Rinus Michels, een naam die synoniem staat voor innovatie en succes in het voetbal, wordt door velen beschouwd als een van de grootste trainers aller tijden. Zijn invloed op het moderne voetbal is onmiskenbaar, en zijn prestaties spreken voor zich. France Football, een gerenommeerd Frans voetbaltijdschrift, heeft Michels zelfs uitgeroepen tot de beste voetbaltrainer aller tijden, een eer die zijn nalatenschap verder bestendigt.
De Erkenning van een Legende
De erkenning van Michels als de beste trainer aller tijden is niet nieuw. In 1999 werd hij door de wereldvoetbalbond FIFA al uitgeroepen tot beste coach van de twintigste eeuw. De Engelse krant The Times noemde hem in 2007 de beste trainer van na de Tweede Wereldoorlog. Deze eerbewijzen onderstrepen de impact die Michels heeft gehad op het voetbal, zowel in Nederland als daarbuiten.
France Football's Top 50
France Football stelde een top 50 samen van de beste trainers aller tijden, waarbij Michels de eerste plaats inneemt. De lijst is gebaseerd op vier criteria: het palmares, de nalatenschap, de persoonlijkheid en de duur/impact van de carrière. Naast Michels zijn er nog andere Nederlandse trainers in de lijst te vinden, waaronder Johan Cruijff (plek 4), Louis van Gaal (plek 18), Guus Hiddink (plek 29) en Frank Rijkaard (plek 45). Pep Guardiola, de trainer van Manchester City, is de hoogst genoteerde nog actieve trainer op de vijfde plaats.
De volledige top 50 luidt als volgt:
- Rinus Michels (Nederland)
- Alex Ferguson (Schotland)
- Arrigo Sacchi (Italië)
- Johan Cruijff (Nederland)
- Pep Guardiola (Spanje)
- Valeri Lobanovski (Sovjet-Unie/Oekraïne)
- Helenio Herrera (Argentinië/Frankrijk)
- Carlo Ancelotti (Italië)
- Ernst Happel (Oostenrijk)
- Bill Shankly (Schotland)
- Matt Busby (Schotland)
- Giovanni Trapattoni (Italië)
- José Mourinho (Portugal)
- Miguel Munoz (Spanje)
- Brian Clough (Engeland)
- Marcello Lippi (Italië)
- Nereo Rocco (Italië)
- Louis van Gaal (Nederland)
- Ottmar Hitzfeld (Duitsland)
- Bela Guttman (Hongarije/Oostenrijk)
- Fabio Capello (Italië)
- Zinédine Zidane (Frankrijk)
- Viktor Maslov (Sovjet-Unie)
- Herbert Chapman (Engeland)
- Jupp Heynckes (Duitsland)
- Bob Paisley (Engeland)
- Jürgen Klopp (Duitsland)
- Albert Batteux (Frankrijk)
- Guus Hiddink (Nederland)
- Udo Lattek (Duitsland)
- Diego Simeone (Argentinië)
- Arsène Wenger (Frankrijk)
- Vicente Del Bosque (Spanje)
- Jock Stein (Schotland)
- Tele Santana (Brazilië)
- Vic Buckingham (Engeland)
- Rafael Benitez (Spanje)
- Hennes Weisweiler (Duitsland)
- Bobby Robson (Engeland)
- Dettmar Cramer (Duitsland)
- Mircea Lucescu (Roemenië)
- Tomislav Ivic (Joegoslavië/Kroatië)
- Stefan Kovacs (Roemenië)
- Luis Aragones (Spanje)
- Frank Rijkaard (Nederland)
- Otto Rehhagel (Duitsland)
- Raymond Goethals (België)
- Marcelo Bielsa (Argentinië)
- Antonio Conte (Italië)
- Jean-Claude Suaudeau (Frankrijk)
De Revolutie van het Totaalvoetbal
Een van de belangrijkste redenen waarom Michels zo hoog aangeschreven staat, is zijn ontwikkeling van het totaalvoetbal. In de jaren zestig was dit een revolutie in het voetbal, waarbij spelers flexibel waren en van positie konden wisselen. Dit concept opende de weg voor Johan Cruijff in de jaren negentig en voor Pep Guardiola in het hedendaagse voetbal.
Lees ook: Wat maakt een voetbalelftal het beste ooit?
Volgens Jack van Gelder regeert die Michels-filosofie nog steeds. Michels introduceerde avontuurlijk en aanvallend totaalvoetbal, waarbij het totaal niet uitmaakte wie waar speelde zolang de posities maar bezet waren. Hij koos voor Jan Jongbloed als voetballende keeper, haalde Arie Haan naar achteren om de opbouw te verzorgen en vormde aanvallers om tot vleugelverdedigers. Michels was de grondlegger van het voetbal dat je later terug zou zien bij de ploegen van Johan Cruijff, Louis van Gaal en tegenwoordig Pep Guardiola.
Een Strenge, Maar Rechtvaardige Leider
Michels stond bekend om zijn discipline en zijn vermogen om spelers als sporters te laten gedragen. Sjaak Swart herinnert zich nog goed het eerste gesprek dat Michels als trainer had: "We zijn allemaal semiprofs, maar vanaf nu worden we profs. Dat heeft wel een aantal gevolgen, daar zijn dingen voor nodig. Ik noem alles op en als je denkt dat je daar geen zin in hebt of het niet kunt opbrengen, kun je meteen naar huis!".
Vooral in zijn eerste periode regeerde Michels met ijzeren hand, weet Swart. Hij kon je verschrikkelijk hard aanpakken. Ook had hij altijd een paar controleurs op het trainingsveld, die alles zagen. Als je rondjes moest lopen en je sneed het parcours af, dan zagen zij dat.
De Prijzenkast van een Winnaar
Michels heeft een indrukwekkende prijzenkast. Met Ajax won hij onder meer vier landstitels en de Europa Cup I. Als bondscoach van Oranje werd hij Europees kampioen in 1988 en verloor hij de WK-finale in 1974.
Zijn trainerscarrière omvat de volgende clubs en titels:
Lees ook: Complete gids basketbalsokken
- 1960-64: JOS/Watergraafsmeer
- 1964-1965: DWS
- 1965-1971: Ajax (Vier landstitels, Europa Cup I)
- 1971-1975: Barcelona
- 1974: Nederlands elftal (WK-finale)
- 1975-76: Ajax
- 1976-1978: FC Barcelona
- 1978-1980: Los Angeles Aztecs
- 1980-1983: 1. FC Köln
- 1984-1986 + 1986-1988: Nederlands elftal (Europees kampioen 1988)
- 1988-1989: Bayer Leverkusen
- 1990-1992: Nederlands elftal
De Menselijke Kant van de Generaal
Ondanks zijn reputatie als een strenge generaal, had Michels ook een menselijke kant. Swart vertelt: "Zijn belangrijkste kwaliteit was dat hij voor iedereen tijd nam om een praatje te maken. Voor een Europacupduel kwamen we één voor één een kwartiertje bij hem op de kamer. Dan kon je je ei kwijt. Over hoe het thuis was, of er problemen waren, dat soort dingen. Dat deed hij geweldig."
Van Breukelen besluit: "Hij had het imago van een generaal die weinig inspraak duldde, maar het was ook een heel slimme man. Hij had niet voor niets de sportacademie gedaan. Hij had veel inzicht in trainingen, tactiek, discipline en het vermogen om spelers te laten excelleren. Maar altijd met het team als basis. Dat gecombineerd met zijn menselijke kant en zijn humor was het geheim van Michels."
Vergelijkingen met Andere Grote Trainers
Hoewel Michels door velen als de beste wordt beschouwd, zijn er ook andere trainers die in aanmerking komen voor die titel. Louis van Gaal wordt door Hugo Borst bijvoorbeeld gezien als de beste trainer die Nederland ooit heeft gekend. Andere namen die vaak genoemd worden zijn Johan Cruijff, Pep Guardiola en Alex Ferguson.
Arne Slot staat op het punt de eerste Nederlandse coach te worden die de Premier League wint. Met Liverpool heeft hij vanavond op eigen veld aan een punt genoeg tegen Tottenham Hotspur.
De Impact op het Moderne Voetbal
De invloed van Rinus Michels op het moderne voetbal is onmiskenbaar. Zijn concept van het totaalvoetbal heeft de manier waarop voetbal gespeeld wordt fundamenteel veranderd. Zijn nadruk op discipline, tactiek en teamwork heeft talloze trainers geïnspireerd en heeft geleid tot vele successen.
Lees ook: De beste voetballer ter wereld
France Football keek naast die prijzenkast ook naar de persoonlijkheid, de levensduur van de carrière en vooral de impact die een coach heeft (gehad). De relatief nieuwe coach Zinedine Zidane staat door zijn indrukwekkende reeks Champions League-zeges bij Real Madrid bijvoorbeeld al op plaats 22, boven onder meer voormalig Arsenal-zwaargewicht Arsène Wenger.