De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) hanteert een complex systeem voor de indeling van voetbalcompetities in Nederland. Dit systeem is ontworpen om een eerlijke en competitieve omgeving te creëren voor alle deelnemende teams, van de Eredivisie tot de jeugdcompetities. Het systeem omvat verschillende niveaus, regels en criteria, en is voortdurend in ontwikkeling om aan de behoeften van de voetballers en clubs te voldoen.
Competitiestructuur in het Nederlandse Voetbal
Het Nederlandse voetbal is verdeeld in betaald voetbal en amateurvoetbal. Sinds het seizoen 2016/’17 zijn deze twee werelden meer met elkaar verbonden, waardoor een doorlopende voetbalpiramide is ontstaan. De KNVB streeft ernaar om competitieprogramma’s te maken waarbij sportieve uitgangspunten, openbare orde en veiligheid, en commerciële belangen in evenwicht zijn.
- Betaald Voetbal: Bestaat uit de Eredivisie en de Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie).
- Amateurvoetbal: Omvat een breed scala aan competities, van de Tweede Divisie tot de Hoofdklasse en lagere klassen.
De Voetbalpiramide: Van Eredivisie tot Hoofdklasse
De voetbalpiramide in Nederland kent een gelaagde structuur, waarbij elk niveau zijn eigen kenmerken en regels heeft.
Eredivisie
De Eredivisie is het hoogste niveau van het Nederlandse voetbal. Hier strijden achttien teams om de landstitel en tickets voor Europees voetbal.
- Aantal teams: 18
- Beloftenteams: Geen
- Europese tickets: De nummers één en twee plaatsen zich voor de voorrondes van de Champions League, en de nummer drie voor de voorrondes van de Europa League. De vier hoogst geëindigde teams die zich niet rechtstreeks voor Europees voetbal hebben geplaatst, spelen play-offs om het laatste ticket voor de voorrondes van de Europa League.
- Degradatie: Met ingang van het seizoen 2019/'20 degraderen twee teams rechtstreeks naar de Eerste Divisie. De nummer zestien speelt play-offs met teams uit de Eerste Divisie om een plek in de Eredivisie te behouden.
Eerste Divisie (Keuken Kampioen Divisie)
De Eerste Divisie, ook bekend als de Keuken Kampioen Divisie, is het tweede niveau in Nederland.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
- Aantal teams: 20
- Beloftenteams: Maximaal 4
- Promotie: De kampioen en de nummer twee promoveren rechtstreeks naar de Eredivisie.
Tweede Divisie
De Tweede Divisie is sinds het seizoen 2016/’17 een feit en vormt de overgang tussen betaald voetbal en amateurvoetbal.
- Aantal teams: 18
- Beloftenteams: Maximaal 2
- Speeldagen: Clubs kunnen voorafgaand aan het seizoen een voorkeur uitspreken voor het spelen van thuiswedstrijden op zaterdag of zondag. Zaterdagclubs spelen tegen andere zaterdagclubs op zaterdag, en zondagclubs spelen tegen andere zondagclubs op zondag. Zaterdagclubs spelen tegen zondagclubs op zaterdag om 18.00 uur, tenzij anders overeengekomen.
Derde Divisie
De Derde Divisie vormt een belangrijke opstap naar de Tweede Divisie en mogelijk hoger.
- Aantal teams: 18
- Beloftenteams: Maximaal 1
- Degradatie: De nummers vijftien en zestien degraderen rechtstreeks naar de Hoofdklasse.
- Promotie: De kampioenen promoveren rechtstreeks naar de Tweede Divisie.
- Play-offs: De nummers dertien en veertien spelen play-offs met de periodekampioenen van de Hoofdklasse om een plaats in de Derde Divisie te behouden.
Hoofdklasse
Sinds het seizoen 2016/’17 zijn er twee poules van zestien teams op zaterdag en op zondag in de Hoofdklasse.
- Aantal teams: 16 per poule
- Beloftenteams: Geen (meer sinds seizoen 2018/'19)
- Degradatie: De nummers vijftien en zestien degraderen rechtstreeks naar de Eerste Klasse.
- Promotie: De kampioenen van de Hoofdklassen A en B promoveren rechtstreeks naar de Derde Divisie.
Klasse-indeling en Teaminschrijving
Elk jaar schrijven verenigingen hun teams in voor de competities van het komende seizoen. Op basis van deze inschrijvingen maakt de KNVB de klasse-indeling voor de verschillende competities. Om verenigingen te ondersteunen, biedt de KNVB een overzicht van de ingeschreven teams, zodat zij kunnen controleren of hun teams op het gewenste niveau zijn ingedeeld.
Vanaf 1 juli 2024 zijn de verwerkte inschrijvingen en eventuele correcties in verband met promotie en degradatie beschikbaar voor verenigingen via Sportlink Club. Dit is een belangrijke verandering ten opzichte van voorgaande jaren.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Aanvullend op de algemene klasse-indeling, wordt er ook een overzicht gegeven van de jeugdteams in de leeftijdscategorieën O13 tot en met O19 in de divisies en de hoofdklasse. Een belangrijke vernieuwing is dat deze teams hun speelniveau meenemen naar de opvolgende leeftijdscategorie, wat zorgt voor een consistentere en eerlijkere indeling.
Het is cruciaal dat verenigingsvertegenwoordigers de klasse-indelingen zorgvuldig controleren.
Belangrijke data:
- 16 juni 2025: Start inschrijven teams seizoen 2025/'26
- 25 juni 2025: Sluitingsdatum inschrijven teams
- 4 juli 2025: Publicatie indeling landelijk mannen 2e t/m 4e divisie
- 11 juli 2025: Publicatie poule-indelingen senioren + divisies jeugd categorie A veldvoetbal
- 1 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen
- 2 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie
- 8 augustus 2025: Publicatie overige klasse-indelingen (o.a. de hoofdklassen JO)
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma
Categorie A en Categorie B
De KNVB deelt de competities in twee hoofdgroepen in: categorie A en categorie B. De verschillen tussen deze categorieën komen voornamelijk tot uiting in de indelingen, afgelastingen, uitstel van wedstrijden en spelregels.
Indelingen
- Categorie A: Omvat klassen waarbij teams spelen met verplichte promotie en degradatie. Voorbeelden hiervan zijn de 2e Divisie tot en met de reserve 2e klasse bij de heren, en de Eredivisie Vrouwen tot en met de 3e klasse bij de dames.
- Categorie B: De regels voor promotie en degradatie zijn vaak minder strikt of afwezig.
Afgelastingen
Bij het vaststellen van wedstrijden heeft de A categorie voorrang op de B categorie. Dit betekent dat bij beperkte beschikbaarheid van velden de wedstrijden in de A categorie doorgaan, terwijl die in de B categorie worden afgelast.
Uitstel van Wedstrijden
De A categorie kent minder mogelijkheden voor het uitstellen van wedstrijden dan de B categorie. In de A categorie kan een verzoek tot uitstel alleen worden ingediend bij overmacht. In de B categorie is uitstel ook mogelijk bij een gebrek aan spelers.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Spelregels
De spelregels voor de A en B categorie zijn grotendeels hetzelfde, maar er zijn enkele verschillen die afhankelijk zijn van de leeftijdscategorie, het geslacht en het niveau van de teams. Een voorbeeld hiervan is het aantal wisselspelers.
De O23-Competitie in de B-Categorie
Om jonge voetballers beter te begeleiden bij de overgang van de jeugd naar de senioren, heeft de KNVB de O23-competitie in de B-categorie geïntroduceerd. Deze competitie is bedoeld om de overgang naar de senioren te verlengen en voetballers de mogelijkheid te bieden om langer met en tegen leeftijdsgenoten te blijven voetballen.
Achtergrond
Uit onderzoek is gebleken dat veel spelers in de leeftijd van 16 tot 19 jaar stoppen met voetballen, met name in de B-categorie, omdat de stap naar de senioren te groot is. De O23-competitie biedt een oplossing voor dit probleem door een tussenstap te creëren.
Organisatie
- Speeldag: Zaterdag en/of zondag.
- Inschrijving: Vrije inschrijving voor de O23-competitie in de B-categorie.
- Indeling: Afhankelijk van het aantal inschrijvingen wordt de competitie ingedeeld op basis van de team-index en wordt er in twee, drie of vier fases gevoetbald.
Teamindex
De Teamindex wordt gebruikt om de speelsterkte van teams beter vast te stellen. Dit helpt bij het beter, gelijkwaardiger en eerlijker indelen van de amateurcompetities. De Teamindex vormt een nieuwe factor bij het indelen van de competities.
De indeling van teams gebeurt aan de hand van vier stappen:
- Op basis van (historische) wedstrijdgegevens uit Sportlink wordt bepaald wat de relatieve sterkte van spelers is.
- Wanneer bekend is in welk team spelers gaan spelen, is het mogelijk een gemiddelde Teamindex te bepalen.
- De Teamindex wordt toegevoegd aan het huidige indelingsproces samen met de bestaande indelingsfactoren zoals reisafstand en clubvoorkeuren.
- Teams worden, mede op basis van hun Teamindex, ingedeeld waardoor er meer gelijkwaardige wedstrijden en competities ontstaan.
Promotie/Degradatie
Er is geen promotie-/degradatieregeling in de O23-competitie voor de B-categorie.
Leeftijdsgrens
Spelers geboren op of na 1 januari 2003 mogen meespelen in de O23-competitie. Spelers mogen meespelen in de O23-competitie vanaf het moment dat zij de leeftijd van 15 jaar bereiken.
Leeftijdscompensatie
In de leeftijdscategorie O23 (B-categorie) zijn maximaal drie dispensatiespelers per team toegestaan. Een dispensatiespeler mag maar één jaar ouder zijn (geboren op of na 1 januari 2002).
Beloftencompetities
Betaaldvoetbalclubs hadden voorafgaand aan het seizoen 2016/'17 de keuze om zich in te schrijven voor de voetbalpiramide of onderdeel uit te blijven maken van de beloftencompetities. Vanaf het seizoen 2019/'20 is er een promotie-/degradatieregeling voor beloftenteams tussen de Derde divisie en beloftencompetitie.
Licentievoorwaarden
Onderdeel van het optimaliseren van de Nederlandse voetbalpiramide is het invoeren van licentievoorwaarden voor de vier hoogste competities: Eredivisie, Eerste divisie, Tweede divisie en de Derde divisies. Iedereen moet ongestoord van voetbal kunnen genieten. Wedstrijden moeten veilig en laagdrempelig voor iedereen te bezoeken zijn. Om dit te bereiken, vergt het organiseren van wedstrijden in het betaald voetbal en het opstellen van het competitieprogramma maatwerk.
Apps voor Spelers en Trainers
De KNVB biedt twee apps aan voor spelers, ouders, trainers en begeleiders: Voetbal.nl en Wedstrijdzaken.
- Voetbal.nl: Bedoeld voor spelers en ouders.
- Wedstrijdzaken: Bedoeld voor coaches/trainers en begeleiders.
Het is belangrijk dat alle leden de juiste app installeren en dat de inschrijving compleet is. Trainers en leiders hebben meer rechten in de Wedstrijdzaken app en kunnen het wedstrijdformulier zien en beheren.
Bekercompetities
Naast de reguliere competities zijn er ook bekercompetities. De indelingen en wedstrijdprogramma’s van de diverse bekercompetities zijn beschikbaar via Voetbal.nl. De eerste speelronde van de beker staat gepland in de week van 29 augustus t/m 2 september.
Met uitzondering van de Landelijke beker zaalvoetbal vrouwen worden in alle andere bekercompetities de wedstrijden gespeeld volgens het knockout-systeem. Iedere wedstrijd moet een winnaar opleveren, dus als de stand na de reguliere speeltijd gelijk is, zijn strafschoppen noodzakelijk om tot een winnaar te komen.
tags: #voetbal #nl #competitie #indeling #systeem