De Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) structureert het voetbal in Nederland met een systeem van categorieën. Binnen dit systeem zijn er twee hoofdgroepen: categorie A en categorie B. Dit artikel gaat dieper in op de indeling en regels die specifiek gelden voor categorie B, met speciale aandacht voor de jeugdcompetities en de recent geïntroduceerde O23-competitie.
Klasse-Indeling en Teaminschrijving
Elk jaar schrijven verenigingen hun teams in voor de competities van het komende seizoen. Op basis van deze inschrijvingen maakt de KNVB de klasse-indeling voor de verschillende competities in categorie B. Om verenigingen te ondersteunen, biedt de KNVB een overzicht van de ingeschreven teams, zodat zij kunnen controleren of hun teams op het gewenste niveau zijn ingedeeld.
Belangrijke Datums voor Inschrijving en Publicatie
Vanaf 1 juli 2024 zijn de verwerkte inschrijvingen en eventuele correcties in verband met promotie en degradatie beschikbaar voor verenigingen via Sportlink Club. Dit is een belangrijke verandering ten opzichte van voorgaande jaren.
Voor het seizoen 2025/'26 zijn de volgende datums van belang:
- 16 juni 2025: Start inschrijven teams seizoen 2025/'26
- 25 juni 2025: Sluitingsdatum inschrijven teams
- 1 juli 2025: Publicatie klasse-indeling categorie B (met uitzondering van de JO13 t/m JO19 en MO-competities)
- 4 juli 2025: Publicatie indeling landelijk mannen 2e t/m 4e divisie
- 6 juli 2025: Uiterste reactiedatum klasse-indelingen cat. B (met uitzondering van de JO13 t/m JO19 en MO-competities)
- 6 juli 2025: Uiterste datum vullen bondsteams voor klassen met teamindex
- 11 juli 2025: Publicatie poule-indelingen senioren + divisies jeugd categorie A veldvoetbal
- 1 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen
- 2 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie
- 8 augustus 2025: Publicatie overige klasse-indelingen (o.a. de hoofdklassen JO)
- 8 augustus 2025: Publicatie competitie-indelingen senioren
- 8 augustus 2025: Publicatie competitie-indeling jeugd O7 t/m O19 en MO13 t/m MO20
- 8 augustus 2025: Publicatie bekerindelingen seniorenvoetbal
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma reguliere competities senioren
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma jeugd O7 t/m O19
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma bekercompetitie seniorenvoetbal
- 9 augustus 2025: Publicatie wedstrijdprogramma
Jeugdteams en Speelniveau
Aanvullend op de algemene klasse-indeling, wordt er ook een overzicht gegeven van de jeugdteams in de leeftijdscategorieën O13 tot en met O19 in de divisies en de hoofdklasse. Een belangrijke vernieuwing is dat deze teams hun speelniveau meenemen naar de opvolgende leeftijdscategorie, wat zorgt voor een consistentere en eerlijkere indeling.
Lees ook: Een diepgaande blik op de historische prestaties van het Duitse Dames Hockeyteam.
Controle Klasse-Indelingen
Het is cruciaal dat verenigingsvertegenwoordigers de klasse-indelingen zorgvuldig controleren.
Start Competities
- 16/17 augustus 2025: Start Tweede en Derde Divisie mannen
- 23/24 augustus 2025: Start Vierde Divisie mannen
- 30/31 augustus 2025: Start bekercompetitie categorie A en B
- 30 augustus 2025: Start fasevoetbal jeugd Noord, Oost en Zuid, pupillen West
- 6 september 2025: Start fasevoetbal junioren West
- 20/21 september 2025: Start competitie categorie A en B
Verschillen tussen Categorie A en Categorie B
De verschillen tussen categorie A en categorie B bij de KNVB komen voornamelijk tot uiting in de indelingen, afgelastingen, uitstel van wedstrijden en spelregels.
Indelingen
De A categorie omvat klassen waarbij teams spelen met verplichte promotie en degradatie. Voorbeelden hiervan zijn de 2e Divisie tot en met de reserve 2e klasse bij de heren, en de Eredivisie Vrouwen tot en met de 3e klasse bij de dames. In de B categorie zijn de regels voor promotie en degradatie vaak minder strikt of afwezig.
Afgelastingen
Bij het vaststellen van wedstrijden heeft de A categorie voorrang op de B categorie. Dit betekent dat bij beperkte beschikbaarheid van velden de wedstrijden in de A categorie doorgaan, terwijl die in de B categorie worden afgelast.
Uitstel van Wedstrijden
De A categorie kent minder mogelijkheden voor het uitstellen van wedstrijden dan de B categorie. In de A categorie kan een verzoek tot uitstel alleen worden ingediend bij overmacht, zoals extreme weersomstandigheden, een sterfgeval of een calamiteit. In de B categorie is uitstel ook mogelijk bij een gebrek aan spelers, bijvoorbeeld door blessures, ziekte, vakantie of schorsing. Een verzoek tot uitstel moet altijd in overleg met de tegenstander en de KNVB worden gedaan.
Lees ook: Voetbalteamuitjes: ideeën en inspiratie
Spelregels
De spelregels voor de A en B categorie zijn grotendeels hetzelfde, maar er zijn enkele verschillen die afhankelijk zijn van de leeftijdscategorie, het geslacht en het niveau van de teams. Een voorbeeld hiervan is het aantal wisselspelers.
Publicatie van Competitie-Indelingen
De competitie-indelingen van de eerste tot en met de vijfde klasse bij de mannen (categorie A) en van de Top-, Hoofd- en eerste klasse bij de vrouwen (categorie A) voor het seizoen 2025/'26 zijn bekendgemaakt. Deze indelingen zijn ook te vinden op Voetbal.nl. Het wedstrijdschema van categorie A (reguliere competitie) volgt op zaterdag 9 augustus. De competitie start in het weekend van 20 en 21 september.
De O23-Competitie in de B-Categorie
Normaliter maken voetballers na het spelen in de O19 de overgang naar de senioren. Om jonge voetballers beter te begeleiden bij deze overgang, heeft de KNVB de O23-competitie in de B-categorie geïntroduceerd. De afgelopen jaren heeft er onderzoek plaatsgevonden naar de behoefte aan zo'n competitie. Uit dit onderzoek bleek dat veel spelers in de leeftijd van 16 tot 19 jaar stoppen met voetballen, met name in de B-categorie, omdat de stap naar de senioren te groot is.
Achtergrond van de O23-Competitie
De grote verschillen in leeftijd en levensfase tussen teamgenoten en tegenstanders hebben een aanzienlijke impact op deze jonge voetballers. Na bijeenkomsten met ruim 500 amateurclubs en interviews met diverse voetballers, bleek er een sterke wens te zijn voor een O23-competitie in de B-categorie.
Urgentie door de Corona-Pandemie
De competitie voor de huidige O19-spelers heeft door de impact van het coronavirus grotendeels stilgelegen. Hierdoor heeft deze groep voetballers niet of nauwelijks in competitieverband kunnen voetballen in de laatste twee reguliere seizoenen bij de junioren. Dit maakt de invoering van de O23-competitie nog urgenter voor het behoud van deze groep.
Lees ook: Alles over voetbaltenues
Organisatie van de O23-Competitie
De speeldag van de O23-competitie is zaterdag en/of zondag. De KNVB adviseert clubs om samen met de toekomstige O23-voetballers te bepalen wat de beste speeldag en het beste speelmoment is voor deze groep. Voor de O23-competitie in de B-categorie geldt vrije inschrijving. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen wordt de competitie ingedeeld op basis van de team-index en wordt er in twee, drie of vier fases gevoetbald. De competitie is gestart in september 2021. Op dit moment is deze competitie alleen voor jongens of voor meiden die onderdeel zijn van een gemengd team. Mits er voldoende animo is, wordt er voor deze competitie ook Bekervoetbal aangeboden.
Veelgestelde Vragen over de O23-Competitie
Waarom een O23-competitie?
De KNVB biedt de nieuwe O23-competitie aan om clubs te helpen met het behoud van junioren. Onderzoek onder voetballers en signalen vanuit clubs wezen uit dat jongeren moeite hebben met de overstap van de jeugd naar de senioren. Door de overgang naar de senioren te verlengen, biedt de KNVB voetballers de mogelijkheid om langer met en tegen leeftijdsgenoten te blijven voetballen, wat het voetbalplezier ten goede komt en bijdraagt aan het behouden van junioren voor het voetbal.
Wat is de achtergrond?
De gedachte is dat het voor jonge spelers (18 - 22 jaar) leuker is om met leeftijdsgenoten te blijven voetballen. Voorheen gingen junioren na de O19 direct door naar de senioren. Met de nieuwe O23-competitieopzet wordt het voor clubs gemakkelijker om junioren te begeleiden in hun overgang naar de senioren.
Hoe wordt deze competitie weergegeven?
Voor de O23-competitie in de B-categorie geldt vrije inschrijving. Afhankelijk van het aantal inschrijvingen wordt de competitie ingedeeld op basis van de team-index en wordt er in twee, drie of vier fases gevoetbald.
Wat is de Teamindex?
Met behulp van de Teamindex wordt de speelsterkte van teams beter vastgesteld. Dit helpt bij het beter, gelijkwaardiger en eerlijker indelen van de amateurcompetities. De Teamindex vormt een nieuwe factor bij het indelen van de competities. Om de Teamindex zo goed mogelijk te kunnen inzetten, is het van belang de bondsteams correct en tijdig samen te stellen - dit geldt alleen voor teams O13 en ouder - en het wedstrijdformulier (mDWF) voorafgaand en na afloop van een wedstrijd nauwkeurig in te vullen. De bondsteams moeten uiterlijk 12 juli zijn ingevuld.
De indeling van teams gebeurt aan de hand van vier stappen:
- Op basis van (historische) wedstrijdgegevens uit Sportlink wordt bepaald wat de relatieve sterkte van spelers is.
- Wanneer bekend is in welk team spelers gaan spelen, is het mogelijk een gemiddelde Teamindex te bepalen.
- De Teamindex wordt toegevoegd aan het huidige indelingsproces samen met de bestaande indelingsfactoren zoals reisafstand en clubvoorkeuren.
- Teams worden, mede op basis van hun Teamindex, ingedeeld waardoor er meer gelijkwaardige wedstrijden en competities ontstaan.
Meer informatie over de Teamindex is te vinden op knvb.nl/teamindex.
Wordt er met promotie/degradatie gewerkt?
Nee, er is geen promotie-/degradatieregeling in de O23-competitie voor de B-categorie.
Is deze competitie alleen voor jongens?
Op dit moment is deze competitie alleen voor jongens of voor meiden die onderdeel zijn van een gemengd team.
Wordt in deze competitie ook Bekervoetbal aangeboden?
Mits er voldoende animo is, wordt er voor deze competitie ook Bekervoetbal aangeboden.
Op welke dagen wordt deze competitie gespeeld?
De competitie wordt aangeboden voor de zaterdag en/of de zondag. De KNVB raadt clubs aan de keuze voor de speeldag in overleg met de voetballers te bepalen, zodat deze het beste aansluit bij de behoeften van de doelgroep.
Wat is de leeftijdsgrens voor deze competitie?
Spelers geboren op of na 1 januari 2003 mogen meespelen in de O23-competitie. Spelers mogen meespelen in de O23-competitie vanaf het moment dat zij de leeftijd van 15 jaar bereiken.
Is er mogelijkheid tot leeftijdscompensatie?
In de leeftijdscategorie O23 (B-categorie) zijn maximaal drie dispensatiespelers per team toegestaan. Een dispensatiespeler mag maar één jaar ouder zijn (geboren op of na 1 januari 2002).
Voor welke teams is de O23 categorie B?
De O23 categorie B is bedoeld voor teams die in de jeugd of eventueel al in de senioren ook zijn uitgekomen in de categorie B. Teams die in het verleden voornamelijk zijn uitgekomen in de categorie A wordt aangeraden om in te schrijven in de laagste divisie (Divisie 4, categorie A). Hiervoor geldt een vrije inschrijving.
Door zoveel mogelijk teams vanaf de start van de competitie op het juiste niveau uit te laten komen, is er een betere gelijkwaardigheid van de O23-competities.
Praktijkvoorbeelden en Ervaringen
Voetbalprominenten hebben zich uitgesproken over het nut en de noodzaak van de O21 competitie. Onder andere de talenten Jurriën en Quinten Timber, oud-international Hedwiges Maduro en voormalig KNVB-directeur Voetbalontwikkeling Art Langeler (die nauw betrokken was bij de invoering van de nieuwe competities) hebben hun visie gedeeld.
Indelingen JO13-JO19 en MO13-MO20
De indelingen van de JO13 tot en met JO19 (eerste klasse en lager) en de MO13 tot en met MO20 zijn gemaakt op basis van de op 6 juli ingevulde bondsteams. Dit was de uiterste datum waarop bondsteams voor de berekening van de Teamindex konden worden gevuld.
Voor teams die op die datum niet gevuld waren, kon geen Teamindex worden berekend. Daardoor zijn ze mogelijk niet op het juiste niveau ingedeeld.
Speelgerechtigdheid van een Voetballer
Er zijn regels verbonden aan de speelgerechtigdheid van een voetballer.
A. Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld.
Voor de Tweede divisie, Derde divisie en Vierde divisie geldt dat zodra een speler 18 (na) competitiewedstrijden in een bepaalde divisie (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld.
Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld.
Verenigingen met een 1e elftal op zaterdag en 1e elftal op zondag
Op dit moment heeft een aantal verenigingen zowel een 1e elftal op zaterdag als op zondag. Ten aanzien hiervan blijft de regel dat een speler die heeft deelgenomen aan een door de KNVB vastgestelde officiële wedstrijd van het 1e elftal op zaterdag niet meer mag uitkomen in een officiële wedstrijd van het 1e elftal op zondag en omgekeerd.
Voor die competities waarin sprake is van gemengde competities of weekendvoetbal, dit geldt voor de Tweede t/m de Vierde divisie alsook voor de 1 klassen mannen, geldt dat de door de vereniging gekozen speeldag bepalend is
Senioren mannen geboren op of na 1 januari 2003
Zodra een speler 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld.
Voor de Tweede divisie, Derde divisie en Vierde divisie geldt dat zodra een speler 18 (na) competitiewedstrijden in een bepaalde divisie (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speler niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld.
Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld.
B. Competities voor teams O23
Deelname aan deze competities is mogelijk voor spelers die geboren zijn op of na 1 januari 2003. Voor hen geldt de beperking dat een speler die 15 (na)competitiewedstrijden in categorie A in een hoger team van de O23-competitie is uitgekomen niet meer aan officiële wedstrijden van een lager team van O23- competitie mag deelnemen ongeacht of dit lagere team in categorie A of B uitkomt. Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet. Bij de categorie A O23 mag je 2 dispensatiespelers hebben, ongeacht de leeftijd.
Uitkomen op zaterdag en zondag in een 1e elftal
De senioren mannen die geboren zijn op of na 1 januari 2003 behouden ook de mogelijkheid om zowel in categorie A op zaterdag als in categorie A op zondag uit te komen. Dit is echter niet onbeperkt. Zodra een speler uit deze leeftijdsklasse vijf (na)competitiewedstrijden is uitgekomen in een 1e elftal dat behoort tot categorie A op zaterdag mag deze speler niet meer uitkomen in een officiële wedstrijd van een 1e elftal dat behoort tot categorie A op zondag en omgekeerd.
C. Senioren vrouwen
Ook bij de senioren vrouwen kennen we met ingang van het seizoen 2025/’26 het systeem van een “speelgerechtigdheidsladder”.
Categorie A senioren vrouwen ladder:
Eredivisie t/m 2e Divisie > Topklasse > Hoofdklasse > Eerste klasse > Tweede klasse > Derde klasse > Categorie B senioren vrouwen
Zodra een speelster 15 (na)competitiewedstrijden in een bepaalde klasse (bepaalde trede op de ladder) is uitgekomen, dan mag deze speelster niet meer aan officiële wedstrijden van een team dat uitkomt in een lagere klasse (lagere trede op de ladder) deelnemen. Onderscheid in speeldag wordt niet gemaakt en voor de telling van wedstrijden worden bekerwedstrijden niet meegeteld.
Onder een lager team wordt in dit verband verstaan een team dat in een lagere divisie of klasse is ingedeeld. Als teams in dezelfde divisie of klasse uitkomen, dan geldt deze beperking niet.