De Nederlandse hockeycompetitie is een breed georganiseerde structuur, variërend van districtscompetities tot landelijke competities, georganiseerd door de KNHB (Koninklijke Nederlandse Hockey Bond). Dit artikel geeft een overzicht van de regels en competitiestructuur rondom de play-offs in het landelijke hockey, met inbegrip van de jeugdcompetities en de Tulp Hoofdklasse.
Competitiestructuur en Indeling
De Nederlandse hockeycompetitie is onderverdeeld in bonds- en districtscompetities. Bondscompetities, ook wel landelijke competities genoemd, overschrijden de grenzen van de districten, terwijl districtscompetities binnen de grenzen van een district blijven. De KNHB legt de speeldata voor de bondscompetities vast in de speeldagenkalender, en de verenigingen plannen de wedstrijden in op tijd en veld.
In beginsel dient elke vereniging met een standaard heren- en damesteam deel te nemen aan de bondscompetitie. Verenigingen die deelnemen aan de door de competitieleiding georganiseerde competities, moeten een bindende opgave verstrekken van de namen van de spelers die in het eerste team zijn ingedeeld.
Jeugdcompetities: Topklasse en Subtopklasse
De landelijke Topklasse en subtopklasse voor O18- en O16-jeugd starten op zaterdag 7 september 2024 met een voorcompetitie. De O18-jeugd speelt de voorcompetitie tot en met zaterdag 12 oktober 2024, waarna in de herfstvakantie een herindeling plaatsvindt. De reguliere competitie voor de O18-jeugd start op zaterdag 2 november 2024. De O16- en O14-jeugd spelen de voorcompetitie tot en met zaterdag 23 november 2024, met een herindeling in de winterstop. Hun reguliere competitie begint op zaterdag 8 maart 2025.
Het uitgangspunt voor het indelen van teams is de leeftijd op peildatum 1 oktober van het lopende seizoen. Soms komt het echter voor dat het volgens de vereniging gewenst is dat een speler niet in zijn eigen leeftijdscategorie uitkomt maar in een lagere categorie. Er kan dan dispensatie worden aangevraagd bij de competitieleiding.
Lees ook: Europees voetbal via de play-offs
Play-offs in de Tulp Hoofdklasse: Een Nieuw Format
Traditioneel werden de play-offs om de landstitel in de Tulp Hoofdklasse gespeeld in een best-of-three-systeem. Echter, de hockeywereld is continu in beweging, en dat geldt zeker ook voor de regels en formaten van competities. In de Tulp Hoofdklasse hebben de play-offs om de landstitel de afgelopen jaren een transformatie ondergaan. Dit artikel belicht de veranderingen, de achtergronden en de mogelijke gevolgen hiervan voor de sport.
Van Best-of-Three naar een Nieuw Format
De traditionele 'best-of-three' serie in de play-offs is vervangen door een systeem dat minder snel leidt tot shoot-outs en minder thuisvoordeel biedt aan de hoger geplaatste ploeg. Een opvallende verandering is dat een gelijkspel nu tot de mogelijkheden behoort, iets wat voorheen niet het geval was.
Het Optelsysteem: Een Bekende uit Europa
In het nieuwe systeem hoeft niet elke wedstrijd in de play-offs tot een winnaar te leiden; een gelijkspel is nu ook mogelijk. De uitslagen van de heen- en returnwedstrijd worden bij elkaar opgeteld, vergelijkbaar met de knock-outfase van de Champions League, Europa League en Conference League. Echter, een belangrijk verschil is dat uitdoelpunten niet dubbel tellen.
Impact van het Nieuwe Systeem
De verandering in het format heeft invloed op de manier waarop teams wedstrijden benaderen. In het oude systeem kon een flinke nederlaag in de openingswedstrijd nog worden goedgemaakt door de volgende twee duels te winnen. Nu ligt dat anders, waardoor een achterstand direct zwaarder weegt. Waar voorheen een ruime nederlaag in de openingswedstrijd nog te repareren was door de volgende twee duels te winnen, is dat nu niet meer het geval. Een kleine achterstand in de eerste wedstrijd kan nu minder snel leiden tot een alles-of-niets-poging om shoot-outs te vermijden.
Minder Wanhoopspogingen
Een voorbeeld hiervan is een 2-1 achterstand in het eerste duel met nog maar enkele minuten te spelen. Waar voorheen de keeper wellicht naar de kant zou worden gehaald in een poging om een shoot-out te forceren, is die kans nu kleiner.
Lees ook: Jeugd Hockey Play-offs: Tijdschema
Terugblik naar 2014
Een vergelijkbaar systeem werd in 2014 gebruikt, wat resulteerde in opvallende uitslagen bij de vrouwen. De vorige keer dat dit systeem werd toegepast in de play-offs was in 2014. Dit leverde toen enkele opvallende uitslagen op, met name bij de vrouwen. Zo won Amsterdam de eerste halve finalewedstrijd van Den Bosch met 2-1, maar dat bleek uiteindelijk niet genoeg voor een plek in de finale. SCHC won in datzelfde jaar de tweede finalewedstrijd met 2-1 van Den Bosch, maar verloor de titel alsnog door een eerdere 4-2 nederlaag.
Kanttekeningen en Voorspellingen uit de Community
Rondom de wedstrijden in de Eerste Klasse zijn er altijd levendige discussies en voorspellingen. Zo werd er geanticipeerd op wedstrijden tussen Union en andere teams, waarbij Union als favoriet werd gezien. Ook de derby tussen Goirle en andere teams werd met spanning tegemoet gezien, hoewel de uitkomst onzeker was.
Individuele Prestaties en Teamdynamiek
De vorm van individuele spelers kan een grote invloed hebben op de prestaties van een team. In sommige gevallen is een team te afhankelijk van de vorm van één speler, wat tot puntverlies kan leiden. Daarnaast speelt de teamdynamiek een belangrijke rol, waarbij teams die al langer samenspelen in het voordeel kunnen zijn.
Overige Competities en Evenementen
Naast de reguliere competities organiseert de KNHB diverse andere evenementen en competities, waaronder:
- Bekercompetities: Sinds seizoen 2016-2017 is er een bekercompetitie voor verenigingen, zoals de Silver Cup voor herenteams en de Gold Cup voor standaardteams uit de Hoofdklasse, Promotieklasse en Overgangsklasse.
- Dames Masters Competitie: In de districten Noord-Holland, Zuid-Holland en Midden Nederland wordt een Dames Masters-competitie aangeboden, om dames van verschillende leeftijden de mogelijkheid te geven om op hun eigen niveau te hockeyen.
- Trimhockey: Trimhockey is bedoeld voor mensen met weinig of geen hockeyervaring, die op een ontspannen manier willen hockeyen. Er worden trimhockeycompetities georganiseerd in verschillende districten, zowel door de KNHB als door vrijwilligers.
- Hockey7: Voor mensen die doordeweeks willen hockeyen, organiseert de KNHB de Hockey7 competitie op donderdag- of vrijdagavond. Teams van zeven spelen op een half veld, zonder keeper en scheidsrechters.
- Dames Door de Week Competitie: Deze competitie wordt gespeeld op donderdagmiddag/avond in District Zuid en op dinsdagochtend in District West.
Reglementen en Procedures
De KNHB heeft diverse uitgangspunten en reglementen opgesteld om de competities in goede banen te leiden. Iedereen wil op een prettige en eerlijke manier met elkaar kunnen genieten van de mooie hockeysport. Daarom heeft de KNHB uitgangspunten en reglementen opgesteld voor verenigingen en spelers. De KNHB Reglementen bestaan uit het Bondsreglement, het Evenementenreglement en het Tuchtreglement. Tenslotte vind je in de download nog het ‘Uniform Boeteoverzicht Competitie 2024-2025’. De KNHB kent diverse procedures om de competitie goed te laten verlopen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan procedures rond het digitaal wedstrijdformulier, afgelastingen, dispensaties of wanneer er geen team beschikbaar is. Van de belangrijkste procedures is door de KNHB een korte uitwerking per procedure gemaakt.
Lees ook: Regels en structuur van de landelijke hockey play-offs
Speelgerechtigdheid
Om speelgerechtigd te zijn, moeten verenigingen en spelers aan bepaalde voorwaarden voldoen. Verenigingen zijn verplicht om te zorgen dat al hun leden ook lid zijn van de KNHB. Alle leden die de vereniging bij de KNHB aanmeldt als spelend lid, zijn speelgerechtigd. Dat geldt dus voor veld/zaal week, maar ook voor trim- en trainingsleden die deel willen nemen aan door de KNHB georganiseerde competities of activiteiten.
In de wedstrijden van de Hoofdklasse en de Promotieklasse en de Play-Offs tussen de Promotieklasse en Overgangsklasse (voor promotie) mogen teams uitkomen met zeventien spelers. Hieraan zijn voorwaarden verbonden. Voor standaardteams uitkomend in de 1e en 2e Klasse geldt een uitzondering op de speelgerechtigdheid. Een speler is na 15 maart enkel speelgerechtigd voor het standaardteams als de speler op de teamopgave staat óf voor 15 maart is uitgekomen voor het standaardteam van de vereniging. Is dit beide niet het geval dan is de speler slechts speelgerechtigd voor dat team, wanneer deze daarvoor van de KNHB schriftelijk toestemming heeft gekregen. Er hoeft geen toestemming te worden aangevraagd voor jeugdspelers die vóór 15 maart al zijn uitgekomen voor een team van de vereniging, deze spelers zijn altijd speelgerechtigd. Het uitsluitend na 15 maart toevoegen van een speler aan de teamopgave is niet voldoende. Meer informatie lees je in het Bondsreglement 2024, artikel 4.4.2.
Opleidingsteams
Vanaf het seizoen 2017-2018 kennen we een nieuwe aanduiding binnen competitie: opleidingsteams. Op verzoek van een aantal verenigingen kan een vereniging vanaf dat seizoen een verzoek indienen om een ander team aan te wijzen als opleidingsteam. Standaard zijn heren 2 (H2) en dames 2 (D2) het opleidingsteam van een vereniging. De spelers die op de teamopgave of spelerslijst van heren 1 (H1) en dames 1 (D1) op een positie van 10 tot en met 18 staan, mogen naast H1/D1 ook uitkomen voor het opleidingsteam. De afgelopen jaren was dit altijd H2/D2 nu mag een vereniging dus een ander team aanwijzen. Het opleidingsteam is in de Standenmotor te herkennen aan een “-O” achter de teamnaam. Het aan te wijzen opleidingsteam moet voldoen aan een aantal voorwaarden en voor de speelgerechtigdheid gelden beperkingen. Een nadere uitwerking vind je in het Bondsreglement 2024, art. 4.10. Vast meespelen in een team of invallen. Ook daar zijn regels voor.
Competitiemaatregelen
Als een vereniging, speler of begeleider zich niet aan de regels houdt, kan de KNHB maatregelen opleggen. Een competitiemaatregel kan worden opgelegd op basis van de regels in het bondsreglement. Hieronder valt bijvoorbeeld het in laten vallen van een te sterke speler (niet-speelgerechtigd), het niet op komen dagen bij een wedstrijd of het niet op orde hebben van de administratie (ledenadministratie, maar ook het onjuist of niet volledig invullen van het digitaal wedstrijdformulier). De maatregelen kunnen bestaan uit punten in mindering brengen in de stand van een team en/of een geldelijke boete. Welke maatregelen waarvoor opgelegd kunnen worden is uitgebreid te lezen in het Bondsreglement. Een verkort overzicht is te vinden in het uniforme boete-overzicht veld, zaal en Jongste Jeugd.
De maatregelen kunnen bestaan uit punten in mindering brengen in de stand van een team en/of een geldelijke boete.
Bezwaar tegen competitiemaatregelen
Als je het niet eens bent met de opgelegde competitiemaatregel (zoals bedoeld in artikel 10.1 van het huishoudelijk reglement), kan de vereniging of kandidaat-vereniging een verzoek om herziening indienen. Dit moet binnen vijf werkdagen na dagtekening van de beslissing waarin de maatregel is opgelegd bij het bondsbestuur ingediend worden inclusief de volledige bijbehorende motivatie. Het is niet mogelijk om een verzoek om herziening in te dienen als de maatregel alleen bestond uit het opleggen van een geldboete van € 50,00 of minder.
Indien de competitieleiding het verzoek om herziening afwijst, kun je - wederom binnen vijf werkdagen na dagtekening van de beslissing - op grond van artikel 10.2 van het huishoudelijk reglement beroep instellen bij de commissie van beroep (inclusief de volledige bijbehorende motivatie), tenzij de maatregel alleen bestond uit het opleggen van een geldboete van € 50,00 of minder. Indien de geschorste persoon of diens vereniging een beroep indient tegen een schorsing, dan dient uiterlijk op de laatste dag dat het beroep kan worden aangetekend door de KNHB €250,- te zijn ontvangen.
Promotie en Degradatie
De promotie- en degradatieregelingen van de Bonds- en Districtscompetities zijn cruciaal voor teams die willen promoveren of degradatie willen ontlopen. De promotie-/degradatieregelingen van de Bonds- en Districtscompetities seizoen 2024-2025 geven precies aan welke posities in de eindstand recht geven op promotie- en/of degradatie, deelname aan play-offs of recht geven op plaatsing voor een vervolgcompetitie. De promotie- & degradatieregelingen van de Bonds- en Districtscompetities seizoen 2025-2026 geven precies aan welke posities in de eindstand recht geven op promotie- en/of degradatie.
Nacompetitie Regels
Tijdens de nacompetitie wordt volgens dezelfde regels gespeeld als tijdens de reguliere competitie. Hieronder volgen enkele aanvullingen/verduidelijkingen.
Senioren categorie A
- Wedstrijdduur en vervolg: De wedstrijd duurt 2x45 minuten. Bij beslissingswedstrijden en bij wedstrijden in de nacompetitie die uit enkele wedstrijden bestaan, moet er na afloop een winnaar zijn.
- Verlenging en strafschoppen: Bij een gelijkspel wordt met 2 x 15 minuten verlengd. Is het na de verlenging nog steeds gelijk, volgt een strafschoppenserie. De strafschoppen worden om en om genomen. Voor verdere regels rondom strafschoppen, zie het document hieronder.
- Wisselen: Teams mogen 5 keer wisselen tijdens maximaal 3 wisselmomenten. Wisselen in de rust wordt niet geteld als wisselmoment. Een speler die is gewisseld, mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
- Wisselen als er verlengd wordt: Bij een verlenging mag elk team één extra speler wisselen, ook als het maximum van 5 al is bereikt. Bij een verlenging krijgt elk team één extra wisselmoment. Naast het extra wisselmoment mag ook voor aanvang van de verlenging en in de rust van de verlenging worden gewisseld. Dit telt dus niet mee als wisselmoment. Als een team tijdens de wedstrijd het maximum van vijf wissels en/of drie wisselmomenten niet heeft gebruikt, mogen die gebruikt worden tijdens de verlenging.
Jeugd categorie A (divisies en hoofdklasse)
Hier gelden dezelfde regels als bij de senioren categorie A. Er is een uitzondering: bij de jeugd wordt er niet verlengd. Als een wedstrijd in een gelijkspel eindigt, volgt meteen een strafschoppenserie.
Weersomstandigheden
UPDATE: Voor zaterdag 11 januari en zondag 12 januari geldt een code geel voor alle provincies vanwege gladheid. Bij een code geel volgt er GEEN centrale afgelasting. Zie het Weerprotocol hieronder voor meer informatie.