Rugby, een van de bekendste veldsporten ter wereld, is een attractieve en spannende sport met simpele basisregels. Twee teams strijden voor de winst door te proberen de bal over de achterlijn van de tegenstander te krijgen, terwijl het verdedigende team probeert de aanval te hinderen. In dit artikel duiken we in de details van de duur van een rugbywedstrijd, de verschillende varianten en andere belangrijke aspecten van deze dynamische sport, en onderzoeken we specifiek waarom het WK Rugby zo'n lange periode in beslag neemt.
De Basis van Rugby
Rugby Union, kortweg rugby, is een balsport die zijn oorsprong vindt aan de Rugby School in Engeland. Volgens de legende pakte William Webb Ellis tijdens een schoolwedstrijd football de bal met zijn handen en rende daarmee richting het doel van de tegenstander. Hij wordt gezien als de grondlegger van de sport.
Oorspronkelijk stond rugby in Engeland bekend als Rugby Football. De regels zijn door de jaren heen flink veranderd en worden nog steeds aangepast om de sport veilig en aantrekkelijk te houden.
Spelregels in het Kort
In de basis zijn de spelregels van rugby eenvoudig en overzichtelijk. Twee teams strijden om de winst. Een rugbyteam moet proberen de bal over de achterlijn van de tegenstander te krijgen, terwijl het verdedigende team probeert de opponent te hinderen in de aanval. De aanvallers mogen niet vooruitlopen met de bal. Het verplaatsen van de bal kan enkel door de bal te gooien naar een teamgenoot, maar dat mag alleen achteruit of zijwaarts. Overigens mag de bal wel vooruit worden gespeeld met de voet. Beide ploegen bestaan uit 15 spelers. Punten kan een team ook verkrijgen door de bal tussen de doelpalen te spelen, bijvoorbeeld na een penalty.
Het Spelverloop
Een rugbywedstrijd wordt gespeeld door twee teams van 15 personen. Tijdens de wedstrijd proberen de spelers een ovale bal over de zogenaamde tryline van de tegenstander te drukken of tussen de palen te schoppen om zo punten te scoren. Spelers mogen de bal dragen of schoppen.
Lees ook: Waarom draagt PSV rouwbanden? Een uitgebreide uitleg.
De Duur van een Rugbywedstrijd
Een rugbywedstrijd duurt 80 minuten, verdeeld over twee helften van 40 minuten met een pauze van ongeveer 5 minuten. Dit geldt voor de traditionele Rugby Union.
Verlenging en Gelijkspel
Een gelijkspel is een mogelijkheid bij rugby. In dat geval volgt er een verlenging van 10 minuten. In veel gevallen wint in de verlenging het team dat als eerste scoort, ook wel een Golden Point genoemd.
Verschillende Vormen van Rugby
Naast Rugby Union bestaat er ook de variant Rugby League, die in 1895 afsplitste van Rugby Union. Het was destijds de professionele rugbyvariant, met 13 in plaats van 15 spelers. Tegenwoordig worden beide varianten professioneel gespeeld. Bij Rugby League verlopen de tackles anders, omdat het gevecht om de bal stopt nadat een speler met de bal is getackeld.
Er zijn ook varianten van rugby die minder lang duren, zoals het populaire Rugby Sevens.
Rugby Sevens
Rugby Sevens is een unieke variant die veel vermaak biedt. Beide teams beschikken over 7 spelers, maar er wordt nog steeds op een heel rugbyveld gespeeld. De teams bestaan voornamelijk uit klassieke ‘backs’, wat zorgt voor een snellere wedstrijd en meer punten.
Lees ook: Strategie en realtime feedback met koptelefoons in hockey
Het Speelveld
Het rugbyveld kent verschillende belangrijke lijnen en zones:
- De Palen en Achterlijn: De palen staan op de doellijn, met de achterlijn daarachter. Het gebied tussen deze twee lijnen is het doelgebied, waar een try kan worden gedrukt.
- Het Verdedigingsvak: Voor de doellijn ligt het verdedigingsvak tot aan de 22-meterlijn. Op 5 meter van de achterlijn staat een onderbroken lijn; spelhervattingen mogen niet tussen deze lijn en de doellijn plaatsvinden.
- De 10-Meterlijn: Tussen de 22-meterlijn en de middellijn ligt de onderbroken 10-meterlijn, die gepasseerd moet worden bij de aftrap.
- Zijlijnen: Naast de zijlijn lopen er onderbroken lijnen op 5 en 15 meter afstand.
Belangrijke Spelmomenten en Regels
Tijdens een rugbywedstrijd zijn er verschillende spelmomenten en regels die de dynamiek van het spel bepalen.
De Tackle
Een speler in bezit van de bal (de baldrager) mag worden getackeld door een tegenstander. Andere spelers dan de baldrager mogen niet worden gehinderd (obstruction). Een tackle bestaat uit het naar de grond brengen van de tegenstander met behulp van armen en handen. Het hoofd of de nek mogen niet worden geraakt (high tackle). Een speler geldt als getackeld als een knie of hoger lichaamsdeel de grond raakt. De baldrager moet dan onmiddellijk aanstalten maken om de bal af te geven (holding the ball).
De Ruck
Na een tackle ontstaat er vaak een ruck, een soort ‘meute’ van spelers die om de bal strijden. Van beide zijden komt een groep (staande) spelers die elkaar de ruimte betwisten. Het is niet de bedoeling om op de getackelde spelers te duiken. Spelers betwisten elkaar de positie boven de bal door tegen elkaar aan te duwen. Alle spelers die bij een ruck zijn betrokken, moeten zich binden aan de ruck door fysiek contact te maken.
De Maul
Als een baldrager wordt aangevallen, maar alle medestanders die fysiek contact maken met de baldrager niet naar de grond worden gebracht, dan ontstaat een maul. Net als bij een tackle ontstaan er buitenspellijnen vóór en achter en links en rechts van de maul. Het team in balbezit probeert de bal naar de achterste teamgenoot in de maul te brengen.
Lees ook: De betekenis achter de naam 3x3
De Scrum
Een scrum (kort voor scrummage) is een spelhervatting die vaak voorkomt tijdens een wedstrijd. De scrum mag worden gezien als een geordende ruck. In een scrum stellen acht spelers van ieder team zich in een vaste formatie tegenover elkaar op en proberen door duwen in balbezit te komen. De bal wordt in de scrum gebracht door de scrum half. Het is niet toegestaan een scrum naar de grond te drukken (collapsing the scrum). Nadat de bal in de scrum is ingebracht zal de hooker proberen de bal met de hak van zijn schoen naar achteren te werken. De inworp moet loodrecht op de scrum worden uitgevoerd. Het is niet toegestaan de bal schuin de scrum in te gooien naar de eigen partij (feeding).
De Line-Out
Een line-out wordt gegeven als de bal over de zijlijn is gegaan. Spelers van beide teams stellen zich op in twee rijen dwars op de zijlijn met 1 meter onderlinge afstand. Een speler (meestal de hooker) gooit de bal tussen de 2 rijen door dwars op de zijlijn in. Spelers in de rij mogen worden opgetild om de bal te vangen of naar een teamgenoot door te spelen. belangrijk is dat dit veilig gebeurt.
Punten Score
Er zijn verschillende manieren om punten te scoren in rugby:
- Try: De bal over de tryline van de tegenstander drukken (een ’try’) levert 5 punten op.
- Conversie: Na het scoren van een try mag een speler een conversie kick nemen, wat bij succes 2 extra punten oplevert. De conversie kick mag worden genomen ergens in een rechte lijn langs de lengte van het veld ten opzichte van de plaats van de try.
- Penalty Kick: Het trappen van de bal tussen de verticale palen en boven de dwarslat na een penalty levert 3 punten op.
- Drop-Goal: In het spel zelf mag de bal ook tussen de palen worden geschopt via een drop-goal, wat 3 punten oplevert.
Spelers en Posities
De vijftien spelers van een rugbyteam zijn in twee categorieën in te delen:
- Voorwaartsen (Pack): Spelers met rugnummer 1 t/m 8.
- Driekwarters (Backs): Spelers met rugnummer 9 t/m 15.
De voorwaartsen zijn belangrijk in de spelonderdelen waar kracht en techniek nodig zijn, zoals scrums, rucks en mauls. Deze spelers in de eerste rij zijn vaak zwaarder en sterker dan de backs. De meeste eerste rijers, met name de props boeten hierdoor aan snelheid in, maar er zijn hookers die qua snelheid en behendigheid met de bal in de hand niet voor de driekwarters onder doen. Tweede rijers, de locks, zorgen voor het balbezit vanuit de line-outs en voor het ‘op slot zetten’ van de scrum. Meestal zijn deze spelers langer dan 1,95 m en buiten zij hun lengte gepaard met de benodigde sprongkracht uit om boven hun tegenstanders uit te komen. De driekwarters zijn verantwoordelijk voor snelheid en techniek en proberen met snelle combinaties de verdediging van de tegenstander uit positie te spelen. Tevens vormen zij het eerste verdedigingsblok, stoppen aanvallende spelers van de tegenpartij af tot het moment dat de derde rijers zich ermee kunnen bemoeien om balbezit veilig te stellen.
Internationale Toernooien
Het belangrijkste internationale toernooi is het wereldkampioenschap rugby, dat iedere vier jaar wordt georganiseerd. De huidige wereldkampioen is Nieuw-Zeeland, dat in 2011 de Webb Ellis Cup wist te veroveren door Frankrijk in de finale te verslaan. In grootte en publieke belangstelling doet het toernooi maar voor weinig evenementen onder, maar het doet wel onder voor de Olympische Spelen en het WK voetbal. Daarnaast zijn er bekende toernooien zoals het Zeslandentoernooi op het noordelijk halfrond en de Tri Nations Series op het zuidelijk halfrond. Op het Noordelijk halfrond bestaat al sinds de jaren tachtig van de negentiende eeuw een jaarlijkse competitie tussen de sterkste rugbylanden van Europa. Ooit begonnen als vierlandentoernooi, tussen Engeland, Ierland, Wales en Schotland, werd in het begin van de twintigste eeuw Frankrijk toegelaten en was er vanaf 1910 sprake van een vijflandentoernooi. Echter vanaf 1931 werd Frankrijk uitgesloten van deelname omdat de organisatie in Engeland vermoedde dat er in Frankrijk spelers betaald werden. In 1939 werd de ruzie bijgelegd en mocht Frankrijk wederom aan dit toernooi deelnemen. In het jaar 2000 wordt Italië toegelaten tot het prestigieuze toernooi en wordt nu ieder jaar het zeslandentoernooi gehouden. De deelnemende teams zijn Engeland, Wales, Frankrijk, Italië, Ierland en Schotland. Opvallend hierbij is dat Ierland internationaal uitkomt als combinatie van Ierland en Noord-Ierland (Verenigd Koninkrijk). Op het Zuidelijk halfrond heet de tegenhanger van het Europese Zeslandentoernooi Tri Nations Series. De deelnemers zijn Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika.
Respect en Erecodes
Hoewel het er op het veld soms hard aan toegaat, hebben rugbyers een onderlinge erecode die is gebaseerd op respect. Na een wedstrijd bedanken de teams elkaar door voor de tegenstander een erepoortje te vormen. Daarna volgt altijd de ‘derde helft’, waarin de sfeer kameraadschappelijk te noemen is. Tijdens een wedstrijd wordt het als onwenselijk gezien dat de beslissingen van de scheidsrechter worden bekritiseerd door spelers. De enige van wie het wordt gedoogd is de teamcaptain. Bij rugby mogen de scheidsrechters bij openlijke kritiek een penalty geven door de overtredende partij de bal te ontnemen en tien meter terug te laten gaan op het eigen terrein.
Rugby in Nederland
In Nederland heeft het rugby altijd een officieuze scheiding gekend tussen de studentensport en de burgersport. Dit verschil bestond in eerste instantie uit het internationale karakter van de rugbysport waardoor de studenten door internationale medestudenten in eerdere fase in aanraking kwamen met de internationale sport. Het is dan ook niet toevallig dat de Eindhovense, Groningse en Leidse studenten aan de basis stonden van de rugbysport in Nederland. Door deze internationale invloeden heeft de sport haar basis in Nederland kunnen vinden. Het Nederlands rugbyteam doet sinds 1989 mee aan de kwalificatie toernooien voor dit evenement. Ternauwernood werden de eindronden van 1991 en 1995 gemist. De Nederlandse selecties in die jaren konden zich meten met de Europese subtop, zoals Roemenië en Italië. Ook werden regelmatig topteams uit Frankrijk, Engeland en Wales door het Nederlands Vijftiental verrast.
Waarom duurt het WK Rugby zo lang?
Het WK Rugby duurt doorgaans zo'n zeven weken. Deze lange duur is te verklaren door verschillende factoren:
- Fysieke Intensiteit: Rugby is een zeer fysieke sport die veel van de spelers vergt. Om de gezondheid en veiligheid van de spelers te waarborgen, is er voldoende rust nodig tussen de wedstrijden. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld voetbal, waar spelers vaker in kortere tijd in actie kunnen komen.
- Aantal Deelnemende Teams: Het WK Rugby kent een aanzienlijk aantal deelnemende teams, wat resulteert in een uitgebreid speelschema met veel wedstrijden.
- Reistijd en Logistiek: De teams moeten vaak grote afstanden afleggen tussen de speellocaties, wat extra tijd vergt voor reizen en logistiek.
- Rustdagen: Om de spelers voldoende tijd te geven om te herstellen, zijn er meerdere rustdagen ingepland tussen de wedstrijden. Dit is essentieel om blessures te voorkomen en de kwaliteit van het spel te waarborgen.
- Groepswedstrijden en Knock-out Fase: Het toernooi begint met een groepsfase, waarin alle teams een aantal wedstrijden spelen. Daarna volgt een knock-out fase met kwartfinales, halve finales en de finale. Deze structuur zorgt voor een langere toernooiduur.
Deelnemende Teams en Niveaus
Het rugby kent verschillende niveaus van teams, van de gevestigde grootmachten tot de opkomende naties. Hieronder een overzicht van enkele teams en hun positie in de rugbywereld:
Niveau 1 Teams
Dit zijn de topteams in de wereld, die regelmatig deelnemen aan grote toernooien en vaak kans maken op de titel. Voorbeelden hiervan zijn Nieuw-Zeeland (de All Blacks), Zuid-Afrika, Australië, Engeland, Wales, Ierland, Frankrijk en Schotland.
Niveau 2 Teams
Deze teams zijn in staat om de niveau 1 teams te verslaan, hoewel dit niet vaak voorkomt. Ze bereiken regelmatig de World Cup en kunnen in theorie zelfs winnen, maar hebben dit nog nooit gedaan. Voorbeelden van deze teams zijn:
- Canada: Canada speelt in rood en zwart, de kleuren van de verschillende volken (rood voor de Europeanen en zwart voor de oorspronkelijke bewoners). Het team heeft als bijnaam de Maple Leafs of Canucks. Canucks komt waarschijnlijk van de Ierse provincie Connaught, wat duidt op de eerste permanente, Europese bewoners: Iers-Franse kolonisten. Ondanks veel talent is het moeilijk een nationale competitie op te stellen door de grootte van het land, waardoor veel spelers naar de Verenigde Staten trekken.
- De Verenigde Staten: De Eagles hebben de Amerikaanse Zeearend als symbool. Ondanks het feit dat de VS constant voor veel geld spelers kopen voor hun competities en die dan naturaliseren en voor de VS laten spelen is het land verre van succesvol. Het grootste deel van de spelers is dan ook van Ierse, Engelse, Schotse, Canadese, Italiaanse, Franse, Nieuw Zeelandse of Australische geboorte, maar ondanks dat en het vele geld dat er achter het team zit bereiken ze minder dan de teams van kleine, onbeduidende landen als Tonga of Samoa.
- Japan: De Japan Rugby Football Union heeft de kersenbloesem (Sakura) als symbool. Ze worden daarom dan ook de The Cherry Blossoms of Brave Blossoms genoemd. Ondanks dat Japanners qua bouw niet zo geschikt zijn als bijvoorbeeld de Polynesiers, is Japan een snelgroeiend rugbyland. Zij hebben hun eigen stijl ontwikkelt met zware backs voor het tackelen en snelle forwards die het fingertiprugby perfect beheersen.
- Fiji: De Fiji Rugby Union heeft de palmboom als symbool. Fiji is een van de 3 leden van de Pacific Islands Rugby Alliance (PIRA) samen met Samoa en Tonga en heeft de meeste Pacific Tri-Nations toernooien gewonnen.
- Roemenië: De Federaţia Română de Rugby was een van de oprichters van de Federation Internationale de Rugby Amateur en Roemenië heeft een zeer lange rugbytraditie. Als symbool heeft Roemenië het eikenblad, wijzend op het feit dat het grootste deel van het land bergachtig is en bedekt met dikke eikenwouden.
- Samoa: De Manu Samoa hebben het Zuiderkruis als embleem. De Samoa Rugby Football Union is redelijk succesvol in het Pacifische gebied maar kampt net als de andere eilandnaties met het probleem dat de beste spelers naar Nieuw Zeeland verhuizen en daar genaturaliseerd worden. Zoals de All Blacks voor iedere wedstrijd de Maori-welkomstdans de Haka uitvoeren, zo voeren de Samoans altijd de Siva Tau op.
- Tonga: De ʻIkale Tahi (zeeadelaars) hebben de witte vredesduif als symbool. De Tonga Rugby Football Union heeft dezelfde problemen als Tonga en Fiji dus ik hoef dat niet te herhalen. Ook Tonga heeft een oorlogsdans voor de wedstrijd, de kailao.
Niveau 3 Teams
Dit zijn teams die wereldcup ervaring hebben, maar nog niet tot de top behoren. Voorbeelden hiervan zijn Ivoorkust, Georgië, Namibië, Portugal, Spanje, Uruguay en Zimbabwe. De concurrentie met andere sporten en geld zijn hier vaak de reden dat ze nog geen niveau 1 of 2 zijn.