De voorzitter van Rugby Nederland bekleedt een cruciale positie in het besturen en ontwikkelen van de rugbysport in Nederland. Deze functie omvat een breed scala aan verantwoordelijkheden, van het vaststellen van beleid tot het vertegenwoordigen van de bond naar buiten toe. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de taken en verantwoordelijkheden van de voorzitter, de organisatiestructuur van Rugby Nederland, en een blik op enkele belangrijke figuren in de geschiedenis van de bond.
De Geschiedenis van Rugby Nederland
Op 1 oktober 1932 werd de Nederlandse Rugby Bond, tegenwoordig bekend als Rugby Nederland, opgericht in Hotel Restaurant Fleissig in Amsterdam. Destijds telde de bond 300 leden. Een sleutelfiguur in de beginjaren was Hendrik Alexander Cornelis van Booven, ook wel Henri van Booven genoemd. Hij stond aan de basis van de oprichting van de Nederlandse Rugby Bond en was tot 1938 de eerste voorzitter. Van Booven was ook betrokken bij de oprichting van de Fédération International de Rugby Amateur (F.I.R.A), tegenwoordig Rugby Europe. In 1914 schreef hij de rugby spelregels in het sportblad “De Revue der Sporten”.
Naast Henri van Booven heeft ook Leo van Herwijnen een belangrijke rol gespeeld binnen het rugby in Nederland. Hij was vijftig jaar lang actief en ondersteunde veel besturen binnen de sport, en zorgde voor een goede communicatie vanuit de bond. Van Herwijnen schreef het boek “In de lijn gespeeld” ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum en zette zich in voor het behoud van de geschiedenis van het rugby.
In de afgelopen decennia heeft Rugby Nederland ups en downs gekend, zowel financieel als speltechnisch. Roderik Bolle, een voormalige voorzitter, benadrukte dat de uitdagingen vooral voortkomen uit de groei van de sport. Hij prees de toename van het aantal clubs en spelende leden, vooral in de jeugd.
Taken en Verantwoordelijkheden van het Bestuur
Het bestuur van Rugby Nederland heeft de taak ‘het besturen van (de vereniging) Rugby Nederland’, zoals beschreven in artikel 11 van de Statuten. Dit omvat het vaststellen van algemeen beleid ten behoeve van de bondsorganisatie en haar leden. Het bestuur is beleidsvormend en richt zich op de lange termijn strategie van de bond. Het bestuur is juridisch eindverantwoordelijk voor het aansturen van de bond. De operationele uitvoering is gemandateerd aan de Algemeen Directeur, die wordt ondersteund door het Bureau, bestaande uit een secretariaat en diverse medewerkers met specifieke taakverantwoordelijkheden.
Lees ook: Drie Kandidaten voor KNVB Voorzitter
De Algemene Ledenvergadering heeft de hoogste zeggenschap binnen Rugby Nederland. De leden van Rugby Nederland bepalen voor de vereniging het beleid en de activiteiten voor de komende periode. De leden hebben alle bevoegdheden die niet door de wet zijn bepaald, of zijn opgedragen aan het bestuur of commissies. Dit laatste is in de statuten beschreven. Omdat het ondoenlijk is leden dagelijks te raadplegen over allerlei dagelijkse zaken of uitgaven, is een bestuur samengesteld. Dit gebeurt tijdens de Algemene Leden Vergadering (ALV). De ALV heeft het laatste woord over de inhoud van de statuten en ook alleen de ALV kan besluiten Rugby Nederland te ontbinden. Het bestuur is belast met het besturen van Rugby Nederland en heeft haar eigen taken en verantwoordelijkheden. De ALV mag dus niet besturen.
Organisatiestructuur van Rugby Nederland
Rugby Nederland kent een verenigingsstructuur waarbij de Algemene Ledenvergadering (ALV) het bestuur aanstelt en toezicht houdt op hun functioneren. De ALV wordt ondersteund op financiën vanuit de Commissie Financieel Toezicht. Het Bestuur heeft de juridische eindverantwoordelijkheid voor het aansturen van de bond. Het Bestuur heeft de operationele uitvoering van de organisatie van Rugby Nederland gemandateerd aan de Algemeen Directeur, die bij die uitvoering ondersteund wordt door het Bureau dat bestaat uit een secretariaat en diverse medewerkers met een specifieke taakverantwoordelijkheid. Zowel de Algemeen Directeur als de medewerkers van het Bureau zijn in loondienst van Rugby Nederland.
Samenstelling van het Bestuur
Conform de statuten van Rugby Nederland dient het Bestuur te bestaan uit minimaal drie en maximaal zeven leden. De huidige samenstelling van het bestuur is als volgt:
- F. Horstmeier (Friso): Voorzitter (per 5-4-2025). Aandachtsgebieden: Organisatie, Bedrijfsvoering. Hoofdfunctie: CEO Plymovent Group BV. Nevenfuncties: Bestuurder Stentor Fabrications, Bestuurder UMA (Unie van Metaalbewerkende Bedrijven Alkmaar), Raad van Advies De Karakter Academie BV, Raad van Advies CV in Spe BV.
- J.C. van den Bosch (Jessica): Secretaris (per 1-7-2023). Aandachtsgebieden: Governance, Juridisch. Hoofdfunctie: Directievoorzitter HBO Academy, Directeur eigenaar House of Entrepreneurship/ Governance. Nevenfunctie: Bestuurslid St. MBO Dordrecht.
- P. van Harderwijk (Patrick): Penningmeester (per 1-7-2023). Aandachtsgebieden: Financiën, compliance. Hoofdfunctie: Eigenaar NEDReim. Nevenfunctie: Boardmember RodeoS
- de Bruijn (Simone): Bestuurslid (per 1-9-2024). Aandachtsgebieden: Prestatiesport, Marketing & Communicatie. Hoofdfunctie: Marketing & Communicatie Team Sportservice. Nevenfunctie: Voorzitter Senior Academy Programma Dames.
- Kooistra (Jort): Bestuurslid (per 1-6-2021). Aandachtsgebieden: Participatie, Commercie en sponsoring. Hoofdfunctie: VP Commercial Operations Bonalive. Nevenfunctie: Bestuurder See-Company.
- Rosier (Iban): Bestuurslid (per 1-1-2018). Aandachtsgebieden: Integriteit en impact, ICT en innovatie. Hoofdfunctie: Global Domain Architect Heineken. Nevenfunctie: Penningmeester Unitas Reservefonds.
Om belangenverstrengeling en tegenstrijdige belangen te voorkomen, moeten de bestuursleden transparant zijn over hun taakverdeling, hoofdfunctie en nevenfuncties. Een bestuurslid wordt in principe aangesteld voor een periode van drie jaar en kan maximaal twee keer herkozen worden. Vanaf 1 januari 2025 wordt het Bestuur van Rugby Nederland ondersteund door een Toehoorder Compliance (TC).
Financiële Uitdagingen en Herstel
Rugby Nederland heeft in het verleden te maken gehad met aanzienlijke financiële uitdagingen. In 2014 dreigde een faillissement door een tekort van meer dan een miljoen euro. Een reddingsplan was noodzakelijk om de continuïteit van de sport te waarborgen.
Lees ook: Overzicht van de voorzitter
Financiële Problemen in 2014
In 2014 verkeerde de Nederlandse Rugby Bond in een ernstige financiële crisis. Het negatief eigen vermogen bedroeg € 1.060.000 en de schuld € 1.220.000. De bond was technisch failliet, wat de continuïteit van rugby in Nederland in gevaar bracht. Oorzaken waren onder meer een gebrek aan adequate aansturing en controle op de afdelingsbudgetten, de kosten van selecties, toernooien, projecten, salarissen en representatie. Ook waren de financiële rapportages aan de ALV onvolledig. Subsidiegevers hadden besloten de subsidie voor 2014 en 2015 stop te zetten.
Reddingsplan en Maatregelen
Om een faillissement te voorkomen, werd een reddingsplan opgesteld. Dit plan omvatte de volgende maatregelen:
- Aanvulling van het eigen vermogen door een bijdrage van de clubs van € 688.000, gebaseerd op € 80 per senior en € 40 per juniorlid.
- Korting van crediteuren (exclusief Belastingdienst en Provincie) van 50%.
- Halvering van de bezetting van het bondsbureau en verdere reductie van kosten.
- Beperkte organisatorische ondersteuning van topsport door de rugbybond.
Resultaten van het Reddingsplan
Met de steun van de clubs, crediteuren en subsidiegevers kon een faillissement worden afgewend. De clubs committeerden zich schriftelijk aan de betaling van de bijdrage per 31 maart. De bijdragen werden betaald aan een stichting, die de crediteuren betaalde en de overige gelden in tranches beschikbaar stelde aan de rugbybond. Aangezien de bijdrage van de clubs middels een achtergestelde lening is verstrekt zal het tot 2022 duren voor het eigen vermogen weer positief is. Dit zal moeten worden gerealiseerd middels jaarlijkse positieve resultaten en nieuw aan te trekken sponsoren en commerciële initiatieven van de rugbybond.
Voorzitters in de Spotlight
Willem de Jong
Willem de Jong, oud-voorzitter, speler, erelid en medeoprichter van Rugbyclub The Bassets uit Sassenheim, werd in 2011 gekozen tot voorzitter van de Nederlandse Rugby Bond (NRB). Na zeven jaar wilde Gerard Kemps zijn voorzitterschap van de NRB overdragen aan een capabele opvolger. De bond ging daarvoor maanden op zoek en vond diverse kandidaten voor deze belangrijke functie. Een commissie van wijze mannen en vrouwen hield daarna alle kandidaten eens grondig tegen het licht en vonden in De Jong de meest geschikte kandidaat. Na dit pleidooi werd De Jong unaniem gekozen tot nieuwe voorzitter van de N.R.B. Daarna nam De Jong de voorzittershamer over en richtte hij zich tot de leden om zijn doelstellingen aan hen uit te leggen. In zijn visie hoort Rugby op de groene mat en niet hoofdzakelijk in bestuurskamers. De Rugbysport moet een breder karakter krijgen en daarin krijgt de media een grote rol. Rugby is bij velen nog onbekend en dat maakt onbemind. De sport moet uitgedragen worden in allerlei soorten media. Volgens de kersverse voorzitter is de top van het rugby nu te smal en worden er vergeleken met toprugbylanden te weinig wedstrijden gespeeld. Een zomerstop van zes maanden is voor sommige clubs geen uitzondering. Met meer leden en meer wedstrijden komt toprugby dichter bij huis en kan er volgens De Jong zelfs gedacht worden over deelname aan het WK2016.
Op 3 juli 2014 legde Willem de Jong zijn functie neer, omdat hij te weinig steun voor zijn beleid voelde bij de achterban.
Lees ook: Een diepgaande blik op Waalwijk
Janhein Pieterse
Op de laatste Algemene Ledenvergadering van 2022 droeg Janhein Pieterse na acht jaar de voorzittershamer over aan Roderik Bolle. Een bewogen periode waarin, ondanks alle financiële zorgen en de coronacrisis, de rugbysport in Nederland van 11.000 leden en 81 clubs in 2014 groeide naar 17.000 leden en 96 clubs begin 2022. ‘Daar moeten we met z’n allen toch trots op zijn.’
Janhein Pieterse speelde een cruciale rol in het redden van de Nederlandse rugbybond van een dreigend faillissement. Hij werd in 2014 voorzitter op een moment dat de sport in Nederland aan de rand van de afgrond stond. Onder zijn leiding werd een reddingsplan gemaakt en faillissement voorkomen.
In november 2024 werd Pieterse verkozen tot de nieuwe voorzitter van de Europese rugbybond, Rugby Europe. Hij volgt de Roemeen Octavian Morariu op, die twaalf jaar de functie in handen had. Pieterse noemt transparantie, communicatie en openheid als speerpunten van zijn voorzitterschap. Ook hoopt hij het vrouwenrugby en kleinere rugbylanden in Europa door te ontwikkelen en jeugd te behouden.
Roderik Bolle
Roderik Bolle nam in 2022 de voorzittershamer over van Janhein Pieterse. Voor Roderik is het een eer dat hij de hoeder mag zijn van Rugby Nederland. “Het is minimaal voor drie jaar en men kan daarna nog maximaal twee keer worden herkozen”, begint de oud-voorzitter van Haagsche RC, de grootste club van Nederland. “De bond moet de ‘startpagina’ van het rugby zijn. Er is veel respect voor zijn voorganger Janhein. “In een tijd dat de bond bijna omviel stak hij zijn hand op om vervolgens vooral puin te moeten ruimen. En met succes. Roderik zijn streven is de bond voor iedereen toegankelijk te maken. Meer middelen, meer kennis, meer leden, meer infrastructuur, met Oranje als voornaamste boegbeeld. “Onze sterke punten uit de sport als kameraadschap en respect moeten we constant blijven uitdragen, (rugby)initiatieven als Project Turn Over en de Harde Leerschool tonen onze relevantie, óók binnen dat sociale domein - we zijn met afstand de mooiste sport van allemaal. Nederland staat weliswaar nog behoorlijk ver af van professioneel rugby, maar de constante focus op -en dus de aanwas van - onze jeugd moet het mogelijk maken de komende 8 tot 12 jaar die laatste stap ook te maken. Op dit moment spelen veel Nederlandse rugbytalenten in het buitenland. In de verdere professionalisering van de rugbysport in ‘niet Six Nations’ landen is het onvermijdelijk dat de ereklasse in de komende jaren geleidelijk naar een (semi)professioneel niveau groeit. Ik denk dat deze ontwikkelingen en de volgende stappen goed verwoord zijn in het nieuwe Strategisch Plan 2021-24. Roderik ziet het als bestuurlijke uitdaging om met het bondsbureau beleid te schrijven waarin het doel ‘Growing the Game’ als uitgangspunt geldt. Dat de sport op meerdere vlakken in de lift zit, is een positieve ontwikkeling natuurlijk. Als ‘clubman’ weet hij dat iedereen daarvoor nodig is. Als voorzitter van Rugby Nederland is dat niet anders. “Met elkaar zijn we de bond. We moeten verenigd blijven, ook als we groeien. Daar ga ik voor.
De Rol van de Algemeen Directeur
De dagelijkse leiding van Rugby Nederland is in handen van de Algemeen Directeur. Andrew Meredith vervulde deze rol ruim tien jaar, van 2015 tot 2024. Meredith trad aan na een ingrijpende reorganisatie van Rugby Nederland. Samen met het toenmalige bestuur, bondsbureau collega’s, rugbyclubs en vele partners in binnen-en buitenland zoals World Rugby, Rugby Europe, NOC NSF en gemeente Amsterdam, heeft Andrew de rugbybond weer stabiel op de rails gezet. Onder zijn leiding konden de nationale selecties zich weer focussen op het behalen van sportieve successen in Europa.
Studenten Rugby
Het fenomeen van jaarlijks wisselende bestuurders in het Nederlandse studenten rugby laat veel studenten kennismaken met ‘besturen’. Dat heeft haar charmes, maar ook haar nadelen. Stabiliteit van bezetting, lange termijn beleid en adequate financiën, om er maar drie te noemen. De NSRB, die na een paar minder actieve jaren de weg omhoog weer heeft gevonden, heeft met de start van haar Raad van Advies nu ook wat ‘wijze grijze haren’ tot haar beschikking. Klankbord en adviseursfunctie voor NSRB en haar leden. Het gaat dan om het meedenken over beleidsplannen die verder reiken dan de één-jarige bestuursperiode. Co-financier, (mede-)fondsenwerver en ‘penningmeester’ van het Nederlands Studenten XV. De RvA zal als juridische stichting kunnen bijdragen aan fondsenwervingsacties en het bewaken van de inkomsten en uitgaven van het Nederlands Studenten XV. Contacten onderhouden met Rugby Nederland. Die taak is en blijft van het bestuur van de Nederlandse Studenten Rugby Bond. Uitvoering van beleid van het Nederlands Studenten XV. Die taak is en blijft bij de staf en de spelers van het Nederlands Studenten XV.
tags: #voorzitter #Nederlandse #Rugby #Bond #taken