Agility, ook wel behendigheid genoemd, is een hondensport die in Nederland steeds meer enthousiaste deelnemers krijgt. Oorspronkelijk ontstaan in Engeland, is agility inmiddels overgewaaid naar vele andere landen, waaronder Nederland, en is het de grootste hondensport van Nederland. Het is gebaseerd op de paardenspringsport en combineert werken en trainen met de hond op een positieve, uitbundige manier.
Wat is Agility?
Bij FCI Agility (ook bekend als behendigheid) loop je met je hond zo snel mogelijk een parcours waarbij je hond sprongen moet maken en tunnels en andere obstakels moet nemen. Bij agility is er sprake van het zo snel en foutloos mogelijk afleggen van een vooraf vastgesteld parcours. De eigenaar wijst de hond de route van het parcours. Omdat het parcours altijd anders is, worden honden altijd begeleid door hun eigenaar. Dit parcours bestaat uit meerdere hindernissen, zoals hoogtesprongen, breedtesprongen, springen door banden, slalommen, tunnels en raakvlaktoestellen, zoals de wip, de schutting en de kattenloop.
De sport wordt ook wel behendigheid genoemd. Het is de uiteindelijke bedoeling om je hond zo snel en behendig mogelijk over een parcours met diverse hindernissen te sturen. Deze toestellen zijn gericht op een aantal vaardigheden van je hond zoals snelheid, wendbaarheid, gehoorzaamheid en behendigheid. De volgorde waarop de hindernissen moeten worden afgelegd is van te voren bepaald. Het is de bedoeling dat jouw hond dit foutloos én als snelste aflegt.
De Basisprincipes van Agility
FCI Agility is echt samenwerken met je hond. Bij wedstrijden wint de hond met de snelste tijd en de minste fouten. Jullie vormen samen een team en jij motiveert hem om zo goed en zo snel mogelijk het parcours af te ronden. Samen moeten jullie de klus klaren en dat zorgt ervoor dat jullie band (nog) verder groeit. Omdat de hond nu eenmaal de commando’s van zijn baas (handler) moet opvolgen om het parcours goed te doorlopen, krijg je ‘dankzij’ agility een beter opgevoede hond. De handler mag de hond of de hindernissen tijdens het lopen van het parcours niet aanraken, hij geeft aanwijzingen door middel van zijn stem en door gebaren te maken.
Agility is dé sport en vrijetijdsbesteding voor honden en eigenaren. Het sluit aan bij de natuurlijke wil tot beweging en aard en gedrag van de hond. Zowel de hond als de handler moeten zich lichamelijk inspannen, alle spieren van de hond worden getraind. Opdrachten die de hond zelfstandig moet uitvoeren, prikkelen zijn zintuigen, en versterken zijn geheugen en concentratie. Agility wedstrijden bevorderen het sociale gedrag en daardoor worden de honden ook in het dagelijkse leven prettiger in de omgang.
Lees ook: Sneller en wendbaarder op het veld
Geschiktheid en Training
Op recreatief niveau kan in principe elke gezonde hond die minimaal een jaar oud is, met elke baas een sprong of sprongetje wagen, afgestemd op zijn schofthoogte en lichaamsbouw. Je kunt de sport recreatief beoefenen maar ook deelnemen aan wedstrijden. Veel kynologenclubs geven FCI agility-training.
Net als bij elke vorm van hondentraining is agility niet zomaar aangeleerd. Je hond moet leren gehoorzaam te zijn, niet zijn eigen plan te mogen trekken en alles zo snel mogelijk uit te voeren. Je kunt je voorstellen dat je hond niet in een dag tijd een heel parcours kan leren en afleggen. Aan elke hindernis koppel je een bepaald bevel. Zoals 'ver' bij een breedtesprong of 'door' bij een tunnel. Geduld en herhaling zijn de kernwoorden bij het aanleren van de onderdelen. Tijdens een wedstrijd mag je je hond alleen begeleiden met je stem en met gebaren, dus op deze manier leert je hond dat hij de oefening niet naar behoren uitvoert. Als je hond de oefening vervolgens wel goed uitvoert moet je dit natuurlijk uitgebreid belonen. Bij agility is geen ruimte voor straf. Agility is gebaseerd op een vertrouwensband tussen hond en baas.
Agility training voor beginners
Om met je hond met behendigheid te starten kun je bij veel kynologenclubs terecht. Er zijn veel clubs die specifieke agility-training geven, ook voor beginners. Wanneer je dit eerst nog wat spannend vindt, of gewoon zelf al graag vanuit huis aan de slag gaat, kun je ook prima thuis al starten met de eerste oefeningen. Voorkom dat je te hard van stapel loopt en begin bij het begin. Dit doe je door iedere toestel één voor één afzonderlijk van elkaar aan te leren. Je oefent bijvoorbeeld eerst de sprong en ruimt vervolgens alles weer op. De volgende keer oefen je weer opnieuw de sprong of ga je met de hondentunnel aan de slag, maar combineer deze nog niet.
Samenwerking tussen hond en baas
Pas wanneer je hond 2 toestellen volledig onder de knie heeft kun je ze gaan combineren. Het komt er dan op neer dat je jouw hond gaat leren te sturen. Het foutloos nemen van de hindernissen is dan eerst even niet belangrijk meer. Moet je hond zitten, wachten, rennen, linksaf, rechtsaf, door een tunnel? Het is aan jou de taak om er op een leuke manier voor te zorgen dat jouw hond op basis van jouw stem of gebaren precies weet wat jij bedoelt. Het draait allemaal om een goede samenwerking tussen hond en baas en daar mag je best ook wat lekkere beloningssnoepjes bij gebruiken. Pas wanneer jullie deze technieken beide goed onder de knie, en als het ware aan één woord genoeg hebben, kun je het parcours verder gaan uitbreiden. En nogmaals, vergeet het belangrijkste niet; plezier hebben met elkaar!
Waar rekening mee houden om agility te oefenen?
Behendigheid voor honden is net als flyball en dogfrisbee een erg blessuregevoelige hondensport. Er wordt veel van de spieren en gewrichten van je hond gevraagd. Daar staat een hoge belasting op. Begin daarom pas wanneer jouw hond uitgegroeid en oud genoeg is. Bouw het aanleren van de sport stap voor stap op en smeer dit uit over een langere periode. Het hoeft niet allemaal in een keer. Wat ook erg belangrijk is, is dat je agility alleen op een geschikte ondergrond moet uitoefenen. In principe vindt behendigheid eigenlijk altijd plaats op gras. In de winter wordt er wel eens uitgeweken naar de binnenbak van een manege of naar kunstgras in een trainingshal voor hondensporten. Daarnaast is agility een sport die zeer geschikt is voor de ‘normaal’ gebouwde, atletische hond, die gezond is en een goede conditie heeft.
Lees ook: Agility Competitie Almere
Toestellen voor Agility training
Om behendigheid met je hond te trainen zijn er ook toestellen beschikbaar om thuis mee te oefenen.
- Agility slalom met hindernissen 2-in-1; de pionnen zijn voorzien van gaten om met de meegeleverde liggers hoogte- of dubbelsprongen te creëren.
- De wip; een wip-wap waar de hond overheen moet lopen.
Agility training voor gevorderden
Agility is een hondensport waarbij het plezier voor baas en hond voorop hoort te staan. De sport kan zowel recreatief beoefend worden als op wedstrijdniveau. Deze wedstrijden zijn niet alleen voor de samenwerkende duo’s erg spannend en leuk, ook voor het publiek is het een spannende sport om naar te kijken. Het ziet er altijd zo makkelijk uit, maar als jij met je hond gaat trainen zul je al snel merken dat hier heel wat trainingsuren aan vooraf zijn gegaan. Om deel te kunnen nemen aan wedstrijden heb je een startlicentie nodig.
Wedstrijdregels en Competities
Er zijn vier hoogteklassen (small, medium, intermediate en large) en vier verschillende niveaus (debutanten, 1e, 2e, & 3e graad). Door punten te behalen, kun je promoveren naar een hoger niveau. Sommige verenigingen organiseren daarnaast wedstrijden voor junioren.
Voor de wedstrijden gelden diverse reglementen, namelijk het Reglement FCI Agility, het Voorschrift Promotie en Degradatie en een document over de veteranencompetitie.
Algemene regels
- Het is niet toegestaan aan de wedstrijden deel te nemen met een hond die agressief gedrag vertoont naar andere honden of naar mensen.
- De TWC-commissie hanteert een zero-tolerance beleid ten aanzien van hard handling c.q.
Wintercompetitie (TWC)
De wintercompetitie houdt in principe de schofthoogtes zoals gemeten door de Raad van Beheer en FHN aan als richtlijn, of iemand van de Wintercompetitie commissie. Voor de wintercompetitie is deze meting bindend.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Veteranenklasse
Veteranen lopen 1 hoogteklasse lager dan de "normale" klasse en springen dan 10 cm lager. Honden van L klasse die deelnemen binnen de veteranenklasse. Het parcours wordt niet aangepast aan veteranen.
Team Wedstrijden Winter Competitie (TWC)
Team Samenstelling
Een team mag worden samengesteld met honden van verschillende hoogtes (XS-S-M-L-XL).
Klasse
De competitie wordt in één (open) klasse gestreden, niveau van de parcoursen is grofweg eerste/tweede graad.
Inschrijving en Plaatsing
- In de inschrijfperiode vult de teamcaptain ten minste 4 van de 6 teamleden in. Onvolledige teams kunnen geweigerd worden.
- De plaatsingsprocedure wordt gedaan met loting. Bij over inschrijving worden teams op de wachtlijst geplaatst.
- Bij inschrijving mag een voorkeur voor een groep worden opgegeven. De organisatie zal proberen om de voorkeuren zoveel mogelijk te volgen, maar kan geen garantie geven.
- Als een groep vol is zal in overleg met de teamcaptain een andere groep worden gekozen.
Verplichtingen Teams
Alle teams en teamleden kunnen in de voorronden gevraagd worden op een wedstrijd te helpen. De teams (c.q. team) als ringhulp zullen fungeren. De TWC zal dit centraal registreren om te (kunnen) garanderen dat zo veel mogelijk verschillende teams benaderd worden.
Inschrijfgeld
Het inschrijfgeld dient per team overgemaakt te worden naar de organiserende vereniging, o.v.v. teamnaam en administratieve nummers van de deelnemende combinaties. Als er voor een voorronden niet voldoende (<4) teamleden mee kunnen doen, dan maakt de teamcaptain het minimale inschrijfgeld van € 68 voor 4 teamspelers over. Individuele combinaties die geen deel uitmaken van een team, maken het inschrijfgeld per combinatie over, o.v.v. Inschrijving geschiedt door betaling.
Voorrang
Als een wedstrijd open is voor inschrijving, hebben de teams uit die regio 10 dagen voorrang.
Wijzigingen
Eventuele wijzigingen binnen een team dienen voor aanvang van de wedstrijd te worden gemeld bij het secretariaat van de organiserende vereniging. Binnen een team mogen handlers met elkaars honden lopen. Het is niet toegestaan "externe" handlers in te zetten. Teamleden die individueel inschrijven; d.w.z.
Plaatsing Finale
De voorronden bepalen welke teams mee mogen doen aan de finale. Nadat alle voorronden gelopen zijn, wordt per groep de eindstand opgemaakt. Het beste team per regio plaatst zich voor de finale-estafette. De 2 regio winnaars kunnen zich rechtstreeks plaatsen voor de finale. Met een top 15 ranking, valideert het team de rechtstreekse plaatsing. Deze 2 teams (regio winnaars) worden aangevuld met de top 8 van het (team) dag-klassement.
Estafette
Na de 2 individuele parcoursen wordt een finale estafette gelopen door de top 10. De estafette wordt op 2 hoogtes gelopen, te weten 30 en 50 cm.
Puntentelling Estafette
Het aantal punten wat je als team in de estafette behaald is 6 keer de positie op de ranglijst.
Diskwalificatie en Fouten
- Indien een combinatie 3 weigeringen of een verkeerd parcours heeft gelopen, dan telt deze "diskwalificatie" als 10 fouten (= 50 strafpunten).
- Als een hond start voordat zijn voorganger gefinisht is, betreft dit een team disk.
- Als een van de honden 1 t/m 3 een disk loopt in het parcours dan neemt deze sprong 10 van de juiste kant. Hierna mag de volgende handler pas starten. springt sprong 10 van de goede kant en gaat daarna meteen naar de finish.
- Een disk van de laatste hond in de estafette betekent een diskwalificatie. De totale teamtijd is dan niet meer van belang.
Algemene Regels Tijdens Estafette
Tijdens de estafette is het niet toegestaan dat een ander je hond vasthoudt bij de start of opvangt bij de finish, dit geldt dus ook voor het 'lokken' van de hond. Het gehele team mag in de ring aanwezig zijn bij het lopen van de estafette (gehele team = deelnemers + teamcaptain). arbiter en de schrijver vestigen.
Overige Regels
De SPT wordt bepaald door 15 seconden op te tellen bij de tijd van de hoogst geëindigde niet-BM-loper (naar beneden afgerond).
Prijzen
Er is een prijs voor de beste individuele combinatie(s). Er is een prijs voor de beste combinatie per hoogteklasse.
Rol van de Commissie FCI Agility
De Commissie FCI Agility zorgt dat de sport, met name op wedstrijdniveau, blijft draaien. De leden van de commissie worden democratisch gekozen en vertegenwoordigen alle partijen: verenigingen, keurmeesters en de sporters zelf. Samen besluiten ze onder andere over de reglementen, het promotie- en degradatievoorschrift en de selectiecriteria voor diverse wedstrijden. De commissie krijgt ondersteuning van de werkgroep wedstrijden.
Soorten Wedstrijden
Er zijn verschillende soorten wedstrijden. Wedstrijden worden georganiseerd door kynologenclubs of andere aangesloten verenigingen. Een aantal wedstrijden organiseren wij zelf. Ook selecteren wij teams en zenden die namens Nederland uit. Voor deze wedstrijden gelden selectiecriteria.
Hall Of Fame
Sinds 2022 is de Hall Of Fame geïntroduceerd. Deze was opgezet door de Agilityclub en daarna overgedragen naar de Raad van Beheer.
Veiligheid
Bij het beoefenen van agility is het gebruik van veilige toestellen belangrijk om de kans op blessures zo klein mogelijk te maken. Organiseer je een wedstrijd maar heb je de juiste materialen niet, dan kun je deze huren. Verhuur materiaal (febr.
Bij Agility is de gezondheid van de hond en dus ook de veiligheid op het veld en de toestellen het belangrijkst. Agility op topniveau kan zeker vergeleken worden met bijvoorbeeld atletiek op topniveau met vergelijkbare belasting. Het nemen van de toestellen vergt veel van de hond, met name de schutting en de paaltjes zijn belastende toestellen. Het is belangrijk om blessures klein mogelijk te houden.