De handbalgeschiedenis tussen Duitsland, Noorwegen en Nederland biedt een fascinerend beeld van een gevestigde grootmacht, een opkomende kracht en een land dat gestaag aan de weg timmert. Duitsland staat bekend om zijn rijke handbaltraditie en vele successen, terwijl Noorwegen de laatste jaren een sterke opmars heeft gemaakt. Nederland heeft, na een lange periode van afwezigheid op de grote toernooien, recentelijk indrukwekkende stappen voorwaarts gezet.
Duitsland: Een Handbalgrootmacht
Duitsland heeft een indrukwekkende staat van dienst in het handbal, met meerdere wereldtitels en Europese kampioenschappen op hun naam. Duitse handbalteams staan bekend om hun discipline, fysieke kracht en tactisch vernuft. De Bundesliga, de Duitse handbalcompetitie, is een van de sterkste ter wereld en trekt veel internationale topspelers aan. Deze competitie dient als een broedplaats voor talent en draagt bij aan de constante prestaties van het Duitse nationale team.
Noorwegen: Een Opkomende Kracht
Noorwegen heeft de laatste jaren een opmerkelijke opmars gemaakt in het herenhandbal. Het land beschikt over een talentvolle generatie spelers die in de beste Europese competities spelen. Noorwegen staat bekend om zijn aanvallende spelstijl en fysieke kracht. Het Noorse team heeft de afgelopen jaren regelmatig deelgenomen aan grote eindtoernooien en behoort tot de kanshebbers voor de medailles. Deze opkomst is het resultaat van een combinatie van talentontwikkeling en een sterke nationale competitie.
Nederland: Een Gestage Opmars
Het Nederlands herenteam heeft de laatste jaren een gestage internationale opmars doorgemaakt. De mannen hebben zich pas enkele keren voor een groot eindtoernooi weten te plaatsen. Twee keer voor de WK (in 1961 en via een wildcard in 2023) en voor de twee meest recente edities van de Europese kampioenschappen: EK 2020 en EK 2022. Bij de EK 2022 bereikte Nederland verrassend de hoofdronde en eindigde als tiende overall. Ook bij de WK 2023 werd de hoofdronde behaald en noteerde Nederland in totaal drie overwinningen, de eerste drie ooit op een mondiaal eindtoernooi.
De eerste deelname aan een mondiale eindronde voor het Nederlandse mannenteam dateert al van het WK 1961 in West-Duitsland. Daar eindigde de ploeg evenwel op een gedeelde elfde en laatste plaats, omdat geen wedstrijd in de groepsfase gewonnen kon worden. In West-Duitsland werden nederlagen geleden tegen het thuisland (7-33) en Frankrijk (11-21). De topscorers waren Jan Ridderbos en Frans van der Heyden. In de jaren nadien speelde Nederland alleen nog op C- en B-WK's.
Lees ook: Nederland - Slovenië: Dames Handbal
Na de hervorming van de toernooi-indeling door de wereldbond IHF met alleen nog maar een A-WK vanaf 1995 wist Nederland zich voor veertien edities op rij niet te plaatsen. Pas na 2010 kwam de ploeg - na een periode met nauwelijks financiële ondersteuning - weer in de buurt van plaatsing. Voor de WK 2011 en WK 2013 kon het Nederlandse mannenteam zich na nederlagen in de play-offs tegen respectievelijk Oostenrijk en IJsland niet plaatsen. Daarna vond de selectie de aansluiting met de Europese subtop en verloor het in de play-offs voor de WK 2017 over twee duels nipt van Polen. In 2019 verloor Oranje, na een knappe thuiswinst (25-24), over twee duels van Europees topland Zweden.
In 2023 was Nederland na 62 jaar voor het eerst weer van de partij op een WK. Oranje ging weliswaar in de play-offs onderuit tegen Portugal (30-33 uitwinst, 28-35 thuisnederlaag), maar kreeg van de IHF een wildcard voor de WK vanwege de groeiende prestaties. Oranje beloonde die toewijzing met twee ruime overwinningen van tien doelpunten verschil in de groepsfase tegen zowel Argentinië als Macedonië. Ondanks een grote voorsprong, werd nipt van Noorwegen (26-27) verloren. In de hoofdronde won Oranje ook van Aziatisch kampioen Qatar (32-30), maar verloor van Duitsland (26-33) en Servië (30-32). Oranje eindigde daarmee als veertiende van de 32 deelnemers.
EK 2020 en 2022: Nederland Laat Zich Zien
Na enkele mislukte pogingen via de play-offs wist Nederland zich in 2019 voor het eerst in de historie te plaatsen voor een EK dat is uitgebreid van 16 naar 24 deelnemende landen. Op het EK 2020 wist Nederland, onder leiding van de IJslandse bondscoach Erlingur Richardsson, te winnen van Letland, maar leed nederlagen tegen Duitsland en Spanje, waardoor het uitgeschakeld werd in de groepsfase. Ook in 2021 wist Nederland zich wederom te kwalificeren voor de EK door in een sterke groep gelijk te eindigen met Slovenië, en Polen voor te blijven. In het openingsduel van de EK 2022 wist Nederland het sterke thuisland Hongarije voor 20.000 toeschouwers voor het eerst in de historie te verslaan. Oranje eindigde als tweede in groep B door winst op Portugal en verlies tegen IJsland. Het herenteam plaatste zich hiermee voor de hoofdronde.
Kenmerken van het Nederlandse Spel: Variatie en Teamgeest
Nederland onderscheidt zich nadrukkelijk in zijn spel. Het team speelt anders dan de meeste landen. "We krijgen veel complimenten en dat maakt me heel trots", aldus Ten Velde. "Je hoort dat de hele handbalwereld het aantrekkelijk en leuk vindt om naar onze manier van spelen te kijken. We hebben een opbouwrij met spelers die gemiddeld slechts 1 meter 80 zijn. Dat is heel ongewoon in deze sport."
"Wij schieten ook weinig van afstand, maar handballen juist heel gevarieerd en weten altijd wel een vrije man te vinden. En we blijven scoren. Dat maakt ons heel lastig te analyseren. Het is voor een tegenstander onaangenaam om tegen Nederland te spelen. Maar het is wel aangenaam om te zien."
Lees ook: WK Handbal: Brons voor Nederland
Naast de tactische aspecten is ook de teamgeest een belangrijke factor voor het succes van het Nederlandse team. "Dit is één grote vriendengroep die hoopt dat altijd iedereen fit is en kan spelen. Dat die jongens positief waren, betekende een behoorlijke klap, maar het was ook een extra motivatie om te winnen", aldus Ten Velde, verwijzend naar de coronabesmettingen binnen het team tijdens het EK 2022.
De Rol van de Handbalacademie en de Professionalisering van de Sport
Net als bij het succesvolle vrouwenteam is er een fulltime Handbalacademie opgericht (in 2018) voor talenten op Papendal. Steeds meer internationals spelen op een hoger clubniveau in het buitenland. Deze ontwikkelingen dragen bij aan de professionalisering van de sport en zorgen voor een betere opleiding van de talenten.
Onderlinge Confrontaties tussen Duitsland en Noorwegen
Duitsland en Noorwegen hebben in de loop der jaren diverse keren tegen elkaar gespeeld in officiële wedstrijden en oefeninterlands. Duitsland heeft over het algemeen een positieve balans tegen Noorwegen, maar de laatste jaren zijn de wedstrijden steeds spannender en gelijkwaardiger geworden. De confrontaties tussen Duitsland en Noorwegen staan garant voor spektakel en zijn vaak van groot belang in de strijd om de Europese hegemonie.
Gerrie Eijlers: Een Volendamse Handballegende
In de context van de handbalgeschiedenis van Nederland, Duitsland en Noorwegen is het verhaal van Gerrie Eijlers relevant. Eijlers, een Volendamse keeper, heeft een indrukwekkende loopbaan achter de rug, met veertien seizoenen in de Duitse Bundesliga. Hij maakte deel uit van de gouden generatie van het Volendamse handbal en heeft de Duitse vechtersmentaliteit overgenomen. Eijlers beschouwt zijn deelname aan het EK in Noorwegen als de kroon op zijn loopbaan.
Eijlers maakte in 2001 de Nieuwjaarsbrand in Volendam mee en lag wekenlang in het ziekenhuis. Hij keerde in 2017 terug naar zijn geboortedorp en speelt sindsdien bij Kras/Volendam in de BeNe League. Eijlers droomde ervan om met het Nederlands team op een EK of WK te staan. Hij is kritisch op de faciliteiten voor de handbalmannen in vergelijking met de handbalvrouwen.
Lees ook: Historische confrontatie: Slovenië vs. Duitsland
Eijlers kijkt uit naar de wedstrijd tegen Duitsland op het EK. Hij heeft beelden gedownload van Duitse spelers om te zien hoe ze spelen en schieten. Eijlers wil winnen en is bereid om daar alles voor te doen. Hij hoopt dat het EK voor meer aandacht in de media zorgt voor het handbal in Nederland.
De Vroege Jaren van het Nederlandse Handbal
De eerste stappen in de Nederlandse handbalgeschiedenis werden in 1938 gezet met de oprichting van traditionele Haagse handbalverenigingen zoals Hermes en Wings. Aanvankelijk was het vooral het "elf-handbal" dat populair was, een variant die op een groter veld met elf spelers per team werd gespeeld. Wings kende in 1953 een vroeg hoogtepunt door kampioen van Nederland te worden van de Katholieke Bond. Hermes bereikte in 1978 een mijlpaal door onder trainer Dick Stam landskampioen te worden met een 'gouden' team. In 1990 en 1991 beleefde de club een revival met twee bekertitels onder leiding van de legendarische coach Jan Alma.
Fusies en Samenwerkingen: Een Nieuwe Impuls
Om de krachten te bundelen en de handbalsport in Den Haag te versterken, besloten Hermes en Wings in 2010 een gecombineerde mannenselectie te vormen. Dit leidde uiteindelijk tot de fusie van beide clubs in de Wings Hermes Combinatie (WHC). De samenwerking wierp al snel zijn vruchten af en zorgde voor een nieuwe impuls voor het handbal in de regio. De WHC streeft ernaar om zoveel mogelijk mensen op hun eigen niveau plezier te laten beleven aan handbal en wil een belangrijke rol spelen in het Haagse handbal.
De Lange Schaduw en de Moeizame Weg naar de Top
Na de beginjaren en enkele successen bleef het Nederlandse handbal lange tijd in de schaduw van andere sporten. De financiële ondersteuning was beperkt en het lukte de nationale teams niet om zich te plaatsen voor grote internationale toernooien. Pas na 2010 kwam er een kentering en begon de ploeg zich te ontwikkelen tot een serieuze speler in de Europese subtop.
WK 2019: Historische Wereldtitel voor de Handbalsters
De Nederlandse handbalsters zijn voor de eerste keer in de geschiedenis wereldkampioen geworden. Spanje werd in een bloedstollende finale van het WK in Japan in de slotfase verslagen met 30-29. Oranje begon niet goed aan het duel, terwijl de Spaanse ploeg uit de startblokken schoot. Daardoor keek Nederland al snel tegen een achterstand aan van 6-2 en 9-5. Maar de ploeg rechtte al snel de rug, zag Tess Wester enkele cruciale reddingen verrichten, en wist terug te komen tot 9-9.
Daarna nam Nederland, dat in de halve finale verrassend olympisch kampioen Rusland in een thriller had verslagen (33-32), het initiatief en kwam het steeds beter in het spel. Vlak voor rust nam het team van bondscoach Emmanuel Mayonnade voor het eerst een voorsprong en bij de pauze was de marge zelfs drie: 16-13.
In de tweede helft liep Nederland uit naar een marge van zelfs vijf doelpunten, maar Spanje knokte zich terug in de wedstrijd (23-21, 25-24). De spanning nam vervolgens toe, toen zowel Nederland als Spanje fouten maakte en de marge maar klein bleef. Met nog vijf minuten op de klok leidde Oranje met 28-26. Spanje bracht het verschil weer terug naar één en kreeg de kans op gelijke hoogte te komen. Met een geweldige redding voorkwam Tess Wester dat in eerste instantie. Twee minuten voor het einde kwamen de Spaanse vrouwen alsnog langszij: 29-29.
Een Bloedstollende Ontknoping
Iets meer dan een halve minuut voor het einde verloor Nederland de bal en mocht Spanje de tijd uitspelen en op jacht gaan naar de winnende treffer. Het was opnieuw Wester die Nederland redde met een geweldige save, waarna Hernandez rood kreeg vanwege het hinderen van Wester bij het uitgooien. Daarop kreeg Nederland aan de andere kant, met nog zes seconden op de klok, een strafworp. Die kans benutte Lois Abbingh koelbloedig.
Moeizame Toernooistart
De Nederlandse ploeg kende een moeizame start van het toernooi in Japan. De eerste wedstrijd in de groepsfase, tegen Slovenië, ging met 26-32 verloren. Daarna volgden overwinningen op het sterker geachte Servië en drievoudig wereldkampioen Noorwegen, maar vervolgens ging Oranje in de tweede ronde weer twee keer onderuit.
EK 2024: Voorbereidingen en Verwachtingen
De TeamNL Handbaldames zijn voor het EK ingedeeld in groep F met Duitsland, IJsland en Oekraïne. De ploeg van de Zweedse bondscoach Henrik Signell speelt alle poulewedstrijden in het Oostenrijkse Innsbruck. Het Europees kampioenschap wordt van 28 november t/m 15 december georganiseerd in Oostenrijk, Hongarije en Zwitserland. Nederland plaatste zich ongeslagen voor het EK. In de kwalificatiepoule werd tweemaal ruim gewonnen van Portugal: 38-27 en 25-36. Tsjechië bood in de uitwedstrijd goed partij, waardoor Nederland met één doelpunt verschil won: 29-30. In de thuiswedstrijd werden de Tsjechen ruim verslagen: 42-25.
De beste twee landen uit de poule plaatsen zich voor de Main Round, daarin kruisen groep A, B en C met elkaar en groep D, E en F. Als Nederland zich plaatst voor de Main Round, kruist de ploeg met (poule D) mogelijk Denemarken, Zwitserland, Kroatië of Faeröer Eilanden en (poule E) mogelijk Noorwegen, Oostenrijk, Slovenië of Slowakije. Het EK wordt van 28 november t/m 15 december 2024 georganiseerd in Oostenrijk, Hongarije en Zwitserland. De speelsteden zijn Innsbruck (poulefase) en Wenen (Main Round en finale weekend) in Oostenrijk. In Hongarije wordt er gespeeld in Debrecen (poulefase en Main Round).
Dames U20: Succes in Slovenië
Oranje U20 (dames) heeft een historische bronzen medaille veroverd op het wereldkampioenschap in Slovenië. Het is de beste prestatie ooit voor een Nederlands jeugdteam in deze leeftijdscategorie. Nederland begon scherp aan de wedstrijd. Roos Daleman verraste de Zweedse keepster met een schot waar veel effect aan zat. Pipy Wolfs vond het net vanaf de cirkel. Kim Molenaar passeerde haar tegenstandster en Romé Steverink wist de bal in de kruising te plaatsen vanaf de hoek. Dankzij goede reddingen van keepster Senna van Galen kwam Nederland 4-1 voor.
Zweden maakte een treffer en zag twee penalty’s op het houtwerk belanden. Kim Molenaar was na een goed lopende aanval het eindstation op de rechteropbouw. Lynn Kuipers had de ruimte en schoot de bal in de korte hoek. De verdediging had hun zaken uitstekend op orde. Er werd tijdig ingegrepen waardoor Zweden moeilijk tot scoren kwam. Dat zag de Zweedse coach ook. Hij riep zijn team voor de tweede keer naar de kant. Pipy Wolfs werd gevloerd op de cirkel. Kim Molenaar herstelde de marge van vier doelpunten na een benutte penalty: 9-5. Zweden ging beter spelen en verkleinde de achterstand naar twee goals. Lange tijd bleef het verschil op het scorebord gelijk: 13-11. Roos Daleman kreeg een tijdstraf, maar Oranje liep geen schade op. Kim Molenaar en Jalisha Loy passeerden hun tegenstanders en tilden de stand weer omhoog: 15-11. Zweden wist te scoren. De laatste goal voor het rustsignaal kwam op naam van Pipy Wolfs.
Tweede Helft: Nederland Verzekert Zich van de Bronzen Medaille
Nederland kwam goed uit de kleedkamer. Jessie van de Ruit werd te hardhandig verdedigd en veroverde een zevenmeter die binnen werd geschoten door Kim Molenaar. Britt Maarschalkerweerd ging er als een speer van door in de snelle tegenaanval en vanaf een hele kleine hoek wist Lois van Vliet het net te vinden: 19-13. Zweden liet het er niet bij zitten en wist keepster Senna van Galen twee keer te passeren. Maar de Nederlandse doelvrouw was niet van de wijs te brengen en hield haar doel vervolgens knap schoon. Open kansen werden door haar gestopt. Fem Boeters werd prachtig aangespeeld op de cirkel en rondde knap af. Na een redding zag keepster Senna van Galen dat het doel aan de overkant leeg was en gooide de bal over het hele veld tegen de touwen. Zweden deed wat terug: 22-17.
Nederland zat op rozen. Ondertussen was de Nederlandse aanvalsmachine op stoom en zetten de Dames U20 een 5-0 run neer. Fem Boeters, Lynn Kuipers, Lois van Vliet, Jessie van de Ruit en Kim Molenaar kregen een extra streepje achter hun naam. De voorsprong werd uitgebouwd naar 27-17. Het was genieten voor de meegereisde supporters. In de slotfase kreeg Jessie van de Ruit het op haar heupen. De overwinning was al vroeg in de tweede helft veiliggesteld door een uitstekend spelend Nederlands team.
Talentontwikkeling en de HandbalAcademie
Nederland heeft een behoorlijk verbazingwekkende staat van dienst op het gebied van het ontwikkelen van jonge speelsters sinds de oprichting van de HandbalAcademie in Papendal in 2006. Dat succes deed Nederland, dat de komende decennia zijn status als Europese grootmacht wil behouden, niet het zwijgen opleggen. Dat betekent doorgaan met het ontwikkelen van jong talent, aangezien ze zich zowel in de juniorencategorie voortdurend hebben verbeterd door als achtste, negende en vijfde te eindigen in de afgelopen drie edities van het WK U20. Zonder ook maar één wedstrijd te laten vallen in Slovenië 2022, zijn ze door naar de halve finale.
Handbal is natuurlijk een teamsport. Een speelster alleen zal niet de resultaten alleen bepalen, maar iemand als linker opbouw Kim Molenaar heeft Nederland tot nu toe zeker geholpen in Slovenië 2022. “Ik zou liegen als ik zou vertellen dat we bij de start van het WK aan medailles dachten. Maar ik denk dat dit team bijzonder is. We spelen erg goed, snel handbal en we zijn tevreden met wat we tot nu toe hebben bereikt. “Er liggen een twee moeilijke wedstrijden waarvan de halve finale tegen Noorwegen, in het verschiet. Ik denk dat we nog steeds de underdog zijn in dit toernooi, zeker als je ziet dat Duitsland, Zweden, Denemarken en Hongarije nog in de race zijn voor de halve finale. Haar opkomst in de afgelopen jaren was ronduit fantastisch. Maar het begon allemaal een tijdje terug met een moeilijke beslissing. “Mijn zus, die er ook was, vertrok naar Noorwegen, waardoor er een kamer vrijkwam op de HandbalAcademie. Ze accepteerden alleen spelers die 17 jaar oud waren, dus ik was een beetje een uitzondering. Vanaf dat moment werd handbal volledig de focus van Molenaar, aangezien ze het publiek zowel op clubniveau als bij de lagere leeftijdsklassen van Oranje constant wist te imponeren. “Ik denk dat het een goede manier is om mezelf te verbeteren. Misschien zal ik in het eerste seizoen niet zoveel spelen, omdat ik me nog moet aanpassen. Nederland heeft een uitstekende geschiedenis als het gaat om het creëren van een van de beste opbouwspeelsters in het vrouwenhandbal. Denk aan Lois Abbingh, topscorer van het WK 2019, hetzelfde toernooi waar Estavana Polman tot MVP werd gekozen. “Het is echt een zegen om zulke speelsters als rolmodel te hebben, omdat ze in hun carrière bijna hetzelfde pad hebben bewandeld als ik wil gaan doen. Dus het is een enorme motivatie. Nu Lois zwanger is, kreeg ik de kans om mijn debuut te maken. Dat was een enorm moment. Tot dat moment heeft Nederland nog twee duels voor de boeg in Slovenië 2022. Bijzonder is verder dat Nederland niet present was op het EK U19 in 2021 en via een Europees kwalificatietraject een ticket voor Slovenië 2022 moest verdienen. Dat lukte. Daarom maakt zo'n sterk optreden in dit titeltoernooi het succes nog zoeter. Nu moet iedereen genieten van dit toernooi.
De Toekomst van het Nederlandse Handbal
De recente successen van het nationale mannenteam hebben gezorgd voor een groeiende populariteit van het handbal in Nederland. Met een goede opleiding van de talenten, een sterke teamgeest en een herkenbare speelstijl heeft het Nederlandse handbal een mooie toekomst voor zich. Het Nederlands herenteam is de laatste jaren bezig aan een gestage internationale opmars. De mannen hebben zich pas enkele keren voor een groot eindtoernooi weten te plaatsen. Twee keer voor de WK (in 1961 en via een wildcard in 2023) en voor de twee meest recente edities van de Europese kampioenschappen: EK 2020 en EK 2022. Bij de EK 2022 bereikte Nederland verrassend de hoofdronde en eindigde als tiende overall. Ook bij de WK 2023 werd de hoofdronde behaald en noteerde Nederland in totaal drie overwinningen, de eerste drie ooit op een mondiaal eindtoernooi.
tags: #slovenie #noorwegen #handbal #geschiedenis