Basketbal is een wereldwijd populaire sport, mede dankzij iconische spelers als Michael Jordan, Shaquille O’Neal en Kobe Bryant. Het spel draait om het scoren van punten volgens vastgestelde regels. Dit artikel biedt een uitgebreide uitleg van de basketbalregels, van de afmetingen van het veld tot de puntentelling, fouten en het winnen van een wedstrijd, inclusief de regels voor verlengingen na een gelijkspel. Daarnaast wordt dieper ingegaan op de specifieke kenmerken van 3x3 basketbal en de bijbehorende veldafmetingen.
Het Basketbalveld: Afmetingen en Belijning
Een basketbalveld is rechthoekig van vorm, met aan beide korte zijden een basket. De afmetingen van een basketbalveld kunnen variëren, maar er zijn standaardmaten die vaak worden aangehouden. In Nederland is een basketbalveld doorgaans 28 meter lang en 15 meter breed. In de Verenigde Staten zijn de afmetingen iets anders, namelijk 94 feet (28,65 meter) lang en 50 feet (15,24 meter) breed.
Belangrijke Lijnen op het Veld
Het veld wordt verdeeld door verschillende lijnen, die elk een specifieke functie hebben:
- Middenlijn: Deze lijn verdeelt het veld in twee gelijke helften. De middenlijn is onderdeel van de verdedigingshelft.
- Zij- en achterlijnen: Deze lijnen markeren de grenzen van het speelveld.
- Vrije worplijn: Deze lijn bevindt zich op 5,80 meter van de achterlijn en is de plek waar spelers staan om vrije worpen te nemen.
- Driepuntslijn: Deze lijn bevindt zich op 6,75 meter van de basket en markeert het gebied van waaruit een speler een driepunter kan scoren. Het driepuntsgebied van een ploeg omvat het gehele speelveld achter deze driepuntlijn. Niet alleen de lengte en breedte wijken af maar ook de driepuntslijn bij de zijlijn.
- Middencirkel: Deze cirkel bevindt zich in het midden van het veld en wordt gebruikt bij de sprongbal aan het begin van de wedstrijd.
- Bucket (het beperkte gebied): Dit is het rechthoekige gebied direct rondom de basket, waar aanvallende spelers zich maximaal 3 seconden mogen bevinden. Dit gebied wordt ook wel het beperkte gebied genoemd.
- De semi-cirkel: onder de basket staat bekend als de "no charge zone".
- Grenslijnen: De belijning (breedte grenslijn) hoort niet bij het speelveld. De dikte van de lijnen is 50 mm. (tolerantie 2 mm). De kleur van de belijning contrasteert voldoende met het speelveld en met de lijnen van de andere sporten. De kleur van de belijning in een multifunctionele sportaccommodatie is bij voorkeur rood, RAL-nummer 3020.
De Basket
De basket bestaat uit een ring met een net en hangt op een hoogte van 3,05 meter voor volwassenen en 2,60 meter voor kinderen. Het bord achter de basket is officieel 1 meter en 5 centimeter hoog en 1 meter en 80 centimeter breed, hoewel deze afmetingen soms variëren. Een rechthoek van 45 cm hoog en 59 cm breed is op het bord getekend als hulpmiddel om de bal door de ring te gooien. Voor de basketbalinstallaties geldt dat de borden en de ringen op één wedstrijdveld aan beide kanten hetzelfde moeten zijn. De borden zijn gemaakt van niet-reflecterend gelaagd veiligheidsglas of gehard glas. Dit is verplicht voor de centrecourts 28 x 15 meter. Voor sidecourts mogen de borden ook zijn gemaakt van transparant acryl of polycarbonaat, hout, glasvezel, staal of aluminium.
Uitloopruimte
Rondom elk speelveld ligt een veiligheidszone: de uitloopruimte. De uitloop speelveld: (rondom het speelveld) moet minimaal 2 m zijn, ieder obstakel, inclusief de personen die zich op de spelersbank bevinden, dienen minstens 2 m van het speelveld verwijderd te zijn. Aan één lange zijde van het veld bevinden zich de zone voor de teambanken en de zone voor de scoretafel. Dit wordt de opstelruimte genoemd.
Lees ook: Basketbal taart versieren
Spelers en Posities
Basketbal is een teamsport die wordt gespeeld door twee teams van elk vijf spelers. Elk team mag maximaal zeven wisselspelers hebben. Wisselen is onbeperkt mogelijk, behalve voor spelers die een bepaald aantal fouten hebben gemaakt. Een team start met de "starting five", meestal in een 2-2-1 opstelling: twee forwards, twee guards en een center.
De belangrijkste posities in het basketbal zijn:
- Point guard: De spelverdeler die overzicht houdt en de aanval leidt. Flexibiliteit is belangrijker dan lengte.
- Shooting guard: Zorgt voor het scoren van punten en is vaak de beste schutter van het team.
- Center: Staat dicht bij de basket en is vaak de langste speler. Speelt een belangrijke verdedigende rol. Op deze positie is de combinatie van lengte, gewicht en kracht belangrijk. De center is vaak de langste speler op het veld en staat opgesteld dicht bij de basket. Deze speler is een belangrijk aanspeelpunt en kan van dichtbij de basket scoren. Ook is dit een belangrijke speler in het verdedigen onder de basket en het blokken van schoten van de tegenpartij. Het pakken van zowel aanvallende als verdedigende rebounds is van onschatbare waarde voor het team. Omdat het onder het bord vaak druk is, is het belangrijk om goed positie te kiezen en ruimte te maken onder de ring.
- Small forward: Een veelzijdige speler die helpt bij het scoren en rebounden. 'Small' is binnen basketball misschien wel misleidend want deze positie wordt vaak ingevuld door spelers met een lengte van rond de 2 meter. Zijn belangrijkste taak is het scoren van punten, na de center en de power-forward is hij als derde verantwoordelijk voor het rebounden. Een onontbeerlijke kwaliteit van de small-forward is zijn schot. Ook moet hij kunnen beschikken over een uitstekende passing. Een rol van de smallforward is het afdwingen van persoonlijke fouten van de tegenstander. Daardoor is deze positie ook cruciaal in de verdediging.
- Power forward: Speelt met de rug naar de basket, blokkeert schoten en scoort van dichtbij. Kenmerkend voor een powerforward zijn scoren (veelal van binnen = dicht bij de ring), rebounds pakken, agressiviteit en kracht, schoten blokkeren van de tegenstander en sommige taken delen met de center. Hij beschikt over een stevige fysiek. Op deze positie moet een speler met de rug naar de ring kunnen spelen. In aanvallend opzicht moeten zij scoren, in verdedigend opzicht moeten zij zorgen dat er niet makkelijk gepasst kan worden en spelen zij vaak ‘onder het bord’.
Puntentelling
Het doel van basketbal is om meer punten te scoren dan de tegenstander. Punten kunnen op verschillende manieren worden behaald:
- 1 punt: Een score uit een vrije worp, verkregen na een overtreding van de tegenstander.
- 2 punten: Een score binnen de cirkel (de bucket) rondom de basket. Voor een veldscore krijgt je team 2 punten. Een ‘normale’ score levert 2 punten op.
- 3 punten: Een score van achter de driepuntslijn. Een score van achter de driepuntlijn levert 3 punten op
Basketbalregels en Overtredingen
Er zijn diverse regels om een eerlijke en veilige sport te waarborgen. Lichamelijk contact in het basketball is verboden. Als er lichamelijk contact wordt gemaakt wordt er een fout uitgedeeld. Bij vijf persoonlijke of technische overtredingen wordt een speler uitgesloten van de lopende wedstrijd. Iedere speler mag maximaal 4 persoonlijke fouten maken (wordt aangeduid op scorebord naast het nummer van de betreffende speler). Een speler met 5 persoonlijke fouten moet het veld verlaten en mag niet meer worden opgesteld. Hij wordt vervangen door een andere speler. Als een team 5 persoonlijke fouten heeft gemaakt in een kwart, krijgt de tegenpartij bij iedere volgende fout 2 vrije worpen. Als een persoonlijke fout wordt gemaakt op een speler die schiet, krijgt die speler twee vrije worpen.
Enkele veelvoorkomende overtredingen zijn:
Lees ook: Specificaties Wilson Basketbal Maat 6
- Technische fout: Grof gedrag tegen een tegenstander of de scheidsrechter.
- Onsportieve fout: Een tegenstander expres vasthouden of duwen zonder kans op balbezit.
- Diskwalificerende fout: Een ernstige fout, zoals een klap uitdelen, wat direct leidt tot het verlaten van het veld.
Tijdregels
Om het spel snel en uitdagend te houden, zijn er tijdregels:
- 24-secondenregel: Een aanval mag niet langer dan 24 seconden duren. Na contact met de ring of een overtreding start de klok opnieuw. De ploeg in balbezit heeft telkens 24 sec. (in totaal) om een doelpoging te ondernemen. Wanneer de bal bij een doelpoging ‘de ring raakt’, worden de 24 sec. herstart. Bij iedere fout of als de bal met de voet wordt afgestopt, worden de 24 sec. herstart.
- 8-secondenregel: Een team moet binnen 8 seconden van de eigen helft naar de helft van de tegenstander. De bal moet binnen de 8 sec. over de middellijn in het aanvallende vak zijn.
- 3-secondenregel: Verdedigers mogen slechts 3 seconden op de helft van de tegenstander blijven tijdens een aanval.
- 5-secondenregel: Een speler mag de bal maximaal 5 seconden vasthouden bij een inworp. Ook moet een speler na 5 seconden dribbelen of een poging tot scoren doen als hij nauw bewaakt wordt.
Verlenging na een Gelijkspel
In het basketbal kan een wedstrijd niet gelijk eindigen. Als de stand na de reguliere speeltijd gelijk is, volgt er een verlenging van 5 minuten. Is de stand na deze verlenging nog steeds gelijk, dan wordt er opnieuw met 5 minuten verlengd, net zo lang totdat er een winnaar is. Wanneer de stand aan het einde van de vierde periode gelijk is, moet de wedstrijd met zoveel verlengingen van 5 minuten worden voortgezet, als nodig is om de gelijke stand op te heffen. Er is dus altijd een winnaar.
3x3 Basketbal: Een Dynamische Variant
Basketbal kan 3 tegen 3 (3x3) of 5 tegen 5 gespeeld worden. Bij 3x3 mag een team uit maximaal 4 spelers bestaan, waarvan er altijd 3 op het veld staan. Met de opkomst van 3×3 basketbal - een snelle, dynamische variant van het traditionele spel - wordt de sport nog toegankelijker voor spelers van alle leeftijden.
3x3 Basketbal in Nederland
Nederland loopt al ruim een decennium vooraan mee in de snelle ontwikkeling van 3×3 basketball, onderdeel van Basketbal Nederland. Als erkenning voor al die inspanningen mocht Nederland in 2017 de FIBA 3×3 Europe Cup organiseren op het Museumplein in Amsterdam en niet lang daarna kreeg 3×3 basketball een Olympische status. Als slagroom op de taart werd in de zomer van 2019 de FIBA 3×3 World Cup in Amsterdam gehouden. Onze partner 3×3 Unites speelt een grote rol bij de ontwikkeling en bekendheid van de ‘jonge’ sport. Niet alleen in Nederland, maar ook ver daarbuiten zetten zij zich in om de sport naar een hoger niveau te tillen. Van kleinschalige inspiratieworkshops tot het hele jaar door 3X3 activiteiten in verschillende gemeenten. 3X3 Unites organiseert daarnaast ook nationale en internationale topsportevenementen. De International Basketbal Federations (FIBA) stelt dat streetball de nummer één urban teamsport is. Pas in 2007 stelden zij regels op voor het 3×3 format. 3×3 basketball kende haar debuut tijden de Youth Olympic Games in Singapore 2010. Wereldranglijsten worden niet alleen opgesplitst in mannen en vrouwen, maar ook in gecombineerde vorm bij elkaar opgeteld. Al in de jaren zeventig werden er in de VS 3×3-toernooien gehouden. Het zogenaamde “Gus Macker 3-on-3 Basketball Tournament” wordt nog steeds jaarlijks in 75 steden gehouden, met meer dan 200.000 deelnemende spelers. De meest lucratieve competitie is momenteel de “BIG3”, mede opgericht door rapper en acteur O’Shea Jackson, beter bekend als Ice Cube.
Regels en Speelwijze van 3x3 Basketbal
Zoals de naam al doet vermoeden, wordt er door twee teams van drie spelers tegen elkaar gespeeld. De wedstrijden spelen zich af op een half basketbalveld op één basket. Er is een 12 seconden schotklok in plaats van 24 seconden. Er is geen driepuntslijn, maar een tweepuntslijn. Zodra een team een scoort mag het andere team meteen doorgaan door de bal te dribbelen of te passen.
Lees ook: Marijkesingel Barendrecht basketbal
Training en Oefeningen voor 3x3 Basketbal
Er zijn talloze oefeningen die 3×3 basketball leuk maken en die tegelijkertijd verwerkt kunnen worden in een training. Een van de beste oefeningen voor 3×3 basketball is intervaltraining, waarbij je afwisselt tussen intense inspanningen en rustperiodes. Dit helpt je om je uithoudingsvermogen en snelheid te verbeteren, wat essentieel is in het snelle tempo van 3×3 basketball. Daarnaast is het nuttig om plyometrische oefeningen te doen, zoals sprongen en explosieve bewegingen, om de sprongkracht en explosiviteit te verbeteren. Een manier om je vaardigheden in 3×3 basketball te verbeteren is door middel van het deelnemen aan 3×3 basketbaltoernooien en competities. Er worden o.a.
Basketbalveld aanleggen
De afgelopen jaren is de populariteit van 3×3 basketball sterk toegenomen in Nederland, dit zien wij ook terug in onze gerealiseerde projecten. Wij hebben al verschillende 3×3 basketbalveldjes mogen aanleggen door heel Nederland.
Materialen en Ondergrond
Er zijn verschillende manieren om balsporten buiten te spelen. De gemakkelijkste manier is om op een gazon of grasveld te spelen. Een geasfalteerde weg of een verhard terrein wordt ook vaak gebruikt. Om lang van de baan te kunnen genieten, moet de vloerbedekking voor het speelveld goed zijn afgestemd op het bestaande oppervlak en het gewenste gebruik. Dit is heel eenvoudig te bereiken met rubbergranulaatmatten, die verkrijgbaar zijn in verschillende varianten als balspeelmatten van WARCO. Het ballenveld voldoet aan alle eisen die worden gesteld aan een goede sportfaciliteit voor basketbal in de vrije tijd: Het veld biedt een nauwkeurig gedefinieerde balstuit en is elastisch, wat de gewrichten ontziet. Behendig en snel basketbalspel is mogelijk op de antislip sportvloer. Het hele oppervlak is waterdoorlatend en droogt snel bij nat weer. Als essentieel veiligheidskenmerk biedt het balspeelveld een goede valbescherming en beschermt het spelers tegen verwondingen door vallen. Met een goede planning en de juiste uitrusting is de baan natuurlijk ook geschikt voor badminton, volleybal, voetbal of streetball.
Installatie
Op een gebonden onderlaag, bijvoorbeeld een verharde parkeerplaats, een geasfalteerd schoolplein en zelfs op een oude tartanbaan, kunnen WARCO balspelpanelen meestal direct worden gelegd zonder verdere voorbereidende werkzaamheden. Het veld moet een goede verticale of horizontale drainage hebben. De rubbergranulaatplaten mogen namelijk niet gedurende lange tijd in het water liggen. Als er tijdens regenachtig weer plassen ontstaan op het toekomstige basketbalveld, moeten deze worden opgevuld met een geschikt materiaal voordat de WARCO-platen worden gelegd. Zand of grind zijn niet geschikt; het materiaal zal wegdrijven. In het geval van kleine oneffenheden zijn opliggende stukken dakvilt voldoende. Als slechts een deel van het verharde oppervlak bedekt is met WARCO balspeelmatten, zal er een kleine opstap ontstaan aan de rand van het speeloppervlak. Om te vermijden dat deze zone een stoprand wordt, worden de open zijden van het speeloppervlak rondom afgeboord met de RM anti-trip wig. Een klein of groot speelveld voor basketbal, voetbal, tennis, volleybal of een andere balsport kan ook met eenvoudige middelen worden aangelegd op een "groen veld", d.w.z. In veel gevallen is hiervoor niet eens groot grondverzet nodig.
Verschillende Opties
- SituatieBijzonder voordelig geprijsdSBRDuurzaam en kleurechtEPDMVoor intensief gebruikEPDM of SBR in hoge dichtheidMobiel gebruik, binnen en buiten, goede balstuit, gebonden onderlaagSportvloerpaneel BZ • 18 mmSportvloerpaneel BZ • 18 mmSportvloerpaneel pro BZ • 18 mmOppervlakte tot ongeveer 25 m2, goede balstuit, gebonden onderlaagSportvloerpaneel BZ • 18 mmSportvloerpaneel BZ • 18 mmSportvloerpaneel pro BZ • 18 mmOppervlakte tot ca. 50 m2, zachte balstuit, gebonden en roosterachtig onderlaagBalspelbord TZ • 30 mmBalspelbord TZ • 30 mmOppervlakte tot ca. 50 m2, goede balstuit, gebonden en roosterachtig onderlaagBalspelbord pro TZ • 30 mmBalspelbord pro TZ • 30 mmBalspelbord pro TZ • 30 mmOppervlak van elk formaat, goede balstuit, gebonden en rooster onderlaagBalspelbord TZ • 40 mmBalspelbord TZ • 50 mmBalspelbord TZ • 40 mmBalspelbord TZ • 50 mmBalspelbord pro TZ • 40 mmBalspelbord pro TZ • 50 mmElke oppervlaktemaat Binnen, oppervlak tot ca.
Belijning aanpassen
Afhankelijk van wedstrijdniveau dient basketbal belijning aangepast te worden. Voor de Heren Eredivisie, Landelijke Competities en de NJK's is de nieuwe belijning verplicht per 1 oktober 2012. Voor rayoncompetities geldt een advies om de belijning per 1 oktober 2012 aangepast te hebben. Maakt er een basketbalclub gebruik van de accommodatie die de ambitie heeft om in de landelijke competitie te gaan spelen? Ook voor nieuwbouw accommodaties geldt dat de nieuwe belijning per 1 oktober 2012 ingaat, maar als u toch de belijning moet aanbrengen/aanpassen kunt u dit beter direct meenemen. Center courts moeten in oktober 2012 aangepast zijn (Heren Eredivisie in oktober 2010).
Sportvereniging en Sociaal Aspect
Een sportvereniging is meer dan een plek waar mensen sporten. Naast het faciliteren van trainingen en wedstrijden is een basketbalvereniging ook een plek waar mensen elkaar ontmoeten, vrienden maken, vrijwilligerswerk doen, leren hoe met elkaar om te gaan en normen en waarden leren. Het sociale aspect van een basketbalvereniging is enorm belangrijk en zorgt daarmee voor sociale cohesie in een buurt, wijk en stad. Om dat sociale aspect te stimuleren is in een indoor sportaccommodatie meer nodig dan alleen een goede sportvloer, kleedkamers en sportmaterialen. Een kantine/horecagelegenheid in een sporthal mag niet ontbreken. Er zijn nog veel meer zaken waarmee je rekening moet houden als je een sporthal gaat bouwen en inrichten. Hoe plaats je de velden bijvoorbeeld naast elkaar?
tags: #basketbal #veld #lijnen #afmetingen