Honkbal, een sport die diep geworteld is in de Amerikaanse cultuur, heeft ook in Nederland een interessante geschiedenis. Dit artikel duikt in de oorsprong, ontwikkeling en invloed van honkbal in zowel New York als Nederland, en belicht de unieke aspecten van deze sport in beide regio's.
Honkbal in New York: Van Knickerbockers tot Subway Series
De Vroege Jaren en de Opkomst van de Sport
Honkbal ontwikkelde zich in de 19e eeuw in de Verenigde Staten, met New York City als een belangrijk centrum. In 1845 werden de eerste georganiseerde spelregels vastgelegd door de New York Knickerbocker Baseball Club. Deze regels, bekend als de Knickerbocker Rules, worden beschouwd als de basis van de hedendaagse regels voor honkbal. Honkbal evolueerde van een kinderspel naar een volwaardige sport. In 1856 refereerden lokale journalisten aan honkbal als het nationale tijdverdrijf.
Rond 1850-1860 ontstonden in Brooklyn vele honkbalteams, die hielpen om de sport populairder en professioneler te maken. In Brooklyn ontstonden rond 1870 de eerste volledig omheinde honkbalvelden. Al snel werd de naam afgekort tot Brooklyn Dodgers. Met de oprichting in 1883 zijn de Dodgers veel ouder dan de New York Yankees. Zij speelden pas vanaf 1903 in New York, tot 1912 onder de naam NY Highlanders en spelend in het stadion van de New York Giants.
Raciale Integratie en de Brooklyn Dodgers
In de eerste helft van de twintigste eeuw kende het Major League Baseball een grote schandvlek. Donkergekleurde spelers mochten niet meespelen in de competitie. Er waren zelfs speciale Negro Leagues opgericht voor donkere spelers, die reglementair geen transfer konden maken naar een MLB-team. Brooklyn Dodgers doorbrak deze schande door in 1947 Jackie Robinson te contracteren, een donkere en zeer getalenteerde slagman. Het inzetten van Robinson verliep aanvankelijk moeizaam, zo werd Brooklyn Dodgers in Florida nog geweigerd om een oefenwedstrijd te spelen, op basis van segregatiewetten. De exceptionele kwaliteiten (snel, energiek, slagkracht) van Jackie Robinson hielpen uiteindelijk ook om de kleurenbarrière te doorbreken.
De Rivaliteit: Yankees vs. Mets
New York kent op dit moment twee honkbalteams in de MLB, de hoogste Amerikaanse competitie: de Yankees en de Mets. De New York Yankees, love’em or hate’em, is de grootste, rijkste en meest succesvolle honkbalclub uit de Amerikaanse geschiedenis. Zij hebben de World Series maar liefst 27 keer gewonnen. De beste honkballers aller tijden speelden voor de Yankees. Legendarische spelers als Babe Ruth, Lou Gehrig, Mickey Mantle, Joe DiMaggio, Yogi Berra, Derek Jeter en Mariano Rivera hebben allemaal bijgedragen aan het succes van de Yankees. De Yankees-Mets wedstrijden staan bekend als: “The Subway Series.” Ondanks dat beide teams uit New York komen, is de onderlinge rivaliteit groot. Sterker nog; de clubs haten elkaar. Om uiteenlopende redenen mogen de supporters van beide clubs elkaar totaal niet.
Lees ook: Basketbalgids New York
De New York Mets zijn een professioneel honkbalteam uit Queens en spelen in de National League East (NL East) van de Major League Baseball (MLB). Hun rivaliteit met de New York Yankees, iconische spelers en legendarische World Series-overwinningen maken hen tot een van de meest besproken teams in de league.
Iconische Stadions en de Fanbeleving
New York speelde een grote rol in de oprichting van de Major League Baseball (MLB), met teams als de Brooklyn Dodgers en de New York Giants, die later naar Californië verhuisden. De stad bleef een honkbalbolwerk met de New York Yankees en New York Mets, die nog steeds actief zijn in de MLB. Yankee Stadium en Citi Field werden iconische locaties, waar enkele van de meest memorabele momenten uit de honkbalgeschiedenis plaatsvonden.
Honkbal is diep verweven met de cultuur van New York en speelt een belangrijke rol in het stadsleven en de lokale gemeenschap. De sport brengt mensen samen, van seizoenskaarthouders tot toeristen die een wedstrijd willen meemaken. Buurten rondom Yankee Stadium en Citi Field bruisen op wedstrijddagen, met fans die samenkomen in bars, restaurants en rondom het stadion om hun team aan te moedigen. Een van de meest kenmerkende aspecten van honkbal in New York is de rivaliteit tussen de New York Yankees en de New York Mets, ook wel bekend als de Subway Series. Daarnaast hebben de Yankees een historische rivaliteit met de Boston Red Sox, die zorgt voor intense en beladen wedstrijden. De fanbeleving is energiek en gepassioneerd, met gezangen, teammerchandise en de traditionele seventh-inning stretch waarin het publiek meezingt met Take Me Out to the Ball Game.
Honkbal in Nederland: Van Loopbal tot Wereldkampioen
De Vroege Jaren en J.C.G. Grasé
Al vanaf het begin van de twintigste eeuw wordt honkbal in Nederland gespeeld. In Europa geldt Nederland als een belangrijk honkballand. Na 1900 raakte honkbal in Nederland bekend. Er gaan verhalen over de Amsterdammer J.C.G. Grasé die tijdens een vakantie in de Verenigde Staten enkele honkbalwedstrijden had gezien en daar hevig van onder de indruk was geraakt. J.C.G. Grasé is erg belangrijk geweest voor de ontwikkeling van het honkbal in ons land. De eerste Nederlandstalige spelregels van het honkbal werden in 1822 gepubliceerd, vertaald vanuit het Duits. Het heette toen nog loopbal. In 1911 werden de eerste Nederlandse wedstrijden georganiseerd. Op 12 maart 1912 richtte Grasé de Nederlandse Honkbal Bond op. Een jaar later speelde de honkbaltak van de sportclub Excelsior onder de naam AHC Quick. De eerste officiële competitie begon in 1922. Ajax, Blauw Wit, Hercules en Quick vormden de hoogste divisie. Lange tijd was de Amsterdamse voetbalclub 'Ajax' ook actief op het gebied van honkbal. Die honkbalafdeling behaalde vier keer het landskampioenschap van Nederland.
De Naoorlogse Periode en Amerikaanse Steun
Na de Tweede Wereldoorlog dreigde het Nederlandse honkbal bij gebrek aan materiaal ten onder te gaan. Dankzij een grote inzamelingsactie in de Verenigde Staten kwam het Nederlandse honkbal na afloop van de Tweede Wereldoorlog weer op gang. Op 11 mei 1948 stuurde de Amerikaanse honkbalwereld een enorme lading materiaal voor het gehavende Nederland. Deze actie groeide uit tot het symbool van de naoorlogse vriendschap tussen Nederland en de Verenigde Staten. De Amerikanen stuurden daarom een ruime zending goederen, in het kader van de Marshallhulp. Tijdens een reis in 1952 naar de New York Giants ontdekte hij dat de Nederlandse honkballers al een jaartje of vijftig de verkeerde spelregels gebruikten. Joe DiMaggio schonk zijn pet aan Neptunus in Rotterdam.
Lees ook: Tips voor honkbal in NYC
Haarlem en Rotterdam: Honkbalhoofdsteden van Nederland
Eindhoven heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse honkbalgeschiedenis. Na het geweldige succes van het eerste Europese Kampioenschap op Nederlandse bodem (1958) werd het honkbalveld aan de Kruislaan in Amsterdam weer afgebroken. In 1959 werd in Eindhoven het eerste permanente honkbalveld in Nederland aangelegd, met 10.000 gulden sponsorgeld van Philips. Een jaar later kon de eerste Amerikaanse coach worden aangetrokken: Ron Fraser.
Toch is Haarlem onbetwist Nederlands' honkbalhoofdstad geworden. Haarlem volgde in 1959 het voorbeeld van Eindhoven, met de aanleg van een permanent honkbalveld.
De meest succesvolle club in de Nederlandse honkbalhistorie was Haarlem Nicols uit de jaren 70 en -'80, die de meeste landstitels (12) behaalde. Deze vereniging bestaat niet meer. Zij zijn qua landstitels voorbijgestreefd door het Rotterdamse Neptunus. Zij zijn de laatste 20 jaar veelal de sterkste ploeg in de Nederlandse competitie met inmiddels negentien landstitels. Ook de Amsterdam Pirates, Kinheim en HCAW uit Bussum hebben meermalen de landstitel gewonnen.
Europese Dominantie en Wereldkampioenschap
In Europa maken Nederland (mede door een deelname van een groot aantal spelers geboren op de Antillen en Aruba) en Italië (mede door deelname van 'Amerikaanse' Italianen) al geruime tijd de dienst uit op honkbalgebied. De laatste tien jaar kan Nederland zich mondiaal meten met de sterkere honkballanden uit Noord- en Midden-Amerika en Azië, zoals Cuba, VS, Zuid-Korea, Japan. Hoogtepunt in de nationale honkbalhistorie was de overwinning op Cuba bij de Olympische Spelen in 2000 (de eerste Olympische nederlaag ooit van veelvoudig Olympisch en wereldkampioen Cuba). Bij het WK 2005, dat werd gespeeld in Nederland, behaalde Nederland een historisch hoogste vierde plaats.
Afgelopen zaterdag wonnen de Nederlandse honkballers de wereldtitel in Panama. Nederland versloeg grootmacht en 25-voudig wereldkampioen Cuba en is daarmee het tweede Europese land dat de officiële wereldtitel opeist. Bij het WK 2011 in Panama schreef Nederland historie door als eerste Europese land in 73 jaar (Groot-Brittannië was wereldkampioen in 1938) wereldkampioen te worden. In de finale werd met 2-1 gewonnen van Cuba. Eerder in het toernooi werd in de finalegroep al van de VS en Cuba gewonnen.
Lees ook: Programma en kwalificatie Handbal EK Heren op Ziggo Sport
Bekende Nederlandse Honkballers
Beroemde historische Nederlandse honkballers zijn onder anderen Bert Blijleven, Herman Beidschat, Robert Eenhoorn, Joop Geurts, Henk Keulemans, André Kraan, Roel de Mon, Win Remmerswaal, Simon Arrindell, Hudson John, Hamilton Richardson, Han Urbanus, Charles Urbanus sr., Charles Urbanus jr. en Cor Wilders. De Amsterdamse familie Urbanus staat synoniem voor honkbal: drie generaties werden in totaal twaalf keer Europees kampioen. Pater familias Han - hij overleed vrijdag op 93-jarige leeftijd - zeven keer, zoon Charles (64) drie keer en kleizoon Nick (27) twee keer. Honkbalpionier Han Urbanus is overleden, 93 jaar oud.
tags: #new #york #sport #honkbal #geschiedenis