken wie van de twee judoka’s de witte of rode wedstrijdband over zijn judoband moet dragen, of bij (inter)nationale wedstrijden, wie een blauw pak moet dragen. Op die manier kunnen de scheidsrechters en het publiek nog beter zien wie er een punt scoort. Rood/blauw is altijd degene die als eerste wordt opgenoemd bij het gereedhouden voor een wedstrijd. De ander is dan automatisch wit.
- Scores: Een yuko score levert je 5 punten op. Een waza-ari-score levert je 7 judopunten op. Twee waza-ari is één ippon. Een ippon is de hoogste score die je in een partij kunt behalen, 10 judopunten. Als een judoka een ippon heeft gescoord, is de wedstrijd direct afgelopen.
- Verloop van de wedstrijd: Een wedstrijd begint als de scheidsrechter hajimé roept. Als hij maté roept, wordt er even gestopt en bij sore made is de wedstrijd afgelopen. Men kan een ippon scoren door de tegenstander met voldoende snelheid en kracht grotendeels op de rug te werpen, of door de tegenstander 20 seconden op z’n rug vast te houden. Boven de 12 jaar kan dat ook door een overgave als de tegenstander aftikt door een verwurging en boven de 15 jaar met een armklem.
Bekende Nederlandse Judoka's
Nederland heeft een rijke geschiedenis in de judosport, met verschillende bekende judoka's die internationale successen hebben behaald:
- Anton Geesink: De eerste niet-Japanse wereldkampioen judo in 1961 en Olympisch kampioen in 1964. Hij won van de Japanner Koji Sone in de finale. Op de Olympische Spelen van 1964 in Tokyo (Japan) haalde Anton Geesink de gouden plak voor Nederland binnen. Hij won, onder toeziend oog van de Japanse keizer en een handvol Nederlandse supporters, van de Japanner Akio Kaminaga met een houdgreep.
- Willem Ruska: De enige Nederlandse judoka die twee gouden medailles heeft gewonnen op de Olympische Spelen in 1972 in München. Hij versloeg in het zwaargewicht zijn eeuwige rivaal Klaus Glahn uit West-Duitsland.
- Mark Huizinga: Olympisch kampioen in 2000 in Sydney. Hij versloeg in de finale de Braziliaan Carlos Honorato met een spetterende ippon.
- Dennis van der Geest: Wereldkampioen in 2005 in Caïro.
- Ruben Houkes: Wereldkampioen in 2007 in Rio de Janeiro. In de finale versloeg hij Nestor Khergiani uit Georgie.
- Henk Grol: Europees kampioen en meervoudig medaillewinnaar op wereldkampioenschappen en Olympische Spelen.
- Marhinde Verkerk: Wereldkampioen in 2009 in Rotterdam.
Andere Vormen van Vechtkunst
Naast judo zijn er ook andere verwante vechtkunsten, zoals aikido en jiujitsu.
- Aikido: Een sierlijke Japanse vechtkunst zonder wedstrijden, ontwikkeld door Morehei Ueshiba. Aikido is vooral samen leren, samen bewegen en samen plezier hebben. De technieken (controle- en werptechnieken) zijn beter te begrijpen vanuit het gebruik van wapens. Aikido kent daarom ook het gebruik van tanto (houten mes), jo (houten stok) en boken (houten zwaard).
- Jiujitsu: Een vechtkunst waarbij je jezelf leert verdedigen tegen verschillende aanvallen, zoals wurgingen, omvattingen, pakkingen en gewapende aanvallen.
tags: #beste #judo #uitvoering #toernooi #technieken