In de wereld van volleybal zijn er talloze regels en details die de speelwijze beïnvloeden. Een veelgehoorde vraag onder zowel spelers als toeschouwers is: “Mag je de bal met je voet raken in volleybal?” Deze vraag roept discussies op over de speltechnische en strategische aspecten van het spel. Dit artikel onderzoekt de officiële regels omtrent het raken van de bal met de voet, de situaties waarin dit kan gebeuren en de impact ervan op het spel. Daarnaast gaan we in op de verschillende interpretaties van deze regel binnen diverse volleybalvarianten.
De basisregel: Voetcontact toegestaan
Volgens de spelregels is het toegestaan om de bal met de voet te raken, zolang het gebeurt binnen de geldende regels van het spel. Het gebruik van de voet kan een strategische zet zijn, vooral bij het verdedigen of wanneer je een onverwachte pass wilt maken. Het is echter belangrijk om te onthouden dat de bal niet mag worden geraakt met de voet als het resulteert in een overtreding, zoals een netfout of een te hoge aanval. Daarnaast is het cruciaal om te begrijpen dat het raken van de bal met de voet niet altijd succesvol is, vooral als je snelheid en precisie vereist zijn.
Strategisch gebruik van de voet
Het raken van de bal met de voet kan invloed hebben op de tactiek van je team en de dynamiek van het spel. In volleybal zijn de regels helder als het gaat om het gebruik van de voeten. Het is belangrijk dat spelers zich bewust zijn van hun technische vaardigheden, vooral wanneer het gaat om het verplaatsen en positioneren van hun lichaam. Spelers kunnen hun voeten inzetten om betere balcontrole te verkrijgen. Hoewel het gebruik van de voeten in volleybal beperkt is in vergelijking met andere sporten, kunnen spelers nog steeds hun voeten inzetten om hun spel te verbeteren. Belangrijke strategieën omvatten het anticiperen op de positie van de bal en het aanpassen van hun voetenwerk voor een efficiënte sprong of aanval.
Consequenties van voetcontact
Het raken van de bal met de voet tijdens een volleybalwedstrijd kan verschillende consequenties met zich meebrengen. In de eerste plaats moet worden opgemerkt dat volleybal een teamsport is waarbij spelers de bal met hun handen en armen moeten raken. Wanneer een speler de bal met de voet raakt, wordt dit doorgaans beschouwd als een overtreding, wat kan leiden tot een spelonderbreking. De scheidsrechter moet dan beslissen of de actie al dan niet tussenbeide komt, afhankelijk van de situatie op het veld. Bovendien kunnen de consequenties ook invloed hebben op de dynamiek van de wedstrijd. Het raken van de bal met de voet kan leiden tot frustratie bij teamgenoten en een schending van de teamstrategie. Bij een overtreding kan het team, naast het ontvangen van een punt tegen, ook een verhoogde druk ervaren om goed te presteren na een misser. Dit kan de concentratie en het moraal van het team beïnvloeden, wat een ripple-effect kan hebben op hun uiteindelijke prestaties.
Training en coördinatie
Om voettechnieken effectief in je volleybalspel te integreren, is het belangrijk om enkele basisprincipes te volgen. Oefen regelmatig met dribbelen en passen, zowel met je dominante als niet-dominante voet. Dit zal je coördinatie verbeteren en je in staat stellen om de bal beter te controleren. Naast de basisvaardigheden, is het ook nuttig om specifieke scenario’s te simuleren waarin voettechnieken vereist zijn. Dit zal je helpen om vertrouwen op te bouwen in echte wedstrijden.
Lees ook: Volleybal: Alles over winnen
Interpretatie door scheidsrechters
Hoewel het raken van de bal met de voet toegestaan is, kan het in bepaalde situaties voor verwarring zorgen. Scheidsrechters beoordelen het raken van de bal met de voet op basis van de context. Hoewel er geen specifieke training vereist is om de bal met de voet te raken, kan het nuttig zijn voor spelers om hun coördinatie en techniek te verbeteren.
Gebruik van andere lichaamsdelen
Spelers in volleybal mogen alle delen van hun lichaam gebruiken om de bal te spelen. Dit omvat niet alleen de handen en armen, maar ook schouders, borst en benen.
Wijzigingen in de spelregels
Met ingang van het seizoen 2017 - 2018 zijn er een aantal wijzigingen doorgevoerd in de spelregels voor de Topdivisie en lager. Met name de regels die betrekking hebben op het over de middellijn heen aanraken van het speelveld van de tegenstander, de zogenaamde VOETFOUT, zijn gewijzigd.
Nieuwe regels met betrekking tot de middellijn
- Het aanraken van het speelveld van de tegenstander met één of beide voet(en) is toegestaan, mits hierbij een deel van deze voet(en) in contact met of de protectie ervan boven de middellijn blijft.
- Het is niet fout als een speler met de voet de middellijn geheel overschrijdt bij een kerende beweging om de bal te spelen.
- Het aanraken van het speelveld van de tegenstander met enig ander lichaamsdeel boven de voet is toegestaan, mits de tegenstander hierbij niet in haar spel wordt gehinderd.
Andere spelregelwijzigingen
Er zijn ook aanvullingen en toevoegingen gedaan op spelregels 7.5.1 (opstellingsfout), 11.3.1 (het aanraken van het net), 12.5.2 (schermen) en 15.2.3 (spelerswissel).
Overige regelwijzigingen en verduidelijkingen (vanaf seizoen 2024-2025)
Om uitzonderingen beter weer te geven en de administratieve last te verminderen, is er besloten om vanaf seizoen 2024-2025 weer één spelregelboekje te publiceren voor de Eredivisie t/m Jeugd.
Lees ook: Alles over zand sokken en volleybal
Start van de set
Er wordt niet meer getost. De aanvoerder van het uitspelend team heeft de eerste keuze (opslag of veld). Bij een eventuele 5e set heeft de aanvoerder van het thuisspelende team het recht om als eerste te kiezen.
Inspelen
Tijdens het inspelen aan het net mogen de inspeelshirts aanblijven.
Gedrag rondom het veld
Dat de waterflesjes op of achter de bank neergezet moeten worden, is afgeschaft. Wel zal de scheidsrechter steeds in het oog houden wat in het kader van de veiligheid van spelers wel of niet toegestaan is.
Mini's bij het team
Vanaf komend seizoen mogen er twee mini's bij het team aanwezig zijn (op de bank en serveren).
Positie van coach en assistenten
De coach, assistenten en verzorgers hebben geen vaste plaatsen meer op de bank. Ze mogen overal zitten en zelfs staan. Alleen als er een 2e scheidsrechter bij de wedstrijd aanwezig is, is de coach verplicht opstellingsbriefjes te gebruiken.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
Tekens van de scheidsrechter
Vanaf de 1e klasse en lager is de scheidsrechter niet meer verplicht om na elke rally alle tekens te geven: het speelveld aanwijzen van het team dat de volgende service uitvoert is voldoende.
Serveren
Als de ruimte achter het speelveld minder dan twee meter is, hoeft er geen hulplijn in het veld te worden geplakt. Je mag met één voet in het veld serveren. Ook bij een sprongservice mag de afzetvoet dus in het veld worden gezet.
Schermen bij de service
Vanaf komend seizoen mag de serveerder dan ook niet meer met opzet aan het zicht van de passers onttrokken worden. Spelers van het serverende team moeten tenminste een armlengte van elkaar af staan en achterspelers mogen niet in de ‘vrij zicht’-ruimte van de voorspelers gaan staan.
Contact met het veld van de tegenstander
Het raken van het veld van de tegenstander in een actie met de bal wordt komend seizoen afgefloten. Dat geldt niet alleen voor de voet, maar voor alle lichaamsdelen. Daarentegen is het niet fout om het veld van de tegenstander te raken als er geen bal bij betrokken is en het niet hinderlijk is voor de tegenstander.
Bal buiten de antennes
Zodra de bal buiten de antennes het net passeert, is de bal uit, ook wanneer dit na het eerste balcontact geweest is. De bal terughalen uit de vrije zone van de tegenstander (buiten de antennes om) is dus niet meer toegestaan. Uitzondering: in de Topdivisie geldt deze nieuwe regel niet.
Time-outs
Een time-out (TO) duurt maximaal 30 seconden. Tijdens de TO mag het hele veld gebruikt worden. Wisselspelers mogen ook in het veld warm lopen, maar het gebruik van een bal tijdens de TO is (nog steeds) niet toegestaan.
Wisselen van speelhelft
Na het laatste fluitsignaal van een set hoeven teams niet meer via de achterlijn naar de andere speelhelft lopen. Wel dienen zij om de netpaal heen lopen; onder het net doorlopen is niet toegestaan.
Pauze tussen sets
Tijdens de pauze tussen de sets mogen de wisselspelers inspelen in het veld, mits dit niet hinderlijk is voor de moppers en/of het entertainment. De pauze tussen sets duurt maximaal drie minuten.
Wisselregels
Ongeacht het aantal wisselspelers heeft ieder team altijd recht op zes wissels per set. Een wisselspeler mag meerdere keren (maximaal drie keer) gewisseld worden voor een veldspeler. De veldspeler moet wel weer terugkeren in het veld voor de wisselspeler die hem vervangen heeft. Uitzondering: Voor de A-, B- en C-jeugdklassen gaat deze regel niet gelden.
Positie van de libero
De wisselzone van de libero wordt vrijgegeven, daarvoor mag nu de gehele achterlijn en zijlijn gebruikt worden.
Libero als veldspeler
Een libero mag uitsluitend veldspeler worden (en een ander shirt aantrekken) als het team onvolledig verklaard zou worden door blessure(s).
Aanval na bovenhandse set van libero
Een aanvaller mag een bal die door de libero vanuit de voorzone bovenhands is gespeeld niet aanvallen als de bal in zijn geheel nog boven de netrand is.