In de loop der jaren zijn er talloze voetbalcompetities ontstaan, zowel op nationaal als internationaal niveau, elk met een eigen impact, omvang en levensduur. Sommige van deze competities hebben standgehouden, terwijl andere om verschillende redenen zijn verdwenen. De FIFA, die het ongeëvenaarde succes van het vierjaarlijkse WK voor nationale teams probeert te evenaren, is voortdurend op zoek naar een tweede competitie die dezelfde aandacht en inkomsten kan genereren. Dit streven heeft geleid tot de ontwikkeling van het huidige format, waarmee de FIFA hoopt op aanzienlijke nieuwe inkomsten.
De Ontwikkeling van Internationale Voetbaltoernooien
Hoewel er in het verleden al pogingen zijn gedaan om interconfederale toernooien te organiseren, was de Intercontinentale Beker de meest populaire en prestigieuze. Deze beker, opgericht in 1960, bracht een UEFA-team tegenover een CONMEBOL-team (meestal de kampioenen van hun respectievelijke confederaties), waarmee de twee sterkste voetbalregio's traditioneel werden vertegenwoordigd. De Intercontinentale Beker werd jaarlijks gespeeld van 1960 tot 2004, met uitzondering van 1975 en 1978, toen organisatorische problemen roet in het eten gooiden.
In 2000 vond het eerste FIFA Wereldkampioenschap voor Clubs plaats in Brazilië, het eerste officiële initiatief van de FIFA op dit gebied. Het idee voor dit toernooi ontstond al in 1993, en de eerste editie was aanvankelijk gepland voor 1999, maar door organisatorische complicaties werd het pas in 2000 gehouden. Corinthians werd de eerste kampioen in dit toernooi, waaraan acht teams uit zes confederaties deelnamen. De teams werden verdeeld over twee groepen van vier, waarna een finale werd gespeeld.
De editie van 2001, die in Spanje zou plaatsvinden, werd geannuleerd vanwege financiële problemen. In 2005 werd een nieuw Wereldkampioenschap voor Clubs gelanceerd als vervanging van de Intercontinentale Beker. Dit toernooi bestond uit zes teams - één uit elke confederatie - en werkte met een knock-outsysteem, waarbij UEFA- en CONMEBOL-teams in de halve finales instroomden. Dit format bleef tot 2023 in stand, met enkele kleine aanpassingen, zoals de toevoeging van een vertegenwoordiger van het gastland in de voorronde.
In 2024 werd het toernooi hernoemd tot FIFA Intercontinentale Beker om verwarring met het nieuwe Club WK te voorkomen. Het nieuwe toernooi vindt elke vier jaar plaats, in tegenstelling tot de voorgaande jaarlijkse edities.
Lees ook: Het fenomeen Mega Mindy nader bekeken
Kwalificatie voor het Toernooi: Een Complex Proces
De kwalificatie voor het toernooi is een complex proces. Het toernooi bestaat uit 32 clubs uit zes continentale confederaties. De winnaars van de belangrijkste continentale toernooien tussen 2021 en 2024 vullen 15 van de 32 plaatsen. Real Madrid won in die periode tweemaal de Champions League en Al Ahly zelfs driemaal de Afrikaanse Champions League. Auckland City kwalificeerde zich als enige OFC-winnaar. Veertien andere plekken werden ingevuld door clubs die het hoogst stonden in de confederatierankings in die periode.
De voorlaatste plek ging naar Inter Miami (VS), als winnaar van de MLS Supporters Shield 2024. De laatste plek zou naar León uit Mexico gaan, kampioen van de CONCACAF Champions League 2023. Echter, omdat León eigendom is van dezelfde groep als Pachuca (die al meedoet), werd León gediskwalificeerd. De plek werd beslist via een play-off tussen Los Angeles FC (finalist) en Club América (beste niet-gekwalificeerde club in de ranking). Uiteindelijk won LAFC die plek.
Format en Locaties: Geïnspireerd door het WK
Het format van het toernooi lijkt sterk op dat van het WK voor nationale teams: acht groepen van vier teams die één keer tegen elkaar spelen. De top twee van elke groep gaat door naar de achtste finales, waarna het toernooi volgens het klassieke knock-outsysteem doorgaat tot de finale.
Het toernooi wordt gespeeld in 12 steden en 13 stadions: Pasadena, Los Angeles, Atlanta, Philadelphia, Miami, Orlando, Nashville, Cincinnati, Washington, Seattle, Charlotte en East Rutherford. Orlando heeft als enige twee stadions (Camping World Stadium en Inter&Co Stadium).
Een Specifieke Transfermarkt
Een bijzonder kenmerk van het toernooi is dat het plaatsvindt tussen juni en juli - dezelfde periode als het EK, de Copa América of het WK. Hierdoor vallen veel spelerscontracten, die eindigen op 30 juni, midden in het toernooi. De FIFA staat daarom contractverlengingen tot het einde van het toernooi toe, maar alleen voor de 32 deelnemende clubs. Er is ook een speciale transferperiode geopend van 1 tot 10 juni waarin deze clubs spelers mogen aantrekken - zoals bijvoorbeeld de Nederlandse verdediger Dean Huijsen, die zich bij Real Madrid voegde.
Lees ook: Een terugblik op het Internationaal Toernooi in Den Haag
De Financiën en het Prijzengeld: Een Lucratieve Onderneming
Dit toernooi is vooral opgezet om meer geld voor de FIFA te genereren dan om sportieve redenen, dus het is logisch dat er ook voor de clubs veel geld mee gemoeid is. In totaal zullen de deelnemende clubs samen 1 miljard Amerikaanse dollar verdelen, en de winnaar van het toernooi kan tot wel 125 miljoen dollar aan prijzengeld verdienen. Hoeveel geld elke club ontvangt enkel door deelname hangt af van het continent waar de club vandaan komt. Europese clubs ontvangen bovendien een ander basisbedrag, afhankelijk van hun rangschikking.
Controverses Rondom het Toernooi
Het toernooi is niet zonder controverse. Ten eerste is er het aantal extra wedstrijden voor clubs die al een druk seizoen achter de rug hebben, vooral Europese teams. Dit verhoogt het risico op blessures, wat tot bezorgdheid leidt. Daarnaast is er de keuze van Inter Miami als gastlandvertegenwoordiger, wat volgens sommigen bedoeld is om Lionel Messi in het toernooi te hebben als publiekstrekker. Ook de verkoop van tv-rechten en de hoge ticketprijzen hebben voor controverse gezorgd.
Andere Internationale Voetbaltoernooien
Naast het FIFA Wereldkampioenschap voor Clubs zijn er tal van andere internationale voetbaltoernooien die een belangrijke rol spelen in de voetbalwereld.
- Het Wereldkampioenschap (WK): Dit is het grootste internationale voetbaltoernooi, waaraan meer dan 30 landen deelnemen. Het toernooi vindt elke vier jaar plaats en begint met een groepsfase, gevolgd door een knock-out ronde die in een finale eindigt. Het WK is het meest bekeken voetbalevenement ter wereld, met meer dan 500 miljoen kijkers per editie.
- Het Europees kampioenschap (EK): Dit is een internationaal voetbaltoernooi waar alleen landen uit Europa aan deel kunnen nemen. Ze kunnen zich voor de eindstrijd plaatsen door een kwalificatiereeks. Daarna komen ze in een groepsfase. De beste ploegen gaan door totdat twee nationale elftallen overblijven die de finale spelen.
- De Copa America: Dit is een voetbaltoernooi dat voornamelijk voor Zuid-Amerikaanse landen geldt.
- De UEFA Champions League: Dit is het beste internationale voetbaltoernooi voor clubs in Europa. Dit toernooi vindt jaarlijks plaats en alleen de beste voetbalclubs van hun landen kunnen hieraan deelnemen. Het aantal plaatsen dat beschikbaar is voor de groepsfase, wordt bepaald aan de hand van de UEFA-coëfficiëntenlijst. Deze lijst wordt bijgewerkt aan het einde van elk internationaal clubtoernooi in Europa. De landen met het hoogste aantal punten krijgen de meeste posities en de landen met lage cijfers moeten soms door voorrondes gaan. Dit toernooi wordt elk jaar intensief gevolgd, omdat de winnaar zich tot beste club in Europa mag noemen.
- De UEFA Europa League: Dit internationaal clubtoernooi is bedoeld voor de teams die niet goed genoeg zijn voor de UEFA Champions League.
De Rol van Stadions in Internationale Toernooien
Internationale voetbaltoernooien worden gespeeld in verschillende stadions over de hele wereld, elk met hun eigen unieke charme en historie. In Zwitserland bijvoorbeeld, zijn er verschillende stadions die regelmatig worden gebruikt voor internationale wedstrijden:
- Letzigrund Stadion (Zürich): Dit stadion, de thuisbasis van Zürich en Grasshoppers, werd voor het eerst geopend in 1925 en opnieuw geopend in 2007 na een renovatie. Naast het hosten van drie groepswedstrijden tijdens UEFA EURO 2008, is het stadion ook het toneel van de jaarlijkse Weltklasse Zürich atletiekmeeting.
- Stade de Genève (Genève): Dit multifunctionele stadion, de thuisbasis van Servette, is een van de drie grootste voetbalstadions van Zwitserland en werd voor het eerst geopend in 2003. Het stadion werd gebruikt tijdens UEFA EURO 2008 en heeft ook rugby- en ijshockeywedstrijden gehost, evenals muziekconcerten.
- St. Jakob-Park (Basel): Dit stadion, de thuisbasis van FC Basel, is het eerste multifunctionele stadion van Zwitserland en vormt regelmatig het decor voor internationale wedstrijden en concerten. Het stadion werd geopend in maart 2001 en maakt deel uit van een groter complex met een winkelcentrum, restaurants en een verzorgingstehuis.
- Wankdorf Stadion (Bern): Dit stadion, de thuisbasis van Young Boys, werd oorspronkelijk geopend in 1925 en volledig gerenoveerd in 2001. Het stadion is bekend vanwege het 'Wonder van Bern', toen West-Duitsland onverwachts won van Hongarije in de finale van het WK 1954.
- Arena Thun (Thun): Dit stadion, de thuisbasis van Thun, werd geopend in 2011 en heeft een capaciteit van 10.000. Van sportwedstrijden tot culturele evenementen, het multifunctionele stadion heeft een cruciale rol gespeeld in het vormgeven van het entertainmentlandschap van Thun en de omliggende regio.
- Swissporarena (Luzern): Dit stadion, de thuisbasis van Luzern, werd geopend in 2011 en biedt moderne faciliteiten en een levendige sfeer voor de toeschouwers. Met een capaciteit van 16.800 is het het zesde grootste stadion van Zwitserland en een belangrijk sportevenementenlocatie in het midden van het land.
- Stade de Tourbillon (Sion): Dit stadion, de thuisbasis van Sion, wordt voornamelijk gebruikt voor voetbalwedstrijden. Het stadion, genoemd naar het middeleeuwse kasteel dat uitkijkt over de stad, werd geopend in 1968 en gerenoveerd in 1989.
- Kybunpark (St. Gallen): Dit stadion, de thuisbasis van St. Gallen, werd voltooid in 2008. Het stadion ligt 652 meter boven zeeniveau en is het hoogste stadion in het Zwitserse professionele voetbal, en het vijfde grootste van het land.
De Super Globe: Het Internationale Toernooi voor Topclubs
De Super Globe, het internationale toernooi voor topclubs, is een ander belangrijk evenement in de internationale voetbalwereld. Drie teams hebben het club-WK twee keer op rij gewonnen - Ciudad Real, Barcelona (zelfs twee keer) en Füchse Berlin, terwijl de andere twee - Barcelona en SC Magdeburg - de titel drie keer wonnen. Barcelona heeft negen keer deelgenomen aan de Super Globe, waarbij de ploeg telkens op het podium eindigde en vijf keer de titel won. De Spaanse krachtpatser is het meest gedecoreerde team in de geschiedenis van deze competitie, maar is nog steeds op zoek naar hun eerste eindoverwinning sinds 2019.
Lees ook: Sportieve Prestaties in Beuningen
De Relatie Tussen Sport en Politiek
In aanloop naar het WK Voetbal staat ook in Nederland de relatie tussen sport en politiek weer ter discussie. Maar de controverse over mensenrechtenschendingen in Qatar staat niet op zichzelf. Steeds vaker moeten sportorganisaties en ook sporters zich tot politieke kwesties verhouden. In de laatste jaren is er veel veranderd in hoe de sportwereld zich verhoudt tot politieke en maatschappelijke kwesties. Zowel de FIFA als het IOC zitten tegenwoordig aan tafel met Amnesty International: dit leek in 1978 nog ondenkbaar. Een ander terugkerend thema is het verschuivende internationale krachtenveld rondom mega-sportevenementen waarin allerlei partijen een stem hebben en meer belangen dan sport alleen wegen. Veel vragen over mensenrechten en de impact van mega-sportevenementen blijven de komende jaren op de agenda staan.
De Aankondiging van de Super League
De aankondiging van de Super League heeft voor veel opschudding gezorgd in de voetbalwereld. Twaalf Europese topclubs brachten op 18 april naar buiten dat ze een eigen competitie gingen oprichten buiten de weet van de UEFA en de FIFA om. De eigen competitie moest een beter alternatief voor de Champions League worden of als concurrent van het toernooi gaan opereren. Dit veroorzaakte veel verontwaardiging en woede bij de voetbalfans, die deze Super League absoluut niet zagen zitten, met als gevolg dat op 21 april al de helft van de clubs zich terugtrok.
De Geschiedenis van de Champions League
De Champions League is ontstaan uit diverse internationale voetbaltoernooien die al vanaf het einde van de negentiende eeuw plaatsvonden. In 1930 speelden teams uit tien verschillende Europese landen in het Zwitserse Servette om de Coupe des Nations, deze kwam al meer in de buurt van de Champions League die we vandaag de dag kennen. Na de Tweede Wereldoorlog raakte Jacques Ferran van de Franse krant L'Équipe gefascineerd door het Zuid-Amerikaanse kampioenentoernooi en werkte hij samen met Gabriel Hanot het idee uit om ook in Europa een dergelijk toernooi te organiseren. De drijfveer achter de totstandkoming van het kampioenentoernooi in Europa was het succes van het Engelse Wolverhampton Wanderers.
In de eerste jaren van het toernooi konden alleen de winnaars van de landelijke competities deelnemen aan het toernooi en speelde men in een knock-out systeem. Het toernooi heette toen de European Champion Clubs’ Cup, ook wel de European Cup genoemd. In de loop van de tijd breidde de Europese krachtmeting zich steeds verder uit.
tags: #mega #internationaal #toernooi #geschiedenis