Het Europese voetbal kent een rijke historie, met verschillende bekertoernooien die door de jaren heen zijn ontstaan, verdwenen en getransformeerd. Van de prestigieuze UEFA Champions League tot de UEFA Europa League en de nu verdwenen Jaarbeursstedenbeker, elk toernooi heeft zijn eigen unieke verhaal en droeg bij aan de ontwikkeling van het voetbal in Europa. Dit artikel duikt in de geschiedenis van deze bekers, van hun ontstaan tot hun huidige vorm, en belicht enkele van de meest memorabele momenten en teams die deze toernooien hebben gedomineerd.
De Henri Delaunay-cup: Beker van het Europees Kampioenschap
De EK-beker, officieel de Henri Delaunay-cup genoemd, is vernoemd naar Henri Delaunay (1883-1955), een Franse voetbalpersoonlijkheid die een cruciale rol speelde in de vroege ontwikkeling van het Europese voetbal. Delaunay was profvoetballer en scheidsrechter, en van 1924 tot 1928 was hij lid van de FIFA. Samen met Jules Rimet bedacht hij het Wereld Kampioenschap voetbal, dat voor het eerst in 1930 werd gehouden.
Het idee voor een Europees Kampioenschap voetbal ontstond al in 1927, dankzij Henri Delaunay. Hij was tevens de eerste secretaris-generaal van de UEFA. Ondanks dat Delaunay het idee al in 1927 lanceerde, duurde het tot 1960 voordat het eerste EK daadwerkelijk werd georganiseerd. Echter, als eerbetoon aan zijn pionierswerk werd de bokaal van het toernooi naar hem vernoemd.
De originele EK-beker blijft in het bezit van de UEFA en wordt gebruikt voor ceremonies en presentaties. Het winnende land ontvangt een replica van de beker en 40 gouden medailles. Een speciaal teken van herkenning wordt toegekend aan een land dat het toernooi drie keer achter elkaar wint of in totaal vijf keer. In tegenstelling tot de wereldbeker, is de Coupe Henri Delaunay nooit gestolen.
Willem II: Van Degradatie naar Europese Glorie
Een opmerkelijk verhaal in de geschiedenis van het Nederlandse voetbal is dat van Willem II in het seizoen 1962-1963. De club degradeerde naar de eerste divisie, maar wist tegelijkertijd de KNVB-beker te winnen. Dit unieke feit toont aan dat succes soms onverwachts kan komen, zelfs in tijden van tegenspoed.
Lees ook: EK voetbal: een historische terugblik
In 1963 verloor Willem II thuis met 2-4 van Volendam, wat degradatie naar de eerste divisie betekende. De club kampte met financiële problemen en had moeite om het verlies van trainer Müller op te vangen. De toekomst zag er somber uit.
Echter, in het KNVB-bekertoernooi van dat seizoen wist Willem II te verrassen. Na overwinningen op RCH (5-0) en Ajax (1-0) bereikte de club de kwartfinale. De wedstrijd tegen MVV in Maastricht was een zware strijd die na verlengingen nog steeds in 0-0 eindigde. Uiteindelijk zorgde Willem II-doelman Chris Feijt, die de hele wedstrijd al uitstekend keepte, voor de beslissing door de beslissende strafschop te scoren.
In de halve finale won Willem II met 1-2 van Alkmaar, waardoor de club in de finale tegen ADO stond. Ondanks het feit dat ADO favoriet was en de finale in hun eigen stadion speelde, wist Willem II met 0-3 te winnen. Louer, Aarts en Senders scoorden de doelpunten, en doelman Mathieu verrichtte uitstekend keeperswerk. Voor de tweede keer in de clubgeschiedenis won Willem II de KNVB-beker.
Deze verrassende overwinning was een onverwachte apotheose van een seizoen dat veel energie had gekost. Willem II combineerde degradatie met het winnen van de KNVB-beker, een prestatie die de club voor altijd in de geschiedenisboeken heeft gezet.
De UEFA Champions League: Van Europacup I tot Wereldwijd Fenomeen
De UEFA Champions League is het meest prestigieuze clubvoetbaltoernooi in Europa. Het toernooi, georganiseerd door de UEFA, heeft sinds de oprichting in 1955 verschillende transformaties ondergaan. Oorspronkelijk bekend als de Europacup I (Coupe des Clubs Champions Européens), werd het in 1992 omgedoopt tot de Champions League.
Lees ook: Telstar in de KNVB Beker: Een historisch overzicht
In de beginjaren namen alleen de landskampioenen van de bij de UEFA aangesloten landen deel aan de Europacup I. Het toernooi werd gespeeld volgens een knock-outsysteem, met een thuis- en uitwedstrijd per ronde. De finale werd op een vooraf bepaalde neutrale locatie gespeeld en bestond uit slechts één wedstrijd.
In 1991 werd de formule gewijzigd. Na twee knock-outronden werden de beste acht ploegen verdeeld over twee poules die een volledige competitie speelden. De winnaars van beide poules speelden de finale.
De Champions League ging in 1992 van start als voortzetting van de Europacup I. In dat jaar werd de groepsfase geïntroduceerd. Ieder land aangesloten bij de UEFA, met uitzondering van Liechtenstein, mocht zijn kampioen afvaardigen. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kwamen er tal van nieuwe landen bij. Daarom werd een kwalificatieronde ingevoerd voor de kampioenen van de 9 slechtst presterende landen in Europa. Na de voorronde begon het hoofdtoernooi met 32 teams.
In de loop der jaren zijn er verschillende wijzigingen doorgevoerd in de opzet van de Champions League, met als doel het toernooi aantrekkelijker en commercieel aantrekkelijker te maken. Zo werden er meer teams uit de grote landen toegelaten en werd de groepsfase uitgebreid.
Real Madrid is met dertien titels recordhouder van de Champions League, gevolgd door AC Milan met zeven. Nederlandse clubs hebben het toernooi in totaal zes keer gewonnen: Feyenoord in 1970, AFC Ajax in 1971, 1972, 1973 en 1995, en PSV in 1988.
Lees ook: Complete Gids: JO11 District Beker Regels
De UEFA Europa League: Een Toernooi met een Rijke Geschiedenis
De UEFA Europa League, voorheen bekend als de UEFA Cup, is het tweede belangrijkste clubvoetbaltoernooi in Europa. Het toernooi heeft een lange en gevarieerde geschiedenis, die teruggaat tot de Jaarbeursstedenbeker.
De Jaarbeursstedenbeker was een toernooi dat werd georganiseerd tussen 1955 en 1971, en waaraan teams deelnamen uit steden die regelmatig handelsbeurzen organiseerden. Het idee was om een voetbaltoernooi te organiseren met representatieve ploegen uit steden in Europa die regelmatig handelsbeurzen organiseerden. Het eerste toernooi begon in 1955 en werd over drie seizoenen gespeeld.
In 1971 nam de UEFA de organisatie van het toernooi over en werd het omgedoopt tot de UEFA Cup. Deelname aan de UEFA Cup was gebaseerd op de eindrangschikking in de nationale competities.
In 2009 werd de UEFA Cup geherstructureerd en omgedoopt tot de UEFA Europa League. Het doel van deze herstructurering was drieledig: men wilde de waarde van het toernooi vergroten, de competitie aantrekkelijker en maken en ruimte maken voor meer clubs om eraan deel te nemen. De belangrijkste verandering was de toevoeging van een groepsfase.
Sevilla is met zeven titels recordhouder van de UEFA Europa League, gevolgd door Juventus, Internazionale, Liverpool en Atlético Madrid met elk drie titels.
De Jaarbeursstedenbeker: Een Vergeten Hoofdstuk
De Jaarbeursstedenbeker, hoewel minder bekend dan de Champions League en de Europa League, speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van het Europese clubvoetbal. Het toernooi, dat van 1955 tot 1971 werd georganiseerd, was een voorloper van de UEFA Cup en bood clubs uit heel Europa de kans om zich op internationaal niveau te meten.
Het idee voor de Jaarbeursstedenbeker kwam van Ernst Thommen, een Zwitserse zakenman en vice-voorzitter van de FIFA. Hij wilde in de steden waar jaarbeurzen werden gehouden, speciale wedstrijden organiseren ter ontspanning van de vele handelsreizigers en om de aandacht van Amerikaanse investeerders te trekken.
Het eerste toernooi begon in 1955 en werd over drie seizoenen gespeeld. Aanvankelijk namen zowel stadselftallen als clubteams deel, maar later werd besloten dat alleen clubteams mochten deelnemen.
De finale van de eerste Jaarbeursstedenbeker werd pas op 1 mei 1958 uitgereikt aan FC Barcelona. In het museum van de Catalaanse club is die trofee nog altijd te bezichtigen.
De Super League: Een Kortstondige Revolutie
In april 2021 kondigden twaalf Europese topclubs aan dat ze een eigen competitie zouden oprichten, de Super League. Dit initiatief veroorzaakte veel opschudding in de voetbalwereld en leidde tot felle protesten van fans, de UEFA en de FIFA.
De aanleiding voor de Super League was de onvrede van de twaalf clubs met de Champions League. Ze wilden een competitie die meer inkomsten zou genereren en minder afhankelijk zou zijn van de UEFA.
Echter, na slechts twee dagen trokken de meeste clubs zich alweer terug uit de Super League, mede als gevolg van de massale protesten. Het project mislukte en de Super League verdween weer van het toneel.
tags: #beker #europees #voetbal #geschiedenis