De Alphense Zwem Club (AZC), opgericht op 17 maart 1926, is een vereniging met een rijke historie en een belangrijke pijler voor de zwemsport in Nederland. AZC kent afdelingen voor zwemmen, synchroonzwemmen en waterpolo, die nauw met elkaar samenwerken. Vooral de waterpolo-afdeling heeft een indrukwekkende staat van dienst, maar staat anno nu voor nieuwe uitdagingen.
Een Glorieus Verleden in de Waterpolo
De AZC waterpolo afdeling kent een succesvolle historie. De mannen van AZC Waterpolo hebben sinds 1976 onder andere 16 landstitels binnengesleept en 22 bekerkampioenschappen behaald. Daarnaast is AZC de enige vereniging van Nederland die meerdere malen de finale van de Europacup heren heeft bereikt. In 1983 bereikten de "hardwerkende amateurs" van AZC de finale van de Europa Cup I. De vele oud-internationals die AZC rijk is, dragen hun kennis over aan de jeugd door actieve rollen te vervullen als trainers en/of coaches. AZC was jarenlang hofleverancier van het Nederlands herenteam.
Een memorabel moment in de geschiedenis van AZC was het bereiken van de finale van de Europa Cup I in 1983. Echter, een arbitrale dwaling kostte AZC destijds de hoofdprijs. Het is een nederlaag die in Alphen aan de Rijn nog altijd pijn doet. "Na een aanval van de Italianen zwommen wij allemaal naar voren voor een tegenaanval. Kijk! Iedereen is weg", zegt Van Winsen terwijl hij de beelden terugkijkt. "Opeens geeft de scheids hun toch nog een corner… Ongelooflijk." Omdat niemand van AZC meer in de buurt was om te verdedigen, kon Pro Recco scoren en op 8-5 komen. Dat was precies genoeg om de Europa Cup te winnen na de 10-8 nederlaag in Nederland.
Recente Uitdagingen en Terugtrekking uit de Eredivisie
Ondanks het roemrijke verleden, bevindt AZC waterpolo zich momenteel in een transitiefase. Recentelijk heeft de club zich teruggetrokken uit de eredivisie en speelt komend seizoen maar liefst drie klassen lager. Deze beslissing is genomen na het stoppen van Ron van der Wild als coach én geldschieter. Nu diezelfde Van der Wild na het afgelopen seizoen heeft aangekondigd te stoppen, stort zijn tijdelijke bouwwerk als een kaartenhuis in elkaar. Alle selectiespelers zijn vertrokken, de buitenlandse 'huurlingen' en de Nederlandse internationals voorop. 'Het is heel spijtig, maar dit zag ik wel aankomen', reageert de man die met AZC in tien jaar tijd beslag legde op één landskampioenschap, twee landelijke bekers en één Super Cup.
De redenen voor de terugtrekking zijn complex, maar hangen samen met financiële uitdagingen en een veranderde visie op de toekomst van de club. 'Tien jaar geleden is AZC begonnen met het betalen van spelers. 'Een hoop jongens die in eerste instantie over zouden blijven en spelers die bij andere clubs op dit moment geen kans krijgen, hebben getwijfeld, maar zagen het niet zitten om onderin de eredivisie te gaan spelen. Als dat zo blijft, heb je niks te zoeken in de eredivisie.' Omdat de club op het laatste moment kenbaar maakte uit de hoogste afdeling te stappen, was het volgens haar niet meer mogelijk om in te stromen in de eerste- of tweede divisie. Dus wacht AZC aankomend seizoen onder meer twee streekderby's tegen De Plas uit Nieuwkoop. 'AZC hoort altijd in de eredivisie te spelen', beweert Van der Wild. 'Maar dit is de enige juiste beslissing, al zeg ik dat met pijn in mijn hart.' Waarom hij het verstandig vindt dat AZC zich terugtrekt? 'Anders zou je iedere wedstrijd met 40-/45-0 verliezen. Dan is het spelletje helemaal niet leuk meer. Daarom heb ik de club ook geadviseerd een stapje terug te doen, hoe verrotte jammer ik het ook vind.'
Lees ook: Waterpolo voor studenten in Maastricht
Van der Wild zegt AZC bij zijn komst al te hebben gewaarschuwd. 'Met mij koop je tijd, maar ga dan wel wat aan je jeugdopleiding doen', luidde zijn boodschap. Wat hem betreft, kampt de Alphense club met een gebrek aan aanwas van talentvolle jeugdspelers. In het voorbije decennium is Tim de Mey als enige waterpoloër uit de opleiding van AZC terechtgekomen bij het Nederlands team.
Een Nieuwe Start met Eigen Jeugd
De club kiest nu voor een nieuwe start, met een focus op de jeugdopleiding en het inbrengen van meer Alphense jongens in het team. 'Heren 1 was vroeger echt het vlaggenschip, maar dat is de laatste jaren steeds verder weggedreven van de vereniging. Als het aan mij lag, hadden we al eerder een stapje teruggedaan. En dan meer Alphense jongens inbrengen, in plaats van passanten van buitenaf. Maar het is mij simpelweg niet gelukt om het ambitieniveau omlaag te halen, zodat jonge jongens die tussen wal en schip vallen ook een kans kunnen krijgen.'
Betaalde spelers behoren tot het verleden. Boswinkel, tot voor kort keepster van het eerste damesteam, lacht begripvol. 'Ik zie wel mogelijkheden. Twee jaar geleden hebben Melissa Dongelmans (werd als waterpoloster meermaals landskampioen met GZC Donk, red.) en ik de damestak nieuw leven ingeblazen. Nu spelen we na twee jaar eerste divisie. Het bewijst dat je moet investeren in jeugd, en goede mensen op de kant moet hebben.' Komend seizoen keert met Sander Verheul een 'echte clubman' terug als coach van de AZC-mannen. Van de nieuwe selectie heeft alleen Twan de Kievit ervaring opgedaan met het vlaggenschip in de eredivisie. 'Ik zou het mooi vinden als we binnen vijf jaar weer terugkeren in de eredivisie. Dat is ook haalbaar. Op eigen kracht, zonder betaalde spelers', besluit Boswinkel.
De clubleiding hoopt dat AZC het voorbeeld zal volgen van de Alphense voetbalclub ARC, die na twee degradaties op rij meer is gaan inzetten op eigen jeugd en langzaam de weg omhoog weer heeft gevonden. Voor de toekomst heeft hij zijn hoop gevestigd op een jongere generatie. Zo hebben oud-AZC'ers als Niels Zuidweg en Michiel Vork tienerzonen die mogelijk in de voetsporen van hun vaders kunnen treden. 'Ik denk dat het mooier wordt dan het was, want nu hoort heren 1 weer bij de club.
Ambities in Europa en de Nederlandse Competitie
Ondanks de terugtrekking uit de eredivisie, blijft AZC ambitieus. De club doet dit seizoen toch mee in de Champions League. Eerder gaf de regerend landskampioen aan dat het zijn wildcard voor het Europa Cup I-toernooi terug had gegeven. Die wildcard heeft AZC inderdaad teruggegeven, waardoor de Alphenaren niet rechtstreeks zijn toegelaten tot het hoofdtoernooi. In de eerste ronde van het kwalificatietoernooi neemt AZC het in het weekend van 14-16 september op tegen Jadran (Montenegro), thuisploeg Strasbourg (Frankrijk), Terrassa (Spanje) en Valletta (Malta). In deze poule van vijf gaat de top-4 door naar de volgende ronde. Jadran is een oude bekende van AZC. De tweede voorronde van de Champions League wordt in het weekend van 28-30 september gespeeld. De winnaars van de derde voorronde kwalificeren zich voor het hoofdtoernooi. De derde voorronde gaat over een thuis- en uitwedstrijd. In totaal plaatsen vier ploegen zich via de kwalificaties voor de Champions League. De Euro Cup is het tweede Europese bekertoernooi voor herenclubteams. Scheidsrechter Michiel Zwart is aangesteld om de eerste kwalificatieronde te fluiten. Van 28 tot 30 september fluit hij wedstrijden in poule D in het Griekse Ydra.
Lees ook: Teams en talenten in het Nederlandse waterpolo
In de Nederlandse competitie gaat AZC met een verjongd team een nieuwe gooi doen naar het landskampioenschap. Met op papier een iets minder sterke ploeg, vooral in de breedte, gaat AZC het dit seizoen doen. De buitenlandse doelmannen Milos Urosevic en Dylan Smith zijn gestopt, Milos Filipovic heeft dankzij zijn goede optreden in het Nederlands team op het EK waterpolo een transfer afgedwongen naar Nice (Frankrijk) en Petar Ivosevic en Tim van Gulik zijn gestopt. 'Ik ben trots op hen en ze verdienen deze kans ook. Ze werken er iedere dag heel hard voor. Deze jongens zijn de toekomst van het Nederlandse waterpolo', stelt coach Nemanja Stevanovic, die dit seizoen alleen aan het roer staat en niet meer samen met Ron van der Wild. Ook heeft AZC er twee nieuwe keepers bij: de twintigjarige Frank Aarts komt over van Brandenburg en de twee jaar jongere Ted Huijsmans van Borculo. Beiden zijn doelmannen van het Nederlands team. 'Het wordt voor mij een heel ander leven. Samen met Aarts woont Huijsmans in één huis in Alphen. 'Het is een gezonde rivaliteit. We gunnen het elkaar, maar uiteraard hoop ik wel dat ik de eerste keeper word.' Verder is Tilemachos Pissas aangetrokken.
De eerste competitiewedstrijd van de Alphenaren staat gepland in het eerste weekend van oktober.
Overige Afdelingen binnen AZC
Naast de waterpolo-afdeling, zijn ook de andere afdelingen binnen AZC actief en succesvol. De afdeling wedstrijdzwemmen is in de jaren ’50 gestart. De jaren ’70 en ’80 waren de topjaren, met zowel nationaal als internationaal succes. Vanaf de jaren ’90 waren er telkens golf bewegingen van successen en moelijke perioden, maar 1 ding is wel duidelijk AZC is een voedingsbodem voor zwemtalent. Vanaf 2008 zijn wij gestart met “AZC Masters”. In deze groep (20-85 jaar) zwemmen recreatieve en fanatieke masters.
AZC Synchroon is een gezellige afdeling met leden in alle leeftijdscategorieën. Het hele jaar trainen we met elkaar om te oefenen voor wedstrijden, diploma en uitvoeringen. Dit doen we op recreatief niveau maar ook op nationaal niveau.
Daarnaast voert AZC een actief jeugdbeleid met mini-waterpolo en de REZ voor kinderen vanaf 7 jaar.
Lees ook: Waterpolo en zwemmen bij ZV De Ham