Rugby, een van de bekendste veldsporten ter wereld, is een attractieve en spannende sport met simpele basisregels. Twee teams strijden voor de winst door te proberen de bal over de achterlijn van de tegenstander te krijgen, terwijl het verdedigende team probeert de aanval te hinderen. In dit artikel duiken we in de details van de duur van een rugbywedstrijd, de verschillende varianten, en andere belangrijke aspecten van deze dynamische sport.
De Basis van Rugby
Rugby Union, kortweg rugby, is een balsport die zijn oorsprong vindt aan de Rugby School in Engeland. Volgens de legende pakte William Webb Ellis tijdens een schoolwedstrijd football de bal met zijn handen en rende daarmee richting het doel van de tegenstander. Hij wordt gezien als de grondlegger van de sport.
Oorspronkelijk stond rugby in Engeland bekend als Rugby Football. De regels zijn door de jaren heen flink veranderd en worden nog steeds aangepast om de sport veilig en aantrekkelijk te houden.
Spelregels in het Kort
In de basis zijn de spelregels van rugby eenvoudig en overzichtelijk. Twee teams strijden om de winst. Een rugbyteam moet proberen de bal over de achterlijn van de tegenstander te krijgen, terwijl het verdedigende team probeert de opponent te hinderen in de aanval. De aanvallers mogen niet vooruitlopen met de bal. Het verplaatsen van de bal kan enkel door de bal te gooien naar een teamgenoot, maar dat mag alleen achteruit of zijwaarts. Overigens mag de bal wel vooruit worden gespeeld met de voet. Beide ploegen bestaan uit 15 spelers. Punten kan een team ook verkrijgen door de bal tussen de doelpalen te spelen, bijvoorbeeld na een penalty.
Het Spelverloop
Een rugbywedstrijd wordt gespeeld door twee teams van 15 personen. Tijdens de wedstrijd proberen de spelers een ovale bal over de zogenaamde tryline van de tegenstander te drukken of tussen de palen te schoppen om zo punten te scoren. Spelers mogen de bal dragen of schoppen.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
De Duur van een Rugbywedstrijd
Een rugbywedstrijd duurt 80 minuten, verdeeld over twee helften van 40 minuten met een pauze van ongeveer 5 minuten. Dit geldt voor de traditionele Rugby Union.
Verlenging en Gelijkspel
Een gelijkspel is een mogelijkheid bij rugby. In dat geval volgt er een verlenging van 10 minuten. In veel gevallen wint in de verlenging het team dat als eerste scoort, ook wel een Golden Point genoemd.
Verschillende Vormen van Rugby
Naast Rugby Union bestaat er ook de variant Rugby League, die in 1895 afsplitste van Rugby Union. Het was destijds de professionele rugbyvariant, met 13 in plaats van 15 spelers. Tegenwoordig worden beide varianten professioneel gespeeld. Bij Rugby League verlopen de tackles anders, omdat het gevecht om de bal stopt nadat een speler met de bal is getackeld.
Er zijn ook varianten van rugby die minder lang duren, zoals het populaire Rugby Sevens.
Rugby Sevens
Rugby Sevens is een unieke variant die veel vermaak biedt. Beide teams beschikken over 7 spelers, maar er wordt nog steeds op een heel rugbyveld gespeeld. De teams bestaan voornamelijk uit klassieke ‘backs’, wat zorgt voor een snellere wedstrijd en meer punten. Rugby Sevens staat op het programma van de Olympische Spelen.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Het Speelveld
Het rugbyveld kent verschillende belangrijke lijnen en zones:
- De Palen en Achterlijn: De palen staan op de doellijn, met de achterlijn daarachter. Het gebied tussen deze twee lijnen is het doelgebied, waar een try kan worden gedrukt.
- Het Verdedigingsvak: Voor de doellijn ligt het verdedigingsvak tot aan de 22-meterlijn. Op 5 meter van de achterlijn staat een onderbroken lijn; spelhervattingen mogen niet tussen deze lijn en de doellijn plaatsvinden.
- De 10-Meterlijn: Tussen de 22-meterlijn en de middellijn ligt de onderbroken 10-meterlijn, die gepasseerd moet worden bij de aftrap.
- Zijlijnen: Naast de zijlijn lopen er onderbroken lijnen op 5 en 15 meter afstand.
Belangrijke Spelmomenten en Regels
Tijdens een rugbywedstrijd zijn er verschillende spelmomenten en regels die de dynamiek van het spel bepalen.
De Tackle
Een speler in bezit van de bal (de baldrager) mag worden getackeld door een tegenstander. Andere spelers dan de baldrager mogen niet worden gehinderd (obstruction). Een tackle bestaat uit het naar de grond brengen van de tegenstander met behulp van armen en handen. Het hoofd of de nek mogen niet worden geraakt (high tackle). Een speler geldt als getackeld als een knie of hoger lichaamsdeel de grond raakt. De baldrager moet dan onmiddellijk aanstalten maken om de bal af te geven (holding the ball).
De Ruck
Na een tackle ontstaat er vaak een ruck, een soort ‘meute’ van spelers die om de bal strijden. Van beide zijden komt een groep (staande) spelers die elkaar de ruimte betwisten. Het is niet de bedoeling om op de getackelde spelers te duiken. Spelers betwisten elkaar de positie boven de bal door tegen elkaar aan te duwen. Alle spelers die bij een ruck zijn betrokken, moeten zich binden aan de ruck door fysiek contact te maken.
De Maul
Als een baldrager wordt aangevallen, maar alle medestanders die fysiek contact maken met de baldrager niet naar de grond worden gebracht, dan ontstaat een maul. Net als bij een tackle ontstaan er buitenspellijnen vóór en achter en links en rechts van de maul. Het team in balbezit probeert de bal naar de achterste teamgenoot in de maul te brengen. Als een maul tot stilstand komt en de bal er niet snel genoeg uitkomt, wordt het spel hervat met een scrum.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske
De Scrum
Een scrum is een spelhervatting waarbij acht spelers van ieder team zich in een vaste formatie tegenover elkaar opstellen en door duwen proberen in balbezit te komen. De bal wordt in de scrum gebracht door de scrum half. Het is niet toegestaan een scrum naar de grond te drukken (collapsing the scrum).
De Line-Out
Een line-out wordt gegeven als de bal over de zijlijn is gegaan. Spelers van beide teams stellen zich op in twee rijen dwars op de zijlijn met 1 meter onderlinge afstand. Een speler gooit de bal tussen de rijen door, waarna spelers mogen worden opgetild om de bal te vangen of door te spelen.
Punten Score
Er zijn verschillende manieren om punten te scoren in rugby:
- Try: De bal over de tryline van de tegenstander drukken (een ’try’) levert 5 punten op.
- Conversie: Na het scoren van een try mag een speler een conversie kick nemen, wat bij succes 2 extra punten oplevert.
- Penalty Kick: Het trappen van de bal tussen de verticale palen en boven de dwarslat na een penalty levert 3 punten op.
- Drop-Goal: In het spel zelf mag de bal ook tussen de palen worden geschopt via een drop-goal, wat 3 punten oplevert.
Spelers en Posities
De vijftien spelers van een rugbyteam zijn in twee categorieën in te delen:
- Voorwaartsen (Pack): Spelers met rugnummer 1 t/m 8.
- Driekwarters (Backs): Spelers met rugnummer 9 t/m 15.
De voorwaartsen zijn belangrijk in de spelonderdelen waar kracht en techniek nodig zijn, zoals scrums, rucks en mauls. De driekwarters zijn verantwoordelijk voor snelheid en techniek en proberen met snelle combinaties de verdediging van de tegenstander uit positie te spelen.
Internationale Toernooien
Het belangrijkste internationale toernooi is het wereldkampioenschap rugby, dat iedere vier jaar wordt georganiseerd. Daarnaast zijn er bekende toernooien zoals het Zeslandentoernooi op het noordelijk halfrond en de Tri Nations Series op het zuidelijk halfrond.
Respect en Erecodes
Hoewel het er op het veld soms hard aan toegaat, hebben rugbyers een onderlinge erecode die is gebaseerd op respect. Na een wedstrijd bedanken de teams elkaar door voor de tegenstander een erepoortje te vormen. Tijdens een wedstrijd wordt het als onwenselijk gezien dat de beslissingen van de scheidsrechter worden bekritiseerd door spelers.
Rugby in Nederland
In Nederland heeft het rugby altijd een officieuze scheiding gekend tussen de studentensport en de burgersport. De sport heeft haar basis in Nederland kunnen vinden door internationale invloeden, met name via studenten in steden als Eindhoven, Groningen en Leiden.