Rugby is een sport die steeds populairder wordt, en goede veldverlichting is essentieel voor zowel trainingen als wedstrijden. Het zorgt voor een veilige en plezierige ervaring voor spelers en toeschouwers. In dit artikel bespreken we de specificaties en belangrijke overwegingen voor rugbyveldverlichting, zodat u de beste keuze kunt maken voor uw vereniging of accommodatie.
Het belang van goede rugbyveldverlichting
Een goed verlicht rugbyveld bevordert niet alleen de speelkwaliteit, maar ook de prestaties van spelers en toeschouwers. Een ongelijk verlicht veld kan leiden tot verminderde spelbeleving, een hogere kans op blessures en ontevreden spelers. Moderne LED-technologie biedt clubs, gemeenten en accommodatiebeheerders de mogelijkheid om flink te besparen op energiekosten en te voldoen aan de steeds strengere normen rond lichthinder en duurzaamheid.
Specificaties en normen voor rugbyveldverlichting
Voor sportveldverlichting gelden specifieke normen, zoals EN 12193 (voor sportaccommodaties) en eventuele richtlijnen van sportbonden. Deze regels beschrijven het minimum aantal lux, de uniformiteitsfactor en kleurweergave (CRI).
- Luxwaarde: Sportvelden vereisen een bepaalde luxwaarde, afhankelijk van het niveau van het spel. Voor amateurvelden eist de rugbybond vaak een bepaalde luxwaarde voor trainingen en wedstrijden.
- Uniformiteit: Naast de luxwaarde is een goede lichtverdeling (uniformiteit) essentieel. Een ongelijk verlicht veld leidt tot verminderde spelbeleving, hogere kans op blessures en ontevreden spelers.
- Kleurweergave (CRI): Voor sport moet de CRI (Color Rendering Index) meestal ≥70-80 zijn om het spel goed te volgen. Bij hogere klasses of televisieregistraties kan dit 80-90 zijn.
- Kleurtemperatuur: De algemene kleurtemperatuurvereiste voor alle niveaus van het rugbyveld is groter dan 4000K. Meestal wordt 5000K of 5700K gebruikt om betere verlichting voor spelers en kijkers te bieden, omdat deze kleuren spannender zijn.
LED-verlichting: De moderne oplossing
LED sportveldverlichting biedt vele voordelen ten opzichte van conventionele schijnwerpers zoals halogeen, metaal-halide (MH) en hoge druk natriumdamplampen (HPS). Conventionele armaturen worden niet meer geproduceerd, waardoor het tijd is om over te schakelen op moderne alternatieven.
Voordelen van LED-verlichting
- Energiebesparing: LED-verlichting verbruikt aanzienlijk minder energie dan traditionele verlichting, wat resulteert in lagere energiekosten. Door de investering in nieuwe LED verlichting kan men maar liefst 68% tot 80% in de energierekening besparen.
- Lange levensduur: LED-lampen hebben een veel langere levensduur dan traditionele lampen, waardoor de onderhoudskosten worden verlaagd. De levensduur van de LEDs is uitzonderlijk lang met maarliefst 196.000uur L80B10, wat betekend dat deze na 40 jaar gebruik slechts 10% in lichtsterkte is verloren. Belangrijker voor de levensduur is de driver, hiervan is de levensduur doorgaans 100.000 uur, afhankelijk van het type.
- Minder onderhoud: Door de lange levensduur en betrouwbaarheid van LED-verlichting is er minder onderhoud nodig.
- Directe verlichting: LED-lampen geven direct licht, zonder opwarmtijd.
- Dimbaar: LED-systemen zijn dimbaar, waardoor de lichtintensiteit kan worden aangepast aan de behoeften.
- Milieuvriendelijk: LED-verlichting is milieuvriendelijker dan traditionele verlichting, omdat het minder energie verbruikt en geen schadelijke stoffen bevat.
Aandachtspunten bij LED-verlichting
- Verblinding: Verblinding kan atleten of toeschouwers ongemakkelijk maken, de prestaties beïnvloeden of zelfs een atleet ruïneren. Vooral bij LED-stadionverlichting met hoog vermogen is het belangrijk dat er een speciaal ontwerp is om verblinding te voorkomen.
- Warmteafvoer: LED-armaturen produceren warmte, die moet worden afgevoerd om de levensduur en prestaties te garanderen.
Lichtmasten en accessoires
Voor rugbyveldverlichting zijn lichtmasten nodig om de armaturen op de juiste hoogte te plaatsen. De lengtes van de lichtmasten beginnen bij 3 meter en lopen op tot wel 25 meter. Daarnaast zijn er diverse lichtmast accessoires beschikbaar, zoals lampenrekken, Faget stoppenkasten, opzetstukken en inklimbeveiliging.
Lees ook: Opkomst van rugby in Papoea-Nieuw-Guinea
De armaturen op sportvelden staan vaak op hoge masten (tot 15-25 m) en worden blootgesteld aan harde windstoten, neerslag en temperatuurwisselingen. Zwaar weer vraagt om een hoge IP- en IK-rating, plus stevige bevestigingsbeugels en corrosiebestendige coatings.
Lichtplan op maat
Aangezien alle sportvelden anders zijn en de lichtvereisten per situatie verschillen, is het belangrijk om een gepersonaliseerd lichtplan te maken. In dit lichtplan worden alle data verwerkt om het veld zo goed mogelijk na te bootsen. Een lichtplan houdt rekening met:
- Lichtsterkte
- Gelijkmatige lichtverdeling
- Verblindingswaarde van de toegepaste armaturen
- Verschillende kleurtemperaturen (Kelvin) en intensiteit (lux)
- Conformiteit met omgevings- en lichtrichtlijnen zoals de EN 12193 en NSVV Richtlijn Lichthinder
- Dimbare opties
Subsidiemogelijkheden
Bij de overstap naar duurzame LED sportveldverlichting kan men in aanmerking komen voor subsidie. In veel gevallen is er bijvoorbeeld een BOSA-subsidie beschikbaar voor sportverenigingen in Nederland, tot wel 40% van de gehele investering.
Installatie en onderhoud
Het is aan te raden om de installatie van de sportveldverlichting door specialisten te laten uitvoeren. Zij kunnen ervoor zorgen dat de armaturen op de juiste manier worden geplaatst en aangesloten, en dat de verlichting voldoet aan de geldende normen.
Voorbeelden van armaturen
Er zijn diverse LED-armaturen beschikbaar die geschikt zijn voor rugbyveldverlichting. Voorbeelden hiervan zijn de XLT-serie, de MAX-SPORT en MAX SPORT ULTRALUX en de VOC D04G-serie. De MAX-SPORT Sportveld armaturen zijn krachtige LED schijnwerpers geschikt voor het verlichten van grote terreinen en sportvelden. Het armatuur is voorzien van verstelbare LED modules waarmee je grote oppervlaktes kan uitlichten. De sportveld schijnwerper geeft een hoge lumen per watt verhouding wat resulteert in een totale output van veel Lumen. Daarnaast is de sportveldverlichting voorzien van de beste kwaliteit componenten waaronder een Meanwell driver, LUMILED chips en high performance aluminium koelribben voor een optimale levensduur en lichtopbrengst. Het armatuur wordt veelal gebruikt voor voetbalveld verlichting, Tennisveld verlichting, Hockeyveld verlichting, sportveldverlichting, terreinverlichting, werfverlichting, haventerrein verlichting en meer.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Lichthinder
Lichthinder is een belangrijk aandachtspunt bij sportvelden, zeker als ze in woonwijken liggen. Masten van onvoldoende hoogte en lampen die onnodig strooilicht geven, kunnen voor overlast zorgen. Door te kiezen voor de juiste armaturen en een goed lichtplan kan lichthinder worden beperkt.
Samenwerking met specialisten
Het kiezen van de juiste rugbyveldverlichting is afhankelijk van uw specifieke situatie en wensen. Laat u daarom goed voorlichten door lichtadviseurs. Zij kunnen u helpen bij het maken van een lichtplan op maat en het kiezen van de juiste armaturen.
Lees ook: Van rugby naar media: JayJay Boske
tags: #rugby #veld #verlichting #specificaties