Tips voor het winnen van een natuurfotografiewedstrijd

Natuurfotografie is een populaire hobby en er zijn veel wedstrijden waar je je werk kunt laten zien. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw foto eruit springt en de jury overtuigt? Dit artikel geeft je praktische tips om je kansen te vergroten.

Het persoonlijke verhaal achter de foto

Bij elke foto hoort een persoonlijk verhaal. Hoe mooier het verhaal, hoe meer moeite een foto heeft gekost, hoe specialer de omstandigheden, hoe meer we gehecht zijn aan een bepaald beeld. Dat vertroebelt onze neutrale blik en zorgt ervoor dat we de verkeerde foto’s insturen naar een wedstrijd. En hoe vaak zijn we niet het meest gehecht aan onze recentste kunstwerkjes? Vaak kijk ik later nog eens terug naar wat ik ooit inzond naar een bepaalde wedstrijd. Als de emotie eraf is snap ik ineens dat ik niks won en sla ik mezelf voor mijn hoofd voor mijn beroerde inzending. Een jury (en elke andere persoon dan jijzelf) kent de geschiedenis van de foto niet en ziet alleen het eindresultaat. Laat daarom bijvoorbeeld je partner, de buurman of een willekeurige voorbijganger meedenken over welke foto’s in te sturen. Het kan helpen te kijken naar de jurysamenstelling en in te spelen op hun (vermoedelijke) voorkeuren. Het helpt trouwens niet foto’s in te sturen die lijken op de beste beelden van de juryleden. Laat een ander naar je beeld kijken.

Doe mee en laat je niet ontmoedigen

Ook in de fotografie staan de beste zuurlui aan wal. Hele roedels fotografen huilen mee met de wolven in het bos als er weer eens een in hun ogen onterechte foto heeft gewonnen. Het is heel eenvoudig als een foute voetbalvader vanaf de zijlijn te lopen schelden of mee te waaien met die ene fotograaf waarbij je zo graag in het gevlei wil komen of blijven. Of heel veilig als een fotograferend Zwitserland met faalangst niet mee te doen, bang om door iedereen nagewezen te worden als niet-winnaar. Want het is altijd beter niet mee te doen dan wel mee te doen en niet te winnen, toch? Doe mee. Hang je camera niet meteen aan de wilgen als je een keer niet wint. Bedenk dat aan de grotere wedstrijden heel veel fotografen meedoen en dat meer dan tienduizend ingezonden foto’s geen uitzondering zijn. Om dan bij de beste 100 te eindigen is niet eenvoudig. De samenstelling van de jury kan invloed op de uiteindelijke selectie hebben, maar ook de dag waarop de winnaars worden aangewezen. Als het jurylid met de grootste mond op zaterdag met zijn kinderen Bambi heeft gekeken, is de kans groter dat hij op zondag een foto van een edelhert laat winnen. En besef dat een goeie jury een evenwichtige selectie wil maken. Als jouw foto van een leeuw geniaal is, maar een andere fotograaf een net iets betere leeuw heeft ingezonden, zal jouw foto opschuiven tot buiten de prijzen. Waarom? Publiek wil variatie zien dus ondanks dat je de op één na beste foto in je categorie had, is het toch helaas pindakaas. Moraal van het verhaal: blijf proberen als je overtuigd bent van de kwaliteit van je foto. Je zal niet de eerste zijn wiens foto pas in de derde wedstrijd ‘blijft plakken’. Sommige wedstrijden sturen na afloop een overzicht waarin je kan zien tot hoever je foto’s zijn gekomen. Geef niet op.

Originaliteit en vernieuwing

De belangrijkste tip. Alle organisaties en jury’s wijzen er uit den treure op, maar op de een of andere manier dringt de boodschap niet door tot het merendeel van de deelnemers. Besef heel goed dat in deze tijden van visuele overvloed heel veel al heel vaak is gezien. Een foto moet opvallen, eruit springen, om kans te maken op een plek tussen de gelauwerden. Hoe wrang het ook is, een foto van een grizzly die tussen miljoenen glinsterende spetters een zalm tussen zijn klauwen vangt, is weliswaar spectaculair, maar niet nieuw. Zo’n foto heeft ooit al eens gewonnen (toen het beeld wel nog nieuw was) maar zal dat nu niet snel meer doen. Iemand zei ooit dat je niet alleen moet wedijveren met alle foto’s die nu worden ingezonden, maar ook met alle foto’s die in het verleden werden ingezonden. Om het tastbaarder te maken: een vogel op een takje maakt weinig kans op een ereplaats, hoe mooi het licht, hoe zeldzaam de vogel en hoe scherp de veren en oogjes ook zijn. Twintig jaar geleden kon je leven van de beeldverkoop van dergelijke foto’s, omdat je de enige was die met een telelens bij een voerplek zat te wachten. Nu doet elke fotograaf met wat spaargeld en tien meter tuin dat. Bijzondere actie, zeldzaam gedrag of een wonderschone omgeving geven je wel nog steeds een goede kans. Neem ook de Sign of the Times mee in je overweging. Maak iets dat vernieuwend is.

Strategische categoriekeuze

Besef dat elke wedstrijd zware en minder zware categorieën telt. Dan doel ik op het aantal inzendingen in elk van de categorieën. Er worden vele malen meer vogels en landschappen ingezonden, dan dat er abstracten, zwartwitten en mens-en-naturen worden ingestuurd. De kans om er in een categorie uit te springen is in de lichte categorieën daarom een stuk groter. Dus past je kansrijke foto in meer dan één hokje, kies dan wijs.

Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit

Vriendschap en integriteit

Als je foto’s niet goed of bijzonder genoeg zijn en je wil toch graag eens bij de winnaars zitten, dan is er nog maar één mogelijkheid: word goede vrienden met de organisatie of leden van de jury, of liefst met allebei. Hoe meer vrienden dicht bij het vuur, hoe groter de kans dat je er warmpjes bij komt te zitten. Zonder gekheid: je wil niet weten welke vuige, valse verdachtmakingen er na elke wedstrijduitslag worden verspreid. Soms heel stiekem meteen na de uitreiking, zodat je in het voorbijlopen het gesmoezel in een leeg glaasje bubbels hoort galmen, soms een dag later in alle stinkende openheid op het open riool van de social media. Mensen die serieus menen dat de uitslag op vriendjespolitiek is gestoeld, raad ik aan mijn column over de verschillende stadia van het reageren op wedstrijduitslagen te lezen. Kies je vrienden.

Relativering en plezier

Een wedstrijd winnen is een bevestiging dat je goed bezig bent en soms levert het je als prijs een tastbaar stukje fotogereedschap op dat je al lang wilde hebben. Maar verder is het geen doel op zich en niet iets om te veel waarde aan te hechten. Uitgezonderd winst bij de Heilige Graal van de BBC WPOTY opent een eervolle vermelding bij welke wedstrijd dan ook geen enkele deur voor je die voorheen gesloten bleef. Er verandert niets. Er zijn zoveel wedstrijden, dat elk succes vluchtig is en anders dan ik ooit dacht hoef je echt geen indrukwekkend palmares te hebben om serieus genomen te worden in ‘het wereldje’. Besef ook dat kunst subjectief is en dat daarom alleen het met grote regelmaat in de uitslag voorkomen van je naam misschien iets zegt over je kwaliteiten als fotograaf. Ook relativerend is het te bedenken dat er massa’s topkwaliteit foto’s gemaakt worden die helemaal niet worden ingezonden omdat de makers daar geen interesse in hebben. Dus hou het leuk voor jezelf, fotografeer voor je plezier en niet met het doel een wedstrijd te winnen. De frustratie die dat op zal leveren is het echt niet waard en kost je het plezier in je hobby. Hou het luchtig. Los daarvan is elke wedstrijduitslag wel een feest voor wie inspiratie wil op doen. Kort maar heftig reageren op een in jouw ogen onterechte uitslag mag natuurlijk ook. Maar tel alsjeblieft eerst even tot tien, relativeer het belang, kies je woorden zorgvuldig en hou het netjes.

Praktische tips voor deelname

• Formaat van de foto's: Let op de vereisten voor het formaat van de foto's. Voor het inzenden mogen ze niet groter zijn dan 2,5 MB.
• Authenticiteit: Werk altijd met authentiek beeld, dus AI-gegenereerde beelden zijn uit den boze. Blijf werkelijkheidsgetrouw: er mogen geen elementen worden toegevoegd of weggelaten uit de foto. Laat watermerken, kaders of teksten dus weg uit de foto.
• Informatie: Het is van belang dat je - behalve je mooiste foto(’s) - ook de onderstaande informatie aanlevert. Deze informatie neemt de jury mee bij de beoordeling van de foto.
  • Wat is er te zien op de foto? Wees specifiek wanneer dat nodig is, bijvoorbeeld bij de beschrijving van de naam van een dier.
  • Waar is de foto precies gemaakt?
  • Wanneer is de foto gemaakt?
  • Waarom is de foto belangrijk?

Inspiratie en tips van professionals

Fotografen reizen voor National Geographic continu de wereld over, op zoek naar mooie, fascinerende en inspirerende verhalen. Maar nu doen we een beroep op jou, met de National Geographic Fotowedstrijd 2025. Afgelopen jaar hebben we veel prachtige beelden ontvangen. Doe jij dit jaar ook (weer) mee?

National Geographic Fotowedstrijd 2025

Deel je foto en vertel je verhaal. Of je nu dagelijks bezig bent met fotografie of als liefhebber slechts af en toe een plaatje schiet: iedereen kan meedoen met de National Geographic Fotowedstrijd 2025. Wij zijn op zoek naar de mooiste foto’s en heel benieuwd naar jouw werk.

Categorieën

De wedstrijd telt vier categorieën:

Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel

• Natuur: van flora en fauna tot landschappen.
• Portret: de focus op één persoon of een groep mensen.
• Cultuur: geschiedenis, architectuur en straatfotografie.
• Smartphone (nieuw dit jaar!): de mooiste beelden, gemaakt met je mobiele telefoon.

Voor welke categorie(ën) je een foto instuurt, bepaal je helemaal zelf: je kunt per categorie één foto uploaden. Je hebt tot en met 30 september 2025 de tijd om je foto(’s) te uploaden. Uit alle inzendingen kiest de vakjury de beste foto’s per categorie. Uit elke categorie wordt een top drie geselecteerd, en er wordt één overall winnaar gekozen. Op 19 november volgt de feestelijke prijsuitreiking.

Tips voor het verbeteren van je foto-skills

Na een heerlijke wandeling kijk je thuis de foto’s terug. Hoe kan het nou dat het landschap op je beeldscherm niet zo mooi is als in jouw herinnering? En waarom is die ontmoeting met dat hert zo wazig in beeld? Herkenbaar? Ik geef je graag wat tips die je op weg kunnen helpen om tevreden terug te komen. En te genieten van de foto`s gemaakt van de mooie of bijzondere momenten in de natuur in Nederland.

• Wat wil je fotograferen? Stel jezelf de vraag; wat wil ik fotograferen? Dieren, bloemen, insecten of landschappen? Met andere woorden, ga jij voor wildlife-, macro- of landschapsfotografie? Sites die je kunnen helpen zijn: natuurmonumenten.nl en staatsbosbeheer.nl. Deze beide organisaties beheren de meeste natuurgebieden in Nederland. Ben je op zoek naar bijvoorbeeld een specifieke vogelsoort dan kan waarneming.nl goed helpen.
• Apparatuur: De een zweert bij een Nikon camera terwijl de andere de mooiste foto’s maakt met een Canon. Spiegelreflex of systeem; er is heel veel mogelijk. De keuze voor een camera is zo persoonlijk en financieel afhankelijk, dat het moeilijk is om hier tips over te geven. Maar uit ervaring kan ik zeggen dure apparatuur geen garantie is voor mooie foto’s. Met een goede smartphone kun je prachtige landschap- of macrofoto`s maken.
• Compositie: Eigenlijk is het heel simpel, je hebt vier lijnen en hier tussen moet het beeld komen wat jij wilt vast leggen. Er is geen goed of fout, het is jouw manier om iets vast te leggen. Als je je eigen compositiestijl ontwikkeld, wordt dit ook herkenbaar voor anderen; een eigen signatuur. Probeer eens om het object niet in het midden van het beeld te plaatsen, maar bijvoorbeeld helemaal rechts. Bekijk het vanuit een ander perspectief, ga op de grond liggen. Of kijk eens omhoog, bomen zien er dan eens heel anders uit dan dat je ze horizontaal benaderd.
• Planning: Het klinkt logisch maar maak een planning wanneer je iets wilt fotograferen. Iedereen weet dat de meeste bloemen in het voorjaar bloeien, en de grootste kans om paddenstoelen te fotograferen in de herfst is. Maar wanneer je een bronstig hert of ree, deze zijn in verschillende perioden bronstig, kunt aantreffen is al wat moeilijker. Maansverduisteringen kunnen ook een leuk onderwerp zijn. Wil je wild in Nederland fotograferen, dan heb je een verhoogde kans als je dit net na zonsopgang of laat op de dag probeert. Houd je wel aan de regels: je mag je voor en na zonsondergang niet in natuurgebieden bevinden. Goed om hierop te letten, zowel voor de dieren als jezelf, want de boetes zijn best hoog.
• Geduld of spontaniteit: Veel mensen beweren dat natuurfotografie een kwestie van geduld is. Nou is geduld niet mijn sterkste kant en ik moet zeggen dat ik het hier niet mee eens ben. Ik fotografeer ook veel in de natuur en ik leg vast wat er op mijn pad komt. Daarentegen zijn er ook mensen die uren kunnen wachten om een bijvoorbeeld een bepaalde vogelsoort vast te leggen. Ook hier geldt: er is geen goed of fout. Doe wat bij jou past. En probeer veel uit. Door ervaring worden je foto’s mooier. Dus ga lekker vaak de natuur in en maak duizenden foto’s, er zitten vanzelf pareltjes tussen! Je kunt ook ‘oefenen’ in de dierentuin met het vastleggen van dieren.
• Wees voorbereid: Ik had het laatst nog, ik had tijdens een wandeling al herten en wilde zwijnen gespot en gefotografeerd. Mijn camera had ik uitgezet om batterij te sparen en mijn kaartje was ook zo goed als vol. Op dat moment besluit er een familie wilde zwijnen voor mijn neus het pad over te steken. En ik was te laat. Nu had ik, als ik wel op tijd was geweest ook amper iets kunnen maken. Dus een niet onbelangrijke tip: zorg dat je accu vol is, en je geheugenkaartje zo goed als leeg.
• Locaties: Er zijn in Nederland genoeg natuurgebieden waar je volop mooie foto’s kunt maken. Ik heb een top 5 voor je met gebieden waar ik graag fotografeer. Elke dag ben ik buiten te vinden. Om de natuur dichtbij huis te beleven en ook vast te leggen in beeld. Iedere vakantie doe ik hetzelfde in het buitenland. Het weekend is voor mij pas compleet met een mooie wandeling of hike. Weer of geen weer.

Het selectieproces

• Ambitie: Iedereen kent die knaagvraag: ben ik wel goed genoeg? Welnu, als je jezelf bij het zien van sommige finalisten betrapt op het gevoel ‘dat had ik ook gekund’, zit je qua ambitieniveau goed. Een beetje drive en gezonde competitiedrift is helemaal niet verkeerd. Bovendien is zo’n wedstrijd een ideale mogelijkheid om je eigen niveau te spiegelen aan wat een deskundige jury als state of the art beschouwt. Dus wat let je om een kans te wagen.
• Tijd nemen voor selectie: Neem de tijd om te selecteren. Doe dat nooit in één keer maar in verschillende fases. Maak bijvoorbeeld eerst een ‘ruime selectie’ van alle foto’s die je zelf als mogelijke kanshebber beschouwt. Loop die selectie na bijvoorbeeld een week nog eens opnieuw door en markeer dan de foto’s die je als allerbeste beschouwt. Heb je ook maar even een negatief gevoel bij een foto, durf dan rigoureus te zijn en schuif hem terzijde. Laat de foto’s die overblijven goed op je inwerken. Bijvoorbeeld door ze een paar dagen als bureaublad in te stellen. Of door ze af te drukken en op een plek te hangen waardoor je er vaak naar kijkt.
• Formaat: Goede foto’s houden namelijk hun kracht als je ze bekijkt op beeldvullend formaat. Check of een foto zowel op klein als op groot formaat overeind blijft.
• Digitale optimalisatie: Echt, de meeste van al die winnende beelden komen heus niet precies zo uit de camera. Je moet goed weten hoe je een foto digitaal kan optimaliseren. Bijvoorbeeld hoe je met beleid kan verscherpen, of hoe je donkere partijen zonder kwaliteitsverlies lichter kan maken en omgekeerd.
• Feedback: Het is helemaal niet verkeerd om vrienden, fotomaatjes of thuisfront even mee te laten kijken. Gewoon om te checken hoe je foto’s overkomen. Maar trek vervolgens wel je eigen lijn en laat je oren niet hangen aan het oordeel van anderen. Zeker niet aan likes en commentaren op fora of social media. Iedereen weet inmiddels wel dat zoete plaatjes met een hoge aaibaarheidsfactor bij een groot publiek veel beter scoren dan gewaagde en vernieuwende foto’s. Maar bij de Groene Camera kijkt de jury verder dan of een foto mooi of technisch goed is. Meerdere keren is van deze foto de RAW-file opgevraagd. Hij haalde het steeds net niet, maar de bevestiging is binnen.
• Originaliteit: Zijn er bepaalde beelden vaak gehonoreerd, dan maakt een look-a-like vrijwel geen kans om te winnen. Al was het maar doordat deze niet meer opvalt tussen de duizenden andere inzendingen die in hoog tempo de revue passeren. Het is daarentegen wel zinvol om je bij eerdere winnende foto’s af te vragen hoe er bijvoorbeeld met compositie is omgegaan. Of: wat gebeurt er aan de randen, in de hoeken?
• Regels: Leef deze letterlijk en volledig na. Foto’s van grote grazers zoals deze koniks zijn toegestaan. Maar deze foto is te extreem nabewerkt want de achtergrond was niet zwart.
• Jury: Het helpt als je weet wie er in de jury zit, niet persoonlijk natuurlijk, maar wat maken ze zelf en waar gaat hun voorkeur naar uit?
• Consistentie: Regelmatig duiken in de uitslagen van verschillende wedstrijden dezelfde namen op, terwijl er anoniem wordt gejureerd. Hoe kan dat toch steeds? Als je investeert in je ontwikkeling als fotograaf, zal je regelmatig sterke, verrassende en originele beelden maken. Is deze nou goed of toch niet? Dat gevoel had ik aanvankelijk even bij deze foto. Heb jij dat ook weleens?
• Niet opgeven: Niet gewonnen? Niks aan de hand. Gewoon blijven genieten van de natuur en de volgende keer vol goede moed weer meedoen. Kun jij dat opbrengen?

Extra Tips en Inspiratiebronnen

• Zoom.nl: Op Zoom.nl staan heel veel handige tips.
• Specifieke tips voor natuurfotografie: In dit overzicht staan zijn alle tips verzameld!
• SIGMA en Richard Verroen: Wildlifefotografie met SIGMA en natuurfotograaf Richard Verroen
• Nieuw fotografieboek: Natuurfotografie in Lightroom (tijdelijk met korting)
• 10 stappen naar betere natuurfoto’s: oog voor natuur
• Expertcursus natuurfotografie: Lokroep van de natuur
• Composities voor natuurfotografie: een aantal praktijkvoorbeelden
• Kleurrijke Hollandse natuurfoto: Het Perfecte Plaatje thuisopdracht 4
• Diepte in natuurfoto’s creëren
• Natuurfotografie voor beginners
• Lenzen bij natuurfotografie: tips van Zoomers
• Handige tips voor natuurfotografie: Een overzicht
• Verrekijker: Waarom elke serieuze natuurfotograaf ook een verrekijker gebruikt
• Xpozer fotowedstrijd: de meest Fantastische Natuurfoto
• Tips om natuur te fotograferen per maand: Natuurfotografie
• Soorten licht in de natuurfotografie
• Basiscursus patronen in de natuur herkennen
• Het leven van een natuurfotograaf gaat niet over rozen
• 12 tips om in de natuur te fotograferen
• De 5 mooiste natuurgebieden in Nederland om te bezoeken
• Natuurfotografie voor Dummies
• Tips voor het fotograferen met grauw weer
• Natuurfotografie: Haal er het maximale uit!
• Bepaal de juiste witbalans en kleurtemperatuur
• Ruisreductie bij lange sluitertijden
• Tips over het weer bij natuurfotografie
• Zo ga je om met verschillende weersomstandigheden op reis
• Tips voor het fotograferen van onweer en bliksem
• Soepel heen en weer - Zo bewerk je je foto’s verder buiten Lightroom
• 5x weersomstandigheden in de lente
• Handige apps om het weer te voorspellen
• Tips - Fotograferen met guur weer
• Instant weersverbetering in Photoshop
• Fotograferen bij slecht weer

Locaties voor Natuurfotografie

• Architectuurfotografie in het najaar: tips & fotolocaties
• Zo vind je de mooiste fotolocaties op reis
• De beste fotolocaties voor Bevrijdingsdag (5 mei 2025)
• Fotolocaties om de lente te fotograferen
• Wildlife day - Locaties in Nederland
• Inspiratie - Mooie locaties in Nederland voor architectuurfotografie
• GEZOCHT: de mooiste fotolocaties van Portugal!
• Inspiratie - Mooie locaties voor winterse landschappen
• Gezocht: de mooiste fotolocaties van Slovenië!
• Gezocht: de mooiste fotolocaties van Noorwegen!
• Tips - Locaties in Nederland om damherten te fotograferen!
• Fotolocaties en tips voor bosfotografie
• Gezocht: de mooiste fotolocaties van Peru!
• Inspiratie - Inspiratie Mooie fotolocaties in Duitsland!
• Tips en locaties voor het fotograferen van heide!
• Mooie winterlocaties in Europa
• Prachtige herfstlocaties
• Locaties voor de mooiste bosfoto’s!
• Fotografielocaties in Nederland!

Apparatuur voor Natuurfotografie

• Waarom elke serieuze natuurfotograaf ook een verrekijker gebruikt
• Objectieven voor natuurfotografie
• Lenzen bij natuurfotografie: tips van Zoomers!
• Inspiratie - Zo werk je met een telelens
• Zo haal je het meeste uit je telelens!
• Objectief onder de loep: werken met een telelens
• Review Black Eye Tele 3X smartphone telelenzen
• Waarom je bij landschapsfotografie ook je telelens moet meenemen
• Lumix S 70-300mm - Telezoom voor Lumix S
• Olympus ED 150-400mm F4.5 - 2000mm telezoom
• Tamron 70-300mm F/4.5-6.3 Di III RXD - Klassieke telezoom
• Olympus M.Zuiko ED100-400mm - Betaalbare supertelezoom
• Tamron 70-180mm F/2.8 Di III VXD - Compacte telezoom

Inspiratie

• Wild van natuur: portfolio van David Yarrow
• Tips voor druppelfotografie in de natuur
• Expertuitdaging: Details in de natuur
• De maan fotograferen
• De perfecte mistfoto
• Startrails fotograferen!

Lees ook: KNGU Broekjesregels Uitgelegd

tags: #fotografiewedstrijd #natuur #tips