Volleybal, net als elk ander spel, kent een reeks regels die bepalen hoe het spel gespeeld wordt. Het begrijpen van deze regels, inclusief de nuances van hun toepassing, is cruciaal voor zowel spelers als scheidsrechters. Het niet naleven van de regels kan leiden tot onnodig puntenverlies of verwarring. Dit artikel biedt een overzicht van recente regelwijzigingen en interpretaties, met speciale aandacht voor de regels omtrent de antenne en andere relevante aspecten van het spel.
Regelwijzigingen en Spelplezier
De Nevobo (Nederlandse Volleybalbond) heeft recentelijk een initiatief genomen om het spelplezier in de lagere divisies te verhogen door middel van regelwijzigingen. Aan het begin van het seizoen werd een oproep gedaan voor suggesties en concrete voorstellen. Deze oproep leidde tot een groot aantal reacties, wat aantoont dat er een breed draagvlak is voor het verbeteren van de spelbeleving.
Het is echter belangrijk om te benadrukken dat niet alle competities onder dezelfde regels vallen. De Nederlandse Eredivisie blijft spelen met alle internationaal (verplicht) geldende spelregels van de FIVB (Fédération Internationale de Volleyball) en CEV (Confederatie Europees Volleybal). Voor deze competities verandert er dus niets. De regelwijzigingen zijn van toepassing op de Topdivisie tot en met de regioklassen, inclusief de C-jeugd, met enkele specifieke uitzonderingen.
Belangrijkste Regelwijzigingen en Interpretaties
Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste regelwijzigingen en interpretaties die van kracht zijn in de Topdivisie en lager:
- Tossing: De traditionele toss is afgeschaft. In plaats daarvan heeft de aanvoerder van het uitspelende team de eerste keuze tussen opslag of veld. In een eventuele vijfde set heeft de aanvoerder van het thuisspelende team het recht om als eerste te kiezen.
- Inspeelshirts: Tijdens het inspelen aan het net mogen de inspeelshirts aanblijven. Voorheen was het verplicht om met de wedstrijdshirts in te spelen.
- Veldregels: De regels rondom het veld zijn versoepeld. Het is niet langer verplicht om waterflesjes op of achter de bank neer te zetten. De scheidsrechter zal echter altijd de veiligheid van de spelers in het oog houden.
- Mini's: Het is nu toegestaan om twee mini's bij het team op de bank te hebben, in plaats van slechts één.
- Plaatsing op de bank: De coach, assistenten en verzorgers hebben geen vaste plaatsen meer op de bank. Ze mogen overal zitten en zelfs staan, inclusief de warming-up ruimte van de wisselspelers.
- Opstellingsbriefjes: Alleen als er een tweede scheidsrechter aanwezig is, is de coach verplicht om opstellingsbriefjes te gebruiken (vanaf de 1e klasse en lager).
- Tekens van de scheidsrechter: Vanaf de 1e klasse en lager is de scheidsrechter niet meer verplicht om na elke rally alle tekens te geven. Het aanwijzen van het speelveld van het team dat de volgende service uitvoert is voldoende.
- Serven: Als de ruimte achter het speelveld minder dan twee meter is, hoeft er geen hulplijn meer in het veld te worden geplakt. De serveerder mag met één voet in het veld serveren, ook bij een sprongservice.
- Schermen bij de service: Het is niet toegestaan om de serveerder met opzet aan het zicht van de passers te onttrekken. Spelers van het serverende team moeten ten minste een armlengte van elkaar af staan en achterspelers mogen niet in de 'vrij zicht'-ruimte van de voorspelers gaan staan.
- Het raken van het veld van de tegenstander: Het raken van het veld van de tegenstander in een actie met de bal wordt afgefloten, voor alle lichaamsdelen. Het is niet fout om het veld van de tegenstander te raken als er geen bal bij betrokken is en het niet hinderlijk is voor de tegenstander.
- Bal buiten de antennes: Zodra de bal buiten de antennes het net passeert, is de bal uit, ook wanneer dit na het eerste balcontact is geweest. De bal terughalen uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om) is dus niet meer toegestaan. Uitzondering: in de Topdivisie geldt deze nieuwe regel niet. Daar mag deze bal dus nog teruggehaald worden uit de vrije zone.
- Time-out (TO): Een time-out duurt maximaal 30 seconden. De wedstrijd wordt vervolgd zodra het aanvragende team en de officials klaar zijn. Tijdens de TO mag het hele veld gebruikt worden. Wisselspelers mogen ook in het veld warm lopen, maar het gebruik van een bal is niet toegestaan.
- Verplaatsing na set: Na het laatste fluitsignaal van een set hoeven teams niet meer via de achterlijn naar de andere speelhelft te lopen. Wel dienen zij om de netpaal heen te lopen; onder het net doorlopen is niet toegestaan.
- Inspelen tijdens de pauze: Tijdens de pauze tussen de sets mogen de wisselspelers inspelen in het veld, mits dit niet hinderlijk is voor de moppers en/of het entertainment.
- Pauze tussen sets: De pauze tussen sets duurt maximaal drie minuten.
- Wissels: Ieder team heeft altijd recht op zes wissels per set. Een wisselspeler mag meerdere keren (maximaal drie keer) gewisseld worden voor een veldspeler. De veldspeler moet wel weer terugkeren in het veld voor de wisselspeler die hem vervangen heeft. Uitzondering: Voor de A-, B- en C-jeugdklassen blijft de huidige wisselregel van toepassing.
- Wisselzone Libero: De wisselzone van de libero wordt vrijgegeven, daarvoor mag nu de gehele achterlijn en zijlijn gebruikt worden. Voorwaarde is wel dat de scheidsrechters en teller(s) de wissel goed kunnen zien.
- Libero als veldspeler: Een libero mag uitsluitend veldspeler worden (en een ander shirt aantrekken) als het team onvolledig verklaard zou worden door blessure(s).
- Aanval na bovenhandse set Libero: Een aanvaller mag een bal die door de libero vanuit de voorzone bovenhands is gespeeld niet aanvallen als de bal in zijn geheel nog boven de netrand is.
De Antenneregel in Detail
Een van de meest specifieke en soms verwarrende regels in volleybal is de regel met betrekking tot de antennes. De antennes zijn de flexibele staven die aan de zijkanten van het net zijn bevestigd en dienen als een visuele grens voor het speelveld. De regel is relatief eenvoudig: de bal moet, tijdens het overgaan van het net, volledig tussen de antennes doorgaan.
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
Wat betekent dit precies?
- Horizontale Positie: De bal moet zich, op het moment dat deze het verticale vlak van het net overschrijdt, zich volledig tussen de twee antennes bevinden. Als een deel van de bal zich buiten een van de antennes bevindt, wordt dit beschouwd als een 'uit' bal.
- Verticale Positie: De bal moet ook boven de bovenkant van het net gaan, maar onder de denkbeeldige verlenging van de antennes in de ruimte.
Implicaties van de Antenneregel
De antenneregels hebben een aantal belangrijke implicaties voor het spel:
- Aanvallende Hoek: Aanvallers moeten rekening houden met de positie van de antennes bij het smashen van de bal. Een smash die te ver naar de zijkant gaat, kan resulteren in een 'uit' bal, zelfs als de bal binnen het veld van de tegenstander landt.
- Setters: Setters moeten nauwkeurig zijn in hun set-ups om ervoor te zorgen dat de aanvaller de bal binnen de grenzen van de antennes kan smashen.
- Blokkeren: Blokkeerders moeten ervoor zorgen dat ze de bal niet buiten de antennes blokkeren, omdat dit ook als een 'uit' bal wordt beschouwd.
- Verdediging: Spelers die de bal verdedigen, moeten proberen de bal binnen de antennes te houden, zodat hun team een kans heeft om de rally te vervolgen.
Recente Wijzigingen en de Antenneregel
Zoals eerder vermeld, is er een recente wijziging in de regels met betrekking tot ballen die buiten de antennes worden gespeeld. Vanaf heden mag de bal niet meer teruggehaald worden uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om). Echter, in de Topdivisie geldt deze nieuwe regel niet.
Overige Fouten en Regels
Naast de antenneregels zijn er nog andere veelvoorkomende fouten en regels in volleybal die belangrijk zijn om te kennen:
- Voetfouten: Een voetfout treedt op wanneer een speler een voet voorbij de middenlijn onder het net plaatst, of bij het serveren buiten de toegestane zone staat.
- Netfout: Een netfout treedt op wanneer een speler het net raakt tijdens het spelen van de bal.
- Dubbel Contact: Een dubbel contact treedt op wanneer een speler de bal twee keer achter elkaar aanraakt. Uitzondering hierop is de eerste aanraking bij het blokkeren.
- Lang Contact: Een lang contact treedt op wanneer een speler de bal te lang vasthoudt.
- Opstellingsfout: Een opstellingsfout treedt op wanneer een team niet in de juiste volgorde op het veld staat tijdens het serveren.
- Servicefout: Een servicefout treedt op wanneer de serveerder langer dan 8 seconden wacht met opslaan, de service niet in het veld van de tegenstander komt, of de bal een object raakt voordat deze in het veld van de tegenstander komt.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
tags: #volleybal #scheidsrechter #buiten #antenne #regels