Het Belgische voetbal kent een rijke en soms verrassende geschiedenis. Van de vroege dagen van de sport tot de moderne successen, België heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het voetbal in Europa en de wereld. Dit artikel duikt in de hoogtepunten van het Belgische voetbal, met een focus op de kampioenschappen en de unieke prestaties die de sport in België hebben gevormd.
België's Vroege Roem: Olympisch Goud in 1920
Wist u dat België in 1920 door de internationale media werd geroemd als ‘eerste wereldkampioen voetbal’? Tussen 28 augustus en 2 september 1920 vond in België het eerste grote voetbaltoernooi van Europa en bij uitbreiding ter wereld plaats. In de zomer van 1920 in Antwerpen dansten de Belgen op het ritme van de Rode Duivels, die toen het Olympisch voetbalgoud wonnen. De internationale pers doopte hen tot ‘wereldkampioenen’. In een normaal land zou dit een gegeven zijn dat elke voetballiefhebber kent, waar de voetbalbond fier op is en de samenleving mee uitpakt omwille van de bijzondere maatschappelijke waarde rond de thema’s ‘vaderland, vrijheid, vrede, vluchtelingensolidariteit’. Daarom wordt 2 september uitgeroepen tot ‘dag van het Belgische voetbalerfgoed’.
De Weg naar Olympische Glorie
De Rode Duivels versloegen achtereenvolgens Spanje (3-1, met wereldkeeper Zamora), Nederland (3-0, Derby der Lage Landen in de halve finale) en Tsjecho-Slowakije (2-0, de grote favoriet voor de eindzege).
Het Olympisch Stadion van Antwerpen was in de zomer van 1920 het toneel van de Olympische Spelen. Op 29 augustus liepen de Rode Duivels voor het eerst op deze grasmat in witte shirts. Omstandigheid: de kwartfinale van de Olympische Spelen. Tegenstander: Spanje.
De Spanjaarden kwamen goed voorbereid voor de dag en versloegen een dag eerder in de achtste finale Denemarken. Ze hadden een verrassing in petto: de negentienjarige doelman Ricardo Zamora van FC Barcelona, die zich die dag voor het eerst aan het internationale publiek toonde. Ondanks zijn sterke prestatie werd hij overklast door Robert Coppée. De ‘rechtsbinnen’ van Union speelde de wedstrijd van zijn leven en legde het kritische Antwerpse publiek het zwijgen op. Het weekblad Sport-Revue beschreef deze scène als volgt: ‘Betreuren wij hier eerst en vooral het jammerlijk optreden van het publiek, dat met al te chauvinistische geest ons Belgisch elftal uitfloot en uitjouwde.’ Het ‘uitfluiten’ duurde de hele wedstrijd.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Robert Coppée speelde zijn beste match voor de Rode Duivels in deze bizarre omstandigheden. Op voorzet van Louis Van Hege, zijn ploeggenoot bij Union, versloeg Coppée Zamora al in de elfde minuut. Na de pauze knalde Coppée België op een veilige voorsprong. Coppéé 3, Zamora 0. Een prestatie van formaat.
De halve finale tegen Nederland toonde een enorm verschil in supportersloyauteit met de kwartfinale tegen Spanje. Nu besloot Sport-Revue: ‘Neen, zo geestdriftig hebben wij onze bevolking op een voetbalmatch nog niet gezien. Velen dansten, sprongen van vreugde, terwijl op honderden plaatsen onze driekleur tevoorschijn kwam. Opwekkende liederen weerklonken. Zoo gesteund door duizenden en duizenden Belgen zouden onze spelers wonderen verrichten.’
De Derby der Lage Landen tijdens de halve finale van de Olympische Spelen. Niet eerder stond er zoveel op het spel. Het rumoer tussen ‘Brussel’ en ‘Den Haag’ belette niet dat duizenden ‘Hollanders’ als vanouds de Scheldestad in een oranje kleurtje staken. In de straten van Antwerpen klonken de hele dag Nederlandse supportersliederen.
De Belgische bondscoach William Maxwell verving de ‘oude’ Brusselse vleugeltandem Nisot-Hebdin door de ‘jonge’ Antwerpse buitenspelers Larnoe-Bastin. En dat loonde op twee terreinen: het enthousiasme van de supporters plantte zich vanaf de eerste minuut over op de spelers. Rik Larnoe (Beerschot) bracht verrassing met zijn driehoekjes en Dis Bastin bood versnelling met zijn spurten. Na de hervatting zorgde Larnoe voor opschudding: eerste interland, eerste doelpunt. Tien minuten later duwde Louis - Luigi - Vanhege nummer twee voorbij de Nederlandse keeper McNeill. Oranje leek voor het uur reeds uitgeteld en de snelle Antwerpse ‘linkervleugel’ drukte zijn stempel op het offensieve werk. In het midden draafde aanvoerder Emile Hanse onvermoeibaar in het rond en dichtte de ene bres na de andere. Op het snelle en geëngageerde spel van de Rode Duivels kreeg Oranje geen vat en de temperamentvolle ‘centervoor’ Matthieu Bragard knalde vijf minuten voor tijd het derde doelpunt binnen.
De Nederlandse spelers trokken zich weinig van de nederlaag aan. Hen wachtte nog een wedstrijd om de bronzen medaille maar ze verkozen toch het genot van het Antwerpse nachtleven boven het Spartaanse Spelenregime. De pers schreef nadien over ‘de schande van de Schelde’.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Een Tumultueuze Finale
De finale tegen Tsjecho-Slowakije was een tumultueuze gebeurtenis. Zeven minuten voor de rust ging het mis toen Coppée gevaarlijk opzette en een Tsjechische verdediger hem een schop gaf, waardoor hij neerviel. Dit leidde tot protesten van de Tsjechen en uiteindelijk verlieten ze het veld. Desondanks werd België uitgeroepen tot winnaar.
Jupiler Pro League: Een Overzicht van de Kampioenen
Sinds 1895 wordt in België profvoetbal gespeeld. De competitie, die standaard van de nazomer tot ongeveer mei loopt, is al 118 keer gestart (tot 2020). Anderlecht is de club die het vaakst kampioen werd.
Vroege Jaren en Naamswijzigingen
De competitie begon als de Coupe de Championnat in 1895, met zeven verschillende clubs. In 1900 werd de naam veranderd naar Ere Afdeling (Division d'honneur in het Frans). In 1952 werd de naam opnieuw veranderd naar Eerste Klasse (Division 1 in het Frans). Vanaf 1998 draagt de Belgische competitie de naam van het biermerk Jupiler. Sinds 2008 heet de competitie de Jupiler Pro League, ook wel Eerste klasse A genoemd.
Kampioenen van de Jupiler Pro League tot en met 2020
Hieronder volgt een overzicht van alle kampioenen tot en met 2020, met de vermelding dat tijdens de Eerste Wereldoorlog en bij het begin en eind van de Tweede Oorlog (1940 en 1945) geen competitie werd gespeeld of afgemaakt:
- 1895-1896: FC Liégeois
- 1896-1897: Racing Club de Bruxelles
- 1897-1899: FC Liégeois
- 1899-1903: Racing Club de Bruxelles
- 1903-1907: Union Sint-Gillis
- 1907-1908: Racing Club de Bruxelles
- 1908-1910: Union Sint-Gillis
- 1910-1911: Cercle Sportif Brugeois
- 1911-1912: Daring Club de Bruxelles
- 1912-1913: Union Sint-Gillis
- 1913-1914: Daring Club de Bruxelles
- 1919-1920: FC Brugeois
- 1920-1921: Daring Club de Bruxelles
- 1921-1922: Beerschot AC
- 1922-1923: Union Sint-Gillis
- 1923-1926: Beerschot AC
- 1926-1927: RCS Brugeois
- 1927-1928: Beerschot AC
- 1928-1929: Royal Antwerp
- 1929-1930: RCS Brugeois
- 1930-1931: Royal Antwerp
- 1931-1932: Lierse SK
- 1932-1935: Union Sint-Gillis
- 1935-1937: Daring Club de Bruxelles
- 1937-1939: Beerschot AC
- 1940-1942: Lierse SK
- 1942-1943: RFC Malinois
- 1943-1944: Royal Antwerp
- 1945-1946: RFC Malinois
- 1946-1947: Anderlecht
- 1947-1948: RFC Malinois
- 1948-1951: Anderlecht
- 1951-1953: RFC Liégeois
- 1953-1956: Anderlecht
- 1956-1957: Royal Antwerp
- 1957-1958: Standard Luik
- 1958-1959: Anderlecht
- 1959-1960: Lierse SK
- 1960-1961: Standard Luik
- 1961-1962: Anderlecht
- 1962-1963: Standard Luik
- 1963-1968: Anderlecht
- 1968-1971: Standard Luik
- 1971-1972: Anderlecht
- 1972-1973: Club Brugge
- 1973-1974: Anderlecht
- 1974-1975: RWD Molenbeek
- 1975-1978: Club Brugge
- 1978-1979: KSK Beveren
- 1979-1980: Club Brugge
- 1980-1981: Anderlecht
- 1981-1983: Standard Luik
- 1983-1984: KSK Beveren
- 1984-1987: Anderlecht
- 1987-1988: Club Brugge
- 1988-1989: KV Mechelen
- 1989-1990: Club Brugge
- 1990-1991: Anderlecht
- 1991-1992: Club Brugge
- 1992-1995: Anderlecht
- 1995-1996: Club Brugge
- 1996-1997: Lierse SK
- 1997-1998: Club Brugge
- 1998-1999: KRC Genk
- 1999-2001: Anderlecht
- 2001-2002: KRC Genk
- 2002-2003: Club Brugge
- 2003-2004: Anderlecht
- 2004-2005: Club Brugge
- 2005-2007: Anderlecht
- 2007-2009: Standard Luik
- 2009-2010: Anderlecht
- 2010-2011: KRC Genk
- 2011-2014: Anderlecht
- 2014-2015: KAA Gent
- 2015-2016: Club Brugge
- 2016-2017: Anderlecht
- 2017-2018: Club Brugge
- 2018-2019: KRC Genk
- 2019-2020: Club Brugge
In totaal werden er zestien verschillende clubs kampioen van de hoogste divisie in het Belgische voetbal. Zeven van deze zestien clubs zijn niet meer actief in het profvoetbal.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Uitgelichte Kampioenen tot en met 1945
Van de tien verschillende clubs die tot en met 1945 kampioen werden, zijn er vijf niet meer actief als betaald voetbalclub. Een aantal van de clubs die voor 1946 kampioen werden, zijn de moeite waard om uitgelicht te worden:
- Union Sint-Gillis: Voor het einde van de Tweede Wereldoorlog behaalde Union elf kampioenschappen. Zelfs 75 jaar later staat de club nog op de derde positie als het gaat om de meest behaalde kampioenschappen. Na 1935 won Union geen enkele keer een voetbalseizoen.
- Beerschot AC: Beerschot AC was in 1945 de club op de tweede positie met het meeste aantal kampioenschappen. Van 1922 tot en met 1939 behaalde de club zeven kampioenschappen.
- Cercle Brugge: Cercle Brugge is na Union de enige club die al haar kampioenschappen voor het eind van de Tweede Wereldoorlog behaalde. In 1911, 1927 en 1930 was de club uit Brugge de beste van allemaal.
Uitgelichte Kampioenen vanaf 1946
- Anderlecht: Voordat Anderlecht kampioen werd, schommelde de club tussen de twee divisies. In het seizoen 1946-1947 werd Anderlecht voor het eerst kampioen. Sinds het eerste kampioenschap lukte het Anderlecht al vrij snel om recordkampioen te worden.
- Club Brugge: Club Brugge werd in 1920 voor het eerst kampioen, toen onder de naam FC Brugeois. Pas 53 jaar later konden de fans weer een landskampioen vieren. Van 1967 tot 1972 werd Club Brugge vijf keer tweede, waarna het in 1973 eindelijk voor de tweede keer in de geschiedenis wel raak was.
- Standard Luik: Standard Luik is de vierde club die tien of meer keer kampioen werd van België. In 1958 was het voor het eerst raak. Van 1969 tot en met 1971 lukte het de club uit Luik om drie maal achter elkaar kampioen te worden.
- Genk en Gent: KRC Genk is de club die het vaakst kampioen werd na Anderlecht en Club Brugge nadat de eeuwwisseling in 2000 plaatsvond. In 2002, 2011 en 2019 werd de club uit Genk kampioen. KAA Gent behaalde in 2015 een primeur door als zestiende club een kampioenschap binnen te halen.
- Lierse SK: Lierse SK werd voor de oorlog twee keer kampioen en na de oorlog ook twee keer. De club behaalde in 1997 nog de landstitel en werd twintig jaar later opgeheven.
- Royal Antwerp FC: Kampioen in 2023: Op 4 juni 2023 kroonde Royal Antwerp FC zich tot kampioen van België. Voor Mark van Bommel is het een titel om nooit meer te vergeten. In 1957 gebeurde het voor het laatst dat de titel naar Antwerp ging. De wedstrijd tegen KRC Genk eindigde in 2-2, met een droomgoal van Toby Alderweireld in de laatste minuut.
De Beker van België: Een Strijd om de Croky Cup
De Beker van België is het Belgische bekertoernooi voor voetbalclubs dat sinds 1908 wordt gespeeld. Sinds 2015 heet het toernooi de Croky Cup, genoemd naar de hoofdsponsor Croky. Club Brugge is de meest succesvolle club met 11 bekers.
Geschiedenis van de Beker
De eerste Beker van België werd gespeeld in 1908 met provinciale teams. In 1912 konden voetbalclubs deelnemen die uitkwamen in de nationale Eere Afdeeling (huidige Eerste klasse A) en Bevordering. Racing Club de Bruxelles won deze eerste Beker van België voor clubs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er geen competitievoetbal gespeeld, en ook de Beker van België werd niet meer ingericht.
De oprichting van de Europese Beker voor Bekerwinnaars is een van de voornaamste redenen dat er vanaf het seizoen 1963/64 een jaarlijks toernooi kwam. Sinds 1964 kwalificeerde de Belgische bekerwinnaar zich voor de Europese Beker voor Bekerwinnaars, tot deze Europese beker in 1999 werd afgeschaft. Vanaf dan werd aan de bekerwinnaar een plaats toegekend in de UEFA Cup en sinds 2009 in de UEFA Europa League. Vanaf 2021 zal de winnaar één voorronde moeten spelen om in de poulefase van de UEFA Europa League te raken. Aangezien clubs beduidend minder wedstrijden moeten spelen dan in de reguliere competitie om een Europees ticket te behalen, wordt de bekercompetitie ook wel 'De snelste weg naar Europa' genoemd. Hierdoor steeg de bekercompetitie in aanzien bij de grote clubs, waardoor de prestige van het toernooi nog meer steeg.
Finales en Wisselbeker
Traditioneel worden de finales in en rond de hoofdstad afgewerkt. Sinds de jaarlijkse terugkeer van de Beker van België in 1964, worden de finales steevast in het Heizelstadion afgewerkt. De huidige trofee van de Beker van België is een echte wisselbeker, waardoor de beker over de jaren wat ruwer is geworden met enkele kleine blutsen en krassen.
Sponsors
In het seizoen 1995/96 krijgt de Beker voor het eerst een sponsornaam. Coca-Cola kocht voor 5 seizoenen de naamrechten en doopte de competitie om tot Coca-Cola Cup.
Het Belgisch Elftal op het WK Voetbal: Een Overzicht
Het Belgisch elftal nam van 1930 tot 2018 dertien keer deel aan het WK Voetbal. De eerste deelname vond plaats in 1930. Het werd echter niet altijd een succes. Sinds die beginjaren legden de Rode Duivels een lange weg af. Het duurde heel lang voor het nationale elftal een wedstrijd won op een WK en voor men de eerste ronde overleefde. De beste prestatie ooit was een halve finale op het wereldkampioenschap van 1986 in Mexico.
| Jaar | Organiserend land | Prestatie | Bondscoach |
|---|---|---|---|
| 1930 | Uruguay | eerste ronde | Hector Goetinck |
| 1934 | Italië | eerste ronde | Hector Goetinck |
| 1938 | Frankrijk | eerste ronde | Jack Butler |
| 1954 | Zwitserland | eerste ronde | Doug Livingstone |
| 1970 | Mexico | eerste ronde | Raymond Goethals |
| 1982 | Spanje | tweede ronde | Guy Thys |
| 1986 | Mexico | halve finale / 4de plaats | Guy Thys |
| 1990 | Italië | achtste finale | Guy Thys |
| 1994 | Verenigde Staten | achtste finale | Paul Van Himst |
| 1998 | Frankrijk | eerste ronde | Georges Leekens |
| 2002 | Japan en Zuid-Korea | achtste finale | Robert Waseige |
| 2014 | Brazilië | kwartfinale | Marc Wilmots |
| 2018 | Rusland | halve finale / 3de plaats | Roberto Martinez |
Het Prille Begin: 1930-1938
- WK 1930: België was een van de weinige Europese landen op het toernooi. Maar na twee verloren matchen in de groepsfase mochten de Belgen al meteen hun koffers pakken.
- WK 1934: Na een verloren match tegen Duitsland lag België meteen uit het toernooi.
- WK 1938: Op het WK 1938 in Frankrijk botste België in de groepsfase meteen op het gastland. België werd met 3-1 uitgeschakeld. Opnieuw kwam men niet verder dan één wedstrijd op een WK.
De Magere Jaren: 1939-1970
- WK 1954: Op het WK 1954 ontsnapte België voor het eerst aan een nederlaag in de eerste wedstrijd. Het speelde 4-4 gelijk tegen Engeland. In de volgende ronde wachtte Italië. België ging echter met 4-1 de boot in.
- WK 1970: In de groepsfase kon België voor het eerst in de geschiedenis een WK-wedstrijd winnen: El Salvador werd met 3-0 verslagen. De twee volgende groepswedstrijden tegen gastland Mexico en de Sovjet-Unie draaiden echter op verlies uit. Opnieuw lag België al na de eerste ronde uit het toernooi.
Het Tijdperk ‘Guy Thys’: 1982-1990
Onder zijn impuls behaalde België zijn grootste successen. Thys stond erom bekend dat hij steeds zijn geluksbrenger, een konijnenpoot, bij zich droeg.
- WK 1982: Op de openingswedstrijd van het WK 1982 nam België het op tegen regerend wereldkampioen Argentinië. De Belgen wonnen verrassend met 1-0. Omdat België voor het eerst op een WK de eerste ronde had overleefd blikte men toch met een goed gevoel terug.
- WK 1986: In de groepsfase trof België gastland Mexico, Irak en Paraguay. België eindigde pas derde in de poule, maar werd als een van de betere derdes toch nog opgevist voor een plek in de achtste finales. In de achtste finales wachtte de Sovjet-Unie, in die tijd een grootmacht in het voetbal. Toch werd de Sovjet-Unie verslagen. In de kwartfinale wachtte Spanje en opnieuw stuntten de Rode Duivels. Spanje werd verslagen na strafschoppen en België bereikte voor het eerst in de geschiedenis de halve finale van het WK. Tegenstander was dit keer het Argentinië van Diego Maradona, die met twee goals de Argentijnen naar de finale schoot. In de ‘troostfinale’ nam België het op tegen Frankrijk maar verloor met 4-2, waardoor het uiteindelijk vierde werd op het WK.
- WK 1990: Op het WK 1990 domineerde België de wedstrijd en had de beste kansen, maar was niet efficiënt genoeg en kwam niet tot scoren. In de laatste minuut van de verlengingen kregen de Rode Duivels het deksel op de neus. David Platt trapte in de 119de minuut de 1-0 voor Engeland binnen en de Belgen mochten hun koffers pakken.
Prestaties Rode Duivels na Guy Thys: 1994-2002
- WK 1994: Op het WK in 1994 won België zijn eerste twee groepswedstrijden van Marokko en Nederland, maar verloor de derde wedstrijd tegen Saoedi-Arabië. België mocht dan wel naar de achtste finales, maar kreeg door de laatste verlieswedstrijd met Duitsland meteen een zware klapper voorgeschoteld. Scheidsrechter Kurt Röthlisberger ontnam België een zuivere en overduidelijke strafschop. De FIFA stuurde Röthlisberger na de wedstrijd vroegtijdig naar huis.
- WK 1998: In een groepsfase met Nederland, Mexico en Zuid-Korea speelden de Belgen slechts drie maal gelijk, waardoor men slechts 3 punten haalde. Dit was te weinig voor kwalificatie naar de achtste finales.
- WK 2002: Op het WK 2002 in Japan en Zuid-Korea plaatste België zich met veel moeite voor de achtste finales. In de achtste finale wachtte meteen Brazilië. Kort voor de rust kwamen de Belgen dankzij een goal van Marc Wilmots op voorsprong, maar de Jamaicaanse scheidsrechter Peter Prendergast keurde om een nog steeds onduidelijke reden het perfect geldige doelpunt af. België lag uit het toernooi maar voelde zich bestolen.
Heropstanding onder Wilmots in 2014
Na twaalf jaar verscheen België in 2014 in Brazilië opnieuw op het WK. Van de Rode Duivels, intussen een nieuwe generatie met heel wat spelers uit de Engelse Premier League zoals Kevin De Bruyne, Eden Hazard en Romelu Lukaku, werd veel verwacht. In de groepsfase lootte België Algerije, Rusland en Zuid-Korea. Voor het eerst in de geschiedenis haalde België 9 op 9 in zijn drie groepswedstrijden op een WK. In de achtste finale botste België op de Verenigde Staten en speelde zijn beste wedstrijd van het toernooi met dominant en aanvallend spel. In de kwartfinale wachtte Argentinië, een moeilijk te bespelen tegenstander. De Argentijnen hielden de 1-0 voorsprong vast en België werd uitgeschakeld.
België onder Roberto Martinez in 2018
Martinez wachtte de taak om België te laten schitteren op het WK 2018 in Rusland. In de groepsfase nam België het op tegen Panama, Tunesië en Engeland. België won de drie wedstrijden en stootte met 9 op 9 door naar de achtste finales. In de kwartfinale schakelde België verrassend vijfvoudig wereldkampioen Brazilië uit en won met 2-1. Tegenstander voor de halve finale werd Frankrijk, dat met 1-0 een einde maakte aan de WK-droom van de Belgen. In de 'troostfinale' nam België het net als in de poulefase op tegen Engeland, dat zijn halve finale van Kroatië had verloren. De Belgen wonnen met 2-0 van Engeland na doelpunten van Meunier en Hazard.
De Rode Duivels: Meer dan een Voetbalteam
De Rode Duivels zijn het Belgisch nationaal voetbalelftal. Het Belgisch Elftal is opgericht in 1904. De nationale ploeg van België vertegenwoordigd België bij internationale toernooien en wedstrijden. België speelt zijn thuiswedstrijden bijna altijd in het Koning Boudewijn Stadion in Brussel.
Waarom de bijnaam "Rode Duivels"?
België heeft de bijnaam “De Rode Duivels” sinds 1906. De oorsprong van de naam Rode Duivels is deels Nederlands. In 1905 schreef een Nederlandse Journalist dat drie Belgische spelers “werken als duivels”. Een jaar later, in 1906, gaf Pierre Walckiers het Belgische Elftal de naam Rode Duivels.
Tenue en Logo
In de eerste interlands speelde België in het wit met de kleuren van België op de bovenarmen. Sinds 1904 speelt België al in het traditionele rode tenue. Tegenwoordig is Adidas de sponsor van het Belgisch Elftal. Het logo van het Belgisch voetbalelftal is een rode hooivork (of rode drietand). De mascotte van de Rode Duivels is een duiveltje met de naam “Red”.
Supporters
De supporters van het Belgisch Elftal zijn gemakkelijk te herkennen aan hun rode kleur. Waar Nederland de kleur Oranje heeft, is dat voor België de kleur rood.
Vluchtelingen en Voetbal: Een Historisch Perspectief
Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 werd Nederland overstroomd door Belgische vluchtelingen. Veel van die vluchtelingen deden zelf aan voetbal. En dus sloten Belgen zich aan bij clubs in hun nieuwe verblijfplaatsen, zoals international Oscar Bossaert bij D.F.C. uit Dordrecht. In 1915 legden de Duitsers op de grens tussen België en Nederland een stroomhek aan, om zo de vluchtelingen tegen te houden. Naar schatting vielen daardoor tussen de 500 en 3.000 doden.
tags: #voetbal #team #belgie #geschiedenis