Introductie
Handbal, in Nederland vaak gezien als een vrouwensport, blijkt een universele aantrekkingskracht te hebben. Dit artikel belicht een uniek project waarbij de handbalsport in Ghana wordt geïntroduceerd, met de focus op de impact ervan op jonge meiden en de bredere gemeenschap. Het verhaal volgt Gert Wessels, een handbalenthousiasteling uit Lemelerveld, die een maand in West-Afrika verbleef om zijn kennis en kunde te delen en de basis te leggen voor een handbalcultuur.
Een maand in Ghana: Handbal als middel tot ontwikkeling
Gert Wessels, een ervaren handballer en trainer, reisde naar Ghana op initiatief van de organisatie 'De Kracht van Sport'. Deze organisatie zet zich in om sport toegankelijk te maken voor kinderen en jongeren in landen waar sportlessen geen vanzelfsprekendheid zijn. In de Ghanese plaats Tinkong werkte Wessels samen met de Live Now Foundation om de lokale jeugd kennis te laten maken met handbal.
Ondanks dat de scholen vakantie hadden, wist Wessels 68 jongens uit zes verschillende gemeenschappen te bereiken. Elke dag trainde hij met hen, waarbij hij de basis legde voor het handbalspel. "Het zijn atleten en het balgevoel is er ook wel, maar ze hebben totaal geen idee van posities en systemen. Dus, dat is het eerste wat je ze probeert bij te brengen."
Van voetbal naar handbal: Een nieuwe sportieve passie
Net als veel Nederlandse jongens was voetbal de eerste sportieve liefde van Gert Wessels. Echter, nadat hij stopte met voetballen, kwam handbal in zijn leven. "Man, dat had ik twintig jaar eerder moeten weten. Dat het zo’n mooie sport is. Het is veel dynamischer en explosiever dan voetbal, er zit meer systeem in en je kunt je als speler absoluut niet verstoppen."
Wessels maakte als keeper de hoogtijdagen van het mannenhandbal in Lemelerveld mee en raakte betrokken bij de club. Hij hielp in én met de kantine, werd voorzitter, scheidsrechter en trainer van regionale clubs. Na het seizoen 2024-2025 besloot hij zich te verdiepen in vrijwilligerswerk, wat hem uiteindelijk naar Ghana leidde.
Lees ook: Meidenvoetbal in Oost-Nederland: Onder 13
Sportieve ambities en talent in Ghana
Met een koffer vol handbalshirts en ballen, gedoneerd via een actie van Handbal Oost, vertrok Wessels naar Ghana. Hij ontdekte dat de mensen daar gek zijn van sport en dat er veel talent aanwezig is. "Zo gauw als ze de tijd hebben, zijn ze buiten bezig met een bal. Dat is nu nog vaak voetbal. Er is in Tinkong zelfs een voetbalopleiding. En vergis je niet in het niveau, want onlangs is een 13-jarige speler nog naar Manchester United gegaan."
Wessels zag ook potentie in het handbal. "Ja, ook in het handbal en ze leren snel. We hebben toch al twee jongens klaargestoomd voor het handbalteam van een universiteit."
Uitdagingen en doorzettingsvermogen
De omstandigheden in Ghana waren niet ideaal. "We moesten trainen op hard zand zonder enige belijning. Op een gedeelte dat over was nadat een voetbalveld was gecreëerd." Ondanks de hitte (dag en nacht dertig graden) en de beperkte faciliteiten, bleef Wessels gemotiveerd om zijn kennis en enthousiasme over te brengen.
Meer dan alleen handbal: Waardevolle contacten en toekomstplannen
Naast de trainingen legde Wessels waardevolle contacten, onder andere op scholen waar meiden vaak niet sporten omdat er alleen voetbal wordt aangeboden. Hij wil een opleidingsplan maken voor de lokale trainers en probeert een kunstgrasveld te laten aanleggen. "Daarvoor ben ik in gesprek met een oud-ondernemer die betrokken is bij de Live Now Foundation. Dat zijn leuke ontmoetingen, want het blijft toch ook een zakenman die een duidelijke gedachte wil zien en dat is alleen maar goed!"
De impact van armoede en de zoektocht naar duurzame oplossingen
De armoede in Ghana raakte Wessels diep. "Ik heb een familie ontmoet die in een huis woonde dat de benaming huis niet eens mocht dragen. De varkens hebben het beter. Ik heb een paar keer boodschappen voor ze gekocht. Ze stonden gewoon te huilen bij een stukkie zeep…"
Lees ook: Regels KNVB Beker Meiden West 1: Een heldere uitleg
Deze ervaring heeft zijn kijk op de wereld veranderd en hem gemotiveerd om een duurzame bijdrage te leveren. Hij overweegt een aparte stichting op te richten om de handbalsport in Ghana verder te ontwikkelen. "Ik wil graag iets duurzaams doen, maar voor mij werkt een samenwerking met mensen ter plekke beter dan het geld aan een grote organisatie doneren. Misschien moet er wel een aparte stichting komen, maar voordat je dat voor elkaar hebt… Ik heb niet zoveel zin in die rompslomp er omheen."
Handbal als blijvertje: Een positieve impuls voor de gemeenschap
De Live Now Foundation is enthousiast over de resultaten van het handbalproject en ziet het als een blijvertje. Ze willen de sport breder trekken, in navolging van eerdere projecten met boksen en militaire vijfkamp. Wessels sluit niet uit dat hij dit jaar nog een keer naar Ghana gaat om zijn werk voort te zetten.
De opkomst van handbal in Nederland: Inspiratie voor Ghana
Het handbalproject in Ghana komt op een goed moment, nu de handbalsport in Nederland in de lift zit. Waren het jarenlang de dames die furore maakten - met als hoogtepunt het wereldkampioenschap in 2019 -, sinds vorig jaar komen de mannen ook sterk opzetten. De successen van de Nederlandse handballers kunnen als inspiratie dienen voor de Ghanese jeugd.
De militaire connectie: Een bijdrage aan de handbalsport
Sjors Röttger en Peter Janssen, leden van het dienstvak LO&Sport, stonden aan de wieg van het damessucces in Nederland middels de oprichting van de Handbal Academie op Papendal. Sjors Röttger heeft als trainer ook een fikse bijdrage geleverd aan het Militaire mannenteam, en Peter deed dat als veldspeler. Deze militaire connectie laat zien dat handbal mensen uit verschillende achtergronden kan verbinden.
Historische context: Handbalvereniging Vriendschap
De Amsterdamse handbalvereniging Vriendschap, opgericht in de jaren '30, is een voorbeeld van hoe handbal in Nederland is ontstaan en zich heeft ontwikkeld. In de beginjaren speelde de vereniging op weilanden, waar eerst het vee van het veld gedreven moest worden. Ondanks de primitieve omstandigheden was er een sterke sociale cohesie binnen de vereniging.
Lees ook: Kim Holland: Meer dan alleen porno
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Vriendschap, net als andere socialistisch getinte verenigingen, opgeheven door de bezetters. Na de oorlog herrees de vereniging en koos ze voor de Nederlandse Handbal Verbond (NHV) vanwege de grotere competitie. Vriendschap is een vereniging met een rijke historie en een belangrijke bijdrage aan de handbalsport in Nederland.
Persoonlijke doelen en de vertaalslag naar het bedrijfsleven
Erik-Jan en Karst, de makers van een podcast, nemen de luisteraar mee in hun persoonlijke doelen en de vertaalslag naar het bedrijfsleven. Ze vragen de luisteraars om hun eigen doelen te delen en te reageren op de podcast. Deze interactie laat zien dat handbal, net als andere sporten, kan dienen als inspiratie voor persoonlijke groei en ontwikkeling.