Zelhem, een plaats met een rijk verenigingsleven, kent een lange en gevarieerde geschiedenis op het gebied van sport en cultuur. Van traditionele dansgroepen tot moderne sportverenigingen, de inwoners van Zelhem hebben altijd manieren gevonden om samen te komen en hun passies te delen. Dit artikel duikt in de geschiedenis van enkele van deze opmerkelijke organisaties, waaronder de korfbalvereniging S.E.V., de muziekvereniging Union en de boerendansgroep Wi'j Eren 't Olde, en belicht hun bijdragen aan de lokale gemeenschap.
Wi'j Eren 't Olde: Een Levende Geschiedenis van Zelhem
De Velswijkse groep Wi'j Eren 't Olde, met leden uit de hele gemeente Zelhem, staat bekend als de Zelhemse boerendansers. De groep doet zijn naam eer aan door in klompen en antieke klederdracht ouderwetse dansen op te voeren. Al zingend, musicerend en vendelzwaaiend, of rondrekkend met bruidskoe en kleedwagen, wordt het gemoedelijke boerenleven en de gebruiken van weleer tot leven gewekt. In 1970 organiseerde de dansgroep een boerenbruiloft, compleet met het ophalen van de bruid bij het ouderlijk huis en traktaties van lokale ondernemers. De traditionele oliebollen van "Wi'j eren 't Olde" zijn een bekende verschijning op de braderie en bij de jaarwisseling.
Korfbalvereniging S.E.V.: Sportiviteit en Vriendschap sinds 1946
Korfbalvereniging S.E.V., opgericht op 1 juni 1946 door een vriendengroep van 20 personen, heeft een rijke historie in Zelhem. De afkorting S.E.V. staat voor Sport En Vriendschap, twee belangrijke waarden die de vereniging hoog in het vaandel draagt. Begonnen in ’t Loo, verhuisde de vereniging naar een weiland aan de Aaltenseweg, waar eerst de koeienvlaaien opgeruimd moesten worden voordat de wedstrijden gespeeld konden worden. Na vele omzwervingen vestigde S.E.V. zich in 1983 samen met de vv. Zelhem op sportpark de Pol, waar het eerste clubhuis, een houten gebouwtje genaamd de Noodsprong, verrees. In 1989, 43 jaar na de oprichting, verhuisde S.E.V. naar de Pluimerskamp, met een eigen accommodatie, een goed veld, kleedlokalen en het clubhuis de Knik, grotendeels gebouwd door eigen leden.
S.E.V. is een gezellige, actieve en betrokken vereniging waar iedereen terecht kan die ongedwongen, gezellig, sportief en competitief wil korfballen. De vereniging telt een kleine 150 leden en besteedt veel aandacht aan de wedstrijdcompetitie, maar ook aan ontspanningsactiviteiten om de onderlinge band te versterken. S.E.V. heeft een christelijk karakter en speelt daarom geen wedstrijden op zondag. Sportieve hoogtijdagen beleefde S.E.V. in de jaren zeventig, toen de vereniging in de tweede klasse van de landelijke competitie speelde. Naast korfbal is de vereniging al vele jaren actief met het ophalen van oud papier en de jaarlijkse kerstverkoopactie. Door de Bijblijver en het Bijblijfblad blijft iedereen op de hoogte van het wel en wee van S.E.V.
Korfbal is een sport die al vanaf jonge leeftijd beoefend kan worden en mogelijk is tot ver boven de pensioengerechtigde leeftijd. De sport onderscheidt zich door een competitie met gemengde teams, waarbij jongens en meisjes samenspelen. Korfbal kent een veldseizoen en een zaalseizoen, wat zorgt voor een veranderende dynamiek gedurende het sportjaar. In competitieverband wordt er structureel, spelenderwijs en in teamverband aan de conditie gewerkt, met de focus op hoog baltempo en dynamisch spel. S.E.V. biedt de mogelijkheid om vrijblijvend te komen kijken op de trainingsavonden en kennis te maken met de sport.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Muziekvereniging Union: Van Fanfarecorps tot Stichting Open Fanfare Orkest
Muziekvereniging Union kent een lange en bewogen geschiedenis die teruggaat tot het begin van de 20e eeuw. Op 15 mei 1907 werd bij G. Bel een vergadering belegd van belangstellenden voor een Fanfarecorps. Tien personen waren aanwezig, waarvan er acht toetraden als lid. De heer Klaver leidde de vergadering en nam onder applaus de functie als directeur op zich. Er werd een voorlopig bestuur gekozen bestaande uit de heren H. Buursink, Joh. Bruggink en G. Bel, die belast werden met de verdere voorbereiding en het rondgaan van een ledenlijst.
Op 5 juni 1907 werd opnieuw vergaderd, waarbij besloten werd tot oprichting van de vereniging en de naam Zelhemsch fanfarecorps "Union" werd gekozen. De instrumenten werden geleverd door de firma Kessels uit Tilburg en de repetities werden gehouden in de openbare school op woensdagavond. De muziek verstomde echter al na enkele jaren, in 1913.
In juni 1920 werden door enkele oud-leden de instrumenten weer opgezocht om een schoolfeest van de openbare school op te luisteren. De heer Denkers, hoofd van de school, hield een bespreking met deze oud-leden en stelde de vraag of Union niet weer opnieuw kon beginnen. Op 3 augustus 1920 is de vereniging opnieuw opgericht; deze datum geldt als de officiële oprichtingsdatum van het huidige Union.
Begonnen werd met twaalf leden en als dirigent werd de heer D. Kappert benoemd. In 1948 bereikte Union op een concours in Delden de hoogste afdeling van de toenmalige KNF, de vaandelafdeling. Dit gebeurde onder leiding van de legendarische dirigent Derk Helmink, die vanaf 1936 tot 1972 maar liefst 36 jaar dirigent van Union was. In de periode daarna heeft Union onder leiding gestaan van Gerard Bannink, Harrie Janssen en vanaf 1999 tot 2004 van Carlo Balemans.
In en rond de jaren zeventig en tachtig deed Union 25 keer mee aan het KNF-topconcours in Arnhem. In 1976, 1982, 1984 en 1993 behaalde de fanfare het kampioenschap van de KNF. Op 1 juli 2018 ging Muziekvereniging Union over in de stichting Open Fanfare Orkest (www.openfanfareorkest.nl), een fanfareorkest nieuwe stijl, gevestigd in het centrum voor de kunsten Muzehof in Zutphen.
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
De expositie bij Museum Smedekinck gaat niet alleen over de roemrijke historie van het korps, maar ook over de tamboers en majorettes, supportersvereniging, toneelclub en de betekenis van de muziekvereniging voor het dorp Zelhem.
Andere Verenigingen in Zelhem: Een Rijk Verenigingsleven
Naast de bovengenoemde verenigingen kent Zelhem een rijk verenigingsleven met een diversiteit aan organisaties. Zo is er Vogelvreugd Zelhem, opgericht in 1955 en aangesloten bij de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers. Sportief '91' biedt mogelijkheden voor trimmen en hardlopen in een ongedwongen sfeer. Schietvereniging Vooruitgang Is Ons Streven is een andere actieve vereniging in Zelhem.
Ook op het gebied van gymnastiek is Zelhem actief. Dynamic gym is ontstaan uit de fusie van GV de Veldhoek (opgericht in 1986), DVS Halle (opgericht in 1950) en SSS Zelhem (opgericht in 1924). De vereniging biedt een zinvolle en gezonde vrijetijdsbesteding in een gezellige, ongedwongen en sportieve sfeer voor jong en oud.
Volleybalvereniging Sparta, opgericht in 1956, is al ruim 60 jaar actief in Zelhem. De vereniging telt ongeveer 140 leden en neemt met diverse teams deel aan competities.
De Kermis en Septemberfeesten: Een Jaarlijkse Traditie
Elk jaar wordt in de week van 17 september, Lambertidag, in Zelhem de jaarlijkse kermis en Septemberfeesten gehouden. Op de naamdag van Sint Lambertus werden traditioneel in Zelhem de Honing of Thins (accijns) gelden geïnd.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Samenwerking en Fusies: De Realiteit van Verenigingsleven
In de regio Achterhoek is er sprake van samenwerking en fusies tussen verenigingen, met name in kleinere sporten. Zo werken de korfbalverenigingen Aladna in Aalten en De Issel in Ulft al zo’n acht jaar samen en trainen afwisselend in Aalten en Ulft. Ondanks de samenwerking is er van een fusie geen sprake, omdat beide verenigingen hopen in de toekomst weer zelfstandig naar een volwassen aantal leden te kunnen groeien.
tags: #sev #zelhem #korfbal #geschiedenis