De term "actief wonen" omvat een breed scala aan initiatieven en projecten die gericht zijn op het creëren van levendige, betrokken en duurzame woongemeenschappen. Deze projecten stimuleren de participatie van bewoners, bevorderen sociale cohesie en dragen bij aan een gezonde en actieve levensstijl. In dit artikel worden verschillende voorbeelden van actieve woonwedstrijden en initiatieven belicht, die illustreren hoe deze principes in de praktijk worden gebracht.
Open Clubs en Vraaggestuurd Aanbod
Een belangrijk aspect van actief wonen is het creëren van een open en inclusieve omgeving waarin bewoners zelf de mogelijkheid hebben om activiteiten te organiseren en vorm te geven. Dit vraagt om een vraaggestuurde houding, waarbij de behoeften en wensen van de bewoners centraal staan.
Wijksportvereniging Kalsdonk: Een goed voorbeeld hiervan is Wijksportvereniging Kalsdonk uit Roosendaal. Deze vereniging is ontstaan vanuit de behoefte van wijkbewoners om meer sport- en bewegingsmogelijkheden in de wijk te creëren. In een wijk als Kalsdonk, waar veel mensen wonen die niet gemakkelijk de weg naar sportaanbieders vinden, is het essentieel om sport toegankelijk te maken voor een groot deel van de bewoners. De basis van het aanbod wordt gevormd door de behoeften van de wijkbewoners zelf, waardoor WSV Kalsdonk in korte tijd een vereniging voor en door de wijk is geworden.
TC Pagnevaart: Een ander voorbeeld is tennisvereniging TC Pagnevaart uit Halderberge, die met bijna 500 leden een bruisende club is waar sportiviteit en gezelligheid centraal staan. Om de oudere jeugdleden te behouden, heeft de club het WhoZnextteam opgericht, een commissie van jongeren tussen de 14 en 21 jaar die activiteiten organiseren voor hun leeftijdsgenoten. Dit heeft geleid tot een flinke stijging in het aantal oudere jeugdleden en een grotere betrokkenheid bij de vereniging. WhoZnext blijkt ook een goede manier om de vrijwilligers van de toekomst op te leiden.
HCOB: Hockeyclub HCOB heeft sinds 2015 een nieuw clubhuis dat mede door de leden is gebouwd. Om de faciliteiten optimaal te benutten, organiseert de club activiteiten buiten de wedstrijden om, zoals het gezamenlijk kijken naar de Olympische Spelen op een groot scherm, met de mogelijkheid om tussendoor zelf een balletje te slaan. Het voornaamste doel is om de leden een leuke en gezellige avond te bezorgen en het clubhuis goed te benutten.
Lees ook: Bekende voetballers in de politiek
Inclusie en Aangepast Sportaanbod
Actief wonen betekent ook dat er aandacht is voor inclusie en dat er mogelijkheden zijn voor mensen met een beperking om deel te nemen aan sport- en bewegingsactiviteiten.
A.V. SPRINT: De Bredase atletiekvereniging A.V. SPRINT is met 2.000 leden de grootste atletiekvereniging van Nederland, waar iedereen zich snel thuis voelt, ook sporters met een beperking. De vereniging heeft een uitgebreid aangepast sportaanbod voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke of visuele beperking, en sinds kort ook een loopgroep voor jongeren met autisme. Net als alle andere leden kunnen zij binnen de club werken aan betere prestaties en een betere conditie, maar ook gezelligheid, ontspanning en integratie staan hoog op de agenda. Het sportaanbod wordt aangepast aan de individuele mogelijkheden van de leden, waarbij de beperkingen niet voorop staan in de manier van denken.
BSV Teniersplantsoen: Niet iedereen kan lid worden van een reguliere sportvereniging vanwege de kosten of andere drempels. Daarom werd vijf jaar geleden in de Haagse Schilderswijk de Buurtsportvereniging Teniersplantsoen (BSV) opgericht. Deze vereniging biedt volwassenen en kinderen in de buurt een laagdrempelige mogelijkheid om te sporten en om te ervaren hoe het is om bij een vereniging te horen. De BSV organiseert uiteenlopende sport- en bewegingsactiviteiten samen met studenten van de Academie voor Sportstudies, het ROC Mondriaan en andere studenten. Stagiaires zijn actief met het organiseren van allerlei sportactiviteiten voor jong en oud, dik en dun, man en vrouw.
Samenwerking en Gemeenschapszin
Een ander belangrijk aspect van actief wonen is de samenwerking tussen verschillende organisaties en de bevordering van gemeenschapszin.
't Dorpshuus: In Varsselder-Veldhunten, een dorp met slechts 750 inwoners, zijn er maar liefst twintig verenigingen op allerlei gebied, van sport tot cultuur. Omdat het aantal inwoners terugloopt, is samenwerking essentieel om het verenigingsleven in stand te houden. ’t Dorpshuus is een unieke samenwerking die ervoor zorgt dat verenigingen het hoofd boven water kunnen houden en de inwoners van dit Achterhoekse dorp kunnen blijven sporten. Deze samenwerking is gerealiseerd dankzij de enorme inspanning van een groot deel van de dorpsbevolking.
Lees ook: Eelde's voetbaltrots: VV Actief
Beweegzomer Almere: In Almere vindt in de zomervakantie de Beweegzomer plaats op Sportpark Fanny Blankers Koen. Dit is een sportinstuif voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar, waarbij vier weken lang uiteenlopende activiteiten worden aangeboden, zoals squash, atletiek, honk- en softbal, en skeeleren. De structurele samenwerking tussen de betrokken clubs, (sport)organisaties en zorgaanbieder Kwintes is een hoger doel van de organisatie. Het ‘open’ karakter en de unieke samenstelling van het sportpark worden optimaal gebruikt en gepromoot. Een subdoelstelling is om juist kinderen die thuisblijven in de zomervakantie sport en spel aan te bieden.
Alternatieve Woonvormen en Duurzaamheid
Actief wonen kan ook betrekking hebben op alternatieve woonvormen die gericht zijn op duurzaamheid, gemeenschapszin en een bewuste levensstijl.
Wooncoöperatie De Warren: Vier jaar geleden droomde duurzaamheidsadviseur Just Dengerink samen met zijn vrienden van een leven in een ecologische en betaalbare woongemeenschap in Amsterdam. Inmiddels is de bouw van de groene en sociale wooncoöperatie De Warren een feit. De 36 woningen in het bijzondere pand op IJburg zullen binnenkort betrokken worden door duurzame, sociale en culturele ondernemers. Een derde van alle ruimte wordt gemeenschappelijk gebruikt, met een muziekstudio, theaterruimte, atelier, washok, dakterras en verschillende keukens en werkruimtes. De appartementen zelf zijn niet extreem groot, maar doordat er zoveel ruimte wordt gedeeld, is dat ook niet nodig. Alle woningen in De Warren zijn huurwoningen, die de bewoners van de wooncoöperatie huren. De huurprijzen zijn relatief laag voor Amsterdamse begrippen, omdat er geen projectontwikkelaar tussen zit en er geen winst hoeft te worden gemaakt. Het ontwerp van De Warren is klimaatadaptief, circulair, energiepositief, goed voor biodiversiteit en regenbestendig. Zo wordt de groene buitengevel gemaakt van 121 hergebruikte meerpalen die van de verbrandingsoven zijn gered.
Ecologische Wijk Olstergaard: Ingrid van Elderen betrok onlangs het allereerste tiny house van Olstergaard: een nieuwe ecologische wijk in Overijssel waar biodiversiteit en gezondheid voorop staan. De gemeente had zelf het plan opgevat om op deze plek een ecologische wijk te bouwen. Samen met een groep geïnteresseerden is er met de gemeente in gesprek gegaan en zijn er vier deelgebieden ontworpen, die qua duurzaamheid variëren van licht- tot donkergroen. In het meest toegankelijke deel komen bijvoorbeeld ruimere woningen met een aansluiting op nutsvoorzieningen, maar er is ook een volledig off grid ecologisch deel voor tiny houses. De wijk heeft een fruitboomgaard, inheemse beplanting, tuinen die zijn ontworpen op basis van permacultuur-principes, composttoiletten, helofytenfilters die afvalwater op een natuurlijke manier zuiveren, bessen voor vogels en bloemen voor bijen.
Woongemeenschap Imstenrade: Circulair ondernemer en woonpionier Anja Cheriakova verlangt naar een leven naar de waarden die ze heeft. Samen met haar man kocht ze een oude hoeve in Zuid-Limburg, om daar op 5,5 hectaren land een spirituele en ecologische woongemeenschap te starten. Het is een gigantisch heuvelachtig terrein met verschillende panden en een oude watertoren aan de rand van een bos. Ze willen er een klein dorp van maken, inclusief mini klooster waar je tot jezelf kunt komen en vijf hectaren voedselbos. Het wordt een plek die niet draait om luxe, maar om simpel en zelfvoorzienend leven, verbinding, liefde en vrijheid. Anja en haar man willen onderzoeken hoe ze het eigenaarschap decentraal kunnen maken, zodat het niet alleen bij hen ligt, maar ze met alle bewoners gezamenlijk eigenaar zijn van de gemeenschap.
Lees ook: Lokale honkbalclubs in Nissewaard
Tips voor het Realiseren van een Alternatieve Woondroom
- Verenig je met gelijkgestemden: Zorg dat je op één lijn zit met de mensen met wie je je woondroom wilt realiseren. Alleen met een sterke gedeelde visie lukt het je om de hobbels die je tegenkomt te nemen en keer op keer samen voor je woondroom te gaan staan.
- Laat je niet ontmoedigen door de omvang van het project: Het enige wat je hoeft te doen is de eerste stap zetten. En dan nog één. En nog één. Dus maak een plan en begin.
- Ga met je gemeente in gesprek: Kijk of en hoe ze jouw woondroom kunnen faciliteren.
- Duik diep naar binnen: Vraag jezelf af waar je angsten zitten om dit project op te starten en wat je als persoon nodig hebt om ervoor te gaan. Het loslaten van twijfels en verwachtingen die je tegenhouden is misschien wel het moeilijkste dat er is. Maar zodra dat lukt, komt je droom ineens veel dichterbij.
Challenge ‘Mijn Huis Staat in Gelderland’
Plan26 heeft meegedaan aan de challenge ‘Mijn huis staat in Gelderland’. Dit was een initiatief van provincie Gelderland om woningen te realiseren op nieuwe plekken. Hiermee wil de provincie laten zien dat het mogelijk is om, samen met haar inwoners, te zorgen voor extra woningen, leegstand te verminderen en buurten en wijken te verduurzamen. Het expertteam vond de projecten veel te verschillend om één winnaar uit te roepen en er is besloten om het prijzengeld te verhogen door het vastgestelde bedrag aan alle vijf groepen uit te keren. Peter Kerris, de gedeputeerde van de provincie Gelderland, reikte de prijzen uit en memoreerde aan de opzet van de challenge: Woningzoekenden aan leegstaande gebouwen koppelen.
tags: #actief #wonen #wedstrijd #voorbeelden