Beachvolleybal is een dynamische en energieke sport die in de buitenlucht op zand wordt gespeeld. Het combineert atletisch vermogen, teamwork en strategisch inzicht. Deze gids biedt een uitgebreid overzicht van de spelregels, technieken en het wedstrijdverloop van beachvolleybal, geschikt voor zowel beginners als gevorderden.
Wat is Beachvolleybal?
Beachvolleybal wordt gespeeld door twee teams van elk twee spelers op een zandveld. Het doel is om de bal over het net te spelen binnen de lijnen van het veld van de tegenstander, waarbij de tegenstander de bal niet kan retourneren. De sport vereist snelle reflexen, goede communicatie en uitstekende conditie.
De Basisprincipes
Het spel lijkt op zaalvolleybal, maar er zijn enkele cruciale verschillen. Bij beachvolleybal heeft een team maximaal drie aanrakingen om de bal over het net te spelen. Een blok telt als een van deze aanrakingen. Meestal bestaat een aanval uit een pass, een set en een aanval (smash, shot of knuckle).
Het Speelveld en de Uitrusting
Afmetingen van het Veld
Een beachvolleybalveld is 8 x 8 meter per teamhelft, dus 16 x 8 meter in totaal. De nethoogte varieert afhankelijk van het type wedstrijd:
- Dames: 2,24 meter
- Heren: 2,43 meter
Wisselen van Speelhelft
Om eerlijke omstandigheden te garanderen, wisselen de teams om de 7 punten van speelhelft. Dit zorgt ervoor dat geen van beide teams significant voordeel heeft van elementen zoals wind of zon. In de derde set wordt er om de 5 punten gewisseld.
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
Spelregels: Een Gedetailleerd Overzicht
De NeVoBo (Nederlandse Volleybal Bond) stelt de spelregels voor (beach)volleybal in Nederland vast. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste regels.
Service (Opslag)
- De service vindt plaats achter de achterlijn.
- Het aanraken van de achterlijn tijdens de service is niet toegestaan.
- Nadat de bal is opgegooid, mag deze niet meer worden gevangen.
- De service mag niet worden geblokkeerd door de tegenstander.
- De tegenstander moet de serveerder kunnen zien.
- De service mag onderhands, bovenhands en in sprong worden uitgevoerd.
- Als de bal tijdens het serveren het net raakt en in het speelveld van de tegenstander terechtkomt, wordt er gewoon doorgespeeld. Als de bal in het eigen speelveld of buiten het veld belandt, gaat het punt en de service naar de tegenstander.
- Er mag vanaf de gehele achterlijn geserveerd worden. Er is slechts één opslagpoging. De spelers houden zelf de opslagvolgorde in de gaten. De niet serverende speler mag het zicht op de opslaande speler niet ontnemen. Een netservice is niet fout.
Uit/In
- De bal is "in" als deze tussen de antennes binnen het veld of op de lijn valt. Een bal is uit als deze de veldrand raakt voordat de bal het zand heeft geraakt.
Eerste Contact (Verdediging)
Bij beachvolleybal gelden specifieke regels voor het eerste contact:
- De eerste bal mag alleen met een bovenhandse techniek met 'zacht' contact (ook wel ‘verlengd contact’) worden gespeeld als er sprake is van een hard aangeslagen bal.
- Hard contact is altijd toegestaan. Dit kan onderhands, met twee platte handen of met vuisten. De bal mag dan maar één keer in de beweging worden aangeraakt.
Laatste Contact (Aanval)
- De laatste bal (waarna de bal over het net gaat) moet met hard contact worden gespeeld. Dit kan een smash, geslagen boogbal, knokkels, vingertoppen, vuist of onderhands zijn.
- De bal mag alleen met zacht contact over het net worden gespeeld als er sprake is van een perfecte techniek. Hierbij geldt dat de bal maximaal 1 rotatie heeft en de schouders gelijk lopen met de richting (loodrecht) naar waar de bal wordt gespeeld. Als, door teveel beweging van de uitvoerder, niet is vast te stellen of de balbaan loodrecht is, wordt deze als fout beoordeeld. Na het bovenhands spelen mag de bal geen draaiende beweging vertonen.
Blokkeren
- In tegenstelling tot zaalvolleybal, telt de blokkering bij beachvolleybal als een aanraking. De bal mag na een blok wel nogmaals door de oorspronkelijke blokkeerder worden gespeeld.
- Bij het gelijktijdig blokkeren boven het net, geldt het recht van de sterkste, dus hier kan niet gefloten worden voor lang contact/dubbelfout.
Vakfout en Middenlijn
- Een vakfout bestaat niet in het beachvolleybal. Zolang de niet-serverende spelers maar in het veld staan bij de opslag.
- Er is geen middellijn. De middellijn mag worden overschreden, mits de tegenstander niet wordt gehinderd.
Algemene Spelregels
- De bal moet binnen 3 keer spelen over het net worden gespeeld.
- Spelen via de netpaal is toegestaan, met uitzondering van de service.
- De bal mag met het hele lichaam worden gespeeld.
- Een push- of duwtechniek, waarbij richting wordt gegeven aan de bal, is niet toegestaan bij de aanval.
- Na de opslag zijn er geen beperkingen in de aanvalspositie.
Puntentelling en Wedstrijdverloop
Het Rallypoint Systeem
Beachvolleybal maakt gebruik van het rallypoint systeem. Dit betekent dat een team een punt scoort, ongeacht wie de service heeft.
Sets en Wedstrijden
- Een wedstrijd bestaat meestal uit "best-of-three" sets.
- De eerste twee sets gaan tot 21 punten, met een minimaal verschil van 2 punten.
- De beslissende derde set (tiebreak) gaat tot 15 punten, eveneens met een verschil van 2 punten.
- Een gewonnen wedstrijd levert 2 punten op, een gelijkspel 1, een verloren wedstrijd levert geen punten op.
Time-outs
Elk team heeft recht op één time-out van 30 seconden per set.
Wisselen van Spelers
Bij sommige toernooien mag je onbeperkt wisselen. Voor aanvang van een nieuwe rally mag een speler worden gewisseld. Een speler die is uitgewisseld mag voor diezelfde speler weer worden ingewisseld maar mag daarna niet weer worden gewisseld.
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Start en Einde van de Wedstrijd
De wedstrijd start zodra via de luidsprekers is aangegeven dat de wedstrijden kunnen starten en er een fluitsignaal wordt gegeven. Pas op dat moment begint dus ook de puntentelling.Zodra de omroeper aangeeft dat de wedstrijd is afgelopen middels een fluitsignaal, wordt het spelende punt afgespeeld. De bal moet dan wel al in het spel zijn (=in beweging zijn=niet in de hand zijn bij service);
Technieken en Tactieken
Service
De service is cruciaal in beachvolleybal. Een goede service kan direct een punt opleveren of de tegenstander onder druk zetten. De bovenhandse sprongservice is populair vanwege de kracht en moeilijkheid om te verdedigen.
Passen en Setten
Een goede pass is essentieel om een aanval op te bouwen. De bal moet nauwkeurig worden gepasst naar de setter, die de bal vervolgens bovenhands speelt (set) naar de aanvaller. Bij het setten is het belangrijk dat de bal recht uit de handen vertrekt zonder te draaien.
Aanvallen
De aanval kan variëren van een harde smash tot een geplaatste bal. Het is belangrijk om de zwakke plekken in de verdediging van de tegenstander te herkennen en hierop in te spelen.
Blokkeren en Verdedigen
Blokkeren is een belangrijke verdedigende techniek. De blokkeerder probeert de aanval van de tegenstander te stoppen door de bal te blokkeren bij het net. De verdediger achterin moet de overgeslagen ballen verdedigen en de bal in het spel houden.
Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd
Fouten en Overtredingen
Veelvoorkomende Fouten
- Dubbele aanraking: Het twee keer achter elkaar aanraken van de bal door dezelfde speler (tenzij het eerste contact een blok was).
- Vier keer spelen: Het team raakt de bal meer dan drie keer.
- Netfout: Het aanraken van het net tijdens het spelen van de bal.
- Onder het net doorgaan: Het hinderen van de tegenstander door onder het net door te gaan.
- Buitenspel: Het slaan van de bal buiten het speelveld.
Strafmaatregelen
Een fout wordt direct bestraft met een punt voor de tegenstander. Bij onsportief gedrag kan de scheidsrechter een waarschuwing geven of zelfs diskwalificatie.
Competities en Spelniveaus
Verschillende Niveaus
Beachvolleybal wordt op verschillende niveaus gespeeld, van recreatief tot professioneel. Recreatieve toernooien worden vaak georganiseerd op stranden en bij sportclubs.
Competities in Nederland
In Nederland organiseert de Nevobo een nationale beachcompetitie met verschillende niveaus. Op internationaal niveau is er de FIVB Beach Volleyball World Tour.
Tips voor Beginners
- Beheers de basistechnieken: Oefen de service, pass, set en aanval.
- Communiceer met je partner: Goede communicatie is essentieel voor succes.
- Werk aan je conditie: Beachvolleybal vereist een goede conditie.
- Wees geduldig: Het kost tijd om een goede beachvolleyballer te worden.
- Plezier hebben: Geniet van het spel en de omgeving.
tags: #wedstrijd #beachvolleybal #bal #regels