Voetbaltraining is de basis van het trainersvak. Hoewel wedstrijden het ultieme meetmoment zijn, maakt een goede trainer het verschil op het trainingsveld. Hoe richt je als trainer je trainingen zo in dat spelers fitter én beter worden en tegelijkertijd met plezier trainen? Dit artikel biedt inzicht in de belangrijkste aspecten van techniektraining voor de jeugd, met concrete oefeningen en tips om je trainingen te optimaliseren.
Wat maakt een goede voetbaltraining?
Een goede voetbaltraining voldoet aan een aantal belangrijke aandachtspunten die bijdragen aan de ontwikkeling van spelers op verschillende vlakken. In grote lijnen komt het neer op het ontwikkelen van de speelwijze in wedstrijdechte vormen, met veel herhalingen en wisselende omstandigheden.
Ontwikkel de speelwijze: Voetbaltraining is eigenlijk niets anders dan spelers overtuigen van de manier van spelen waar je als technische staf in gelooft. Dit kan via wedstrijdbesprekingen, individuele gesprekken en wedstrijdbeelden, maar voetbaltrainingen zijn het meest geschikt, omdat spelers hetgeen er gevraagd wordt ook echt zelf ervaren. Wil je bijvoorbeeld met je team kort in de mandekking spelen, de wisselpass terugzien in de opbouw, veel vroege voorzetten geven, of dat de verdediging op het juiste moment de diepte eruit haalt? Maak dit dan trainbaar in de voetbaltraining en zorg dat deze accenten vaak terugkomen.
Zorg voor wedstrijdechte vormen: Voetbaltraining is het continu verbeteren van de koppeling tussen perceptie en actie. Elke voetbalactie bestaat uit waarnemen (perceptie), analyseren, beslissen en uitvoeren (actie). Je wilt spelers ontwikkelen in het goed uitvoeren van voetbalacties (zoals een voorzet op maat) maar ook in het maken van de juiste keuzes (het kiezen van het meest geschikte moment voor de voorzet) op basis van de informatie die ze verzamelen (kijken of de bezetting voor de goal in orde is voordat je een voorzet geeft). In een pass- en trapvorm of een kap- en draaivorm tussen pylonen door maken spelers niet of nauwelijks keuzes. Ze zijn vooral bezig met de uitvoering van passes en dribbels en niet met ‘op welk moment doe ik wat?’. Zo’n voetbaltraining is dan ook niet echt wedstrijdecht. Ze kunnen wel een ander doel dienen (zoals de spieren opwarmen) maar om echt beter te leren voetballen, is het effectiever om trainingsvormen te kiezen die dichter bij de wedstrijdsituatie liggen. Bouw weerstand in (van tegenstanders), zorg voor richting in de vorm (één kant op spelen) en maak winnen en verliezen mogelijk (een puntentelling).
Laat de spelers veel herhalingen maken: Het geheim van een goede voetbaltraining zit ‘m in het isoleren van het voetbalgedrag dat je wilt terugzien. Hoe vaker elementen uit de speelwijze terugkomen in een voetbaltraining, hoe sneller het team stappen maakt. Een partijspel 11:11 op een heel veld is weliswaar wedstrijdecht, maar de accenten die je wilt terugzien komen niet vaak terug. Het beïnvloeden van 22 spelers op een veld van ruim 600 vierkante meter is simpelweg erg lastig. Om beter te worden in mandekking, de wisselpass, vroege voorzetten of het opsluiten als laatste linie moeten juist dié elementen heel vaak terugkomen. Door verkleinde vormen te verzinnen waarin dit centraal staat, komen spelers heel vaak in die situatie terecht. Ze worden telkens uitgedaagd om keuzes te maken en oplossingen te verzinnen en nemen die ervaring mee naar wedstrijden.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Zorg voor veel variatie: De mens is een geboren aanpasser. Steeds meer trainers kiezen voor een voetbaltraining met steeds nieuwe regels, methodische stappen, extra weerstanden, andere ballen en wisselende ondergronden. Spelers kunnen een oefening niet op de automatische piloot uitvoeren, maar moeten zich steeds aanpassen aan de situatie. De gedachte hierachter is dat ook in de wedstrijd geen situatie gelijk is. Door het denkvermogen van spelers te verbeteren, gaan ze uiteindelijk beter handelen. Ze leren om sneller oplossingen te verzinnen in alle situaties waarin ze zich bevinden. Wie op de automatische piloot traint, bereikt dit effect veel minder snel.
Training op Lager Niveau
Ook als je trainer bent op een lager niveau, gelden deze uitgangspunten, al zijn ze minder belangrijk. Cruciaal is dat een voetbaltraining veel plezier biedt. Zorg voor vormen waarin de volgende dingen terugkomen:
- Veel balcontacten per minuut voor iedere speler (kleine vormen)
- Weinig stilstaan (geen rijtjes, maar doorlopende vormen)
- Veel scoren (dat vindt elke speler leuk, op welk niveau dan ook)
- Korte uitleg (leren door te doen, niet door te luisteren)
Oefenstof voor de Jeugdvoetbaltraining
Tijdens wedstrijden wordt er 11:11 gespeeld, of in kleinere aantallen bij de jongere jeugd. Om variatie aan te brengen en de belasting wat lager te houden, is het een goed idee om tijdens de voetbaltraining niet alleen maar partijspelen te doen. Andere vormen bieden variatie én zorgen voor meer herhalingen per speler. Hieronder staan verschillende typen trainingsvormen genoemd.
Warming-up
Begin een voetbaltraining altijd met een goede warming-up. Sommige trainers doen dit in uitgebreide loopvormen, andere in vormen met bal waarin de belasting niet direct te hoog ligt, zoals een rondo of een korte passvorm.
Funvormen
In funvormen staat plezier maken centraal. Ze kunnen ook goed als verlengde warming-up worden gebruikt, om de spieren beter op te warmen en tegelijkertijd de teamsfeer te verbeteren en het enthousiasme van de groep aan te wakkeren.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Passvormen en afwerkvormen
Een voordeel van het toevoegen van een passvorm aan de voetbaltraining is dat spelers veel balcontacten per minuut hebben. Door de bal vaak aan te nemen en te passen, worden ze hierin nauwkeuriger. Een nadeel is wel dat ze niet of nauwelijks keuzes hoeven te maken, waardoor ze in tactisch opzicht weinig leren. Een (geïsoleerde) afwerkvorm vormt in feite een uitbreiding van een passvorm. Zo’n oefening begint met passes en mondt dan uit in een schot.
Positiespelen
Het doel van een positiespel is de bal in bezit houden. Helemaal wedstrijdecht is dat niet, want in wedstrijden staat doelpunten maken en voorkomen centraal. Toch kan een positiespel nuttig zijn om in een relatief kleine ruimte tot veel handelingen te komen, onder weerstand van tegenstanders. Vrijlopen, om je heen kijken, aannemen, passen en doorbewegen zit allemaal in de vorm, net als verdedigende aspecten zoals drukzetten en een passlijn blokkeren.
Aanvalsvormen
In aanvalsvormen is er meestal sprake van een overtal en een ondertal. Een voorbeeld is een aanvalsvorm 3:2 + K, waarbij drie aanvallers op twee verdedigers afstormen en proberen om tot scoren te komen. Een ander voorbeeld is 6:5 + K op een half speelveld. Het zestal (drie middenvelders en drie aanvallers) proberen te scoren bij het vijftal plus keeper (vier verdedigers en één middenvelder). Een aanvalsvorm is een ideale manier om de voetbaltraining te voorzien van een leuke én leerzame vorm.
Partijspelen
Een partijspel komt het dichtst bij de wedstrijd, maar is ook behoorlijk intensief. Met partijspelen wordt een training meestal afgesloten. Dit kan variëren van groot (zoals 9:9 of 11:11) tot klein (zoals 4:4 of 5:5). Die variatie is goed, omdat dit een andere belasting oplevert. Grote vormen verbeteren vooral de duurconditie, terwijl kleine partijvormen (in kortere series en met meer rust) vooral intervalconditie opbouwen.
Combineren
Veel trainers bouwen een voetbaltraining als volgt op:
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
- Warming-up
- Passvorm, afwerkvorm, positiespel of aanvalsvorm
- Passvorm, afwerkvorm, positiespel of aanvalsvorm
- Partijspel
Voorbereiding van een Voetbaltraining
Om de kwaliteit van de training die je geeft te verhogen, is het belangrijk om een training goed voor te bereiden. Dat zit hem in verschillende dingen.
Wie zijn er aanwezig?
Om vormen uit te denken, is het nuttig om te weten hoeveel spelers (en hoeveel keepers) je tot je beschikking hebt. Geef bijvoorbeeld aan dat iedereen zich maximaal tot twee uur voor de training kan afmelden. Houd in de planning rekening met uitvallers tijdens de training.
Over welke faciliteiten beschik je?
Zorg dat je voorafgaand aan de voetbaltraining weet welk stuk veld je tot je beschikking hebt, hoeveel doeltjes je kunt gebruiken, waar de sleutel van de lichtmasten te vinden is, hoe laat een ander team op hetzelfde stuk veld komt trainen, enzovoort. Zo hoef je vlak voor de training minder te improviseren.
Welke vormen wil je doen?
Denk na over de vormen die je wilt geven. Beïnvloedende factoren zijn onder meer het aantal spelers dat aanwezig is, de belangrijkste verbeterpunten voor het team, de eerstvolgende tegenstander en de gewenste belasting (in relatie tot de belastbaarheid). Door de oefenvormen binnen de voetbaltraining vooraf uit te tekenen, en daarbij op te schrijven welke materialen je nodig hebt, creëer je meer overzicht.
Specifieke Techniektraining Oefeningen
Naast de algemene trainingsvormen zijn er specifieke oefeningen die gericht zijn op het verbeteren van de techniek van de spelers.
Kappen en Draaien met Poortjes
Deze oefening staat in het teken van het kappen en het draaien naar de vrije ruimte, waarbij ook het kijkgedrag een belangrijke rol speelt. In totaal is er één aanvaller en zijn er drie verdedigers. De aanvaller staat met de bal binnen in het vak. De drie verdedigers staan er buiten. In de vier hoeken van het vak zijn vier poortjes. De bedoeling is dat de aanvaller daar doorheen dribbelt. De verdedigers bewegen buiten het vak om de poortjes af te schermen. De aanvaller moet dus goed kijken naar de positie van de verdedigers. Tegelijkertijd moet hij de bal goed onder controle houden om te kunnen handelen naar wat hij ziet. Binnen het vierkant kan er 2:1 worden gespeeld, waarbij er weerstand is van een verdediger.
Techniektraining met Dribbelen en Scoren
Deze vorm van techniektraining is gericht op het verbeteren van het dribbelen en van het scoren. Er is een lang, rechthoekig vak met daarin twee lijnen. Er zijn ook twee verdedigers. In eerste instantie blijven de verdedigers achter de lijn. De aanvallers staan met bal aan beide kopse kanten naast het doel. Zij beginnen met indribbelen. Op het moment dat dat gebeurt mag de eerste verdediger over zijn lijn heen om te verdedigen. Aan de aanvaller de taak om deze speler uit te spelen. Indien dat lukt mag ook de tweede verdediger over zijn lijn heen. Dan volgt een nieuwe 1:1 situatie. Als de aanvaller ook die verdediger weet uit te spelen, mag hij afwerken op het doel met de keeper. Daarna start een nieuwe speler van de andere kant. Als de aanvaller de bal verliest bij één van de twee verdedigers, neemt hij die positie over en gaat hij zelf verdedigen.
Schieten vanuit Verschillende Situaties
Ook het schieten is een belangrijk onderdeel van techniektraining. In deze oefenvorm komt dat in verschillende situaties terug. Het begint met twee spelers buiten de zestien. Dan volgt een één-twee combinatie tussen de mannequins waarna de eerste speler de bal aanneemt en van buiten de zestien schiet. Hierna volgt een voorzet vanaf de zijkant. Beide spelers, die meededen aan de één-twee combinatie, komen voor het doel. Daarbij is het belangrijk dat de spelers elkaar kruisen. Op die manier worden de verdedigers van de tegenstander voor een keuze gesteld. Vanuit deze organisatie zijn ook veel variaties mogelijk, zoals een variatie op het afwerken door de as door middel van een passeeractie of een andere combinatie. Ook kan er een verdediger voor het doel worden toegevoegd.
Het 1:1 Duel Verbeteren met Techniektraining
1:1-situaties komen vaak terug in een techniektraining. Op het moment een speler zijn directe tegenstander domineert, ontstaat ergens anders op het veld een overtal. Van dat overtal kan vervolgens gebruik worden gemaakt. In deze oefenvorm speelt de speler onderin de tekening de speler bovenin in. Deze speler mag hierna gaan dribbelen. De speler die de bal inspeelde, zet direct druk na zijn pass. De aanvaller moet voorbij de gele lijn zijn om te kunnen scoren. In deze opzet kunnen verschillende passeeracties worden getraind, zoals een schaar, de Zidane, een achterstap of een sleep.
Verdedigende Vaardigheden
Ook de verdedigende vaardigheden kunnen uitstekend worden getraind in een techniektraining. Hier staan twee verschillende verdedigende vaardigheden centraal: het kopduel en het voorkomen van een doelpunt door middel van een sliding. Per organisatie zijn er vier spelers nodig. Een hiervan is verdediger, de overige drie spelers creëren de situaties. Het begint als volgt: de verdediger beweegt naar de mannequin. Dan wordt de bal aangegooid, waarna de verdediger de bal weg moet koppen. Vervolgens sprint hij naar het tweede doeltje. De tweede speler probeert in dat doeltje te scoren. Aan de verdediger de taak om dit te voorkomen met een sliding.
Minisoccerbal: Een hulpmiddel voor techniektraining
De minisoccerbal is een uitstekend trainingshulpmiddel, speciaal ontwikkeld voor voetbaltraining van jeugd met de leeftijd tussen de 6 en 12 jaar. Bij pupillen voetbal training is de minisoccerbal een perfect hulpmiddel om de techniek van jonge spelers te verbeteren. De bal zit vast aan een koord en blijft daardoor altijd binnen handbereik, zodat er tijdens de training niet steeds achter de bal aangerend hoeft te worden. Daarnaast verbeteren motoriek en ritmegevoel door herhaalde bewegingen, een belangrijk onderdeel van pupillenvoetbaltraining. De minisoccerbal traint de techniek van mini-pupillen op een speelde en effectieve manier. Door het verhoogde balcontact verbetert het balgevoel en ook de balans van de jeugdspelers. Verschillende voetbewegingen worden getraind, zoals balvaardigheid met de binnenkant, buitenkant en de wreef van de voet. De aanschaf van de minisoccerbal geeft bovendien toegang tot meer dan 100 oefeningen. Verschillende jeugdafdelingen van topclubs maken al gebruik van de minisoccerbal.
Trainingstrucjes en spelvormen
Naast de meer gestructureerde oefeningen, zijn er ook diverse trainingstrucjes en spelvormen die je kunt inzetten om de training aantrekkelijker en leerzamer te maken.
- V-beweging naar binnen (V-MOVE): Een variant op de V-beweging naar buiten.
- Rondje Lichaam: Een techniek oefening waarbij de bal rond het lichaam wordt bewogen.
- 1 tegen 1 Trainingsvormen: Creëer 1 tegen 1-situaties om het uitspelen van een tegenstander te oefenen.
- Voetbaltraining Hoepeldans: Een leuke voetbaloefening voor kinderen onderen de 10 jaar, vergelijkbaar met stoelendans.
- Leuke Spelvormen 2.0: Spelvormen om de balvaardigheid, techniek en loopcoördinatie te verbeteren.
- Locomotief: Een voetbaltruc waarbij je jouw tegenstander op het verkeerde been kunt zetten.
- De Urbi: Een dribbeltechniek.
- Passeermove: Een passeer beweging met loopcoördinatie.
- Steen-Papier-Schaar dribbel: Een oefening voor zowel jong als oud om de balvaardigheid te ontwikkelen.
Aandacht voor Technische Vaardigheden
Om de balvaardigheid van alle spelers in je team te ontwikkelen, is het aan te raden om tijdens de warming-up en de eerste oefenvorm(en) van elke training een handeling met bal (techniek) centraal te stellen, zoals dribbelen, passeren, aan- en meenemen, passen, schieten en de bal afpakken van de tegenstander. De handelingen die de spelers hebben uitgevoerd tijdens de warming-up en de eerste oefenvormen kunnen gedurende de andere vormen van de training meteen in de praktijk worden gebracht. Met andere woorden: waar, wanneer en hoe wordt de actie uitgevoerd? Door met deze bril naar de technische vaardigheden (individuele handelingen met bal) van je spelers te kijken, voorkom je dat ze voetbalhandelingen aanleren die in de wedstrijd nauwelijks tot geen betekenis hebben. Om ze werkelijk beter te leren voetballen helpt deze aanpak bij het vinden van de precieze verbeterpunten, en kun je ze nog op dezelfde training een passende oefenvorm aanbieden. Techniektraining houdt echter nooit op, ook in alle oefen- en partijvormen heb je aandacht voor hun technische vaardigheden. Mocht de vereniging extra techniektrainingen aanbieden, op bijvoorbeeld vrijdagavond of zondagochtend, stimuleer je spelers dan daaraan deel te nemen.
Voetbal Oefeningen voor de Jeugd
Het maken van een goede uitdagende training, waarbij spelers ook echt iets leren kan een hele lange en tijdrovende klus zijn. Gelukkig zijn er overzichten beschikbaar waar je eenvoudig je training kunt samenstellen. Deze voetbal oefeningen voor de jeugd kun je direct toepassen op je volgende voetbaltraining. Je kunt met de filter oefeningen selecteren voor jouw doelgroep, grootte van het veld, aantal spelers en hoelang je een oefening wilt laten duren. De oefeningen voor de jeugd zijn spelenderwijs ingericht. Dat wil zeggen dat we trainers, coaches, ouders of welke betrokkenen dan ook, in staat stellen om vanuit een spel(er) gecentreerde benadering de spelers het voetbalspel eigen te maken. Spelers ervaren plezier, leren nieuwe tactische vaardigen, keuzes maken en technische vaardigheden. Iedere week komen er weer nieuwe spellen online. Bij ieder spel zit een afbeelding ter ondersteuning. De spellen voor de jeugd maakt het iedere voetbaltrainer gemakkelijker.
tags: #techniektraining #voetbal #jeugd #oefeningen