Korfbal is een unieke en dynamische sport, gespeeld door gemengde teams, die zowel fysieke als tactische vaardigheden vereist. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de zaalkorfbalregels voor senioren, gebaseerd op de meest recente updates van het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) en internationale richtlijnen. De regels zijn voortdurend in ontwikkeling om het spel eerlijker, veiliger en aantrekkelijker te maken.
Recente Wijzigingen en Updates (2023-2024)
Het KNKV herziet jaarlijks de spelregels om de sport te verbeteren. Hier zijn de belangrijkste wijzigingen voor het seizoen 2023-2024:
- Verantwoordelijkheid Coach: De coach is nu verantwoordelijk voor het gedrag van alle personen op de bank.
- Spelhervatting na Technische Time-out: Er zijn wijzigingen in wie de bal uitneemt na een technische time-out, maar uitzonderingen zorgen ervoor dat alle wedstrijden in twee helften worden gespeeld.
- Afstand Bepalen bij Armlengte: Er is een zinsnede toegevoegd over hoe de afstand van een armlengte te bepalen.
- Vrije Worp: De aanvallers mogen nu eerst positie kiezen bij een vrije worp, en de volgorde van dit artikel is gewijzigd.
- Gele Kaart Coach: De scheidsrechter kan een coach verbieden de bank te verlaten voor de rest van de wedstrijd.
- Tijdstraf: De tijdstraf is geen experiment meer en wordt nu overal toegepast in klassen met schotklok. Een gele kaart voor iemand op de bank betekent dat het team gedurende die periode geen time-outs of wissels mag aanvragen. Bij een rode kaart mag de (assistent-)coach niets meer.
- Duikregel: De "duikregel" is geschrapt, wat betekent dat duiken naar de bal is toegestaan, mits het geen gevaar oplevert voor medespelers of de scheidsrechter.
- Spelbederf: Spelbederf in de laatste minuut (of 25 seconden met schotklok) wordt bestraft met een vrije worp (of strafworp bij herhaling). Spelbederf kan ook met een gele kaart worden bestraft gedurende de hele wedstrijd.
- Voordeelregel: Een spelhervatting wordt niet toegekend als er voordeel mogelijk is, om te voorkomen dat overtredingen worden gemaakt om de schotklok te resetten.
- Wissels bij Strafworp: Direct voor en na een strafworp mag er gewisseld worden (mits het team nog niet 8 keer heeft gewisseld).
- Gele Kaart en Tijdstraf: In wedstrijden met schotklok krijgt een speler bij een gele kaart een tijdstraf van 8% van de totale wedstrijdduur (4 minuten voor senioren in de zaal). Een speler kan nu 3 gele kaarten krijgen voordat een rode kaart volgt.
- Gele Kaart Coach: Een coach met een gele kaart mag 8% van de wedstrijdduur (4 minuten) de bank niet verlaten, en het team mag in die periode geen wissels of time-outs aanvragen.
- Staken Wedstrijd: Voordat een wedstrijd in bijzondere situaties wordt gestaakt, moeten er eerst aanleidingen zijn geweest die bestraft zijn met gele/rode kaarten.
Algemene Spelregels
Korfbal combineert elementen van basketbal en handbal, maar met unieke regels die de sport onderscheiden. Hier zijn de basisregels die van toepassing zijn op zaalkorfbal voor senioren:
Teams en Spelers
- Gemengd Spel: Korfbal wordt gespeeld door gemengde teams, wat betekent dat elk team zowel mannen als vrouwen moet bevatten.
- Aantal Spelers: Een team bestaat uit acht spelers: vier mannen en vier vrouwen.
- Tenue: Spelers moeten uniforme sportkleding dragen met rugnummers, die voldoende verschilt van de kleding van de tegenpartij.
- Aanvoerder: Elk team heeft een aanvoerder, die een band of tape draagt in een contrasterende kleur op de arm.
- Coach en Assistent-Coach: Elk team heeft een coach en eventueel een assistent-coach, die tijdens de wedstrijd op de bank zitten.
Speelveld
- Afmetingen: Het speelveld voor zaalkorfbal is 24 meter lang en 12 meter breed. In sommige zalen is een veld van 20m x 12m mogelijk.
- Vakken: Het veld is verdeeld in twee vakken: een aanvalsvak en een verdedigingsvak.
- Korf: De korf is bevestigd aan een paal van 3,5 meter hoog en staat op 6 meter van de achterlijn. Bij een veld van 20m x 12m is dit 4 meter.
Speeltijd
- Duur: Een zaalkorfbalwedstrijd voor senioren bestaat uit twee helften van 25 minuten, met een rustpauze in het midden.
- Time-outs: Elk team heeft recht op twee time-outs van één minuut per wedstrijd.
- Technische Time-out: Elke speelhelft wordt verdeeld in twee gelijke periodes door een technische time-out van 1 minuut. De wedstrijdklok start vervolgens weer met een uitworp aan het begin van iedere periode van de wedstrijd en na ieder doelpunt dat gescoord wordt, voor het team dat een punt tegen heeft gekregen.
Scoren
- Doelpunt: Een doelpunt wordt gescoord wanneer de bal van bovenaf volledig door de korf gaat.
- Waarde: Elk doelpunt levert één punt op.
Vakwisselingen
- Frequentie: Na elke twee doelpunten wisselen de spelers van vak en veranderen hun rollen (aanvallers worden verdedigers en vice versa).
- Rustpauze: Na de rustpauze verandert enkel het vak waarin de spelers spelen, niet hun rol.
Uitworp
- Wanneer: Een uitworp vindt plaats aan het begin van elke periode en na elk doelpunt, door het team dat zojuist een punt tegen heeft gekregen.
- Wie: De uitworp wordt genomen door een aanvaller vanaf een punt binnen zijn of haar vak op niet meer dan 2 meter afstand van het midden van het speelveld.
Vrije Bal en Strafworp
- Vrije Bal: Een vrije bal wordt toegekend na een overtreding en moet worden genomen vanaf de plaats van de overtreding.
- Strafworp: Een strafworp wordt toegekend bij een zware overtreding en wordt genomen vanaf een strafworplijn.
Spelersvervangingen
- Wanneer: Het vervangen van een speler is enkel toegestaan tijdens een spelonderbreking.
- Aantal: Per team zijn er per wedstrijd slechts 8 vervangingen toegestaan.
- Procedure: De vervangende speler moet klaarstaan in het vervangingsvlak, waarna de coach de vervanging aanvraagt bij de juryvoorzitter of de scheidsrechter.
Overtredingen
Er zijn verschillende acties die als overtredingen worden beschouwd in korfbal:
- Lopen met de bal
- Alleen spelen (zelf schieten zonder verdediger in de buurt)
- Schieten vanuit een verdedigende positie
- Schieten na het snijden langs een andere aanvaller
- Bal overgeven aan een andere speler van het eigen team
- Bal spelen met been of voet
- Paal aanraken of vasthouden
- Passief spelen
- Scoren vanuit het verdedigingsvak
- Tegenstander hinderen, duwen, vasthouden of afhouden
- Buiten het eigen vak spelen
- Toegestane tijdslimiet in het aanvalsvak overschrijden
- Duiken naar de bal
- Stompen of slaan van de bal
SUPER-speler
- Wanneer inzetten: Bij een verschil van drie doelpunten wordt er een SUPER-speler ingezet.
- Wie: De SUPER-speler is een wisselspeler van de ploeg die achter staat. De verhouding in het veld is dan 5-4.
- Wanneer eruit: De SUPER-speler verlaat het veld bij het terugdringen van het verschil naar 2 doelpunten in het voordeel van de andere partij.
Rol van de Scheidsrechter
De scheidsrechter speelt een cruciale rol in het handhaven van de regels en het waarborgen van een eerlijk spelverloop. De scheidsrechter:
Lees ook: Diepgaande Blik op Juliana Korfbal Zaal
- Houdt toezicht op de wedstrijd en fluit voor overtredingen.
- Kent vrije ballen, strafworpen en andere sancties toe.
- Houdt de tijd bij en controleert de score.
- Zorgt voor de veiligheid van de spelers.
- Registreert de wedstrijd correct in het Digitale Wedstrijdformulier (DWF), inclusief spelers, wissels, uitslag en eventuele gele kaarten.
Aanvullende Regels en Richtlijnen
Naast de basisregels zijn er nog enkele aanvullende regels en richtlijnen die van belang zijn voor zaalkorfbal voor senioren:
- Voordeelregel: De scheidsrechter kan de voordeelregel toepassen als een overtreding geen nadeel oplevert voor de benadeelde partij.
- Tijdrekken: Passief spelen, zoals het vertraagd opbrengen van de bal, wordt bestraft.
- Voetbal: Alleen opzettelijk voetbal wordt bestraft.
- Rol van de Coach: Coaches mogen de bank verlaten om instructies te geven, een time-out aan te vragen of een vervanging uit te voeren, maar mogen zich niet bemoeien met de scheidsrechter of de tegenpartij. Coaches mogen alleen langs de zijde van de spelersbank bewegen.
Competitie Reglementen
Het KNKV organiseert jaarlijks de competitie voor verschillende categorieën, waaronder senioren. Er zijn verschillende klassen en poules, en het bondsbureau bepaalt welke teams worden ingedeeld in het topkorfbal, de A-categorie en de B-categorie.
- Teamindeling: De teamindeling in de B-categorie is gebaseerd op de gemiddelde leeftijd van het team en de sterkte-indicatie.
- Speeldagen: Competitiewedstrijden worden in beginsel vastgesteld op zaterdag, zondag en andere vrije dagen.
- Wedstrijdwijzigingen: Een verzoek tot wijziging van de speeldag en/of aanvangstijd moet door de tegenpartij worden bevestigd.
- Puntentelling: Het team dat de wedstrijd wint, krijgt wedstrijdpunten. De puntentelling is afhankelijk van of de wedstrijd in een gelijkspel kan eindigen of niet.
- Terugtrekken Teams: Een vereniging die een team terugtrekt uit de competitie, kan een administratieve geldboete krijgen.
- Reiskostenvergoeding: Het KNKV kent een tegemoetkoming in de reiskosten voor teams in het topkorfbal en de A-categorie.
- Afgelasting Wedstrijden: Bij onweer, slechte velden, extreme hitte of onveilige verkeersomstandigheden kunnen wedstrijden worden afgelast.
Invullen Digitale Wedstrijdformulier (DWF)
Het correct invullen van het DWF is essentieel voor een goede administratie van de wedstrijden. De scheidsrechter is verantwoordelijk voor de juiste registratie van de wedstrijd, inclusief de spelers. Fouten in het DWF kunnen leiden tot sancties voor de vereniging.
Lees ook: Duik in de geschiedenis van het EK Zaalhockey voor Dames