Rood en Wit Cricket Haarlem is een cricketclub met een lange en indrukwekkende geschiedenis, die teruggaat tot het einde van de 19e eeuw. De club is niet alleen een van de oudste, maar ook een van de grootste cricketverenigingen in Nederland. Naast traditie en sportiviteit, hecht Rood en Wit veel waarde aan prestatie en recreatie. Dit artikel duikt in de oorsprong, ontwikkeling en huidige status van deze prominente cricketclub.
De Vroege Jaren: Van "Progress" tot Rood en Wit
De kiem voor Rood en Wit werd gelegd in 1880, toen in Haarlem op initiatief van de Engelsman Wilson, werkzaam bij de Imperial Gaz Cy., een vereniging genaamd "Progress" werd opgericht. Deze vereniging bestond voornamelijk uit leerlingen van de 4e en 5e klassen van het Gymnasium en de Hogere Burgerschool (H.B.S.). Onder de oprichters bevonden zich bekende namen als H. Lopuyt, Koorders, Hoog, Wijdenes Spaans, Ant. Schiff, Jhr. v. Merlen, de Roo, Baron van Welderen, Renders, Jacobs, Westerveld, Kaars Sijpesteijn, v.d. Willigen, en W. Mulier.
Aanvankelijk speelde Progress in de duinen achter "het Kolkje". Omdat de zandgrond niet ideaal bleek, werd uitgeweken naar een grasveld achter in de Haarlemmerhout. Nadat een toekijkende boerin daar door een bal werd verwond, stelde Jhr. J.B. van Merlen een deel van zijn buitenplaats beschikbaar. Hoewel er geen wedstrijden werden gespeeld, waren er wel gemengde partijen met leden van "Rood en Zwart".
"Rood en Zwart" was een andere club, bestaande uit jongens uit de 2e en 3e klasse Gymnasium, opgericht met behulp van D.E. van Lennep, Jhr. J.W. Schreuder en J. Posthuma. Ook zij speelden aanvankelijk in de duinen, maar verhuisden later naar de Koekamp in de Haarlemmerhout.
Een rivaliteit ontstond tussen de clubs. Oudere spelers van Rood en Zwart maakten de overstap naar Progress, wat Rood en Zwart verzwakte. Bovendien hanteerde Rood en Zwart exclusieve reglementen. Zo mocht G. Kruseman "niet mee spelen". Dit leidde ertoe dat Kruseman, samen met jongens van de 3e klasse der H.B.S., een nieuwe club oprichtte: "Rood en Wit". Onder de oprichters waren F.L. Heil, J.G. Heil, H.J. Tasman, F.P. du Rieu, T.A. van Willigen, W.F. Druyvesteyn en G. Andre de la Porte.
Lees ook: Het Rood-Wit Voetbal Toernooi in Detail
De Officiële Oprichting en Groei van Rood en Wit
Rood en Wit werd officieel opgericht op 22 juni 1881. De club groeide snel en werd een van de belangrijkste cricketverenigingen in Nederland. Rood en Zwart en Rood en Wit stonden elkaar en Progress in de weg. In 1881 speelde Rood en Zwart een wedstrijd tegen Eendracht, die ze wonnen. Vervolgens speelden ze op 1 oktober (of 19 oktober, afhankelijk van de bron) een gecombineerde wedstrijd met Rood en Wit tegen Progress. Kort na de oprichting van Rood en Wit werden W.N. du Rieu, A. Beets, J.W. Schiff, W. Schiff, C.M. Pleyte Fz. J.W. Rochell, G.Schiff, H. Couvee en R. van Ginkel lid. De club floreerde onder de invloed van ijverige mannen als F. du Rieu en vooral Cees Pleyte. Rood en Zwart en Rood en Wit, vertegenwoordigd door 26 leden, versloegen Progress, vertegenwoordigd door 13 leden, met 50 tegen 39 punten.
Eind 1881 hield Rood en Zwart op te bestaan, omdat de leden deels naar Progress en deels naar Rood en Wit overgingen. Het ontwerp-reglement van Rood en Wit bevatte bepalingen zoals een maximum van 16 leden, een verbod op spelen op zondag (behalve in de vakantie), en speciale regels voor ballen die naar het oosten werden geslagen.
Rood en Wit speelde op 30 november, toen al een flinke vereniging, haar derde wedstrijd tegen de vereniging Eendracht. Echter ditmaal uitsluitend met leden van Rood en Wit.
Locatie en Accommodatie
Rood en Wit speelt al ruim een eeuw op het complex van Koninklijke HFC aan de Spanjaardslaan. In de beginjaren speelde Progress in de duinen, maar later werd uitgeweken naar een grasveld achter in de Haarlemmerhout. Vanaf begin april wordt getraind op Rood en Wit in de kooi waar drie pitches beschikbaar zijn.
De "Spriet" en Clubcultuur
Een belangrijk onderdeel van de clubcultuur van Rood en Wit is het clubblad "De Spriet". De naam is ontleend aan een fictieve vogel, Bert Spriet, die rond 1911 voor het eerst opduikt in de jaarboeken. Volgens de overlevering verschijnt de vogel elke zondagmorgen omstreeks half twaalf (destijds de aanvang van de wedstrijd). De vlucht van de vogel zou een voorspelling geven over het verloop van de wedstrijd.
Lees ook: Hockeyen bij Rood-Wit
"De Spriet" verschijnt van eind april tot en met eind augustus iedere week met verslagen van wedstrijden, crickettours en het wel en wee rond de velden. Het geeft een goed tijdsbeeld, naast de talrijke jubileumboeken en het beschrijft de rijke historie en bijzondere tradities van de club door alle jaren heen. De Spriet wordt digitaal verstuurd naar alle leden, ondersteunende leden, donateurs en sponsoren. Het formaat wordt in A5 uitgebracht en nu inmiddels digitaal beschikbaar. De omslag was in kleur, het binnenwerk zwart/wit. De Spriet wordt sinds 2005 ook digitaal bewaard.
Het jeugd "Spriettoernooi", genoemd naar het symbool van de vereniging, genoot vroeger grote landelijke bekendheid en trok zo’n 25 teams uit het gehele land. Het doel is om dit toernooi weer nieuw leven in te blazen.
Sportieve Prestaties en Huidige Status
Het eerste herenelftal van Rood en Wit komt uit in de hoofdklasse, de op een na hoogste klasse van de vaderlandse competitie. Dames 1 speelt in de hoogste klasse. In de nationale T20-competities komen de Rood en Wit teams uit in de hoogste klasse. De Rood en Wit eerste heren en damesteams zijn in hun bestaan regelmatig kampioen van Nederland geweest, de heren voor de laatste maal in 1971. De dames behaalden in de laatste 20 jaar diverse malen het landskampioenschap, het laatste werd behaald in 2020. In de laatste 15 jaar behaalden ook diverse jeugdteams nationale kampioenschappen, zowel in de zaal als op het veld.
Het technisch beleid is gericht op een combinatie van topsport en breedtesport. Rood en Wit staat bekend om zijn vriendschappelijke sfeer, gedegen jeugdopleiding, sterke bestuurlijke bijdragen aan de landelijke cricketorganisatie en haar mooie nieuwe accommodatie.
De club heeft enkele internationals voortgebracht, waaronder de broers Max en Paul Maas evenals Pim Kruijt en tegenwoordig Quirijn Gunning. Nu zijn het vooral de jeugdspelers die zich beginnen te profileren. Het tweede en derde elftal spelen op lager niveau, maar er zijn een hoop spelers van het tweede die snel kunnen aanpikken in het eerste elftal.
Lees ook: Complete Gids voor U10 Toernooi Regels
Leden en Activiteiten
Het ledental van Rood en Wit beweegt zich rond de 300. In 2021 zullen in totaal 6 herenelftallen deelnemen aan de competitie, waarvan het eerste en tweede team beginnend op zaterdag en later op zondag, een ZOMI-team op zondag en 3 herenteams op de zaterdagmiddag: ZAMI en Veteranen spelen in de ZAMI Competitie mee. Daarnaast is er ook een woensdagavond ‘Halfway Trophy’ cricketteam en starten we dit seizoen met de onderlinge Rood en Wit Premier League op de vrijdagavond.
Het damescricket in Nederland vindt zijn oorsprong op Rood en Wit in 1932. Het damesteam speelt op zaterdag. De club beschikt over een groeiende jeugdafdeling. De jeugdelftallen spelen vroeg in het seizoen op zondag en later in het seizoen op zaterdag.
Gedurende de zomermaanden is Rood en Wit actief in de weekends, terwijl op doordeweekse dagen aaneengesloten wordt getraind. In de winter wordt vanaf december gestart met de indoortrainingen in Haarlem.
Een Korte Terugblik op een Andere "Amsterdamsche Cricket Club"
Het is interessant om te vermelden dat er in de geschiedenis een andere cricketclub met de naam "Amsterdamsche Cricket Club" (ACC) heeft bestaan, van 1871 tot 1876. Deze club, opgericht door Emile Jéróme Sillem en anderen, speelde onder meer in het Vondelpark. Vanaf 1873 trok de ACC voor een jaarlijkse 'Club-Dag' en onderlinge match naar Haarlem, om precies te zijn de Haarlemmer Hout: tussen de Spanjaardslaan, de weg naar Heemstede en de buitenplaats Leeuwenhoofd. De club hield na vijf jaar op te bestaan, waarschijnlijk omdat de leden na hun studie andere prioriteiten kregen.