De UEFA Champions League is voor veel voetballiefhebbers een competitie om de vingers bij af te likken. Hoewel we inmiddels niet meer beter weten dan dat dit hét toernooi is waarin de beste clubs van Europa en eigenlijk ook van de wereld hun krachten meten, heeft het allemaal natuurlijk ook ergens moeten beginnen. Er was ook een tijd dat er nog géén Champions League was. De Champions League, een toernooi dat jaarlijks miljoenen voetbalfans over de hele wereld in vervoering brengt, is veel meer dan alleen een competitie; het is een verhaal van evolutie, passie, drama en glorie. Van de bescheiden beginjaren als een toernooi voor landskampioenen tot de moderne miljardenbusiness met wereldwijde aantrekkingskracht, de Champions League heeft een rijke en bewogen geschiedenis.
De Vroege Internationale Voetbaltoernooien
Al vanaf het einde van de negentiende eeuw vonden diverse internationale voetbaltoernooien plaats. De allereerste keer dat de kampioenen van twee Europese competities tegen elkaar speelden was in 1895, toen de Engelse kampioen Sunderland speelde tegen de Schotse kampioen Heart of Midlothian. Even daarna streden verschillende teams uit Oostenrijk-Hongarije rond de eeuwwisseling om de Challenge Cup, dat tussen 1897 en 1911 gespeeld werd. Niet lang daarna vonden toernooien gericht op Midden-Europa en Zuid-Europa plaats. In 1930 speelden teams uit tien verschillende Europese landen in het Zwitserse Servette om de Coupe des Nations, deze kwam al meer in de buurt van de Champions League die we vandaag de dag kennen.
De Geboorte van de Europa Cup
De oorsprong van de Champions League is te vinden in 1955. Europese clubcompetities stonden eigenlijk nog een beetje in de kinderschoenen. Toch wilde men de beste clubs uit Europese landen bijeenbrengen voor een toernooi om te bepalen welk team zich de kampioen van Europa mocht noemen. Zodoende werd de Europacup I opgericht. Sportverslaggever Jacques Ferran van de Franse krant L'Équipe deed na de Tweede Wereldoorlog verslag van het Zuid-Amerikaanse kampioenentoernooi (de Campeonato Sudamericano de Campeones). Hij raakte enorm gefascineerd door het grote toernooi, dat destijds een groot succes was. Samen met redacteur Gabriel Hanot werkte hij het idee uit om ook in Europa een dergelijk toernooi te organiseren.
Een belangrijke drijfveer was de uitdaging die Wolverhampton Wanderers, dat zichzelf tot wereldkampioen had gekroond na overwinningen op buitenlandse teams, opwierp. De club speelde in 1953 een vriendschappelijke wedstrijd tegen een Zuid-Afrikaanse ploeg en won deze ook. Hierop volgde een reeks overwinningen tegen ploegen uit Argentinië, Rusland en Hongarije. Na deze overwinningen noemde Wolverhampton zich ´de wereldkampioen´. Hierdoor werd de roep om uit te zoeken wie nu echt de beste van Europa was alleen maar sterker.
De European Champion Clubs’ Cup, beter bekend als de Europa Cup, werd in het seizoen 1955/56 voor het eerst georganiseerd. In het begin namen er 16 clubs aan deel. Aanvankelijk mochten alleen de landskampioenen deelnemen en werd er gespeeld volgens een knock-outsysteem. Real Madrid domineerde de eerste jaren en won de eerste vijf edities. Alfredo di Stefano, de sterspeler van Real Madrid, hield in 1956 de eerste 'beker met de grote oren' omhoog. In de beginjaren was het toernooi vooral een aangelegenheid van clubs uit Zuid-Europa. De eerste winnaar van het toernooi was Real Madrid, wat ook vanuit hedendaags perspectief niet zo heel verrassend is.
Lees ook: Informatie over het Regio Voetbal Toernooi
Groei en Transformatie van de Europacup I
In de loop der jaren onderging het toernooi verschillende veranderingen. In de jaren zestig en zeventig maakte de Europacup I een aanmerkelijke groei door, waarbij er steeds meer deelnemende clubs kwamen uit steeds meer verschillende Europese landen. Zo ging in 1968 de titel voor het eerst naar een Engelse club, namelijk Manchester United. Toch was het toernooi tot in de jaren negentig enkel voor kampioenen van nationale competities. Clubs die tweede, derde of lager in hun eigen competities eindigden, werden uitgesloten van het toernooi. Zelfs als het om clubs ging die tot de beste van Europa behoorden.
De Transformatie naar de UEFA Champions League
In 1991 werd de formule gewijzigd met een groepsfase na de knock-outrondes. In 1992 onderging de competitie een radicale transformatie. Om te beginnen werd hij omgedoopt tot de UEFA Champions League. Daarnaast werd deelname naast kampioenen ook opengesteld voor clubs met hoge nationale rankings. Daarmee ontstond een uitgebreider toernooi met een breder en competitiever deelnemersveld, waardoor het toernooit een stuk aantrekkelijker werd.
De Champions League ging in 1992 van start als voortzetting van de Europacup I. In dat jaar werd de groepsfase geïntroduceerd. Ieder land aangesloten bij de UEFA, met uitzondering van Liechtenstein, mocht zijn kampioen afvaardigen. De Liechtensteinse voetbalbond organiseert alleen een bekertoernooi en geen competitie, alle Liechtensteinse voetbalclubs spelen in de Zwitserse piramide. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kwamen er tal van nieuwe landen bij. Daarom werd een kwalificatieronde ingevoerd voor de kampioenen van de 9 slechtst presterende landen in Europa. Na de voorronde begon het hoofdtoernooi met 32 teams. Ronde 1 en 2 werkten volgens het knock-outsysteem.
Het Moderne Champions League Format
Tegenwoordig nemen 32 clubs deel aan de groepsfase van de Champions League. Teams worden verdeeld in acht poules van vier, waarbij clubs uit hetzelfde land zoveel mogelijk uit elkaar worden gehouden. De winnaars en nummers twee van elke poule gaan door naar de knock-outfase. Clubs uit dezelfde landen worden zoveel mogelijk uit elkaar gehouden.
De Champions League is niet alleen een prestigieus toernooi, maar ook een lucratieve onderneming. Het toernooi levert behalve prestige ook flink wat geld op; de startpremie is meer dan vijftien miljoen euro, het behalen van de finale levert ook zo´n vijftien miljoen op en als een club het toernooi wint, krijgt het nog ruim zeven miljoen euro extra.
Lees ook: Informatie over het Volleybal Jeugd Toernooi in Vaassen
Nederlandse Successen in de Champions League
Ook de Nederlandse clubs hebben in het verleden successen geboekt in de Champions League. Feyenoord was de eerste Nederlandse club die de Champions League (Europacup I) wist te winnen. De Rotterdamse voetbalclub won het Europese toernooi in het seizoen 1969/1970. Direct daarna volgde er een bijzonder succesvolle periode voor Ajax. Ajax won de beker in 1971, 1972 en 1973. De club wist dat kunststukje in 1995 te herhalen. Ajax staat hoog op het lijstje met de succesvolste Champions League winnaars. PSV is de derde Nederlandse club die de Champions League won. De Eindhovenaren behoren sinds 1988 tot de Champions League winnaars.
Nederland won het belangrijkste Europese clubtoernooi tot nu toe zes keer. Maar liefst vier van die eindoverwinningen werden binnengehaald door Ajax, dat met name begin jaren zeventig een glorietijd beleefde en het toernooi toen drie keer achter elkaar won. In 1995 haalden de Amsterdammers de ‘cup met de grote oren’ nog een keer binnen. Feyenoord was de eerste Nederlandse club die het toernooi een keer won, in het seizoen 1969/70. In Eindhoven kon men in 1988 juichen, toen PSV het toernooi won door in de finale Benfica na strafschoppen te verslaan.
Recordhouders en Memorabele Momenten
Real Madrid is met dertien titels recordhouder van de Champions League, gevolgd door AC Milan met zeven. Bayern Munchen en Liverpool wonnen de prijs zes keer en bekleden gezamenlijk de derde plaats. Ajax wist vier keer de Champions League te winnen, voor het laatst in 1995.
Er zijn 23 verschillende clubs die zich tot een Champions League winnaar hebben gekroond. Daartussen zitten natuurlijk ook de Europacup I winnaars.
Sommige wedstrijden zullen je je hele leven bijblijven. Zeker als je dit unieke moment in tijd live hebt meegemaakt. Wij weten zeker dat deze wedstrijden nog bij je op het netvlies staan.
Lees ook: Padelclubs en toernooien Rijswijk
- Liverpool - Barcelona, halve finale 4-0 (2019)
- Real Madrid - Atletico Madrid, finale 4-1 (2014)
- AC Milan - Liverpool, finale 3-3 (2-3 penalties) (2005)
- Bayern München - Manchester United, finale 1-2 (1999)
Controverses en de Dreiging van een Super League
En toen was daar op 18 april 2021 ineens het concrete plan van twaalf grote Europese clubs, zes Engelse, drie Italiaanse en drie Spaanse clubs, om de Super League op te richten, op dezelfde dag dat werd aangekondigd dat de Champions League vanaf het seizoen 2024-2025 hervormd zou worden. Maar vrijwel meteen na de aankondiging van de Super League, kwamen voetbalfans massaal in opstand. Ook de UEFA en de FIFA waren bereid zware sancties op te leggen aan de clubs die hieraan mee zouden doen. Naarmate het verzet groeide, begonnen steeds meer clubs terug te krabbelen, met de Engelse clubs die zich als eerste terugtrokken.
De voorstellen om een Europese Super League te beginnen lagen er al in 1998, maar dat ging toen niet door omdat de UEFA besloot om de Champions League uit te breiden. De aanleiding van deze Super League voor de twaalf clubs was de onvrede met de Champions League.
tags: #toernooi #champions #league #geschiedenis