Zaalvoetbal Jeugd Training Kwaliteiten: Een Gids voor Trainers

Inleiding

Zaalvoetbal, of futsal, is een dynamische en technische sport die steeds populairder wordt, zeker onder de jeugd. Met ongeveer 330.000 beoefenaars is het de grootste teamzaalsport van Nederland. Deze populariteit vereist goed opgeleide jeugdtrainers die in staat zijn om de technische, tactische en mentale vaardigheden van jonge spelers te ontwikkelen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de kwaliteiten en vaardigheden die essentieel zijn voor een succesvolle zaalvoetbal jeugdtrainer, evenals praktische tips en oefeningen om trainingen effectiever te maken.

Wat is Futsal?

Futsal is een variant van voetbal die wordt gespeeld in een zaal met teams van vijf spelers. Het kleinere speelveld bevordert meer balcontacten, een hoger tempo en precisie. Futsal staat bekend om de ontwikkeling van technische vaardigheden, zoals dribbelen, passen en balbeheersing. Snelle omschakelingen en effectieve verdediging zijn ook cruciaal. Futsal is een ideale sport voor het verbeteren van algemene voetbalskills.

Spelregels van Futsal voor de Jeugd

De basisregels van futsal zijn relatief eenvoudig, maar het is belangrijk dat zowel trainers als spelers deze goed begrijpen:

• Aantal spelers: Elk team bestaat uit vijf spelers, inclusief de keeper.
• Speeltijd: Een wedstrijd bestaat uit twee helften van elk 20 minuten effectieve speeltijd. De klok stopt wanneer het spel stil ligt.
• Bal: Er wordt gespeeld met een speciale futsalbal, die kleiner is en minder stuitert dan een reguliere voetbal.
• Veld: Het speelveld is een rechthoekige zaal met duidelijke lijnen voor de zij- en achterlijnen.
• Keeper: De keeper mag de bal met de handen spelen binnen het eigen strafschopgebied.
• Sliding: Sliding tackles zijn over het algemeen niet toegestaan en worden bestraft met een indirecte vrije schop.
• Fouten: Na een bepaald aantal teamfouten (meestal vijf) krijgt de tegenpartij een directe vrije schop zonder muur.
• Wissels: Er mag onbeperkt gewisseld worden, waarbij de speler het veld moet verlaten in de wisselzone.
• Inworpen: In plaats van inworpen zijn er inrollen.
• Corner: De bal moet binnen 4 seconden in het spel gebracht worden.

De Rol van de Futsalcoach Jeugd

De Futsalcoach Jeugd heeft een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge spelers. De taken omvatten:

• Coachen tijdens wedstrijden: Strategieën bepalen en spelers aansturen.
• Trainingen geven: Oefeningen ontwerpen en uitvoeren om vaardigheden te verbeteren.
• Begeleiden van kader/spelers: Zorgen voor een positieve en stimulerende omgeving.

De opleiding tot Futsalcoach Jeugd is erop gericht om jeugdspelers te begeleiden en te ontwikkelen op technisch, tactisch en mentaal vlak, passend bij hun leeftijd en niveau. Specifieke doelen van deze opleiding zijn:

Lees ook: Zaalvoetbalvereniging lidmaatschap

• Ontwikkeling van vaardigheden.
• Bevorderen van sportiviteit en discipline.
• Stimuleren van spelplezier.
• Individuele begeleiding.
• Voorbereiding op vervolgstappen.

Het uitgangspunt is dat de Futsalcoach Jeugd leert om planmatig te werken aan de ontwikkeling van een speelwijze van het team en onderdelen die in de wedstrijd aanwezig zijn te vertalen naar trainingen en omgekeerd.

KNVB Opleidingen voor Futsalcoaches

De KNVB biedt verschillende opleidingen aan voor toekomstige futsalcoaches, afgestemd op verschillende niveaus:

• Aftrapmodule Futsal: Geschikt voor beginnende jeugdtrainers die kinderen op een leuke manier willen laten kennismaken met futsal.
• Futsalcoach Jeugd: Gericht op training geven en wedstrijden begeleiden bij jeugdteams (O13 t/m O19).
• Futsalcoach 1: Voor coaches die aan de slag willen in de topklasse, eredivisie vrouwen of lager.
• Futsalcoach 2: Voor coaches met ambitie in de eerste divisie of eredivisie mannen.

Essentiële Kwaliteiten van een Futsal Jeugdtrainer

Een effectieve zaalvoetbal jeugdtrainer beschikt over een combinatie van technische kennis, pedagogische vaardigheden en persoonlijke eigenschappen. Hier zijn enkele essentiële kwaliteiten:

• Technische kennis: Grondige kennis van de spelregels, tactieken en technieken van futsal.
• Pedagogische vaardigheden: Het vermogen om jonge spelers te motiveren, instrueren en begeleiden op een positieve manier.
• Communicatieve vaardigheden: Duidelijk en effectief kunnen communiceren met spelers, ouders en andere trainers.
• Organisatorische vaardigheden: In staat zijn om trainingen te plannen, organiseren en uitvoeren.
• Flexibiliteit: Kunnen inspelen op veranderende omstandigheden en individuele behoeften van spelers.
• Enthousiasme: Een passie voor futsal en het overbrengen van die passie op de spelers.
• Geduld: Begrip hebben voor de ontwikkelingsfase van jonge spelers en hen de tijd geven om te leren.
• Empathie: In staat zijn om zich in te leven in de belevingswereld van de spelers en hun emoties te begrijpen.
• Leiderschap: Het vermogen om een team te leiden en te inspireren, zowel op als buiten het veld.

Trainingstechnieken en Oefenvormen

Een goede voetbaltraining voldoet in grote lijnen aan de volgende aandachtspunten: ontwikkel de speelwijze in wedstrijdechte vormen waarin spelers veel herhalingen maken en zich steeds moeten aanpassen aan wisselende omstandigheden. Voetbaltraining geven is eigenlijk niets anders dan spelers overtuigen van de manier van spelen waar je als technische staf in gelooft. Natuurlijk kun je ook je speelwijze overbrengen in wedstrijdbesprekingen, tijdens individuele gesprekken en met wedstrijdbeelden. Maar voetbaltrainingen blijven hiervoor toch het meest geschikte middel, omdat spelers hetgeen er gevraagd wordt ook echt zelf ervaren. Wil je met je team kort in de mandekking spelen? Zie je graag de wisselpass terug in de opbouw? Wil je dat er veel vroege voorzetten worden gegeven? Vraag je van de verdediging dat ze op het juiste moment de diepte eruit halen? Maak dit dan trainbaar de voetbaltraining en zorg dat deze accenten vaak terugkomen. Elke voetbalactie bestaat uit waarnemen (perceptie), analyseren, beslissen en uitvoeren (actie). Dat is waarin je ze wilt ontwikkelen. Oftewel: je wilt niet alleen dat ze voetbalacties goed uitvoeren (zoals een voorzet op maat) maar ook de juiste keuzes maken (het kiezen van het meest geschikte moment voor de voorzet) op basis van de informatie die ze verzamelen (kijken of de bezetting voor de goal in orde is voordat je een voorzet geeft). In een pass- en trapvorm of een kap- en draaivorm tussen pylonen door maken spelers niet of nauwelijks keuzes. Ze zijn vooral bezig met de uitvoering van passes en dribbels en niet met ‘op welk moment doe ik wat?’ Zo’n voetbaltraining is dan ook niet echt wedstrijdecht. Ze kunnen wel een ander doel dienen (zoals de spieren opwarmen) maar om echt beter te leren voetballen, is het effectiever om trainingsvormen te kiezen die dichter bij de wedstrijdsituatie liggen.

Hoe maak je een vorm wedstrijdecht? Bouw weerstand in (van tegenstanders), zorg voor richting in de vorm (één kant op spelen), maak winnen en verliezen mogelijk (een puntentelling). Hoe vaker elementen uit de speelwijze terugkomen in een voetbaltraining, hoe sneller het team stappen maakt. Een partijspel 11:11 op een heel veld is weliswaar wedstrijdecht, maar de accenten die je wilt terugzien komen niet vaak terug. Het beïnvloeden van 22 spelers op een veld van ruim 600 vierkante meter is simpelweg erg lastig. Om beter te worden in mandekking, de wisselpass, vroege voorzetten of het opsluiten als laatste linie moeten juist dié elementen heel vaak terugkomen. Door verkleinde vormen te verzinnen waarin dit centraal staat, komen spelers heel vaak in die situatie terecht. Ze worden telkens uitgedaagd om keuzes te maken en oplossingen te verzinnen en nemen die ervaring mee naar wedstrijden. Steeds meer trainers kiezen voor een voetbaltraining met steeds nieuwe regels, methodische stappen, extra weerstanden, andere ballen en wisselende ondergronden. Spelers kunnen een oefening niet op de automatische piloot uitvoeren, maar moeten zich steeds aanpassen aan de situatie. De gedachte hierachter is dat ook in de wedstrijd geen situatie gelijk is. Door het denkvermogen van spelers te verbeteren, gaan ze uiteindelijk beter handelen. Ze leren om sneller oplossingen te verzinnen in alle situaties waarin ze zich bevinden. Wie op de automatische piloot traint, bereikt dit effect veel minder snel.

Lees ook: Klassen en competities dameszaalvoetbal

Hieronder volgen enkele voorbeelden van oefenvormen die specifiek geschikt zijn voor zaalvoetbal jeugdtraining:

• Techniektraining:
  • Kappen en draaien met poortjes: Een aanvaller dribbelt met de bal in een vak met vier poortjes, terwijl drie verdedigers proberen de poortjes af te schermen. Dit bevordert kijkgedrag en balcontrole.
  • Dribbelen en scoren: Aanvallers dribbelen door een vak met twee verdedigers die na elkaar mogen verdedigen. Als de aanvaller beide verdedigers uitspeelt, mag hij op het doel schieten.
• Schieten vanuit verschillende situaties:
  • Spelers combineren buiten de zestien, waarna de eerste speler schiet. Vervolgens volgt een voorzet vanaf de zijkant, waarbij de spelers elkaar kruisen voor het doel.
• 1:1 duel verbeteren:
  • Een speler speelt een andere speler in, die vervolgens mag dribbelen. De inspelende speler zet direct druk, en de aanvaller moet voorbij een lijn dribbelen om te kunnen scoren.
• Verdedigende vaardigheden:
  • Een verdediger kopt een aangegooide bal weg, sprint naar een doeltje en voorkomt een doelpunt door middel van een sliding.

Andere trainingsvormen

Tijdens wedstrijden wordt er 11:11 gespeeld. Of, bij de jongere jeugd, in kleinere aantallen. Om variatie aan te brengen, en ook om de belasting wat lager te houden, is het een goed idee om tijdens de voetbaltraining niet alleen maar partijspelen te doen. Andere vormen bieden variatie én zorgen voor meer herhalingen per speler. Hieronder staan wat verschillende typen trainingsvormen genoemd. Begin een voetbaltraining altijd met een goede warming-up. Sommige trainers doen dit in uitgebreide loopvormen, andere in vormen met bal waarin de belasting niet direct te hoog ligt, zoals een rondo of een korte passvorm. In funvormen staat plezier maken centraal. Ze kunnen ook goed als verlengde warming-up worden gebruikt, om de spieren beter op te warmen en tegelijkertijd de teamsfeer te verbeteren en het enthousiasme van de groep aan te wakkeren. Een voordeel van het toevoegen van een passvorm aan de voetbaltraining is dat spelers veel balcontacten per minuut hebben. Door de bal vaak aan de te nemen en te passen, worden ze hierin nauwkeuriger. Een nadeel is wel dat ze niet of nauwelijks keuzes hoeven te maken, waardoor ze in tactisch opzicht weinig leren. Een (geïsoleerde) afwerkvorm vormt in feite een uitbreiding van een passvorm. Zo’n oefening begint met passes en mondt dan uit in een schot. Het doel van een positiespel is de bal in bezit houden. Helemaal wedstrijdecht is dat niet, want in wedstrijden staat doelpunten maken en voorkomen centraal. Toch kan een positiespel nuttig zijn om in een relatief kleine ruimte tot veel handelingen te komen, onder weerstand van tegenstanders. Vrijlopen, om je heen kijken, aannemen, passen en doorbewegen zit allemaal in de vorm, net als verdedigende aspecten zoals drukzetten en een passlijn blokkeren. In aanvalsvormen is er meestal sprake van een overtal en een ondertal. Een voorbeeld is een aanvalsvorm 3:2 + K, waarbij drie aanvallers op twee verdedigers afstormen en proberen om tot scoren te komen. Een ander voorbeeld is 6:5 + K op een half speelveld. Het zestal (drie middenvelders en drie aanvallers) proberen te scoren bij het vijftal plus keeper (vier verdedigers en één middenvelder). Een aanvalsvorm is een ideale manier om de voetbaltraining te voorzien van een leuke én leerzame vorm. Een partijspel komt het dichtst bij de wedstrijd, maar is ook behoorlijk intensief. Met partijspelen wordt een training meestal afgesloten. Dit kan variëren van groot (zoals 9:9 of 11:11) tot klein (zoals 4:4 of 5:5). Die variatie is goed, omdat dit een andere belasting oplevert. Grote vormen verbeteren vooral de duurconditie, terwijl kleine partijvormen (in kortere series en met meer rust) vooral intervalconditie opbouwen.

Veel trainers bouwen een voetbaltraining als volgt op:

• Warming-up
• Passvorm, afwerkvorm, positiespel of aanvalsvorm
• Passvorm, afwerkvorm, positiespel of aanvalsvorm
• Partijspel

Tips voor het verbeteren van trainingen

Om de kwaliteit van de training die je geeft te verhogen, is het belangrijk om een training goed voor te bereiden. Dat zit hem in verschillende dingen. Om vormen uit te denken, is het nuttig om te weten hoeveel spelers (en hoeveel keepers) je tot je beschikking hebt. Geef bijvoorbeeld aan dat iedereen zich maximaal tot twee uur voor de training kan afmelden. Houd in de planning rekening met uitvallers tijdens de training. Zorg dat je voorafgaand aan de voetbaltraining weet welk stuk veld je tot je beschikking hebt, hoeveel doeltjes je kunt gebruiken, waar de sleutel van de lichtmasten te vinden is, hoe laat een ander team op hetzelfde stuk veld komt trainen, enzovoort. Zo hoef je vlak voor de training minder te improviseren. Denk na over de vormen die je wilt geven. Beïnvloedende factoren zijn onder meer het aantal spelers dat aanwezig is, de belangrijkste verbeterpunten voor het team, de eerstvolgende tegenstander en de gewenste belasting (in relatie tot de belastbaarheid). Door de oefenvormen binnen de voetbaltraining vooraf uit te tekenen, en daarbij op te schrijven welke materialen je nodig hebt, creëer je meer overzicht.

Bij het geven van voetbaltraining aan de jeugd is het erg belangrijk dat er veel plezier is. Zorg voor vormen waarin de volgende dingen terugkomen:

Lees ook: Overzicht KNVB Zaalvoetbal Sponsoring

• Veel balcontacten per minuut voor iedere speler (kleine vormen)
• Weinig stilstaan (geen rijtjes, maar doorlopende vormen)
• Veel scoren (dat vindt elke speler leuk, op welk niveau dan ook)
• Korte uitleg (leren door te doen, niet door te luisteren)

Futsal in Limburg: Een voorbeeld van Jeugdinitiatieven

In Limburg zijn er diverse mogelijkheden voor de jeugd om futsal te spelen, zowel bij reguliere voetbalverenigingen als bij speciale futsalclubs. Veel verenigingen bieden zaalvoetbal aan als aanvulling op het veldvoetbal, vooral tijdens de wintermaanden. Een specifiek initiatief in de regio Parkstad en Beekdaelen is "Parkstad Mini's" en "Beekdaelen Mini's". Dit programma richt zich op de allerjongste voetballertjes in de leeftijd van 2 tot 6 jaar. De Parkstad Mini's en Beekdaelen Mini's organiseren trainingen op verschillende locaties, waaronder:

• Sportpark Kaffeberg te Chevremont
• Sporthal A Gene Bek te Heerlen
• Sporthal Palemig te Heerlen

De trainingen vinden zowel binnen als buiten plaats, afhankelijk van het seizoen.

Futsal Chabbab: Meer dan alleen een balletje trappen

Futsal Chabbab, begonnen in 2001 in Nijmegen, is een voorbeeld van een organisatie die verder gaat dan alleen sport. Ze coachen jongeren in en buiten de sportzaal op hun gedrag en bieden huiswerkbegeleiding als schoolprestaties achterblijven. De drijvende krachten werken nauw samen met de gemeente, scholen, politie, straatcoaches en jongerenwerk. Futsal Chabbab bestaat uit zaalvoetbaltraining, huiswerkbegeleiding, persoonlijke begeleiding en de Futsal Battle. Deze battle is een wijkcompetitie met verschillende leeftijdscategorieën. Tijdens het seizoen zijn alle teams verplicht om buurtbijdragen te doen, waarmee ze extra punten verdienen. Ook voor fair play krijgen de teams extra punten. Dit bevordert sportief gedrag en teamgeest. De Futsal Battle is een bron van intrinsieke motivatie voor jongeren. Jongeren ontwikkelen sociale vaardigheden, leren samenwerken en zich aan de regels te houden. Ze leren omgaan met emoties en maken nieuwe vrienden. Futsal Chabbab draagt bij aan een positieve beeldvorming van jeugd in de wijk en bevordert bewustwording.

Accommodaties en Gebruiksregels

Het gebruik van binnensportaccommodaties, zoals sporthallen, is vaak gebonden aan bepaalde regels. Toegang: De gemeente heeft vrije toegang tot alle ruimten. EHBO: De gemeente is niet verantwoordelijk voor het leveren van EHBO-materiaal. Aansprakelijkheid: De gemeente is niet aansprakelijk voor schade, tenzij er sprake is van grove nalatigheid. Meldingen: Schade of storingen dienen direct bij de gemeente te worden gemeld. Overeenkomst: Het gebruik van de accommodatie is vastgelegd in een gebruiksovereenkomst tussen de gebruiker en de gemeente. Aanvragen: Aanvragen voor het gebruik van de accommodatie moeten tijdig worden ingediend bij de gemeente. Opzegtermijn: De gebruiker moet een opzegtermijn van twee maanden in acht nemen bij het beëindigen van de gebruiksovereenkomst. Voor de toegang tot de binnensportaccommodaties worden vaak toegangspasjes gebruikt. Deze pasjes worden verstrekt door de gemeente en zijn gekoppeld aan een waarborgsom. Bij verlies of beschadiging van het pasje kan een nieuw pasje worden verstrekt tegen betaling. Voor het gebruik van de binnensportaccommodaties wordt doorgaans een gebruiksvergoeding in rekening gebracht. De hoogte van deze vergoeding is afhankelijk van de tarievenlijst die is vastgesteld door de gemeente. Voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen is er het Jeugdsportfonds.

tags: #zaalvoetbal #jeugd #training #kwaliteiten