Wil je graag een fotowedstrijd winnen met je natuurfoto's? Het is een droom die veel fotografen delen. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw foto eruit springt en de jury overtuigt? Deze gids biedt je een reeks tips, van technische aspecten tot creatieve invalshoeken, om je kansen op succes te maximaliseren.
1. Begrijp het Thema en Wees Origineel
Elke fotowedstrijd heeft een thema. Het is essentieel om je foto's aan te laten sluiten bij dit thema. Populaire thema’s zijn vaak baby foto's, dieren, vakantie, natuur, kinderen, en honden. Maar binnen dat kader is er ruimte voor creativiteit en verrassing. Wees origineel en probeer een unieke draai aan het thema te geven. Dit geeft meerwaarde aan je foto en onderscheidt het van de rest.
2. Technische Kwaliteit: Scherpte en Belichting
Een van de eerste dingen waar de jury op let, is de technische kwaliteit van de foto. Zorg voor een goede belichting en de juiste scherpte op de plekken die scherp moeten zijn. Een technisch perfecte foto toont aan dat je de basisprincipes van fotografie beheerst.
3. Compositie: Maak het Verschil
Compositie is een cruciale factor bij een goede foto. Het maakt het verschil tussen een alledaagse foto en een foto die eruit springt. Hoe zijn de beeldelementen in relatie tot elkaar geplaatst? Experimenteer met onconventionele composities. Plaats het onderwerp eens helemaal in de hoek, bijvoorbeeld. Dat doet iets met je foto en het is veel minder voorspelbaar dan recht in het midden.
4. Eenvoud en Rust: Less is More
Zorg voor een rustig beeld met niet al te veel beeldelementen. Let erop dat alleen die onderwerpen op de foto staan die er echt toe doen. Al het andere is ballast en dat verknoeit je foto. Vaak levert rust en eenvoud een krachtig beeld op.
Lees ook: Succes in natuurfotografie
5. Het 'Wow'-Effect: Boeiende Elementen
Het is lastig om te benoemen, maar op een foto kan iets ‘gebeuren’. De situatie die vastgelegd is, kan boeien of de beeldelementen zijn zodanig dat je blijft kijken. Kan je iets met spiegelingen doen? Breng je een sociale situatie in beeld? Is er veel contrast tussen de verschillende onderwerpen op de foto? Probeer elementen toe te voegen die de aandacht vasthouden en een verhaal vertellen.
6. Inspiratie: Leer van Winnaars en Topfotografen
Leer van andere winnaars. Je kan op internet zoeken naar uitslagen van fotowedstrijden en de winnende foto’s bekijken. En natuurlijk lees je het commentaar van de jury over de foto’s. Maar je kunt ook gewoon sites van goede fotografen bekijken om inspiratie op te doen. Analyseer wat hun foto's zo succesvol maakt en pas deze inzichten toe op je eigen werk.
7. Experimenteer met Handmatige Instellingen
Elke redelijke camera heeft een automatisch stand waarbij sluitertijd en belichting automatisch ingesteld wordt. Maar vaak kun je deze zaken ook handmatig instellen. Daarmee kun je aardige resultaten bereiken qua belichting en bewegingsonscherpte. Experimenteer er eens mee. Het handmatig instellen van je camera geeft je meer controle over het eindresultaat en stelt je in staat om creatieve effecten te bereiken.
8. Nabewerking: Verfijn je Foto's
Als je enkele foto’s hebt gemaakt waarvan je denkt dat ze een goede kans maken bij de fotowedstrijd, kun je ze eventueel nog bewerken met een foto bewerk programma. Vaak kun je met zo’n programma de sfeer of de belichting van de foto bewerken of de foto bijsnijden. Of experimenteer eens met kleuren vervangen of andere effecten. Nabewerking kan subtiele verbeteringen aanbrengen die je foto net dat beetje extra geven.
9. Scherpte en Onscherpte: Creatieve Invalshoeken
Experimenteer eens met scherpte en onscherpte van de foto. Je kunt hiermee vaak een creatieve invalshoek bereiken binnen het thema van de fotowedstijd. Selectieve scherpte kan de aandacht vestigen op een specifiek detail en een gevoel van diepte creëren.
Lees ook: Samenwerking KNVB en natuur: naar een groener voetbal
10. Uitsnede en Kader: Het Juiste Perspectief
De uitsnede waarmee het onderwerp in beeld wordt gebracht is een belangrijke factor bij een goede foto. Houdt de camera eens schuin en experimenteer met verschillende kaders / uitsneden. Het veranderen van de uitsnede kan een foto een heel andere uitstraling geven.
Extra Tips voor Natuurfotografie
Wat is Natuurfotografie?
Een goede natuurfotograaf is de perfecte kruising tussen een technieker, een bioloog en een poëet. Natuurfotografie gaat verder dan alleen het vastleggen van een mooi plaatje; het vereist kennis van de natuur en de vaardigheid om de essentie ervan vast te leggen.
Geduld is een Schone Zaak
Eén tip geldt voor allemaal: heb geduld. Dieren laten zich niet dwingen, zachte lichtstralen evenmin. Probeer te ontdekken wanneer een groepje reeën meestal langstrekt. Of wanneer een bepaalde groep bomen in het gelige avondlicht staat. Houd Buienradar in de gaten om een natte verrassing te voorkomen.
Daal Af tot een Laag Niveau
Veel dingen uit de grotemensenwereld maken op een klein kind een overweldigende indruk. Een peuter kijkt dan ook een groot gedeelte van de dag omhoog. Boots dit eens na en daal af tot een laag niveau. Gewone landschappen winnen plots aan allure.
De Combinatie van Mens en Natuur
De combinatie van natuur en mens maakt een wedstrijdthema spannend. Een eenzame fietser op een bospad, een hardloper in een besneeuwd heidelandschap. Een mens als beeldelement kan dienen ter referentie; het geeft de kijker een betere indruk hoe groot een natuurverschijnsel is. Misschien komt de mens zelf niet daadwerkelijk in beeld, maar enkel dat wat hij met zijn handen maakte. Bijvoorbeeld een bouwval in het bos waar de natuur langzaam maar zeker terrein wint.
Lees ook: Overzicht van Nederlandse artiesten die voetbalfans zijn
Speciale Programma’s voor Kinderen
Er is een speciale organisatie die fotografie workshops voor kinderen organiseert: Kidzklix. De vrijwilligers van Kidzklix zijn natuurfotografen die hun passie voor de natuur en voor fotografie over willen brengen op kinderen. Ze verzorgen fotografie excursies in de natuur voor het onderwijs en voor kinderdagverblijven. Je kunt hen ook inhuren voor bijvoorbeeld kinderfeestjes of andere bijeenkomsten.
Veelgemaakte Fouten en Hoe Ze te Vermijden
Vermijd Dubbele Inzendingen
Als je een mooie serie hebt gemaakt van één onderwerp, waarbij de foto’s sterk op elkaar lijken, stuur dan niet meerdere foto’s uit die serie in. Kies de beste, of vraag hulp van anderen om te kiezen.
Geen Tekst in je Foto
Plaats absoluut geen teksten in je foto. Hoewel het in de spelregels staat, zijn er toch deelnemers die een (klein) logootje of hun naam in de foto plaatsen. De jury is daar zeer streng op. Zodra er één letter in de foto staat wordt hij gediskwalificeerd. En dat is zonde!
Wees Origineel
In de categorieën Plantenrijk, Insecten en Jongeren tot en met 25 jaar, worden doorgaans de minste foto’s ingezonden.
Dien Op Tijd In
Wacht niet tot de laatste week met inzenden. Vlak voor de sluitingsdatum is het vaak heel druk op de server met last-minute inzenders.
De Psychologie van het Inzenden
Laat Emoties Los
Bij elke foto die we maken hoort een persoonlijk verhaal. Hoe mooier het verhaal, hoe meer moeite een foto heeft gekost, hoe specialer de omstandigheden, hoe meer we gehecht zijn aan een bepaald beeld. Dat vertroebelt onze neutrale blik en zorgt ervoor dat we de verkeerde foto’s insturen naar een wedstrijd. Een jury kent de geschiedenis van de foto niet en ziet alleen het eindresultaat. Laat daarom bijvoorbeeld je partner, de buurman of een willekeurige voorbijganger meedenken over welke foto’s in te sturen.
Doe Mee, Ook al Win je Niet Meteen
Doe je een keer mee en win je niet, hang je camera dan niet meteen aan de wilgen. Bedenk dat aan de grotere wedstrijden heel veel fotografen meedoen en dat meer dan tienduizend ingezonden foto’s geen uitzondering zijn. Om dan bij de beste 100 te eindigen is niet eenvoudig. Blijf proberen als je overtuigd bent van de kwaliteit van je foto.
Ken de Categorieën
Besef dat elke wedstrijd zware en minder zware categorieën telt. Er worden vele malen meer vogels en landschappen ingezonden, dan dat er abstracten, zwartwitten en mens-en-naturen worden ingestuurd. De kans om er in een categorie uit te springen is in de lichte categorieën daarom een stuk groter. Dus past je kansrijke foto in meer dan één hokje, kies dan wijs.
Een Overzicht van Interessante Fotowedstrijden
Meedoen met fotowedstrijden is niet alleen leuk, je foto wordt ook nog door een breder publiek bekeken. Hier zijn enkele fotowedstrijden die het zeker waard zijn om aan mee te doen:
- De Top Shot Foto Awards: De grootste fotowedstrijd die De Rooij Fotografie ooit heeft georganiseerd.
- De National Geographic Fotowedstrijd: Momenteel de grootste fotowedstrijd van de Benelux.
- De Sony World Photography Awards: Een wereldwijde fotowedstrijd die sinds 2007 jaarlijks gehouden wordt.
- Een Nederlandse fotowedstrijd: Wordt jaarlijks georganiseerd naar aanleiding van een mooi thema.
- Een fotowedstrijd: Al sinds 1969 georganiseerd, opgedeeld in twee categorieën: Foto en shortfilm.
- Canon fotowedstrijden: Canon organiseert zo nu en dan mooie fotowedstrijden, waarbij er mooie Canon producten gewonnen kunnen worden.
- De iPhone Fotowedstrijd: Bestaat inmiddels al 15 jaar en is open voor iPhone- en iPad-gebruikers van over de hele wereld.
Praktische Tips voor het Fotograferen in de Natuur
Stel jezelf de vraag: wat wil ik fotograferen?
Dieren, bloemen, insecten of landschappen? Met andere woorden, ga jij voor wildlife-, macro- of landschapsfotografie?
Kies de Juiste Locatie
Sites die je kunnen helpen zijn: natuurmonumenten.nl en staatsbosbeheer.nl. Deze beide organisaties beheren de meeste natuurgebieden in Nederland. Ben je op zoek naar bijvoorbeeld een specifieke vogelsoort dan kan waarneming.nl goed helpen.
Camera-uitrusting
De een zweert bij een Nikon camera terwijl de andere de mooiste foto’s maakt met een Canon. Spiegelreflex of systeem; er is heel veel mogelijk. De keuze voor een camera is zo persoonlijk en financieel afhankelijk, dat het moeilijk is om hier tips over te geven. Maar uit ervaring kan ik zeggen dure apparatuur geen garantie is voor mooie foto’s. Met een goede smartphone kun je prachtige landschap- of macrofoto`s maken.
Compositie
Eigenlijk is het heel simpel, je hebt vier lijnen en hier tussen moet het beeld komen wat jij wilt vast leggen. Er is geen goed of fout, het is jouw manier om iets vast te leggen. Als je je eigen compositiestijl ontwikkeld, wordt dit ook herkenbaar voor anderen; een eigen signatuur. Probeer eens om het object niet in het midden van het beeld te plaatsen, maar bijvoorbeeld helemaal rechts. Bekijk het vanuit een ander perspectief, ga op de grond liggen. Of kijk eens omhoog, bomen zien er dan eens heel anders uit dan dat je ze horizontaal benaderd.
Planning
Het klinkt logisch maar maak een planning wanneer je iets wilt fotograferen. Iedereen weet dat de meeste bloemen in het voorjaar bloeien, en de grootste kans om paddenstoelen te fotograferen in de herfst is. Maar wanneer je een bronstig hert of ree, deze zijn in verschillende perioden bronstig, kunt aantreffen is al wat moeilijker. Maansverduisteringen kunnen ook een leuk onderwerp zijn. Wil je wild in Nederland fotograferen, dan heb je een verhoogde kans als je dit net na zonsopgang of laat op de dag probeert. Houd je wel aan de regels: je mag je voor en na zonsondergang niet in natuurgebieden bevinden. Goed om hierop te letten, zowel voor de dieren als jezelf, want de boetes zijn best hoog.
Geduld of Actie?
Veel mensen beweren dat natuurfotografie een kwestie van geduld is. Nou is geduld niet mijn sterkste kant en ik moet zeggen dat ik het hier niet mee eens ben. Ik fotografeer ook veel in de natuur en ik leg vast wat er op mijn pad komt. Daarentegen zijn er ook mensen die uren kunnen wachten om een bijvoorbeeld een bepaalde vogelsoort vast te leggen. Ook hier geldt: er is geen goed of fout. Doe wat bij jou past. En probeer veel uit. Door ervaring worden je foto’s mooier. Dus ga lekker vaak de natuur in en maak duizenden foto’s, er zitten vanzelf pareltjes tussen! Je kunt ook ‘oefenen’ in de dierentuin met het vastleggen van dieren.
Wees Voorbereid
Zorg dat je accu vol is, en je geheugenkaartje zo goed als leeg.