De Super League is een voorgestelde nieuwe midweekse voetbalcompetitie voor topclubs in Europa. Dit initiatief, dat bedoeld was om de kwaliteit en intensiteit van voetbalwedstrijden te verhogen, alsook om de inkomsten van de deelnemende clubs te stabiliseren, heeft geleid tot veel discussie en controverse binnen de voetbalwereld. Hoewel het project aanvankelijk veel steun leek te hebben, stuitte het op hevige weerstand van de UEFA, voetbalfans en andere clubs, wat uiteindelijk leidde tot een opschorting van de plannen.
Achtergrond en Doelstellingen
Het idee van een Europese Super League is niet nieuw. Het concept bestaat al sinds de jaren 90 en is in de loop der jaren verschillende keren op tafel gelegd door vooraanstaande figuren in het voetbal. De belangrijkste doelstellingen van de Super League waren het verhogen van de kwaliteit en intensiteit van de wedstrijden door topvoetballers vaker tegen elkaar te laten spelen, en het creëren van een stabieler inkomstenpatroon voor de deelnemende clubs. Veel topclubs baseren hun begrotingen op deelname aan en overwintering in de Champions League, wat een onzekere factor kan zijn. Door deelname aan een gesloten Super League zouden deze clubs verzekerd zijn van een constante stroom aan inkomsten.
De Super League werd georganiseerd door de topclubs zelf en stond volledig los van de UEFA, de Europese voetbalbond. Dit was een van de belangrijkste twistpunten, aangezien de UEFA de Super League beschouwde als een bedreiging voor haar eigen Champions League.
De Oorspronkelijke Plannen
De oorspronkelijke plannen voor de Super League omvatten 20 topclubs, waarvan 15 oprichters die elk seizoen opnieuw zouden deelnemen. Tot nu toe hebben 12 clubs hun interesse bevestigd. Er zouden nog 3 clubs aan het rijtje met oprichters toegevoegd worden. Het format zou bestaan uit twee groepen van tien teams, waarbij de top drie van elke groep rechtstreeks doorstroomt naar de knock-outfase.
Deelnemende clubs zouden een startpremie van €310 miljoen ontvangen. De solidariteitsbetalingen werden geschat op meer dan €10 miljard gedurende de looptijd van de verbintenissen. De clubs zouden een overeenkomst ondertekenen waarin staat dat ze geld moeten besteden aan de nieuwe competitie en de voetbalsport.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Het bestuur van de Super League zou bestaan uit voorzitters en eigenaren van de topclubs. Real Madrid-voorzitter Florentino Pérez zou de nieuwe voorzitter worden, met Andrea Angelli (Juventus), John Henry (Liverpool), Joel Glazer (Manchester United) en Stan Kroenke (Arsenal) als vice-voorzitters.
Reacties en Weerstand
De aankondiging van de Super League leidde tot een storm van kritiek van de UEFA, nationale voetbalbonden, fans en politici. De UEFA bracht op 18 april 2021 een duidelijk statement naar buiten waarin ze zich fel verzette tegen de komst van de Super League. De bond dreigde met sancties tegen deelnemende clubs en spelers, waaronder een verbod op deelname aan nationale, Europese en wereldwijde competities. Ook de KNVB en de European Club Association (ECA) spraken zich uit tegen het plan.
De FIFA uitte zich minder fel, maar benadrukte dat een gesloten Europese competitie niet strookt met de kernprincipes van het voetbal. De wereldvoetbalorganisatie gaf de voorkeur aan een dialoog tussen de oprichters van de Super League, de UEFA en andere betrokkenen.
De weerstand tegen de Super League kwam voort uit verschillende bezwaren. Critici vreesden dat de competitie de nationale competities zou ondermijnen, de solidariteit binnen het voetbal zou aantasten en de sport zou veranderen in een exclusieve aangelegenheid voor de rijke eliteclubs. Fans waren boos over het gebrek aan inspraak en de commerciële insteek van het project.
Het Einde van de Eerste Poging
Na slechts enkele dagen van intense weerstand trokken de meeste clubs zich terug uit de Super League. Negen clubs - Arsenal, AC Milan, Chelsea, Atlético Madrid, Internazionale, Liverpool, Manchester City, Manchester United en Tottenham Hotspur - dienden een 'Club Commitment Declaration' in bij de voetbalbond, waarin ze hun toewijding aan de nationale en Europese competities uitspraken en erkenden dat de oprichting van een Europese Super League een fout was.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Real Madrid, FC Barcelona en Juventus bleven aanvankelijk vasthouden aan de Super League, maar ook zij zagen zich genoodzaakt hun plannen te herzien.
De Juridische Strijd en de Uitspraak van het Europese Hof van Justitie
Ondanks de mislukte start bleef de organisatie achter de Super League, A22 Sports Management, actief. Het bedrijf stapte naar de rechter om de macht van de UEFA aan te vechten en een nieuwe competitie te kunnen oprichten.
De zaak belandde bij het Europese Hof van Justitie, dat in december 2023 een belangrijke uitspraak deed. Het Hof oordeelde dat de UEFA haar machtspositie mag behouden, maar dat ze openbare, zinnige en niet-discriminerende spelregels moet opstellen voor de beoordeling van nieuwe competities. Bovendien moeten de eigen competities van de UEFA aan die regels voldoen.
Het Hof stelde dat de UEFA haar macht misbruikte jegens de Super League omdat ze nog geen dergelijke criteria had. Het arrest noemde zaken als solidariteit, herverdeling van inkomsten, ‘openheid’ en - het nadrukkelijkst - ‘sportieve verdienste’.
Hoewel de uitspraak de deur openzet voor nieuwe competities, benadrukte het Hof dat een gesloten competitie zoals de oorspronkelijke Super League niet is toegestaan. De nadruk ligt op openheid en sportieve verdienste, wat betekent dat clubs zich moeten kwalificeren op basis van hun prestaties.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
De Toekomst van de Super League
De uitspraak van het Europese Hof van Justitie heeft de discussie over de toekomst van het Europese voetbal nieuw leven ingeblazen. Hoewel de oorspronkelijke plannen voor een gesloten Super League van tafel zijn, is de mogelijkheid van een nieuwe competitie nog steeds aanwezig.
A22 Sports Management heeft na de uitspraak nieuwe plannen gepresenteerd voor een meer open toernooi, dat de concurrentie aangaat met de huidige Europese clubcompetities. De vraag is of deze plannen voldoende steun zullen krijgen van de clubs, de fans en de voetbalbonden.
Veel topclubs hebben al aangegeven geen trek te hebben in het nieuwe voorstel van de Super League. Ze lijken meer macht (en dus geld) te willen krijgen van de inkomsten die de UEFA met de Champions League verdient. Door de uitspraak van het Hof is hun onderhandelingspositie sterker geworden.