De ranglijst van het Belgische voetbal, met name de Jupiler Pro League, is een onderwerp van voortdurende interesse voor voetballiefhebbers. De competitie kent een rijke geschiedenis, gepassioneerde supporters en een sterke focus op jong talent. Bovendien speelt de prestatie van Belgische clubs in Europese competities een cruciale rol in de UEFA-coëfficiëntenlijst, wat op zijn beurt weer van invloed is op het aantal tickets dat België mag toewijzen aan Europese toernooien.
De Jupiler Pro League: Een Overzicht
De Jupiler Pro League, voorheen bekend als de Eerste Klasse, werd opgericht in 1895, waardoor het een van de oudste voetbalcompetities ter wereld is. De competitie wordt georganiseerd door de Pro League, in samenwerking met de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB). De Pro League is verantwoordelijk voor de commerciële belangen van de clubs, terwijl de KBVB de sportieve en organisatorische kant beheert.
Geschiedenis en Evolutie
In het eerste seizoen bestond de competitie uit zeven clubs, waarvan er vier uit Brussel kwamen. Door de decennia heen is de competitie voortdurend geëvalueerd. Het aantal teams werd uitgebreid en het driepuntensysteem werd ingevoerd. In 2008 werd de naam officieel gewijzigd naar de Jupiler Pro League, vernoemd naar de hoofdsponsor, het Belgische biermerk Jupiler. De introductie van play-offs in 2009 was een belangrijke mijlpaal, bedoeld om de competitie spannender te maken en de focus op de topwedstrijden te vergroten.
Competitieformat
De Belgische competitie bestaat, in tegenstelling tot de Eredivisie, uit 16 teams. De competitie begint doorgaans in augustus en eindigt in mei. Tijdens een seizoen speelt elke club twee keer tegen elkaar in een round-robin format: één thuis- en één uitwedstrijd. Dit betekent dat elk team 30 wedstrijden speelt in de reguliere competitie. De club die na de reguliere competitie bovenaan de ranglijst eindigt, is de winnaar van de Pro League, maar daarmee nog geen landskampioen.
Play-offs
Na de reguliere competitie starten de play-offs. De top 6 mag in de Champions’ Play-offs strijden om de landstitel en de beste Europese tickets. De punten uit de reguliere competitie worden gehalveerd en elk team speelt tien wedstrijden, twee keer tegen ieder ander team uit de groep. De nummer één wordt gekroond tot Belgisch landskampioen en krijgt een ticket voor de competitiefase van de Champions League. De nummer twee plaatst zich voor de derde kwalificatieronde van de Champions League. De nummer drie krijgt een ticket voor de tweede kwalificatieronde van de Europa League.
Lees ook: Hoe presteert Spanje in de FIFA-ranking?
De nummers zeven tot en met twaalf strijden in de Europe Play-offs om aanspraak te maken op dat laatste Europese ticket. Dit betekent dat de nummer twaalf uit de reguliere competitie nog steeds een kans heeft om in Europa te spelen het volgende seizoen. Ook in de Europe Play-offs worden de tot dusver behaalde punten gehalveerd en speelt elk team tien wedstrijden. De club die eerste wordt speelt een uitwedstrijd tegen de nummer vier van de Champions’ Play-offs.
De vier laatst geëindigde clubs van de reguliere competitie strijden in de Relegation Play-offs om degradatie te voorkomen. In tegenstelling tot de twee andere play-offs, worden de punten hier niet gehalveerd. Ieder team speelt zes wedstrijden en de winnaar mag het volgende seizoen in de Jupiler Pro League blijven spelen. De onderste twee clubs degraderen automatisch naar de Challenger Pro League, het tweede niveau in België. De nummer twee krijgt nog een laatste kans om zijn plekje op het hoogste niveau te verdedigen. Elk seizoen degraderen de twee laagst geëindigde teams van de Relegation Play-offs rechtstreeks naar de Challenger Pro League. De nummer twee uit de Relegation Play-offs strijdt in een heen- en terugwedstrijd tegen de winnaar van de promotie-play-offs uit de Challenger Pro League. De winnaar speelt het volgende seizoen op het hoogste niveau. Andersom promoveren de kampioen en de nummer twee uit de Challenger Pro League rechtstreeks naar de Jupiler Pro League. Dit systeem zorgt voor spanning tot de laatste speeldagen.
Europese Tickets
De winnaar van de Champions’ Play-offs en dus de landskampioen plaatst zich rechtstreeks voor de competitiefase van de Champions League. De nummer twee verdient een ticket voor de derde kwalificatieronde van de Champions League en de nummer drie kwalificeert zich voor de tweede kwalificatieronde van de Europa League. De nummer vier van de Champions’ Play-offs neemt het in een thuiswedstrijd op tegen de nummer één van de Europe Play-offs. Ook via de Croky Cup, de Belgische Beker, is een Europees ticket te verdienen. De winnaar van de beker plaatst zich voor de play-offs van de Europa League. Deelname aan Europese competities is van groot belang voor Belgische clubs. Het brengt niet alleen aanzien en uitdaging, maar ook aanzienlijke financiële inkomsten.
Wijzigingen in Competitieformat vanaf 2026/27
Vanaf het seizoen 2026/27 zal de Belgische Eerste Klasse (Pro League) opnieuw achttien clubs tellen en de play-offs om de landstitel zullen verdwijnen. Daarmee is de opzet van de competitie weer hetzelfde als die van de Nederlandse eredivisie. In de nieuwe opzet wordt er enkel nog een reguliere competitie afgewerkt, waarna de nummers één tot en met vier een Europees ticket krijgen en de nummers zeventien en achttien degraderen. Aan de nieuwe opzet kleven de nodige voordelen, volgens de Pro League.
Topclubs en Historische Prestaties
RSC Anderlecht is de meest succesvolle club in de geschiedenis van de competitie met 34 titels op zijn naam, gevolgd door Club Brugge met 19, Union Sint-Gillis met 11 en Standard Luik met 10. Sinds 2015 heeft ook het vrouwenvoetbal in België haar eigen competitie, de Super League.
Lees ook: De iconische nummer 10
Jupiler Pro League Programma 2025/26
Het Jupiler Pro League-programma 2025/26 is bekendgemaakt. Na een meeslepend seizoen waarin Union Saint-Gilloise de titel veroverde, gaat op vrijdag 25 juli het nieuwe seizoen weer van start. Kampioen Union SG trapt het seizoen af met een thuiswedstrijd tegen Antwerp FC. De reguliere competitie loopt tot en met zondag 22 maart 2026.
De UEFA Coëfficiëntenlijst en zijn Impact
De UEFA-coëfficiëntenlijst is een ranglijst die de prestaties van de voetbalclubs van elk land in de Europese competities over de afgelopen vijf seizoenen weergeeft. Deze ranglijst is cruciaal omdat het bepaalt hoeveel teams een land mag afvaardigen in de verschillende Europese toernooien, zoals de Champions League, Europa League en Conference League. Hoe hoger een land op de coëfficiëntenlijst staat, hoe meer teams het mag afvaardigen en hoe groter de kans dat deze teams direct in de groepsfase van de toernooien instromen.
Berekening van de Coëfficiënten
De punten voor de coëfficiëntenlijst worden verdiend door de prestaties van de clubs in de Europese competities. Voor een overwinning in de groepsfase of knock-outfase van de Champions League, Europa League of Conference League worden 2 punten toegekend, terwijl een gelijkspel 1 punt oplevert. In de kwalificatierondes worden deze punten gehalveerd. Bovendien zijn er bonuspunten te verdienen voor het bereiken van bepaalde fases in de Champions League en Europa League. Het totale aantal punten dat een land verdient, wordt vervolgens gedeeld door het aantal clubs dat het land in het begin van het seizoen in de Europese competities vertegenwoordigde.
De Positie van België
De positie van België op de UEFA-coëfficiëntenlijst is van groot belang voor de Belgische clubs. Een goede positie zorgt voor meer tickets voor Europese toernooien en dus voor meer kansen om aanzienlijke financiële inkomsten te genereren. Bovendien draagt succes in Europa bij aan de aantrekkingskracht van de Jupiler Pro League, waardoor het makkelijker wordt om talentvolle spelers aan te trekken en te behouden.
In het seizoen 2024/2025 eindigde Nederland op de zesde plek met in totaal 67.150 punten. België staat nu op de 8e plaats.
Lees ook: Voetbaluitslagen België: Een compleet overzicht
Concurrentie met Nederland en Portugal
Nederland en Portugal zijn belangrijke concurrenten van België op de UEFA-coëfficiëntenlijst. Nederland heeft de afgelopen jaren goede zaken gedaan in Europa, waardoor het de zesde plaats op de UEFA-coëfficiëntenlijst heeft weten te verstevigen. Portugal probeert met nog vijf overgebleven clubs het gat van zes punten naar Nederland te dichten in de huidige vijfjarige cyclus (2021-2026). Het komende Europese seizoen is van groot belang voor Nederland.
Voor België is het cruciaal om de prestaties van de clubs in Europa te verbeteren om de concurrentie met Nederland en Portugal aan te gaan. Dit betekent dat de Belgische clubs moeten investeren in hun selecties, hun jeugdopleiding en hun trainingsfaciliteiten. Bovendien is het belangrijk dat de clubs een goede strategie hebben om de Europese wedstrijden aan te pakken en dat ze optimaal presteren op het veld.
Historische Prestaties en Dominante Clubs
In de geschiedenis van de Jupiler Pro League zijn er een aantal clubs die dominant zijn geweest en die een grote invloed hebben gehad op de ontwikkeling van het Belgische voetbal.
RSC Anderlecht
RSC Anderlecht is de meest succesvolle club in de geschiedenis van de competitie met 34 titels op zijn naam. De club uit Brussel heeft een rijke historie en heeft vele bekende spelers voortgebracht. Anderlecht staat bekend om zijn goede jeugdopleiding en zijn aanvallende speelstijl.
Club Brugge
Club Brugge is de tweede meest succesvolle club in de geschiedenis van de competitie met 18 titels op zijn naam. De club uit Brugge is de populairste van de twee profclubs uit Brugge, de andere is Cercle Brugge. Club Brugge speelt sinds 1959 onafgebroken in de hoogste afdeling en heeft blauw-zwart als kleuren. In België veroverde enkel RSC Anderlecht meer landstitels dan Club Brugge en won geen enkele club meer bekers en supercups. Tevens is Club Brugge tot nog toe de enige Belgische club die de finale van de Europacup I (later hernoemd en hervormd tot de Champions League) speelde.
Union Sint-Gillis
Union Sint-Gillis is een historische club uit Brussel die 11 landstitels heeft gewonnen. De club heeft een lange en rijke geschiedenis en heeft vele bekende spelers voortgebracht. Union speelt vanaf de jaren twintig in het Joseph Marienstadion, in buurgemeente Vorst, dat sinds 2018 een capaciteit van 9.400 plaatsen heeft.
Standard Luik
Standard Luik is een club uit Luik die 10 landstitels heeft gewonnen. De club speelt zijn thuiswedstrijden in le Stade Maurice Dufrasne, beter bekend onder de naam Sclessin. De ploeg speelt in rood-witte uitrusting en wordt ook wel de ‘Rouches’ genoemd. Standard is de eersteklasser die al het langst onafgebroken in Eerste Klasse actief is: sinds de promotie in 1921 is Standard nooit meer uit de hoogste afdeling gezakt.
Toekomstige Ontwikkelingen en de BeNeLiga
Al sinds 1996 wordt er gesproken over het samengaan van de Nederlandse en Belgische voetbalcompetitie voor mannen, de BeNeLiga. Destijds werden de plannen voor een BeNeLiga naar de prullenbak verworpen vanwege organisatorische redenen. Bondscoach Marco van Basten haalde in 2006 het stof weer van de plannen en durfde weer te spreken over een mogelijke BeNeLiga. In 2009 wilde KNVB-voorzitter Michael van Praag een onderzoek instellen naar de haalbaarheid. In 2017 zijn PSV, Ajax en Anderlecht bij de UEFA geweest om te spreken over een gezamenlijke competitie voor Nederland en België. De UEFA onderzoekt namelijk of de opzet van de Champions League en Europa League veranderd kan worden naar een competitie met promotie en degradatie. Een ticket voor deze Europese toernooien wordt in deze opzet niet meer via de nationale competities verkregen. Om de concurrentie aan te (blijven) gaan met andere grote Europese competities, moeten beide buurlanden samenwerken in de vorm van de nieuwe BeNeLiga. In de huidige tijd waarin er enorm grote bedragen omgaan in de voetbalwereld, proberen de bonden via een gezamenlijke competitie betere contracten af te sluiten met sponsoren en tv-bedrijven. Begin 2019 zijn de gesprekken weer opgepakt voor de Nederlands-Belgische voetbalcompetitie. 10 voetbalclubs uit beide landen schoven in Eindhoven bij elkaar aan tafel om te praten over het vervolg van de plannen voor een BeNeLiga. Doordat de kloof tussen de topcompetities en andere landen steeds groter wordt, draait de UEFA haar mening bij en steunt het idee voor gezamenlijke competitie. De vraag of de UEFA de nieuwe competitieopzet goedkeurt is nog niet definitief beantwoord. Mogelijk start in 2025 het eerste seizoen van de BeNeLiga voetbal voor mannen. Tot die tijd is men hard bezig om de plannen concreet te maken. Het jaar 2025 zou het eerste jaar van de nieuwe voetbalcompetitie kunnen zijn, aangezien dan de tv-rechten opnieuw verdeeld gaan worden. De BeNeLiga is echter stopgezet wegens gebrek aan draagvlak.