Inleiding
De fusie tussen Oranje Zwart en EMHC in 2016 leidde tot de geboorte van Hockeyclub Oranje-Rood, een naam die nu synoniem staat voor ambitie en tophockey in Eindhoven. Om de betekenis van rood zwart hockey in de context van Oranje-Rood te begrijpen, duiken we in de rijke geschiedenis van de clubs, hun successen, en de waarden die ze verenigen.
De Oprichting van Oranje Zwart
Oranje Zwart werd officieel opgericht op 1 september 1933. Onder leiding van oud-voetballer Piet van der Linden startte de vereniging met 24 leden, verdeeld over een heren- en een damesteam. Hun thuiswedstrijden werden gespeeld op Kortonjo, een boerenhoeve aan de overkant van de Aalsterweg. In die tijd werd hockey beschouwd als een elitesport, en competitie was nog geen sprake van; er werd gespeeld op uitnodiging van een club, waarbij plezier voorop stond. De contributie bedroeg zes guldens per jaar, te betalen in drie termijnen.
Na drie jaar werd Oranje Zwart lid van de nationale bond KNHB. Vlak voor de oorlog beschikte de club over een eigen sportveld met kleedruimte aan de Bootenlaan. Tijdens de oorlogsjaren werden alle verenigingen extra in de gaten gehouden door de bezetter. Vergaderen was niet toegestaan en de kleur oranje in het wedstrijdtenue was verboden. Ballen en hockeysticks waren nauwelijks verkrijgbaar, maar OZ bleef hecht en op een bescheiden wijze bestaan.
De Groei en Ontwikkeling na de Oorlog
Na de oorlog waren er in Eindhoven vier hockeyverenigingen: HTCC, HTC Eindhoven, EMHC en Oranje Zwart. De eerste twee hadden hun velden aan de Oirschotsedijk. EMHC en Oranje Zwart kregen in 1948 de beschikking over drie grasvelden op het nieuwe gemeentelijke sportterrein aan de Aalsterweg. De voorzieningen waren beperkt, de kleedruimten krap en er was alleen koud water in de douches, maar het voelde goed om weer terug te zijn aan de Aalsterweg.
Hockey werd steeds populairder en zowel EMHC als Oranje Zwart groeiden. Vanwege de ligging op de gemeentegrens waren beide clubs favoriet bij hockeyers uit Aalst en Waalre. Ook toen die gemeente een eigen club kreeg (DVS), bleven veel hockeyers trouw aan EMHC of Oranje Zwart. Binnen de verenigingen en tussen de verenigingen ontstonden vele vriendschappen en relaties.
Lees ook: Het Rood-Wit Voetbal Toernooi in Detail
Veteranenhockey en Jeugdopleiding
Enkele Oranje Zwart spelers van het eerste uur voelden zich rijp om veteranenhockey te gaan spelen en noemden zich het Oranje Zwart Racing Team. Hun ideeën over die organisatie pasten niet bij het beleid van het OZ-bestuur en in 1949 scheidden ze zich af en verhuisden naar Woensel. Pas in 1956 werd binnen OZ een nieuwe veteranenafdeling gevormd op initiatief van Frans van der Meulen. Teams van geroutineerde dertigers ontstonden, maar ze namen geen deel aan de competitie. Uiteindelijk richtten zij naast de velden van Oranje Zwart Golfclub de Tongelreep op.
Sinds 1948 trainden de schoolhockeyers van het St. Joriscollege (SJC, jongens) en het Catharinalyceum (SHOT, meisjes) op de velden van Oranje Zwart. De clubleiding zag dat er volop talent was in die schoolteams en besloot in 1958 om de technische commissie uit te breiden met een jeugdcommissie.
Faciliteiten en Dameshockey
In 1958 werd een nieuw modern clubhuis gerealiseerd met verwarmde kleedruimtes en warme douches, dat in september 1960 in gebruik genomen werd. In 1960 stemde het bestuur ook in met een initiatief om veteranenhockey voor dames te organiseren. Na een voorzichtige start volgde in 1968 een tweede elftal en twee jaar later speelde OZ met vier dames-veteranenteams een huisvrouwen competitie met EMHC.
De Rol van Harrie van Hout Sr.
Onder leiding van Harrie van Hout sr. brak Oranje-Zwart op alle geledingen door tot aan het hoogste niveau. Hij maakte van de Eindhovense club een landelijke speler. Onder leiding van de commissie die werd geleid door Harrie van Hout sr. heeft de Nederlandse hockey competitie zijn huidige hoofdklasse vorm gekregen. Hiervoor heeft de KNHB hem geëerd door hem te benoemen tot erelid. Bovendien heeft hij de eerste steen gelegd voor een groot aantal zaken zoals de eerste samenwerking met EMHC, het eerste kunstgrasveld, een vernieuwd clubhuis en de doorgroei van tophockey op het allerhoogste niveau. Hij kreeg dan ook met recht de titel van ere-voorzitter van Oranje-Zwart.
Jeugdhockey en Talentontwikkeling
Het jeugdhockey groeide in populariteit. In 1966 werd de TC verdeeld in drie disciplines: jeugd, senioren en veteranen. Er kwam meer aandacht voor het serieus trainen en begeleiden van jeugdige spelers en speelsters. In 1968 verdween het veldhandbal van het sportpark en kregen OZ en EMHC ieder een vrijgekomen sportveld erbij. Samen met EMHC werd een competitie opgezet voor de mini's, vanaf 8 jaar. Dat bleek zo'n succes dat andere Eindhovense verenigingen zich daarbij aansloten. Oranje Zwart wilde ook de allerkleinsten kennis laten maken met het hockeyspel. De Hockeyschool werd opgericht om kleuters vanaf 6 jaar op speelse wijze vertrouwd te maken met bal en stick.
Lees ook: Hockeyen bij Rood-Wit
De vroege entree van de jongsten en het goed opgezette jeugdbeleid maakte OZ nog aantrekkelijker en in 1973 telde Oranje Zwart al 35 jeugdteams. Er werd actief gescout in de omgeving om talenten binnen te halen als bredere basis voor tophockey.
Uitbreiding en Kunstgras
Het clubhuis werd in 1977 weer eens flink uitgebreid en vier jaar later werd veld 1 omgeploegd om plaats te maken voor het eerste volledige kunstgrasveld met kunstverlichting. Oranje Zwart was in de jaren tachtig erg succesvol, zowel op het veld als in de zaal en dat trok veel nieuwe leden aan.
Hockeycollege en Businessclub
In 1988 werd het Hockeycollege opgericht; een onafhankelijke stichting die regionaal talent uitnodigde om op de velden van Oranje Zwart extra trainingen te volgen. Hierdoor kwam OZ in contact met jeugdig talent en wist de club diverse spelers en speelsters te interesseren om in OZ-teams te gaan hockeyen. Spelers en oud-spelers van Heren 1 en Dames 1 waren graag bereid om hun talent en enthousiasme over te dragen aan de jeugd. Jeugdleden werden niet zelden van heinde en verre gebracht als zij een uitnodiging ontvingen om deel te nemen aan deze toptrainingen.
1988 was ook het jaar van het Top toernooi op de velden van Oranje Zwart. Dit was een toptoernooi tussen dames- en herenhockeykampioenen uit diverse landen. Voor de financiering van dit toernooi waren tientallen bedrijven bereid dit evenement te sponsoren. Om deze bedrijven waar voor hun geld te geven, werd de Businessclub opgericht.
De Businessclub is nog steeds actief en combineert informele bijeenkomsten waar men zakelijk kan netwerken met een gemeenschappelijke passie; het hockeyspel. De Businessclub is een aparte stichting met een eigen bestuur en beleid en heeft inmiddels meer dan 100 deelnemende bedrijven.
Lees ook: Complete Gids voor U10 Toernooi Regels
Brand en Nieuw Clubhuis
Kort voordat het befaamde Oud Eindhoven Toernooi editie 1992 zou plaatsvinden, werd OZ getroffen door het volledig afbranden van het clubhuis als gevolg van kortsluiting. Deze ramp spoorde alle leden aan om met talloze acties geld bij elkaar te brengen voor een nieuw clubhuis. In september 1993 werd bij de zestigste verjaardag van de club een nieuw, ruimer clubhuis opgeleverd met een groot terras.
Professionalisering en Landstitel
In de jaren negentig gold OZ als trendsetter in het van oorsprong amateuristische Nederlandse Tophockey. Onder aanvoering van voorzitter Joop Veelenturf introduceerde de club in 1995 het fenomeen spelersbetalingen. Het Duitse strafcornerkanon Carsten Fischer was de eerste buitenlandse tophockeyer die werd 'gehaald' door Oranje Zwart. Mede dankzij de kwaliteitsinjectie heeft Oranje Zwart de aansluiting met de top van de hoofdklasse gevonden; de club bereikte in 1999, 2001, 2003 en 2005 de finale van de play-offs. Na drie keer verloren te hebben, won het OZ-Herenteam op zondag 5 juni 2005 voor het eerst in zijn bestaan de landstitel, ten koste van HC Bloemendaal. Diezelfde avond werd Joop Veelenturf (na 18 jaar voorzitter te zijn geweest) uitgeroepen tot erevoorzitter van Oranje Zwart. Enige smet op het kampioenschap was de degradatie, kort daarvoor, van het eerste vrouwenteam naar de overgangsklasse.
Financiële en Sportieve Nood
In 2011 luidde Simon van de Boomen als lid van de Raad van Advies de noodklok over de financiële en sportieve nood van de club. De club stond aan de rand van de afgrond. Hij werd voorzitter en wist samen met oa Harry van Hout jr, Joop Veelenturf en Ton van der Schoot Oranje Zwart weer gezond te krijgen. Hij is ook een van de architecten van de fusie van Oranje Zwart met EMHC in 2016 en werd bij zijn afscheid benoemd tot ere-voorzitter.
Landskampioenschap en Euro Hockey League
De heren van Oranje Zwart haalden in 2015 voor de tweede keer in de historie het landskampioenschap binnen. Het seizoen 2014-2015 werd het meest succesvolle seizoen in de geschiedenis van Oranje Zwart, waarin zowel het landskampioenschap werd behaald als de Euro Hockey League werd gewonnen olv coach Michel van de Heuvel. In seizoen 2015-2016 plaatste de mannen van Oranje Zwart zich via de competitie opnieuw voor de play-offs voor het landskampioenschap.
De Fusie: Oranje-Rood
In Eindhoven werd de nieuwe naam bekendgemaakt voor de fusieclub tussen hockeyverenigingen Oranje Zwart en EMHC: Hockeyclub Oranje-Rood. Met de fusie verdween wel een brok hockeygeschiedenis; EMHC werd opgericht in 1921 en Oranje Zwart in 1933.
Ambitie en Groei van Oranje-Rood
Ambitieus kroop Oranje-Rood na de fusie steeds meer richting de topclubs Den Bosch, Amsterdam en SCHC. Het was in 2016 de overstap van Den Bosch naar Oranje-Rood van Yibbi Jansen, het grootste strafcornertalent van Nederland, die de ambitie van de Eindhovenaren om de top van Nederland aan te vallen kracht bijzette. Voor de fusie met EMHC in datzelfde jaar was Oranje Zwart jarenlang een kleurloze middenmoter geweest. Uitgerekend Toon Siepman werd aangesteld als hoofdcoach, die de weg naar de top moest plaveien. Onder zijn leiding maakte Oranje-Rood in het eerste jaar na de fusie meteen al een reusachtige sprong: de ploeg kwalificeerde zich direct voor de play-offs. Slachtoffer was Laren, dat toen nog met sterren als Naomi van As, Joyce Sombroek en Laurien Leurink op het veld stond en pas voor de tweede keer in zestien jaar de play-offs misliep. Het gat tussen Oranje-Rood en de top drie was nog altijd levensgroot en in de halve finale was Den Bosch over twee wedstrijden gezien veel te sterk.
Toon Siepman doorbrak in 2016 met Oranje-Rood de hegemonie van de traditionele top vier. De zomer daarop was Oranje-Rood duidelijk op oorlogsjacht. Bij meerdere speelsters van Den Bosch, onder wie Lidewij Welten, werd met een mooie aanbieding een poging gedaan ze te verleiden naar Eindhoven te komen. Het was een transfer geweest die de competitie op zijn grondvesten had doen schudden, maar de dribbelkoningin sloeg het aanbod af. Desondanks groeiden de spierballen van Oranje-Rood. âWij hebben de ambitie om een playoffwaardige ploeg te worden,â zei tophockeycommissaris Harry van Hout. Ondertussen was met Freeke Moes en Lisa Post de aanwas van talenten goed verzorgd. Onder leiding van Tina Bachmann, opvolger van Toon Siepman, zette Oranje-Rood de volgende stap. In 2018 eindigde de ploeg voor het eerst in de reguliere competitie niet als vierde, maar als derde. Boven SCHC. In het seizoen 18/19 wint Oranje-Rood de Gold Cup.
Uitdagingen en Toekomst
In de zomer van 2019 moest Oranje-Rood de ambities echter al bijstellen. Bachmann slaagde er niet in de groep bij elkaar te houden. Liefst negen speelsters vertrokken en de kwaliteit van de selectie nam af. Door het pre-olympisch jaar was het moeilijk om buitenlandse versterkingen te halen. Oranje-Rood kwam uiteindelijk uit bij Manuela Urroz uit Chili en Manuela Vilar del Valle uit Uruguay. Mede dankzij ook een aantal binnenlandse transfers, de stormachtige ontwikkeling van Freeke Moes en Lisa Post én het aanblijven van Laura Nunnink deden de Eindhovenaren het beter dan verwacht.
Voordat het coronavirus de competitie beëindigde, stonden ze na zeventien gespeelde wedstrijden nog altijd in de top vier, vier punten boven nummer vijf Pinoké. Dat gat is nu alleen maar groter geworden. Met het vertrek van Nunnink naar Den Bosch en van Moes naar Amsterdam is niet alleen de eigen selectie verzwakt, maar die van de concurrentie ook nog eens versterkt. Hoewel 96-voudig Belgisch international Pauline Leclef is binnengehaald, is het nog maar de vraag op welke plek Oranje-Rood zich volgend seizoen onder leiding van de nieuwe coach Stefan Duyf moet richten.
De Betekenis van Verbinding, Spelplezier en Groei
Oranje-Rood streeft continue naar groei voor iedereen (individu, team & club) op hockey en sociaal vlak. Alles is op die 14e oktober 1921 begonnen met een aantal mensen die gezamenlijk hun passie wilden uitoefenen. Maar al gauw bleek dat het organiseren van de club en het uitoefenen van de sport één belangrijke basis had; verbinding. Er ontstond niet alleen een chemie op het veld maar vooral ook daarbuiten. Van lieverlee werden hele families lid en werden er door de jaren heen zelfs nieuwe families gesticht!
In het Eindhovense drukte de NV Philips in de begintijd ook een flinke stempel op de stad Eindhoven en dat zag je terug bij de hockeyclub EMHC; Vanuit het hele land kwam men naar Eindhoven om te werken. En hockeyen bij EMHC en Oranje-Zwart werd een middel voor sociale verbinding! In een latere fase werd de club ook een wezenlijk onderdeel van het leven van studenten; tot op de dag van vandaag is de combinatie van studie & hockey een succesformule! En die sociale verbinding was er in alle opzichten; zowel geografisch (vanuit heel Nederland), als tav sexe (altijd een goede mix tussen mannen en vrouwen), als ook tav leeftijd (oprichting veteranenafdeling (mannen in 1956, vrouwen in 1960), jeugdafdelingen (vanaf 1948) waarna vanaf 1968 ook de mini's vanaf 8 jaar toetreden.
Dat de club een enorme sociale rol heeft in de regio is ook duidelijk als je kijkt naar het aantal mensen dat vrijwillig de club ondersteunt; > XX mensen leveren een deel van hun vrije tijd in voor allerlei diensten binnen de club; trainen, coachen, commissies, bestuursfuncties etc. Weer is verbinding de grootste reden voor deze support. Verbinding ging door de jaren heen ook verder dan alleen de hockeyclub; er werd al snel verbinding gezocht met partners en sponsors voor de club. Ook hierin laat de historie ondernemerschap zien. Een ander voorbeeld voor verbinding tot ver buiten de club is het fameuze OET toernooi dat sinds XX jaarlijks met pinksteren plaatsvindt en waarbij X teams vanuit het hele land deelnemen.
Verbinding is uitgangspunt voor alles wat volgt: Spelplezier & Groei. Eigenlijk is dit nog steeds uitgangspunt is van alles wat we doen vandaag de dag bij Oranje-Rood; is dat een goede verbinding met elkaar zelfs voorwaarde is voor wat daarna volgt; Spelplezier en Groei. Spelplezier heeft altijd bovenaan gestaan. Dit plezier lijkt een logisch verhaal maar is er ééntje waaraan dagdagelijks gewerkt in al die tijd is en wordt bij de club. We hebben de verantwoordelijkheid voor een veilige omgeving waarin iedereen zich thuisvoelt en iedereen kan meedoen. Dat betekent voor ons dat er voor alle leden op alle niveau's de juiste aandacht is en dat spelplezier bovenaan het lijstje staat van elke trainer en coach. We noemen onze jeugdtrainers niet voor niets "Entertrainers". Voor Oranje-Rood is spelplezier in de breedste zin van het woord te interpreteren; zowel op de training, als de wedstrijden als na afloop aan de bar. En dus zien we hele gezinnen die op zaterdag en zondag op de club vertoeven en een groot deel van hun sociale leven in het weekend op de club doorbrengen.
Vitaliteit
Een thema dat ook onder spelplezier geschaard kan worden is Vitaliteit. Gezond sporten in een gezond lichaam. Er zijn ook tijdens Coronatijd allerlei initiatieven ontwikkeld om ondanks de pandemie en het minder kunnen sporten op de club toch fit te blijven.
Groei op Team en Individueel Niveau
Het derde kenmerk is het feit dat we door de jaren heen altijd ambitieus zijn geweest en hebben gestreefd naar groei. Wat is dan groei voor ons? Wel, dat zou je kunnen interpreteren als groei in aantal leden, groei op team én individueel niveau. Als voorbeeld: Onze Junioren geven de jongste jeugdleden training en leren daarbij enorm veel hoe zon jonge groep ook het plezier van hockey te laten beleven. Leden die vrijwilliger worden op de club en via het organiseren van events en toernooien leren over samenwerken en doelen bereiken.
Daarnaast zijn we ook een topclub geworden. Dat is ook een wezenlijk onderdeel van ons DNA. De beste willen worden. Dat dit diepgeworteld zit in onze club blijkt wel uit onze palmares; 6x landskampioen bij de dames in 1957, 1966 en 1968 (EMHC) en 1956, 1966 en 1979 (OZ) En ook bij de heren zijn er successen; 4x landskampioen in 2005, 2014, 2015 & 2016. En in 2015 werd zelfs de Euro Hockey League olv coach Michel van de Heuvel. We doen dat ook door de basis van tophockey niet alleen bij D1 en H1 te bouwen maar vooral ook daaronder. Onze jeugdteams spelen op het allerhoogste niveau en spelers en speelsters worden regelmatig afgevaardigd in de nationale jeugdteams.
Een topclub die meedoet om landstitels en ze behaalt levert vanzelfsprekend ook internationals af aan het ''andere Oranje"; en dat begon al vrij vroeg; EMHC leverde in de jaren 50 al belangrijke internationals bij de dames; Trix Lemmens-Nilissen, Det de Beus en Fieke Boekhorst. Det en Fieke werden wereldkampioen en wonnen Olympisch Goud. En bij de heren waren dat Han Drijver (85 interlands in de jaren 40/50 & Ab van Grimbergen die wereldkampioen werd in Amstelveen in 1973. Ook internationaal heeft onze club een pioniersrol gehad in het aantrekken van grote internationale sterren. Zo introduceerder Joop Veelenturf in 1995 het fenomeen spelersbetalingen en werden internationale sterren aangetrokken; Carsten Fischer en later de pakistaanse balvirtuoos Shahbaz Ahmed. En die trend wordt tot op de dag van vandaag doorgezet. Komend seizoen door het aantrekken van 3 Engelse Internationals. In totaal waren er 5 spelers geselecteerd voor het hoogst haalbare; de Olympische Spelen in Tokyo!
Hockeyregels in het Kort
Volwassen hockeyteams spelen 11 tegen 11. Alle spelers hebben een eigen stick. Alleen met de platte kant daarvan mogen ze de bal spelen. Bij hockey mag je onbeperkt doorwisselen tijdens de wedstrijd. De speler die in het veld komt, mag pas het veld inlopen als de andere speler uit het veld is. Een wedstrijd wordt gefloten door 2 scheidsrechters, allebei aan 1 kant van het veld. Een reguliere hockeywedstrijd bestaat uit 70 minuten. Er zijn 4 delen van 17,5 minuut: kwarten. Na het eerste en het derde kwart is een pauze van 2 minuten. In de rust, na het tweede kwart, volgt een pauze van 5 minuten. Er is geen blessuretijd.
Elke speler mag de bal omhoog spelen met een push of scoop, zolang het geen gevaarlijk spel is of leidt tot gevaarlijk spel. Speel je de bal omhoog in de richting van een tegenstander binnen 5 meter? Dan geldt dat als gevaarlijk. Je mag de bal in het veld niet opzettelijk omhoog slaan met een flats of slag. De scheidsrechter beoordeelt of dit het geval is. Een flats is technisch gezien een slag, daarom mag een hoge flats alleen op doel gespeeld worden.
Shoot en afhouden zijn veelvoorkomende overtredingen. Bij shoot komt de bal tegen de voet, been of ander lichaamsdeel van een speler. Je mag de bal niet afschermen met je lichaam of met je stick. Voorkomt een overtreding een doelpunt? De scheidsrechter kan er ook voor kiezen om door te laten spelen, als dit voordeel oplevert.
Een strafcorner is een straf voor het verdedigende team en een grote kans om te scoren voor de aanvallende ploeg. Het aanvallende team speelt de bal van het strafcornerstreepje op de achterlijn. Eerst moet de bal buiten de cirkel worden gebracht. Daarna mogen ze scoren. Het eerste schot, wanneer geslagen of geflatst, mag niet hoger dan de plank in het doel eindigen. Een strafbal lijkt op een penalty in een voetbalwedstrijd. Vanaf de stip mag de nemer 1 keer op doel pushen.
Tijdens hockeywedstrijden kan de scheidsrechter overtredingen bestraffen met een strafkaart. Een speler die een groene kaart krijgt, moet 2 speelminuten afkoelen buiten het veld. Het team van deze speler speelt die 2 minuten met een speler minder verder. Bij een gele kaart moet een speler het veld ook verlaten. Bij iets zwaardere overtredingen moet de speler het veld voor 5 minuten verlaten en bij zwaardere overtredingen voor 10 minuten. Een rode kaart is voor een speler die een ernstige overtreding maakt. De speler moet dan definitief het veld verlaten.
Shoot-outs zijn 1-op-1 duels tussen een speler en een keeper. Ze worden alleen genomen als er na een gelijkspel een winnaar moet worden bepaald. Vanaf de 23-meterlijn rent de aanvaller richting het doel. Deze probeert binnen 8 seconden te scoren.
Tijdens wedstrijden van het Nederlands elftal en bij sommige wedstrijden van de Hoofdklasse is er een videoscheidsrechter. Deze doet alleen mee als er een vraag wordt gesteld. Beide teams mogen een zogenaamde video-referral aanvragen voor alle situaties in het 23-metergebied die leiden tot een strafcorner, strafbal of een doelpunt. Krijgt het team gelijk? Dan mag het team later nog een video-referral aanvragen. Word ook scheidsrechter en kom bij #Teamfluit.