De Tweede Divisie van de KNVB staat al enige tijd in de schijnwerpers vanwege diverse uitdagingen en problemen. Deze problemen variëren van de impact van onvoorziene gebeurtenissen op de competitie tot structurele kwesties zoals de promotie- en degradatieregeling met de Keuken Kampioendivisie (KKD). Dit artikel duikt dieper in deze problematiek en onderzoekt de verschillende facetten ervan.
Impact van Externe Factoren op Competitieverloop
In recente jaren heeft de KNVB, net als andere sportorganisaties, te maken gehad met de noodzaak om competities aan te passen als gevolg van onvoorziene omstandigheden. Zo werd er een alternatief competitieformat overwogen waarbij clubs konden kiezen uit verschillende opties, waaronder het uitspelen van de reguliere competitie, een halve competitie of het spelen in halve poules. De KNVB ging er destijds van uit dat er vanaf half januari weer gevoetbald kon worden en liet het aangepaste schema lopen tot het weekend van 20 juni 2021.
Om de competitie toch te kunnen laten plaatsvinden, werden de Tweede Divisie en de Derde Divisies opgedeeld in twee poules van negen teams. In de Hoofdklasse werden poules van acht teams gemaakt, waarbij de poule-indeling gebaseerd werd op geografische ligging. Alle teams speelden zowel uit als thuis tegen elkaar. Dit aangepaste format was een poging om de competitie zo eerlijk mogelijk te laten verlopen, ondanks de beperkingen.
Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal bij de KNVB, erkende dat het steeds lastiger werd om de competities op reguliere wijze te hervatten. Hij benadrukte het belang van het betrekken van de verenigingen bij de besluitvorming, wat leidde tot een breed gedragen beslissing over de aanpak.
De Promotie- en Degradatieregeling: Een Heikel Punt
Een van de meest besproken onderwerpen rondom de Tweede Divisie is het ontbreken van een promotie- en degradatieregeling met de Keuken Kampioendivisie. Dit is een unieke situatie in het Europese betaald voetbal en leidt tot frustratie en discussie. EyDaily sprak met verschillende woordvoerders van clubs die momenteel in de Tweede Divisie spelen, en de problemen die zij aankaarten zijn veelzijdig.
Lees ook: Tweede Ronde KNVB Beker: Alle Details
Financiële en Organisatorische Uitdagingen bij Promotie
Een van de belangrijkste obstakels voor clubs in de Tweede Divisie om te promoveren naar de KKD is de verplichting van de KNVB om alle spelers een fulltime contract aan te bieden. Deze eis brengt aanzienlijke kosten met zich mee, wat voor veel clubs financieel niet haalbaar is. Bovendien is het voor een groot deel van de selectie niet haalbaar om fulltime profvoetballer te worden.
Daarnaast zijn er ook praktische problemen met de huidige thuisbasis van sommige clubs. Om aan de eisen van het betaald voetbal te voldoen, moeten er diverse veiligheidsmaatregelen getroffen worden, wat resulteert in hogere kosten voor beveiliging. Ook de planning van wedstrijden vormt een uitdaging. Veel clubs spelen hun wedstrijden op zaterdag, terwijl wedstrijden in de KKD op vrijdag of maandag worden gespeeld. Dit betekent dat de jeugdteams op die dag geen wedstrijden kunnen spelen, wat een probleem vormt voor amateurverenigingen.
Aantrekkelijkheid van Amateurvoetbal
Volgens GVVV is amateurvoetbal op de manier zoals het nu gaat ook aantrekkelijker. “Wedstrijden tegen tegenstanders uit de regio zijn aantrekkelijker dan bijvoorbeeld een wedstrijd tegen FC den Bosch of Telstar”, vertelt de woordvoerder van de Veenendaalse club. Dit sentiment wordt gedeeld door veel clubs in de Tweede Divisie, die de regionale rivaliteit en de sfeer van het amateurvoetbal waarderen.
Niveauverschil en de Droom van een "Luton Town"-scenario
Ondanks dat het niveau van de bovenkant van de Tweede Divisie en de onderkant van de Keuken Kampioen Divisie nagenoeg gelijk is, lijkt het er voorlopig niet op dat een Luton Town-achtig sprookje in Nederland reëel is. Een dergelijk scenario, waarin een club vanuit de lagere divisies opklimt naar de top, is in Nederland minder waarschijnlijk door de structurele en financiële barrières.
Voorbeelden van Uitdagingen: Telstar en Vitesse
De casus van Telstar illustreert de uitdagingen waar clubs in de KKD mee te maken hebben. Telstar moest een veld vervangen, een geschikte trainingsaccommodatie vinden en het stadion volledig gereed maken voor de Eredivisie. De vraag rijst of Telstar wel klaar is voor de Eredivisie, maar de reglementen schrijven promotie voor. Dit benadrukt de noodzaak voor de KNVB om clubs te ondersteunen bij het voldoen aan de voorwaarden voor promotie.
Lees ook: Alles over de Play-offs in de Tweede Klasse Hockey
Aan de andere kant staat het voorbeeld van Vitesse, dat ondanks financiële problemen en puntenstraffen niet hoefde te degraderen. Dit contrasteert scherp met de situatie van clubs als Veendam, die wel de stekker eruit moesten trekken vanwege schulden. Deze inconsistentie in de behandeling van clubs roept vragen op over de rechtvaardigheid van het systeem.
De Meerwaarde van een Promotie-/Degradatieregeling
Ondanks de uitdagingen zijn er goede argumenten voor het invoeren van een promotie-/degradatieregeling tussen de KKD en de Tweede Divisie. Ten eerste zou dit de competitie in de KKD aantrekkelijker maken, omdat clubs overal op de ranglijst ergens voor zouden strijden. Ten tweede zou het de doorstroming van talent bevorderen, zoals blijkt uit het feit dat steeds meer spelers uit de Tweede Divisie worden weggeplukt door KKD-clubs.
De KNVB zou een actievere rol moeten spelen in het ondersteunen van clubs die promoveren vanuit de Tweede Divisie. Net als bij Telstar zou de voetbalbond hulp moeten bieden bij het voldoen aan de voorwaarden en wellicht financiële steun moeten bieden vanuit een speciaal fonds. Dit zou de breedte van het voetbal in Nederland ten goede komen.
Scheefgroei en de Noodzaak van een Nieuwe Aanpak
De huidige situatie in de voetbalpiramide wordt gekenmerkt door scheefgroei. Dit heeft te maken met een aantal factoren, zoals de verschuiving in speeldag van de zondag naar de zaterdag. Door deze terugloop op zondag blijven er aan de onderkant van de piramide weinig teams over, met niveauverschillen en meer reisafstanden tot gevolg. Op de zaterdag stijgt het aantal teams en is juist behoefte aan een goede vierde én vijfde klasse. Maar ook in de rest van de piramide zijn verbeteringen noodzakelijk voor meer regionale competities in de top, een betere aansluiting naar de Hoofdklasse en meer spanning en gelijkwaardigheid op alle niveaus.
Om de basis van de piramide te verstevigen - en dus de kwaliteit van de wedstrijden, de reistijden, het aantal spannende competities en derby’s en dus het spelplezier te verbeteren - heeft de KNVB een aantal stappen ondernomen. Zo is er in september 2021 een groot onderzoek uitgevoerd naar de wensen van de clubs, trainers en spelers. Vervolgens zijn er een aantal scenario’s uitgewerkt. Clubleden, trainers en bestuurders worden op dit moment geïnformeerd over de nieuwe aanpak. Er zal feedback worden verzameld, en uiteindelijk zal het gekozen scenario worden voorgelegd aan de ledenraad voor een definitieve beslissing. Op deze manier wil de KNVB samen de piramide verstevigen.
Lees ook: Uitslagen Handbal Tweede Divisie