Zaalvoetbal, ook wel futsal genoemd, is een populaire indoor variant van voetbal die wereldwijd wordt gespeeld. Het combineert de snelheid en techniek van voetbal met de dynamiek van een sportzaal. In Nederland wordt zaalvoetbal gereguleerd door de KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond), die specifieke spelregels hanteert om een eerlijk en competitief spel te waarborgen. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de regels en bepalingen die gelden in de topklasse van het zaalvoetbal, inclusief specifieke WIA (Werken in Amsterdam) regels.
Wat is Zaalvoetbal/Futsal?
Futsal, afgeleid van de Spaanse woorden "fútbol" (voetbal) en "sala" (zaal), is een snelle en dynamische sport die wordt gespeeld op een harde ondergrond, meestal een sporthalvloer van speciaal samengesteld kunststof. Het spel legt de nadruk op individuele techniek, snelle combinaties en tactisch inzicht. De sport kan op verschillende niveaus worden beoefend, waardoor het toegankelijk is voor een breed publiek.
Geschiedenis van Futsal
Zaalvoetbal is ontstaan in de jaren 1930 in Argentinië en vond zijn weg naar Nederland in de jaren 1960. In 1968 werd zaalvoetbal officieel onderdeel van de KNVB. De sport is bedacht door Juan Carlos Ceriani, die de spelregels baseerde op elementen uit basketbal, handbal en waterpolo. Van basketbal nam hij de wedstrijdduur en teamgrootte over, van handbal de afmetingen van het veld en de doelen, en van waterpolo de regels voor de keeper. Futsal verspreidde zich snel over Zuid-Amerika en in 1965 werd de eerste internationale confederatie opgericht. In 1988 introduceerde de FIFA futsal als een nieuwe discipline, waarna Brazilië in 1989 de eerste wereldkampioen werd. Het eerste WK werd in Nederland gehouden, waar het Nederlands team de finale verloor van Brazilië. In 1996 organiseerde de UEFA het eerste Europese zaalvoetbalkampioenschap.
Algemene KNVB Zaalvoetbal Regels
De KNVB-regels voor zaalvoetbal zijn gebaseerd op de basisregels van het veldvoetbal, maar bevatten een aantal belangrijke verschillen die het spel uniek maken. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste regels:
Het Team
Een zaalvoetbalteam bestaat uit vijf spelers: vier veldspelers en een keeper.
Lees ook: Alles over het WK Handbal voor Vrouwen
Wisselen
In tegenstelling tot veldvoetbal, mogen spelers bij zaalvoetbal doorlopend en onbeperkt worden gewisseld. Wissels vinden plaats via de wisselzone aan de zijlijn, voor de spelersbanken van beide teams. Teams spelen vaak in 'blokjes', vaste samenstellingen van veldspelers die goed op elkaar zijn ingespeeld.
Het Speelveld
Het speelveld is rechthoekig en heeft een lengte van minimaal 25 meter en maximaal 46 meter. De breedte varieert van 18 meter tot 25 meter. Voor internationale wedstrijden gelden afwijkende afmetingen (38-42 meter lengte en 20-25 meter breedte). Rondom het speelveld moet een obstakelvrije ruimte van 2 meter zijn. De lange zijden worden zijlijnen genoemd, de korte zijden doellijnen. Het middelpunt van het veld is gemarkeerd met een cirkel met een straal van 3 meter.
Het Doel
De doelen bij zaalvoetbal zijn 3 meter breed en 2 meter hoog, dezelfde afmetingen als bij handbal. De palen zijn vierkant en hebben een dikte van 8 cm aan alle zijden.
De Bal
Er wordt gespeeld met een speciale zaalvoetbal, ook wel plofbal genoemd. Deze bal is kleiner (maat 4) en zwaarder dan een veldvoetbal, waardoor hij minder stuitert.
Speeltijd
Een zaalvoetbalwedstrijd bestaat uit twee helften van elk 20 minuten zuivere speeltijd. De klok wordt stilgezet wanneer de bal uit het spel is.
Lees ook: De ziel van het voetbal: Italiaanse tribunes
Intrap
In plaats van een ingooi, wordt het spel bij zaalvoetbal hervat met een intrap wanneer de bal over de zijlijn gaat. De intrap wordt genomen vanaf de zijlijn, op de plaats waar de bal over de lijn is gegaan. De speler die de intrap neemt, moet de bal stil op de lijn plaatsen en mag niet met zijn voet over de lijn komen.
Buitenspel
De buitenspelregel is niet van toepassing in het zaalvoetbal.
Overtredingen en Straffen
Net als bij veldvoetbal, worden overtredingen bestraft met een vrije trap. Een directe vrije trap wordt toegekend bij overtredingen zoals trappen, struikelen, duwen of vasthouden. Een indirecte vrije trap wordt toegekend bij minder ernstige overtredingen.
Rode Kaart
Een rode kaart in het zaalvoetbal heeft directe gevolgen. De speler die een rode kaart ontvangt, moet het veld en de zaal verlaten en krijgt een tijdstraf van 2 minuten. Het team van de weggestuurde speler moet gedurende deze tijd met een speler minder spelen. Na 5 minuten mag het team worden aangevuld met een andere speler.
4 Seconden Regel
Bij het nemen van een intrap, vrije trap, hoekschop of doelworp heeft de speler maximaal 4 seconden de tijd om het spel te hervatten. De scheidsrechter telt mee met zijn vingers in de lucht. Als de speler het spel niet binnen 4 seconden hervat, gaat het balbezit naar de tegenpartij via een indirecte vrije trap. Keepers mogen de bal niet langer dan 4 seconden op hun eigen speelhelft in bezit houden.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
Verzamelde Fouten
Elk team mag per helft maximaal vijf directe overtredingen begaan. Vanaf de zesde overtreding krijgt de tegenpartij een directe vrije trap vanaf de 10-meterlijn, zonder muur. Als de overtreding dichter bij het doel wordt gemaakt dan de 10-meterlijn, mag de vrije trap vanaf de plaats van de overtreding worden genomen.
Time-outs
Elk team heeft recht op één time-out van 60 seconden per helft.
Keeper
De keeper mag buiten het strafschopgebied komen en spelers mogen zich binnen het strafschopgebied bevinden. Na een achterbal moet de keeper de bal inwerpen, niet intrappen. De keeper mag de bal niet nogmaals aanraken voordat deze op de helft van de tegenstander is geweest of door een tegenstander is geraakt. Bij een terugspeelbal mag de keeper de bal niet met de handen pakken.
Overige Regels en Bepalingen
Naast de bovenstaande regels, zijn er nog een aantal andere belangrijke bepalingen die van toepassing zijn op het zaalvoetbal:
- Slidings: Slidings zijn toegestaan, maar spelers mogen elkaar nauwelijks aanraken. Slidings zijn niet toegestaan voor de keeper.
- Plafond: Als de bal het plafond raakt, wordt het spel hervat met een vrije schop voor de tegenstander op de plaats waar de bal het laatst is gespeeld.
- Afstand: Bij een intrap vanaf de zijkant moet de tegenpartij minimaal 5 meter afstand houden.
- Niet opdagen: Als een team niet of niet op volle sterkte aanwezig is op de afgesproken datum, moet dit minimaal 48 uur van tevoren worden gemeld. Bij het niet nakomen van deze regel verliest het team reglementair met 5-0. Na twee keer niet opdagen wordt het team uit de competitie verwijderd.
Specifieke WIA Regels met Betrekking tot Promotie en Degradatie
De WIA (Werken in Amsterdam) hanteert specifieke regels met betrekking tot promotie en degradatie van zaalvoetbalteams, met name in de hoofdklasse en topklasse. Deze regels zijn bedoeld om de competitie eerlijk te houden en te voorkomen dat één vereniging te dominant wordt in de hogere klassen.
Algemene Promotieregel
WIA-teams die kampioen worden, promoveren het volgende seizoen automatisch naar een hogere klasse, ongeacht of het nummer van het team in het nieuwe seizoen wijzigt.
Uitzondering voor Hoofd- en Topklasse
In de hoofd- en topklasse mag slechts één WIA-team uitkomen. Er mag per competitie in de A categorie (hoofdklasse en topklasse) slechts één WIA team actief zijn. Om teams de mogelijkheid te geven om te kunnen promoveren is er bij WIA een aparte promotie- degradatieregeling hoofd- en topklasse.
Beslissingswedstrijden
In alle gevallen waarin een WIA-team promoveert of degradeert naar een top- of hoofdklasse waarin al een ander WIA-team actief is, zal een beslissingswedstrijd (of beslissingscompetitie bij meerdere teams) gespeeld worden om te bepalen welk team de enige WIA-plaats in deze klasse in het volgend seizoen zal innemen. Deze wedstrijden worden volgens KNVB reglementen gespeeld en alle spelers dienen lid te zijn van WIA. Bij gelijke eindstand beslissen strafschoppen.
Voorbeelden van Situaties en Oplossingen
Hieronder volgen enkele voorbeelden van situaties en de manier waarop WIA deze oplost:
- Scenario 1: WIA 1 speelt hoofdklasse en WIA 2 speelt 1e klasse. WIA 2 wordt kampioen en WIA 1 handhaaft zich in de hoofdklasse. WIA 2 wil promoveren, maar kan dat niet in verband met de KNVB regel dat slechts één team per vereniging in de hoofdklasse mag spelen. In dit geval zal WIA een beslissingswedstrijd organiseren. De winnaar van de beslissingswedstrijd(en) komt daarna als WIA 1 uit in de hoofdklasse.
- Scenario 2: WIA 1 speelt in de hoofdklasse en degradeert. WIA 2 en WIA 3 spelen in de 1ste klasse. WIA 2 is kampioen, WIA 3 handhaaft zich in de 1ste klasse. In dit geval promoveert WIA 2 naar de hoofdklasse.
- Scenario 3: WIA 1 speelt in de hoofdklasse en degradeert. WIA 2 en WIA 3 spelen in de 1ste klasse en handhaven zich beiden. De KNVB stelt een extra plaats in de hoofdklasse beschikbaar en zowel WIA 1, 2 als 3 willen hier gebruik van maken. In dat geval organiseert WIA een beslissingscompetitie.
- Scenario 4: WIA 1 speelt topklasse en WIA 2 speelt hoofdklasse. WIA 1 degradeert en WIA 2 handhaaft zich in de hoofdklasse. Er mag in het volgende seizoen echter slechts één WIA-team in de hoofdklasse uitkomen. In dit geval zal WIA een beslissingswedstrijd organiseren. De winnaar van de beslissingswedstrijd komt daarna als WIA 1 uit in de hoofdklasse.
Periodekampioenschappen
De standen in iedere periode wordt opgemaakt obv het aantal behaalden punten. Eindigen teams gelijk, dan is het doelsaldo doorslaggevend, gevolgd door het aantal doelpunten vóór.
Competities met Oneven Aantal Teams
Als de winnaar van periode 1 ook periode 2 wint, dan gaat de 2e periode titel naar de nummer 2 (= aangemerkte periodekampioen) van de 2e periode. Het team dat in de eindstand van de gehele competitie het hoogste is geëindigd en niet al (aangemerkte) periode winnaar is, wint de 3e periode. In bovenstaande gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, volgend door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Geen Promotie Mogelijk
Verenigingen die zich plaatsen voor de nacompetitie in enige klasse/divisie, kunnen niet aan de nacompetitie deelnemen als in alle poules van de naastgelegen hogere klasse/divisie al teams van deze vereniging uitkomen. Een uitzondering hierop is van toepassing als al bij de start van de nacompetitie in deze bewuste klasse/divisie vaststaat dat het team van dezelfde vereniging in die hogere klasse/divisie is gedegradeerd, gepromoveerd of als ‘herkanser’ dan wel periodekampioen wordt aangemerkt. Is een eventuele promotie of rechtstreekse degradatie nog afhankelijk van een beslissingswedstrijd c.q. Eerst moeten de (aangemerkte) periode kampioenen worden bepaald, voordat bepaald wordt welke team de periodetitel van de kampioenen of promovendus overneemt. In bovenstaande 2 gevallen geldt dat het aantal behaalde punten leidend is, volgend door het doelsaldo en het aantal doelpunten vóór.
Team Samenstelling en Spelerslijst
Elk deelnemend team dient vóór 1 oktober 2022 om 12:00 uur een lijst te hebben ingediend met de namen van minimaal 8 en maximaal 12 spelers waarvan gebruik gemaakt gaat worden tijdens het gehele toernooi. Tijdens een wedstrijd mogen maximaal 5 wisselspelers plaatsnemen op de bank. Het is mogelijk om gedurende de competitie spelers toe te voegen. De organisatie moet toestemming geven voor deelname. Er mogen geen dispensatiespelers worden ingeschreven. Op de lijst moet de volledige naam (voor- en achternaam) worden vermeld. Bij discussie over ingeschreven spelers is de organisatie beslissend. Elke speler dient leerling te zijn van de school waarvoor hij uitkomt. Er mogen maximaal twee (bij ons aangemelde) begeleiders op de bank plaatsnemen tijdens de wedstrijden. Spelers die door de school zijn geschorst of hangende een onderzoek wegens geweldsdelicten zijn gestraft, zijn uitgesloten voor deelname aan de competitie.
Gelijkheid in Eindstand en Knock-out Systeem
Indien in de eindstand van de groepswedstrijden twee of meer teams gelijk eindigen, is het doelsaldo doorslaggevend. Indien ook het doelsaldo gelijk is, wordt het onderlinge resultaat bekeken en anders het aantal gescoorde doelpunten. Na de groepswedstrijden gaan de nummers één en twee van beide poules naar de halve finale. Vanaf de halve finale geldt het zogenaamde knock-out systeem. Mocht tijdens de halve finale of finale de wedstrijd na de reguliere speeltijd gelijk eindigen, dan wordt er 2 x met 5 minuten verlengd zonder sudden-death. Hierna zal middels het nemen van drie shoot-outs een beslissing tot stand moeten komen. Zo niet, dan wordt er om en om een shoot-out genomen totdat er een winnaar is. Er moeten 5 spelers aangewezen worden die in eenzelfde volgorde de shoot-outs nemen.
Uitleg Shoot-out
De keeper start vanaf de doellijn en de speler met bal vanaf de middencirkel. De reservespelers staan aan de zijlijn van het veld. De shoot-out is afgelopen na 7 seconden, bij een uitbal of een doelpunt.
Overige Bepalingen
- De organisatie behoudt zich het recht om wildcards uit te delen als zij dat nodig acht, dit i.v.m. scholen die niet zijn inschrijven of zijn uitgesloten van deelname.
- Er wordt bij zaalvoetbal niet ingegooid, maar ingetrapt nadat de bal over de zijlijn is gegaan. Dit moet binnen 4 seconden nadat de bal op de zijlijn ligt gebeuren.
- Alle wedstrijden worden onder auspicieën van de KNVB gespeeld. Dientengevolge gelden alle KNVB topklasse zaalvoetbal regels met uitzondering van onderstaande punten.
- De wedstrijden worden met max. vijf spelers per team gespeeld.
- Ieder team dient tenminste 20 minuten voor aanvang van de wedstrijd aanwezig te zijn en zich te melden bij de gastheer.
- Ieder team dient een aanvoerder te hebben die herkenbaar is aan een aanvoerdersband.
- Het dragen van scheenbeschermers is verplicht.
- Het ‘thuis’ spelende team neemt, gezien vanaf de tribunes, plaats aan de linkerkant van de presentatie.
- Het ‘thuis’ spelende team trapt af bij aanvang van de wedstrijd.
- In het geval twee teams beschikken over eenzelfde kleur tenue dient het ‘uit’ spelende team (zie programma) voor een reserve tenue te zorgen, tenzij teams in onderling overleg anders zijn overeengekomen.
- Rugnummers zijn niet verplicht.
Sancties Tijdens Wedstrijden
- 1 x geel = tijdstraf van 2 minuten. Indien tijdens de tijdstraf een tegendoelpunt valt, mag het team per direct worden aangevuld met een andere speler.
- 2 x geel = rood. Uitsluiting speler restant wedstrijd. Na 5 minuten mag het team worden aangevuld met een andere speler.
- Directe rood = Uitsluiting speler restant wedstrijd. Team mag na 5 minuten worden aangevuld meteen andere speler (niet na het krijgen van een tegendoelpunt). De gestrafte speler is minimaal voor 1 wedstrijd geschorst. Organisatie beslist binnen 24 uur of straf wordt aangepast.
- Spelers of begeleiders kunnen door de organisatie van de Bindkracht Cup vanwege hun gedrag worden uitgesloten van deelname aan de competitie gedurende de door de organisatie opgelegde termijn.
- Een team dat niet op komt dagen, wordt bestraft met 2 punten in mindering. Wanneer een team meer dan één keer niet is komen opdagen dan kan de organisatie ervoor kiezen de deelnemende school uit te sluiten voor verdere deelname aan volgende edities. Alle wedstrijden tegen het uitgesloten team worden uit de uitslagen en standen verwijderd.
- Het is nadrukkelijk verboden buiten het speelveld (kleedkamer, gang en langs het veld) een warming-up met een bal uit te voeren.
- Er mag enkel door reservespelers achter de boarding gedronken worden.
Competitiestructuur in Nederland
Sinds het seizoen 2012-2013 kent Nederland drie landelijke competitieniveaus in het zaalvoetbal:
- Eredivisie: De hoogste competitie van Nederland.
- Eerste Divisie: Het niveau onder de Eredivisie.
- Topklasse: Onder de Eerste Divisie bevinden zich drie Topklassen.
Daarnaast zijn er op districtsniveau competities van 5 tot 8 niveaus, waarvan de hoogste de Hoofdklasse is.
tags: #topklasse #zaalvoetbal #regels