Inleiding
De positie van de keeper is cruciaal in het voetbal. Keepers hebben specifieke vaardigheden en training nodig. Dit artikel behandelt de verschillende aspecten van keeperstraining, van techniek tot mentale voorbereiding, en biedt inzicht in hoe je een effectieve keeper kunt ontwikkelen.
Het belang van gespecialiseerde keeperstraining
Vanaf een bepaalde leeftijd, vaak rond de O11, wordt duidelijk wie de rol van keeper ambieert. De keeper is een essentieel onderdeel van het team, maar krijgt tijdens reguliere trainingen vaak niet de aandacht die hij verdient. Veel trainers weten niet hoe ze een probleem van de keeper tijdens de wedstrijd kunnen vertalen naar een passende oefening. Daarom bieden veel clubs naast de reguliere teamtrainingen ook aparte keeperstrainingen aan, gegeven door een speciaal aangetrokken keeperstrainer.
Optimaal functioneren in het doel
Keeperstraining is cruciaal om optimaal te presteren in het doel. Het is belangrijk dat de keeper specifieke keeperstechnieken oefent, maar dit mag niet ten koste gaan van de teamtraining. Er moet ook tijdens de reguliere training aandacht zijn voor de rol van de keeper in het team. De keeper neemt een bijzondere positie in, omdat hij als enige speler in het eigen strafschopgebied de bal met zijn handen mag spelen. Bovendien is hij een van de weinigen die in de opbouw geen directe tegenstander heeft, waardoor hij voortdurend betrokken kan worden in het spel.
De keeper als eerste aanvaller
De rol van de keeper beperkt zich niet tot het tegenhouden van ballen. Hij helpt ook bij het verstoren van de opbouw van de tegenpartij. Hij bewaakt de ruimte achter de laatste linie, neemt positie in, bewaakt de taken van het team (met name de laatste linie) en coacht medespelers om een schot op doel, dieptebal, voorzet of een duel 1 tegen 1 te voorkomen.
Opbouw via de keeper
Beschouw de keeper als de eerste aanvaller. Nadat hij de bal heeft veroverd of na een spelhervatting, begint de opbouw bij hem. Hij kan de bal inrollen, inwerpen, uittrappen uit de hand, uittrappen van de grond, een doeltrap of vrije trap nemen, of een terugspeelbal aannemen en verwerken. Hij kan kiezen voor een lange bal om snel een kans te creëren, of kiezen voor een opbouw via de laatste linie of het middenveld. Belangrijk is dat hij risicoloos opbouwt en geen gedekte spelers aanspeelt. Na de start van de opbouw blijft hij aanspeelbaar achter de bal, en kiest hij positie zodat hij bij balverlies snel het doel kan afschermen.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Techniek training voor keepers
Het doel van keeperstraining is het aanleren en inslijpen van alle belangrijke keeperstechnieken.
Basisprincipes van techniektraining
Techniektraining is een waardevolle toevoeging aan de ontwikkeling van elke voetballer. Het is essentieel om een gestructureerde techniektraining aan te bieden die gericht is op de basisprincipes van het voetbal, afgestemd op leeftijd en niveau. Een goede techniektraining start met dribbel- en coördinatieoefeningen, alles met de bal. Regelmatig wordt hier ook de loopladder bij betrokken, waarbij de oefeningen worden uitgebreid met bal in pass-, trap- of dribbelvormen.
Opbouw van een techniektraining
Een typische techniektraining kan als volgt worden opgebouwd:
- Droog aanleren beweging: Stap voor stap uitleg van de beweging.
- Dribbeloefening: Uitvoeren van de beweging vanuit een dribbel, met pionnen als "tegenstanders", later met echte tegenstanders. Zowel met links als rechts.
- Scoren: Uitbreiden van de dribbeloefening met scoren op een klein of groot doel.
- Spelvorm: Inbrengen van een spelvorm, zoals een estafette, waarbij vanuit de dribbel de beweging wordt uitgevoerd, waarna gescoord wordt op het doel, de bal wordt gepakt en zo snel mogelijk terug gedribbeld wordt.
- 1 tegen 1 duel: Toepassen van de vorm in een 1 tegen 1 duel, waarbij de speler gedwongen wordt de aangeleerde beweging uit te voeren.
Specifieke keeperstechnieken
Duiken
Duiken is een cruciale vaardigheid voor keepers. Als de bal vanuit stand niet meer te halen is, moet de keeper duiken. Om dit te laten lukken, moeten het voetenwerk, de sprongtechniek, het uitstrekken van het lichaam en de valtechniek op elkaar afgestemd zijn. Om de bal effectief af te stoppen, moet de keeper altijd licht voorwaarts duiken.
Sprongkracht en explosiviteit
De sprongkracht en explosiviteit van een keeper moeten intensief getraind worden. Om een beweging zo snel mogelijk uit te kunnen voeren, moet de maximaalkracht (fMax) goed ontwikkeld zijn.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Coördinatie
Om de coördinatievaardigheden van een keeper te trainen en succes te bereiken in de wedstrijd, is het verscherpen van de coördinatie een hoofdbestanddeel van de keeperstraining.
Mentale voorbereiding
Naast kracht en techniek zijn concentratie en het omgaan met fouten essentieel.
Wedstrijdvoorbereiding
Elke keeper moet zijn eigen wedstrijdvoorbereiding hebben. De dag en avond voor de wedstrijd zijn even belangrijk als de speeldag zelf. Het is optimaal als zowel team als keeper voor de wedstrijd een gezamenlijke warming-up uitvoeren, om de concentratie op te bouwen.
Omgaan met fouten
Ook tijdens de wedstrijd moet een keeper het hoofd koel houden. Fouten sluipen erin op het moment dat je ongeconcentreerd bent, te veel wilt, of verkeerde inschattingen maakt. De keeper moet voorkomen dat hij na een tegendoelpunt zijn kop in het zand steekt. Een fout kan als een soort drijfzand werken, en de komende acties ook schaden. Het is belangrijk om door kleine succesvolle acties weer kracht op te doen, en vastberaden tegen jezelf te zeggen: "Ik ga dit fixen!" In bepaalde situaties kan het helpen om een gesprek met jezelf te voeren, om in het spel te blijven, of op een goede manier 1-op-1 situaties aan te gaan.
De juiste houding
Bij het trainen is de juiste houding van doorslaggevend belang. Het is niet belangrijk hoe snel een oefening uitgevoerd wordt. Het is beter om de oefening langzaam en met 100% precisie te doen, dan de oefening snel af te raffelen. Het gaat erom de keeper oplossingen te bieden die hij tijdens de wedstrijd feilloos en instinctief kan toepassen.
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Teamtraining
Een goede teamtraining is afhankelijk van verschillende factoren:
- Welk team (leeftijd en niveau: prestatie/recreatie)
- Niveau van het team
- Aantal spelers
- Aantal trainingsmomenten per week
- Speeldag
Ideale weekindeling
Voor een team dat 2x traint, is een ideale weekindeling als volgt:
- Minimaal 1 dag rust na wedstrijddag en trainingsdag.
Opbouw training 1
- Warming-up
- Loopcoördinatie (afhankelijk van leeftijd en niveau; core-stability)
- Techniek/pass- trapvorm
- Snelheids-voorbereidende vormen (afhankelijk van leeftijd en niveau)
- Voetbal-conditioneel, hoge intensiteit (partij, afwerkvorm etc)
- Afsluitende partij
Opbouw training 2
- Warming-up
- Loopcoördinatie (afhankelijk van niveau evt 2x p.w.)
Conditietraining
Speciale conditietraining is voor pupillen en O15 niet nodig. Enthousiast trainen met de bal is voldoende. Pas vanaf de O17, als de groeispurt achter de rug is, kunnen spelers blootgesteld worden aan voetbalconditionele prikkels. Blijf echter rekening houden met laatbloeiers. Train in voetbalechte vormen, van rondjes om het veld rennen gaan je spelers het voetballen niet beter volhouden. Als ze moeite hebben om de laatste tien minuten van de wedstrijd goed te blijven spelen, zorg er dan voor dat ze het voetballen zelf langer kunnen volhouden, door ze in een opbouw van kleine partijvormen met korte rustperiodes steeds wat langer te laten doorspelen.
Keeperstrainers en -scholen
Er zijn verschillende keeperstrainers en -scholen die gespecialiseerde trainingen aanbieden.
Keepersschool Keepersaction
Keepersschool Keepersaction richt zich op jonge keepers met lef, enthousiasme en dromen. De school biedt een veilige en fijne sfeer waar plezier en groei centraal staan. Hier kunnen keepers vallen, leren en weer opstaan, elke training dichter bij hun droom.
Voetbal en Keepersacademie Nederland
Voetbal en Keepersacademie Nederland is een professionele organisatie met veel ervaring in voetbal-, techniek- en keeperstraining op alle niveaus. Ze trainen BVO-spelers en keepers, maar ook spelers en keepers van alle niveaus op amateurniveau, zowel junioren als senioren. Ze bieden techniektraining, keeperstraining, teamtrainingen, wekelijkse voetbal- en keepersschool, privétraining, keepersdagen, voetbal/techniekdagen, scholing, clinics, demotrainingen, voetballessen in het onderwijs en meerdaagse Train Als Een Prof Voetbaldagen in de schoolvakanties aan. Plezier speelt een grote rol, omdat een speler/keeper sneller en beter leert als hij plezier heeft in wat hij doet en zich op zijn gemak voelt.
Sanches Goalkeeper Academy
Sanches Goalkeeper Academy is opgericht in 2017 door Randy Sanches. Naast een unieke trainingsmethode zorgt de academy ervoor dat de keepers plezier hebben tijdens de training. Het SGA-team bestaat uit professionals op het gebied van de voetbalsport, fysiotherapie en mental coaching. De academy traint met de SGA-trainingsmethode.
Jens Abrams
Jens Abrams is een ervaren keeperstrainer met een B-licentie als trainer en ervaring bij Bielefeld, VFL Osnabrück en de DFB. Hij traint keepers in kleine groepen van maximaal vier personen en schrijft over keeperstraining voor kinderen op torwart-kids.de. Volgens Abrams is de keeper de eerste spelmaker van het veld, en moet hij getraind worden in tactische grondbeginselen. Hij raadt aan om oefeningen te gebruiken die coördinatie complex zijn, maar ook op techniek gericht zijn. Hij hecht veel waarde aan rompstabiliteitsoefeningen en haalt inspiratie uit andere sporten.