Het Olympisch voetbaltoernooi is een uniek evenement binnen de voetbalwereld. Er zijn specifieke regels en tradities die het onderscheiden van andere grote toernooien zoals het WK en het EK. Dit artikel biedt een uitgebreid overzicht van de regels, de geschiedenis, de deelnemende landen en de Nederlandse betrokkenheid bij het Olympisch voetbaltoernooi. In 2024 wordt er ook gevoetbald op de Olympische Spelen in Parijs.
Geschiedenis van Voetbal op de Olympische Spelen
Voetbal is al sinds 1900 een Olympische sport. Het herenvoetbal stond voor het eerst op het programma tijdens de Spelen van 1900 in Parijs, hoewel toen nog zonder officiële medailles. In 1908 werd het een vast onderdeel van de Olympische Spelen tijdens de Spelen in Londen. Nederland nam direct deel en behaalde de derde plaats door Zweden te verslaan. Aanvankelijk mochten alleen amateurs deelnemen, wat leidde tot meningsverschillen met de FIFA. De FIFA wilde voorkomen dat het Olympisch toernooi even belangrijk zou worden als het WK, wat resulteerde in strenge regels om de spelersgroep te beperken.
Het vrouwenvoetbal maakte zijn debuut op de Olympische Spelen in 1996 in Atlanta.
De Regels van het Olympisch Voetbaltoernooi
Een van de meest opvallende regels van het Olympisch voetbaltoernooi is de leeftijdsbeperking voor het herenteam. Sinds 1992 mogen bij de mannen alleen spelers onder de 23 jaar meedoen. Elk land mag daarnaast maximaal drie oudere spelers (dispensatiespelers) inschrijven. Deze regel is ingesteld door de FIFA om te voorkomen dat het toernooi zou concurreren met het WK Voetbal. Het idee is om het verschil tussen de Spelen en het WK groot te houden en te voorkomen dat topspelers altijd aanwezig zijn. De Olympische Spelen staan ook niet op de internationale kalender van de FIFA.
Bij de vrouwen is er geen leeftijdsgrens. Iedereen mag meedoen, ongeacht de geboortedatum. Hierdoor zijn er bij de vrouwen vaak meer bekende namen aanwezig tijdens het toernooi.
Lees ook: Alles over Vrije Ruimte Volleybal
De wedstrijden duren negentig minuten, met een pauze na 45 minuten, waarna de teams van speelhelft wisselen. Bij een gelijke stand volgt een verlenging en eventueel strafschoppen.
Deelnemende Landen en Kwalificatie
Bij de mannen doen zestien landen mee aan het Olympisch voetbaltoernooi, terwijl bij de vrouwen twaalf landen deelnemen. De kwalificatie voor de Olympische Spelen verloopt via continentale toernooien.
De verdeling van de plaatsen is als volgt:
Mannen:
- Afrika: 3.5 landen
- Azië: 3.5 landen
- Europa: 3 landen
- Gastland: Frankrijk
- Noord- en Midden-Amerika: 2 landen
- Oceanië: 1 land
- Zuid-Amerika: 2 landen
De zestien landen worden verdeeld over vier poules van vier landen. De nummers één en twee van elke poule gaan door naar de kwartfinales.
Vrouwen:
- Afrika: 2 landen
- Azië: 2 landen
- Europa: 2 landen
- Gastland: Frankrijk
- Noord- en Midden-Amerika: 2 landen
- Oceanië: 1 land
- Zuid-Amerika: 2 landen
De twaalf deelnemende landen worden verdeeld over drie poules van vier landen. De beste twee landen van elke poule en de twee beste nummers drie gaan door naar de knock-outfase.
Lees ook: Complete Gids Rugby Jeugd
Olympische Spelen 2024 in Parijs
Het voetbaltoernooi van de Olympische Spelen 2024 in Parijs vond plaats van 24 juli tot 10 augustus. Het toernooi begon zelfs vóór de openingsceremonie op 26 juli, vanwege het drukke speelschema. De wedstrijden werden gespeeld in zeven verschillende stadions verspreid over Frankrijk:
- Parc des Princes (Parijs): Het stadion van Paris Saint-Germain met een capaciteit van 47.000 toeschouwers. Hier werden de finales van zowel het mannen- als het vrouwentoernooi gespeeld.
- Stade Vélodrome (Marseille): Het op een na grootste stadion van Frankrijk met 67.000 plaatsen. Hier werden halve finales gespeeld.
- Parc Olympique Lyonnais (Lyon): Een van de drie grootste stadions van Frankrijk met 59.186 plaatsen, waar ook halve finales plaatsvonden.
- Allianz Riviera (Nice): Een modern stadion met ongeveer 36.000 plaatsen.
- Stade de Bordeaux (Bordeaux): Een multifunctioneel stadion met 42.000 plaatsen.
- Stade Geoffroy-Guichard (Saint-Étienne): Het oudste stadion, daterend uit 1931, met 42.000 plaatsen.
- Stade de la Beaujoire (Nantes): Een stadion met een capaciteit van 35.000 toeschouwers.
Opvallende Spelers en Teams in Parijs 2024
Hoewel het mannentoernooi beperkingen kent door de leeftijdsregel, waren er toch enkele bekende namen aanwezig op de Spelen van 2024. Frankrijk kon bijvoorbeeld beschikken over spelers als Alexandre Lacazette en Michael Olise, terwijl Argentinië wereldkampioenen Julián Álvarez en Gerónimo Rulli selecteerde.
Bij het vrouwentoernooi waren er veel meer gevestigde sterren te bewonderen, waaronder Aitana Bonmatí en Alexia Putellas (Spanje) en Marta (Brazilië).
Resultaten en Eindstanden OS 2024
Mannen
Poule A| Land | WG | W | G | V | DV | DT | Punten || :---------------- | :- | :- | :- | :- | :- | :- | :----- || Frankrijk | 3 | 3 | 0 | 0 | 7 | 0 | 9 || Verenigde Staten | 3 | 2 | 0 | 1 | 7 | 4 | 6 || Nieuw-Zeeland | 3 | 1 | 0 | 2 | 3 | 8 | 3 || Guinee | 3 | 0 | 0 | 3 | 1 | 6 | 0 |
Poule B| Land | WG | W | G | V | DV | DT | Punten || :----------- | :- | :- | :- | :- | :- | :- | :----- || Marokko | 3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 3 | 6 || Argentinië | 3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 3 | 6 || Oekraïne | 3 | 1 | 0 | 2 | 3 | 5 | 3 || Irak | 3 | 1 | 0 | 2 | 3 | 7 | 3 |
Lees ook: Complete handleiding hockeyregels
Poule C| Land | WG | W | G | V | DV | DT | Punten || :--------------------- | :- | :- | :- | :- | :- | :- | :----- || Egypte | 3 | 2 | 1 | 0 | 3 | 1 | 7 || Spanje | 3 | 2 | 0 | 1 | 6 | 4 | 6 || Dominicaanse Republiek | 3 | 0 | 2 | 1 | 2 | 4 | 2 || Oezbekistan | 3 | 0 | 1 | 2 | 2 | 4 | 1 |
Poule D| Land | WG | W | G | V | DV | DT | Punten || :--------- | :- | :- | :- | :- | :- | :- | :----- || Japan | 3 | 3 | 0 | 0 | 7 | 0 | 9 || Paraguay | 3 | 2 | 0 | 1 | 5 | 7 | 6 || Mali | 3 | 0 | 1 | 2 | 1 | 3 | 1 || Israël | 3 | 0 | 1 | 2 | 3 | 6 | 1 |
Kwartfinales
- Marokko - Verenigde Staten 4-0
- Japan - Spanje 0-3
- Egypte - Paraguay 1-1 (5-4 na strafschoppen)
- Frankrijk - Argentinië 1-0
Halve finales
- Marokko - Spanje 1-2
- Frankrijk - Egypte 3-1
Bronzen FinaleEgypte - Marokko
FinaleSpanje - Frankrijk
Nederlands Elftal op de Olympische Spelen
Het Nederlands elftal heeft in het verleden successen gekend op de Olympische Spelen. Het team behaalde in 1908, 1912 en 1920 de bronzen medaille. Sinds de invoering van het betaalde voetbal in 1954 nam het Nederlandse amateurelftal deel aan de kwalificatietoernooien. Vanaf 1984 werden de regels versoepeld en mochten ook niet-amateurs deelnemen, maar de successen bleven uit. De laatste keer dat Nederland deelnam aan het Olympisch voetbaltoernooi was in 2008, toen Jong Oranje de kwartfinales bereikte in Peking.
Voor de Spelen van 2024 in Parijs wist Jong Oranje zich niet te kwalificeren. Tijdens het EK onder 21 in 2023 eindigde het team met drie punten op de derde plaats in poule A, achter België en Portugal. Dit was niet voldoende om bij de top drie te eindigen, wat nodig was voor kwalificatie.
Ook de Oranje leeuwinnen hebben 1x aan het olympisch voetbaltoernooi meegedaan. De kwalificatie voor het Nederlands vrouwenelftal voor de Olympische Spelen 2024 liep via het Europese Nations league toernooi dat in het najaar van 2023 en begin 2024 werd gehouden. Helaas werd ook de wedstrijd tegen Duitsland verloren en is de allerlaatste kans om voor de spelen van Parijs te kwalificeren aan ons voorbij gegaan.
Toekomst van Voetbal op de Olympische Spelen
Voetbal blijft voorlopig onderdeel van de Olympische Spelen. Toch zijn er discussies over de aantrekkingskracht van het mannentoernooi, omdat veel bekende spelers ontbreken. Bij de vrouwen groeit het toernooi juist in populariteit. De FIFA en het IOC overleggen regelmatig om het toernooi aantrekkelijk te houden. Nieuwe regels of een andere opzet kunnen de positie versterken.