In de afgelopen decennia hebben veel voetballers met een Marokkaanse achtergrond in Nederland voor een belangrijke keuze gestaan: spelen voor het Nederlands elftal (Oranje) of voor het Marokkaanse elftal (de Leeuwen van de Atlas). Deze keuze is complex en wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals sportieve kansen, familiebanden, maatschappelijke ontwikkelingen en de veranderende houding van de voetbalbonden.
Historisch perspectief: Dries Boussatta als pionier
Dries Boussatta, geboren in Amsterdam in 1972, was een van de eerste Marokkaans-Nederlandse voetballers die voor Oranje koos. In 1998 debuteerde hij onder bondscoach Frank Rijkaard in het Nederlands elftal. Zijn keuze werd destijds gezien als een symbool van integratie en trots voor de Marokkaanse gemeenschap in Nederland. Cabaretier Najib Amhali herinnert zich nog goed hoe trots hij was: "Eindelijk konden we trots zijn op onze eigen Marokkaan in Oranje."
Boussatta's debuut had een grote impact. Op het Balboaplein in Amsterdam werd een afdruk van zijn voeten in de grond gemetseld, met de tekst: "Van straatvoetballer op het Balboaplein tot speler van het Nederlands elftal." Dit diende als inspiratie voor de nieuwe generatie.
Toch was er ook een keerzijde. Tijdens een interland tussen Nederland en Marokko werd Boussatta uitgefloten en uitgescholden door Marokkaanse supporters, die hem als een verrader beschouwden. "Maar ik had geeneens een keuze," zei hij. "Marokko heeft mij in die periode nooit benaderd. Zij selecteerden liever bevriende spelers uit de Franse tweede divisie."
De vroege jaren 2000: Sportieve kansen en verharding van de samenleving
In de jaren na Boussatta's debuut kozen meer spelers met een Marokkaanse achtergrond voor Oranje, vaak vanwege de grotere sportieve kansen. Nederland was in die periode succesvoller dan Marokko en speelde regelmatig op grote toernooien. Spelers als Khalid Boulahrouz en Ibrahim Afellay zagen Oranje als het hoogst haalbare.
Lees ook: Marokkaanse voetballegendes
Boulahrouz debuteerde in 2004 in het Nederlands elftal. "Mijn moeder zei dat ik moest doen waar ik me het lekkerst bij voelde. Natuurlijk heb ik daarbij ook aan mijn carrière gedacht." Afellay, die langer twijfelde, zag in Oranje de beste mogelijkheid om zich in de kijker te spelen bij Europese topclubs.
Echter, de maatschappelijke context veranderde in deze periode. Na de aanslagen van 9/11 en de moord op Theo van Gogh verhardde de toon in Nederland jegens moslims en Marokkaanse Nederlanders. Dit had invloed op de gevoelens van sommige voetballers.
De omslag: Marokko's verbeterde scouting en de rol van de familie
Vanaf ongeveer 2010 begon de Marokkaanse voetbalbond (FRMF) met een actief recruteringsbeleid. Onder leiding van technisch directeur Pim Verbeek werd er intensief gescout naar talentvolle spelers met Marokkaanse roots in heel Europa. "Van Ali Afellay - de broer van Ibrahim - heb ik geleerd dat de familie een belangrijke rol speelt bij de beslissing van de speler. En niet alleen in Nederland. De stem van de familieleden in Marokko telt net zo zwaar."
Dit beleid wierp zijn vruchten af. In 2017 plaatste Marokko zich voor het eerst in twintig jaar voor het WK. De selectie telde vijf spelers die in Nederland waren geboren: Nordin Amrabat, Sofyan Amrabat, Hakim Ziyech, Mbark Boussoufa en Karim El Ahmadi.
Nordin Amrabat sloeg in 2011 het advies van assistent-bondscoach Philip Cocu om te wachten op Oranje in de wind. Andere spelers, zoals Adam Maher en Anwar El Ghazi, kozen wel voor Nederland, maar wisten uiteindelijk geen vaste waarde te worden in het Nederlands elftal.
Lees ook: Marokkaanse Voetballegendes
Hakim Ziyech: Een sleutelmoment
De keuze van Hakim Ziyech in 2015 was een belangrijk moment. Ziyech had in eerste instantie de interesse van Oranje gewekt en was uitgenodigd voor een trainingsstage. Echter, na een blessure en het uitblijven van een definitieve selectie, koos hij voor Marokko.
"Blind belde pas nadat ik voor Marokko had gekozen," zei Ziyech. "Hij had zijn hart (lees: Marokko) toch wel gevolgd, zal hij later verklaren. Maar het is Ziyech ook niet moeilijk gemaakt om hem op andere gedachten te brengen."
Marco van Basten reageerde kritisch op Ziyechs keuze: "Het is een domme jongen. Hij had iets meer geduld moeten hebben. Hoe dom kun je zijn om voor Marokko te kiezen als je in aanmerking kunt komen voor het Nederlands elftal?"
Ziyechs keuze had een grote impact. Hij werd een rolmodel voor veel jonge Marokkaans-Nederlandse voetballers. Zijn succes bij Ajax en later Chelsea, en zijn deelname aan het WK 2022 met Marokko, bevestigden zijn keuze.
Factoren die de keuze beïnvloeden
Verschillende factoren spelen een rol bij de keuze van Marokkaans-Nederlandse voetballers:
Lees ook: De uitdagingen binnen het Marokkaanse voetbal belicht.
- Sportieve kansen: De kans op speeltijd en deelname aan grote toernooien is een belangrijke overweging.
- Familiebanden: De band met de familie in Marokko en de wens om het land van herkomst te vertegenwoordigen, spelen een grote rol.
- Maatschappelijke ontwikkelingen: De verharding van het maatschappelijk debat en de gevoelens van uitsluiting kunnen de keuze beïnvloeden.
- De rol van de voetbalbonden: De inspanningen van de FRMF om talent te scouten en te overtuigen, zijn van groot belang geweest.
- Persoonlijke identiteit: Het gevoel van verbondenheid met Nederland en/of Marokko speelt een cruciale rol.
Recente voorbeelden en de toekomst
Ook in de afgelopen jaren hebben verschillende talentvolle spelers voor de keuze gestaan. Noussair Mazraoui koos bijvoorbeeld voor Marokko, ondanks de interesse van Ronald Koeman. Oussama Idrissi koos ook voor Marokko, nadat hij eerder jeugdinterlands voor Nederland had gespeeld.
De keuze voor het Nederlands of Marokkaans elftal blijft een persoonlijke en complexe beslissing. De veranderende dynamiek tussen de twee landen, de verbeterde scouting van de FRMF en de maatschappelijke ontwikkelingen in Nederland zullen ook in de toekomst een rol spelen.
Dries Boussatta zei in 2017: "Maar als ik nu zou voetballen, zou ik voor Marokko kiezen." Zijn dochter Dania, die ook een getalenteerd voetbalster is, heeft echter een andere mening: "Nederland. Ik ben hier geboren." Dit illustreert de complexiteit van de keuze en de verschillende perspectieven binnen de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap.
tags: #oud #Marokkaanse #voetballers