Volleybal is een veelzijdige sport die een combinatie van kracht, explosiviteit, techniek en tactisch inzicht vereist. Binnen dit dynamische spel is de spelverdeler een cruciale figuur, vaak beschouwd als de spil van het team. De spelverdeler raakt de bal bij vrijwel iedere aanval en bepaalt wie op welk moment aangespeeld wordt, rekening houdend met de blokkering van de tegenstander en de sterktes van de eigen aanvallers. Daarom is het essentieel om specifieke trainingen en tips te volgen om de vaardigheden van een volleybal spelverdeler te perfectioneren.
Fysieke Training voor de Spelverdeler
Een goede fysieke conditie is essentieel voor elke volleyballer, en zeker voor de spelverdeler. Naast algemene fitheid, zijn sprongkracht, explosiviteit, core stability en snelheid belangrijke aspecten om op te focussen in de training.
Sprongkracht en Explosiviteit
Om de sprongkracht te bevorderen, dienen de benen en kuiten getraind te worden. Er zijn diverse soorten volleyballers en de benen en kuiten zijn twee spiergroepen die los van elkaar getraind kunnen worden, maar optimaal met elkaar verbonden zijn. Dit is de maximaalkracht en explosiviteit. De maximaalkracht zorgt ervoor dat je zoveel mogelijk kilo's weg kunt drukken. Als je trainingsdoel hoger springen is, dan is het van belang om te weten op welk onderdeel jij moet trainen. Kun je namelijk met gemak 2 keer je lichaamsgewicht squatten, maar spring je niet heel hoog, dan weet je dat je aan je explosiviteit moet gaan werken.
Plyometrische trainingen zijn uitermate geschikt voor volleyballers. Plyometrische trainingen zorgen ervoor dat je in een zo kort mogelijk tijd, zoveel mogelijk kracht kunt produceren. Dit zie je als je een verticale sprong maakt. Wanneer je wilt smashen, zie je dat je lichaam eerst in elkaar kruipt. Dit zorgt voor een excentrische contractie van de Quadriceps Femoris (bovenbenen). De Quadriceps levert de spierkracht waarna een isometrische contractie plaats vindt. Het doel van de plyometrische training is om zoveel mogelijk kracht te leveren tijdens de sprong, met als doel zo hoog mogelijk te komen.
- Jump Squats: Een basisoefening voor het onderlichaam, eenvoudig uit te breiden met plyo boxes.
- Jump Lunges: Een variant op de jump squat.
Bovenlichaam Kracht en Explosiviteit
Naast het onderlichaam dien je ook de borstspieren en schouders te trainen. Hierbij gaat het voornamelijk om een combinatie van explosiviteit en kracht: je wilt de bal zo goed mogelijk omhoog pushen of smashen op een explosieve manier. Net als bij het onderlichaam dien je dit te doen doormiddel van plyometrische training.
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
- Clapping Push Ups: Maakt de oefening explosiever dan een reguliere push up.
- Pull Up oefening: Een goede oefening voor het bovenlichaam.
- Medicijnballen of Slam Ballen: Een goed hulpmiddel bij plyometrische oefeningen voor het bovenlichaam.
Core Stability
Last but not least, is het trainen van je core! Dit is niet het eerste waar je aan denkt bij volleybal, maar heeft wel degelijk invloed op je sportprestaties. Alle bewegingen die je maakt beginnen bij je rompspieren, waarna ze verdeeld worden over de armen en benen. Hoe beter je rompspieren, des te beter de verdeling.
- Bruggetje, crunches, planken of de superman: Core stability oefeningen die je helpen een goede rompstabiliteit te ontwikkelen. Al deze oefeningen kunnen uitgebreid worden met balanstrainers of gym balls.
Algemene Tips voor Krachttraining
- Explosieve Training: Train op een explosieve manier door een oefening geheel vanuit stilstand te starten.
- Basis Onder de Knie: Belangrijk hierbij is dat je de oefening in basis al onder de knie hebt.
- Lichaamsgewicht: Als volleyballer is het voldoende om te trainen met je eigen lichaamsgewicht, meer heb je vaak niet nodig.
- Verzwaren: Je kunt trainingen zwaarder maken door bijvoorbeeld op een verhoging te springen tijdens de jump squats of een iets zwaardere slam ball te gebruiken in plaats van een volleybal.
Technische Training voor de Spelverdeler
De technische vaardigheden van een spelverdeler zijn cruciaal voor het succes van het team. Het gaat hierbij om zuiverheid in de set-up, snelheid, handvaardigheid en het vermogen om de tegenstander te misleiden.
- Handen Hoog en Constant: Voordat je de bal wegspeelt, zijn je handen hoog en altijd in dezelfde houding. Op die manier ben je lastig te lezen voor de tegenstander en je ontwikkelt ‘snelle handjes’.
- Handtraining: Thuis tegen een muur of waar je maar kan: werken aan je jouw handen!
- Snelheid: Door sneller op de plek te zijn waar de bal komt, voordat de bal er is, ben je in staat om vanuit dezelfde houding de bal te spelen. Zo zal je beter in staat zijn om de tegenstander te misleiden.
- Zuiverheid: Spelverdelen is zuiverheid. De bal die uit je handen komt is zuiver, komt op een zo goed mogelijke manier aan bij je aanvaller. Dat is je allereerste opdracht.
- Polsen Gebruiken: Speel vanuit de polsen om de kans op onzuiverheid te verkleinen.
- Recht Omhoog Springen: De kans op zuiverheid neemt toe als je recht omhoog springt en op dezelfde plek weer landt, in plaats van dat je in beweging springt en kracht meeneemt een bepaalde kant op.
Specifieke Trainingstips van Yannick van Harskamp
Yannick van Harskamp, voormalig international, benadrukt het belang van specifieke aandacht voor spelverdelers tijdens de trainingen. Hij stelt voor om het veld in twee delen op te knippen, waarbij de spelverdelers aan de ene kant van het net werken aan hun techniek, terwijl de andere spelers een oefening doen waar geen spelverdeler bij nodig is, zoals een passoefening.
Tactische Training voor de Spelverdeler
Naast fysieke en technische vaardigheden, is tactisch inzicht essentieel voor een succesvolle spelverdeler. Dit omvat het kennen van de sterktes en zwaktes van zowel je eigen teamgenoten als de tegenstanders, het lezen van het spel en het maken van de juiste beslissingen op cruciale momenten.
- Ken je Aanvallers: Leer je aanvallers kennen en weet wat ze motiveert. Dat kan alleen door ze te laten weten dat je het prettig vindt om te horen welke set-ups ze graag willen hebben. Op die manier bindt je jouw aan de aanvallers.
- Analyseer de Blokkering: Weet wie er aan de andere kant staat te blokkeren. Heeft de tegenstander een kleine rechtsvoor blokkeerder en staat daar jouw sterkste aanvaller tegenover? Dan is de keuze snel gemaakt!
- Variatie: Een set-up voorover, dan eentje naar je middenspeler en dan een set-up achterover. Het is een veelgemaakt riedeltje die spelverdelers vaak maken, je wilt immers iedereen aanspelen en de ballen ongeveer evenredig verdelen over je aanvallers.
- Cruciale Momenten: Dat is prima als je met 15-5 voorstaat. Maar staat het 22-22 en moet je de set winnen? Dan is het belangrijk om te weten wie je waar en wanneer moet aanspelen. Iedere aanvaller heeft immers zijn voorkeursplek, maar staat ook tegenover een blokkeerder.
- Patronen Herkennen: Weet wat je eigen patronen zijn en wat je normaal doet. Tegen slimme middenmensen moet je tegen deze patronen in gaan spelen.
Yannick van Harskamp over Tactisch Inzicht
Yannick van Harskamp benadrukt het belang van het analyseren van de middenman van de tegenstander en het inspelen op hun speelstijl. Hij adviseert om aan het begin van de set al informatie te verzamelen over wie er aanvallend lekker in de wedstrijd zit en wie minder, zodat je op cruciale momenten de juiste beslissingen kunt nemen.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Mentale Training en Communicatie
Naast fysieke, technische en tactische vaardigheden, is de mentale kracht en communicatie van een spelverdeler van groot belang. De spelverdeler is vaak de leider in het veld en moet in staat zijn om zijn teamgenoten te motiveren, te coachen en te ondersteunen.
- Communicatie: Je teamgenoten moeten zich op hun gemak bij je voelen. Ze moeten weten dat ze alles tegen je kunnen zeggen. Beter iets zeggen om beter van te worden, dan helemaal niets zeggen.
- Motivatie: Motiveren en communiceren met je team en altijd de rug recht houden, ook al zit het soms tegen. Dat kan best lastig zijn.
- Overleg: Mocht je merken dat een aanvaller nu niet lekker in zijn of haar vel zit, bedien die speler dan wat minder. Of vraag welke set-ups je wel kan geven. Kortom, overleg, praten en communiceren. Dat haalt de zwaarte van een moeilijke fase wat weg.
- Coach in het Veld: Je kunt, als je de leider bent, vaak gezien worden als ‘de coach in het veld’. Jouw centrale functie speelt daar een belangrijke rol in.
- Respecteer Coaches: Respecteer je coaches, stel veel vragen over het te spelen systeem of tactiek van het eigen team of de tegenstander.
Yannick van Harskamp over Teamdynamiek
Yannick van Harskamp benadrukt het belang van het leren kennen van je teamgenoten. Hij adviseert om aan het begin van het seizoen een bakje koffie te drinken met je teamgenoten en met ze in gesprek te gaan om erachter te komen wat ze drijft. Als je een speler kent, kun je deze beter helpen in de wedstrijd, ook in moeilijke momenten.
Verdedigingssystemen en de Rol van de Spelverdeler
Naast het verzorgen van de aanval, is de spelverdeler ook betrokken bij de verdediging. Afhankelijk van het gekozen verdedigingssysteem, heeft de spelverdeler een specifieke rol in het blokkeren en verdedigen van de aanvallen van de tegenstander.
- 3-2-1 Systeem: In dit systeem schuift de voorspeler die niet blokkeert (vrije netverdediger) achter de blokkering. Vooral wanneer speler 4 de middenblokkering ondersteunt is dit systeem eenvoudig. Ook staat de spelverdeler (vaak één van de betere verdedigers) meestal op positie 1 en kan die dus nu zijn steentje aan de verdediging bijdragen.
Volleybalposities en Specialismen
Om de rol van de spelverdeler volledig te begrijpen, is het belangrijk om de andere posities en specialismen binnen het volleybalteam te kennen.
- Spelverdeler: De speler die vrijwel altijd de tweede aanraking verricht en de bal naar één van de aanvallers speelt.
- Diagonaal: Vaak een van de beste aanvallers van het team, staat altijd tegenovergesteld aan de spelverdeler in het veld.
- Passer/lopers: Veelzijdige spelers die goed moeten kunnen verdedigen, passen, aanvallen en blokkeren.
- Middenaanvallers/hoofdblokkeerders: De beste blokkeerders, hebben de taak om zowel de middenaanvaller van de tegenstander te blokkeren, alsook aan te sluiten aan de twee buitenkanten.
- Libero: Een speler die onbeperkt voor iedere speler ingebracht mag worden in het achterveld en vaak de beste verdediger van het team is.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
tags: #volleybal #spelverdeler #tips #training