De keeper neemt een cruciale positie in binnen een voetbalteam. Wanneer de veldspelers er niet in slagen de tegenstander te stoppen, staat de keeper klaar. Naast de algemene spelregels zijn er specifieke regels voor de keeper. Binnen het 5-metergebied geniet de keeper een beschermde status.
Naast het naleven van de spelregels heeft een keeper diverse taken. De belangrijkste is natuurlijk het voorkomen van doelpunten. Coaching is eveneens essentieel; de keeper heeft immers het beste overzicht over het hele veld omdat alle andere spelers voor hem staan. Dit stelt hem in staat spelers op de juiste positie te plaatsen. Bij een corner is het cruciaal dat de keeper zijn spelers goed positioneert en duidelijke aanwijzingen geeft.
Ook de juiste voetbalvaardigheden zijn belangrijk voor een keeper. Als de verdediging de bal niet kwijt kan aan andere veldspelers, moet er altijd de mogelijkheid zijn om de bal naar de keeper terug te spelen.
De herkenbaarheid van de keeper
Keepers zijn te herkennen aan de afwijkende kleur van hun shirt, het speciale keepersshirt. Handschoenen zijn een ander kenmerk. Vroeger was nummer 1 standaard op de achterkant van het keepersshirt, maar die tijd is voorbij. Keepers kiezen nu vaker een persoonlijk nummer.
Het keepersshirt: materiaal en kleur
Wat betreft het materiaal is er weinig verschil tussen het moderne keepersshirt en een shirt voor veldspelers. Vroeger was er vaak foam ter bescherming bij de ellebogen, maar dat is tegenwoordig minder gebruikelijk. Toch maakt elk shirt nog steeds het verschil, omdat het een andere kleur heeft dan de shirts van de veldspelers. Dit is verplicht, zodat de scheidsrechter onderscheid kan maken. Keepersshirts zijn er tegenwoordig in alle kleuren van de regenboog, wat vroeger anders was.
Lees ook: Waarom draagt PSV rouwbanden? Een uitgebreide uitleg.
De overige kleding van de keeper
De sokken van een keeper verschillen niet van die van veldspelers. Scheenbeschermers zijn verplicht, net als voor veldspelers. In de zomer dragen de meeste keepers een korte broek, maar bij kouder weer kiezen ze vaak voor een lange broek die extra bescherming biedt bij de heupen en knieën.
Keepers zijn ijdel en de moderne kleding biedt genoeg mogelijkheden om zich te onderscheiden. Naast het keepersshirt zijn de keepershandschoenen en de keepersbroek belangrijk.
Keepershandschoenen: grip en bescherming
De handschoenen geven de keeper extra grip en beschermen de vingers en polsen. Er is veel keuze in handschoenen, in alle kleuren, en je kunt zelfs je naam op het klittenband laten drukken.
De basisuitrusting van een keeper
De basisuitrusting van een keeper bestaat uit:
- Keepersbroek
- Keepersshirt
- Keeperssokken / keeperskousen
- Scheenbeschermers
- Keepershandschoenen
- Voetbalschoenen
Daarnaast zijn er nog andere uitrustingsstukken die steeds vaker gebruikt worden:
Lees ook: Strategie en realtime feedback met koptelefoons in hockey
- Baselayer / underwear
- Keepersprotectie
- Keeperspet
- Keepershelm
Tijdens trainingen kan de volgende kleding gebruikt worden:
- Keepersoverall
- Beanie
- Muts
Keepersbroeken in detail
De keepersbroek is er in verschillende uitvoeringen. De bekendste is de lange keepersbroek met bescherming rond de knieën en op de heupen, soms met extra padding op de billen. Er is ook de keepersshort of korte broek, die vooral gedragen wordt tijdens wedstrijden en door ervaren keepers. De short is soms voorzien van padding op de heupen. Sinds een aantal jaren is de 3/4 keepersbroek overgekomen uit Zuid-Europa. Dit is een broek met pijpen tot over de knie, comfortabeler bij warm weer. Voor startende keepers wordt een lange keepersbroek aangeraden, vooral tijdens trainingen.
Keepersshirts: meer dan alleen een uithangbord
Het keepersshirt is een van de belangrijkste uitrustingsstukken van de keeper. Keepers willen er op hun best uitzien. Onderzoek heeft aangetoond dat rood/oranje het meest effectieve shirt is, met geel op de tweede plaats, gevolgd door blauw en groen. Chelsea-keeper Petr Cech droeg een oranje tenue omdat dat een alarm af laat gaan in het hoofd van aanvallers.
Goede keepersshirts zijn voorzien van padding en hebben een technologie om lichaamsvocht af te voeren. De laatste tijd zijn keepersshirts met korte mouwen in opmars. Voor wedstrijden is dit geen probleem als de valtechniek in orde is, maar voor jonge keepers en trainingen wordt een keepersshirt met lange mouwen aangeraden.
Keeperssokken en scheenbeschermers
Kies de kleur sokken die bij je tenue past. Een keeper hoort eigenlijk altijd witte kousen te dragen. Een scheenbeschermer is essentieel, maar niet keeperspecifiek. Ze moeten zo licht mogelijk zijn, niet hinderen, en toch de sterkst mogelijke bescherming bieden. Er zijn scheenbeschermers in diverse vormen en uitvoeringen, met en zonder enkelbescherming.
Lees ook: De betekenis achter de naam 3x3
Voetbalschoenen en additionele uitrusting
Er zijn in het verleden speciale keepersvoetbalschoenen op de markt geweest, maar deze worden niet meer gemaakt. Baselayer kleding zorgt voor extra warmte en voert zweet af. Er is ook baselayer kleding met compressietechnologie die spierondersteunend werkt. Keepersprotectie biedt extra bescherming onder de keepersbroek of het keepersshirt. De keepershelm wordt steeds populairder en biedt het hoofd bescherming.
Trainingsuitrusting
Een keepersoverall is luxe, maar biedt uitkomst tijdens natte en koude omstandigheden. Een beanie of muts is aan te raden bij kouder weer.
Overige benodigdheden
Neem altijd een bidon met water mee, om de vochthuishouding op peil te houden en de handschoenen te bevochtigen.
De geschiedenis van het keepersshirt
Keepers droegen in de jaren 1800 meestal dezelfde kleding als de rest van het team, herkenbaar aan een pet of hoed. Vanaf de jaren 1900 begonnen keepers speciale shirts te dragen in opvallende kleuren. Het ontwerp van de keepersshirts is door de jaren heen veel veranderd. Tegenwoordig zijn de shirts lichtgewicht en hebben ze ademende stoffen. Veel shirts zijn voorzien van extra padding op de ellebogen en schouders.
Kleur bekennen: het effect van de kleur van het shirt
Over het algemeen zijn keepersshirts in felle kleuren zoals geel, oranje, groen, blauw of roze, zodat ze goed opvallen en onderscheidend zijn van de rest van het team. De shirts worden gemaakt van lichte stoffen zoals polyester, nylon en spandex.
Onderzoek naar de kleur van het keepersshirt
De Engelse University of Chichester heeft aangetoond dat de kleur van het shirt de prestaties van keepers kan beïnvloeden. Uit onderzoek bleek dat doelmannen in het rood sneller een penalty stoppen dan in een andere kleur. Veertig spelers van het universiteitsteam moesten twintig penalty's nemen tegen een doelman in een zwart gestreept shirt en tegen een keeper met een rood, geel, blauw of groen tenue.
Tegen de roodgekleurde goalie benutte slechts 54 procent zijn strafschop, beduidend minder dan de 69 procent die werd gescoord tegen de gele doelman en de 72 procent die er bij de blauwe ballenstopper in ging. De groene keeper werd het meest gepasseerd: liefst 75 procent van de strafschoppen was raak.
Voordat de nemer zijn poging ondernam werd hem gevraagd naar zijn zelfverzekerdheid. Daaruit bleek dat de kleur van het shirt geen invloed had op het vertrouwen om te scoren.
Onderzoeker Iain Greenlees verklaarde dat rode kledij een sportman, in dit geval een doelman, een klein maar betekenisvol voordeel verschaft.
De Libero in Volleybal: een vergelijking
Het viel op dat één van de dames van het Nederlandse volleybalteam een ander kleur shirt droeg dan de rest van het team. Dit is een 'Libero'. Een speler die - zonder onderbreking van de scheidsrechter - in mag vallen in de achterste rij van de verdediging. Deze wissel telt ook niet mee in de telling van het aantal wissels tijdens een wedstrijd. Dit is anders dan bij voetbal, waar de afwijkende kleur van het shirt specifiek voor de keeper is.