ADO Den Haag Vrouwen, een van de zes founding mothers van de Eredivisie Vrouwen in 2007, heeft in de top van het Nederlandse vrouwenvoetbal een indrukwekkende staat van dienst opgebouwd. Met één landstitel en drie KNVB Bekers op zak, is het de moeite waard om terug te blikken op de jonge maar rijke historie van deze Haagse club.
De Beginjaren: Een Valse Start in Europa
In de zomer van 2007, na de oprichting van de Eredivisie Vrouwen, kreeg ADO Den Haag de onverwachte eer om deel te nemen aan het bal der landskampioenen. Rob Reijenga, lid van de Raad van Commissarissen, had zich sterk gemaakt voor de komst van vrouwenvoetbal bij de club, overtuigd van de positieve aandacht die het kon genereren. ADO Den Haag dankte haar Europese toegangsbewijs aan Ter Leede, dat onder leiding van trainer Sarina Wiegman de landstitel had behaald als laatste amateurteam. De vorming van de Eredivisie leidde tot een ware exodus uit Sassenheim, waarbij Wiegman en liefst negen speelsters naar Den Haag verhuisden.
Wiegman, met een indrukwekkend cv als 104-voudig international, deelnemer aan het eerste officieuze WK voor vrouwen in 1988, voetbalstudent en jeugdtrainer bij de KNVB, had al een band met ADO Den Haag. In het seizoen 1995-1996 liep ze stage bij de A-jeugd van de club voor haar trainersopleiding.
De voorbereiding op het eerste Eredivisieseizoen was nauwelijks begonnen toen ADO Den Haag al moest aantreden in de eerste kwalificatieronde van de UEFA Women's Cup. Na een oefenduel tegen de Belgische kampioen Rapide Wezemael (1-0 winst), reisde het team af naar de Faröer Eilanden voor wedstrijden tegen Klaksvíkar Ítróttarfelag (1-1), FC Honka Espoo (0-1) en Valur Reykjavik (1-5). Deze Europese krachtmetingen vormden een ideale aanloop naar de start van de Eredivisie.
Sterke Start in de Eredivisie, Maar Geen Titel
In de competitie kenden de Haagse vrouwen een raketstart, vergelijkbaar met de mannen in hun sterkste Eredivisieseizoen 1970-1971. ADO Den Haag versloeg Willem II (1-0), Heerenveen (2-1), FC Utrecht (3-0) en AZ (1-0) en trad als trotse koploper aan tegen runner-up FC Twente. De eerste topconfrontatie eindigde gelijk (1-1), waarna een mindere periode aanbrak. Bij het ingaan van de winterstop stond ADO Den Haag nog wel tweede, maar met een flinke achterstand op AZ. Wiegman schrok er niet voor terug om voortijdig afscheid te nemen van een aantal ervaren krachten.
Lees ook: Alles over de KNVB Bekerfinale Vrouwen
Always the Bridesmaid: Dichtbij de Titel, Maar Net Niet
Wiegman bouwde aan een team dat haar eerdere succes bij Ter Leede kon evenaren en liet opmerkelijk genoeg twee van haar drie internationals vertrekken. Jonkies als Lucienne Reichardt, Lisanne Grimberg en Renate Jansen maakten hun opwachting. Met Grimberg en Jansen als productief spitsenduo mengde ADO Den Haag zich in de strijd om het kampioenschap, nu ook met de nieuwe Eredivisie-deelnemer Roda JC. De Haagse vrouwen bleven het hele seizoen in de race. Een uitzege bij FC Utrecht maakte ADO Den Haag opnieuw tot lijstaanvoerder. Echter, een gevoelige verlies tegen Willem II (2-5) gooide roet in het eten. In de daaropvolgende topper tegen AZ toonde de Hofstedelijke elf veel veerkracht, maar het was uiteindelijk niet genoeg om de Alkmaarders van de eerste plaats te verdringen. De tweede plaats was echter wel een bewijs van de progressie die het team had gemaakt.
Succes in Europa en de Eredivisie
Twee jaar na de oprichting van de Eredivisie boekte het Nederlands vrouwenelftal een ongekend succes op het Europees Kampioenschap in Finland. Jeanine van Dalen en Wiegman vertegenwoordigden ADO Den Haag. In de eerste helft van het seizoen kreeg ADO Den Haag onder meer AZ twee keer op de knieën. Halverwege moest het team van Wiegman alleen Willem II boven zich dulden. In de tweede seizoenshelft maakte ADO Den Haag thuis tegen AZ een achterstand van 2-0 nog goed. Een ongelukkige nederlaag tegen AZ (1-0) maakte van de Haagse missie een mission impossible.
Titelfavoriet en Cupfighters
In het vierde seizoen van de Eredivisie Vrouwen was ADO Den Haag tot op de laatste speeldag titelkandidaat. Na een overwinning in een cruciale kraker in Enschede (2-0) beschikte de ploeg van Wiegman op de slotdag over een superieur doelsaldo, maar FC Twente had één puntje meer. Voor het eerst manifesteerde de Haagse vrouwen zich ook als cupfighters en bereikten de halve finale tegen Heerenveen.
Een Double voor de Eeuwigheid (2012)
Na drie achtereenvolgende tweede plaatsen begon de Haagse jacht op de landstitel gelijkenis te vertonen met de queeste naar de Heilige Graal. Voor de ogen van potentiële concurrent Telstar gaven de Haagse vrouwen een niet mis te verstane intentieverklaring af en schoten ADO Den Haag naar de grootste competitiezege ooit: 8-0. Het was een onbetekenend vlekje op een ijzersterk eerste deel van het seizoen. Heerenveen (4-1), titelverdediger FC Twente (3-1), FC Utrecht (7-0) en VVV (2-1), moesten er allemaal aan geloven.
De thuiswedstrijd tegen Telstar eind april was met 5.800 betalende toeschouwers het best bezochte vrouwenduel ooit in het Kyocera Stadion. De vierde treffer van de van een gescheurde kruisband teruggekeerde Kimberly Vermeij was de slagroom op de taart. Puntenverlies van Twente zorgde voor een onvergetelijke apotheose: de luid bejubelde uitreiking van de kampioensschaal aan captain Jill Wilmot. Zij noemde ADO Den Haag `het meest complete team in de Eredivisie met in elke linie bepalende spelers. In het eigen stadion liet Wiegmans team dat voor 2.000 toeschouwers nog eens zien in de eindstrijd om de KNVB-beker tegen VVV. Eshly Bakker bepaalde de eindstand op 5-2 met de 72ste treffer van het seizoen.
Lees ook: Historisch KNVB Beker Vrouwen
Een Nieuw Begin en de BeNe League
Medio 2012 beschikte ADO Den Haag over een succesteam dat Sarina Wiegman ook in de Champions League kansen toedichtte, maar in de zomer kwam daar radicaal verandering in. De N.V. wilde niet verder met het vrouwenvoetbal. Alleen een reddingsoperatie van Kees en Karin Punt, met de business-box En un momento d`ADO sponsor van de mannen en vrouwen, voorkwam dat de vrouwen helemaal uit de Hofstad verdwenen. Met tal van nieuwelingen, onder wie de buitenlandse versterkingen Brittany Persaud, Teresa Noyola en Libby Guess, presteerde het vernieuwde team toch al snel ouderwets goed.
De Eredivisie Vrouwen was opgegaan in een met België gevormde grensoverschrijdende competitie: de BeNe League. In de openingswedstrijd om de BeNe Super Cup verloren de Haagse vrouwen ongelukkig met 1-0 van Standard Luik. Een thuisnederlaag bij de competitiestart (3-0 tegen de combinatie van PSV en FC Eindhoven) kwam hard aan. Het team van Wiegman herstelde zich echter onmiddellijk. In het eerste thuisduel dat Studio Sport haalde, werd Ajax aan de zegekar gebonden (2-1). Het eerste deel van de competitie leverde uiteindelijk een tweede plaats achter FC Twente op in de BeNe League Orange.
Russische Campagne in de Champions League
De loting voor de Champions League had een krachtmeting met de Russische kampioen Rossiyanka opgeleverd. Om maar van de partij te kunnen zijn, liet libero Sylvia Nooy zich niet weerhouden om zich voor de eerste training van het nieuwe seizoen te melden. In de eerste minuut van de thuiswedstrijd tegen de Russinnen veroorzaakte zij ongelukkig een strafschop. De knappe revanche in de return (2-1 winst) was helaas niet genoeg om verder te bekeren.
KNVB Beker Successen
Hoewel ADO Den Haag in het gevecht om de eerste BeNe League-kroon allengs afhaakte, bood het toernooi om de KNVB-beker een alternatieve route naar succes. Via zeges op Fortuna Sittard (7-0), Telstar (4-2) en PEC Zwolle (3-2) werd wederom de finale bereikt. Als tegenstander wachtte het net tot kampioen gekroonde FC Twente. In de duinen van Katwijk bracht Lineth Beerensteyn haar ploeg aan de leiding. Twente wist die achterstand nog weg te poetsen, waardoor strafschoppen de beslissing moesten brengen. Barbara Lorsheyd keerde de eerste elfmetertrap met een katachtige reflex.
In de voorbereiding op het volgende seizoen baarde ADO Den Haag internationaal opzien door in het DHC-stadion in Delft het nationale elftal van Australië te verslaan (1-0). In de strijd om de KNVB-beker liet de bekerhouder zich verrassen door Buitenveldert (3-4 na strafschoppen). In de BeNe League wisselde het team van Wiegman prima resultaten af met mindere verrichtingen. De grootste tegenvaller kwam aan het einde van het seizoen.
Lees ook: KNVB Beker Vrouwen: ADO Den Haag versus PSV, een terugblik.
Marcel Valk als Nieuwe Trainer
Na drie succesvolle seizoenen als assistent van Sarina Wiegman trad Marcel Valk aan als de nieuwe hoofdtrainer van ADO Den Haag Vrouwen. Bij de start van de voorbereiding verwelkomde hij twee Europese kampioenen in het Kyocera Stadion: Jennifer Vreugdenhil en Lineth Beerensteyn. Met vlotte overwinningen op Anderlecht (3-1) en Heerenveen (3-0) kende Valks team een vliegende start. In het bekertoernooi bereikten de Haagse vrouwen de halve finale tegen FC Twente. Penalty`s maakten uit wie zich plaatst voor de eerste van drie achtereenvolgende finales in het Kyocera Stadion. ADO Den Haags eeuwige topscorer Renate Jansen stuitte met de vijfde elfmetertrap op keeper Sari van Veenendaal. Die klap kwam haar ploeg niet meer te boven. De tukkers strooien later zout in de wonde door behalve de KNVB-beker ook Renate Jansen binnen te halen.
Terugkeer naar de Eredivisie en Derde Bekerwinst (2016)
Tijdens het derde seizoen besloot de KNVB een einde te maken aan de BeNe League. Wat voor de Nederlandse clubs restte, was een Eredivisie met niet meer dan zeven deelnemers. Met de komst van onder meer het spitsentrio Kirsten Koopmans, Dominique Vugts en Pia Rijsdijk en de voor de tweede keer teruggekeerde Lisanne Grimberg onderging de Haagse selectie een flinke gedaanteverwisseling. Voor de laatste kampioen van de Eredivisie (in 2012) was titelprolongatie snel uit zicht. Inmiddels traditiegetrouw bewaarde ADO Den Haag de beste prestaties voor de bekerstrijd.
Zelden heeft een ploeg zich zo nauwgezet op één wedstrijd voorbereid als ADO Den Haag deed in de vier weken tussen de halve finale en het beoogde hoogtepunt van het seizoen. Het resultaat was een perfecte voorstelling. Ajax werd 90 minuten lang bijna geen kans geboden. Op slag van rust brak een modelaanval de wedstrijd open. Grimberg gaf met een lange pass Rijsdijk de ruimte. Zij stuurde twee Amsterdammers het Haagse Bos in en legde de bal panklaar voor Beerensteyn, die onverbiddelijk toesloeg: 1-0. In de tweede helft bracht de Haagse elf Scholtes mottoliever een dwarslaesie dan een doelpunt tegen` in de praktijk.
Voor de derde keer in vijf jaar veroverden de vrouwen van ADO Den Haag de KNVB beker. In hun eigen Kyocera Stadion waren de Haagse vrouwen met 1-0 te sterk voor Ajax. Via mooi Haags combinatiespel kwam de bal bij Pia Rijsdijk terecht. Zij stuurde drie Ajax-verdedigers het bos in en zette Beerensteyn met een goede individuele actie alleen voor de keeper, waarna de aanvaller gemakkelijk kon binnenschuiven.
Alles Eigen Kweek en Nieuwe Generatie
Na het derde cup-succes in drie finales volgde in de zomer van 2016 weer een spelersuittocht. In de wetenschap dat de club financieel niet op kon boksen tegen de top, had Sarina Wiegman met de oprichting van een beloftenteam nog aan de wieg gestaan van wat de eigen kraamkamer van ADO Den Haag moest worden. De nieuwe A-selectie telde al negen zelf opgeleide spelers en trainer Arend Regeer promoveerde eveneens van de beloften naar de hoofdmacht. Met Victoria Pelova als spelmaker schaarde ADO Den Haag zich bij de top 4 en plaatste zich zo voor de play-offs om het landskampioenschap.
Het jaar 2017 stond in het teken van het eerste grote vrouwenvoetbaltoernooi in Nederland. Van een EK-effect op de Nederlandse competitie was helaas geen sprake. ADO Den Haag raakte net voor de start van het seizoen topscorer Pia Rijsdijk kwijt en slaagde er deze keer niet in de kampioensplay-offs te halen. Met de teruggekeerde Rijsdijk en Pelova als voortrekkers waren de Haagse vrouwen in het seizoen 2018-2019 wel weer van de partij op het kampioensbal. Bovendien werd in het bekertoernooi de halve finale bereikt. Zonder Pelova bleef succes in de play-offs buiten bereik.
Polaks Pupillen en de Pandemie
In de zomer van 2019 verloor ADO Den Haag Pelova. Oud-ADO`er Sjaak Polak trad aan als nieuwe hoofdtrainer en had al snel een goede klik met zijn grotendeels uit de eigen aanvoerlijn afkomstige selectie. In 2020-2021 hield de wereldwijde pandemie het publiek nog uit de stadions. Ook zonder fans presteerde het team van Polak prima. ADO Den Haag verdiende opnieuw een plek bij de top 4 en deed ook in rechtstreekse confrontaties met FC Twente, PSV en Ajax niet voor de toppers onder. Zeges op Excelsior (4-0) en de latere landskampioen FC Twente (3-2) waren goed voor een vierde bekerfinale. In Almere waren wel weer supporters welkom.
Recente Ontwikkelingen en de Toekomst
In de daaropvolgende transferzomer verhuisde voor de derde achtereenvolgende maal een Haagse sterkhouder naar Ajax: Nadine Noordam. Voor het debuut in de Vrouwen Eredivisie trok Feyenoord liefst vier oud-Hagenaars aan. Het duurt even voor Polaks nieuwe pupillen hun draai hebben gevonden. Is dat eenmaal het geval, dan kunnen de vrouwen uit de Hofstad iedereen aan. ADO Den Haag Vrouwen is op haar best na de winterstop. Feyenoord kreeg op Varkenoord een onvergetelijke oorwassing (5-0) en de Haagse formatie dwong een eerste periodetitel en een nieuwe top 4-klassering af. Een schlemielige nederlaag bij PSV (2-1 na verlenging) stond een vijfde bekerfinale in de weg.
Aan het eind van het seizoen kwamen de vrouwen die ADO Den Haag in 2012 de double bezorgden nog eens bijeen voor een reünie. Met een nieuwe Amerikaanse eigenaar van de N.V. ADO Den Haag, die de vrouwen graag terug ziet keren in de moederschoot, is Kees Punt optimistisch over waar de vrouwen bij het volgende lustrum zullen staan.
KNVB Beker Historie: Van ASV Celeritas tot ADO Den Haag
Het toernooi om de KNVB Beker wordt bij de vrouwen sinds 1981 gespeeld. In dat debuutjaar veroverde HSV Celeritas als eerste de bokaal, PSV is de huidige bekerhouder. ADO Den Haag Vrouwen heeft zich in haar historie drie keer gekwalificeerd voor de finale van de KNVB Beker.
Conclusie
ADO Den Haag Vrouwen heeft een rijke en bewogen historie in het Nederlandse vrouwenvoetbal. Van de onverwachte start in de UEFA Women's Cup tot de landstitel in 2012 en de drie KNVB Beker overwinningen, de club heeft veel successen gekend. Met een focus op de eigen jeugdopleiding en een nieuwe Amerikaanse eigenaar, ziet de toekomst er rooskleurig uit voor ADO Den Haag Vrouwen.