Korfbal is een unieke Nederlandse sport die gemengd wordt gespeeld, met teams bestaande uit zowel mannen als vrouwen. Deze sport, in 1902 bedacht door de Amsterdamse docent Nico Broekhuysen, kent diverse spelregels en varianten die het spel dynamisch en inclusief maken.
Spelers en Teams
Samenstelling van het Team
Een korfbalteam bestaat uit acht spelers: vier vrouwen en vier mannen. In de jongere jeugdteams (tot ongeveer 16 jaar) is het niet altijd verplicht om precies vier jongens en vier meisjes op te stellen. Teams mogen spelen met een andere verdeling, bijvoorbeeld vijf meisjes en drie jongens. Pas bij de senioren (vanaf 18 jaar) wordt de strikte verdeling van vier mannen en vier vrouwen gehandhaafd.
4Korfbal
Bij 4Korfbal bestaat een team uit vier spelers. Deze variant wordt vaak gespeeld door de jongste jeugd (6-10 jaar).
Dameskorfbal
In Nederland bestaat ook dameskorfbal, waarbij de teams uitsluitend uit vrouwen bestaan. Deze vorm van korfbal is ontstaan in 1938, doordat het voor katholieken niet was toegestaan gemengd te sporten.
Uniformen en Uitrusting
De spelers van elk team moeten genummerde uniforme sportkleding dragen die voldoende verschilt van de kleding van de tegenpartij. Geschikte sportschoenen en kortgeknipte, gladde vingernagels zijn verplicht. Het dragen van gevaarlijke voorwerpen, zoals brillen zonder montuur, ringen, horloges, oorbellen en halskettingen, is niet toegestaan. Kleine verschillen in het tenue voor mannen en vrouwen zijn toegestaan, zolang ze er hetzelfde uitzien en dezelfde kleur hebben.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Coaches en Aanvoerders
Elk team heeft een coach en eventueel een assistent-coach. De coach mag instructies geven, time-outs aanvragen en vervangingen uitvoeren. De assistent-coach mag ook instructies geven, zolang hij de anderen niet stoort en buiten het speelveld blijft. Elk team heeft een aanvoerder die een duidelijk zichtbare band of tape draagt in een contrasterende kleur op de bovenarm.
Spelregels
Algemene Regels
Een belangrijke regel bij korfbal is dat er niet met de bal gelopen mag worden. Dit betekent dat een speler na het vangen van de bal niet beide benen mag verplaatsen. Voor de allerkleinsten wordt deze regel soepeler gehanteerd. Een andere bekende regel is dat een speler niet mag schieten als hij wordt verdedigd. Dit geldt vanaf de E-jeugd. Bij de F’jes mag er altijd geschoten worden.
Verdediging
Bij gemengd korfbal mogen jongens enkel jongens verdedigen en meisjes enkel meisjes. Overtreding van deze regel leidt tot een strafworp. Korfbal is geen contactsport, wat betekent dat het hinderen van de tegenstander met het lichaam niet is toegestaan. Wel mag een tegenstander proberen het gooien van de bal zo moeilijk mogelijk te maken, zolang er geen contact wordt gemaakt.
Vakken en Functies
Korfbal 8-tegen-8 wordt gespeeld in twee vakken: een aanvalsvak en een verdedigingsvak. Om de twee doelpunten wisselen de spelers van vak en functie. De doelpunten van beide partijen worden hierbij meegeteld. Na de rust verandert enkel het vak, niet de rol.
Balbezit
Wanneer een speler de bal vasthoudt, mag deze niet worden ontnomen door aan de bal te trekken of de bal uit de handen te tikken. Als de bal op de voeten of onderbenen van een speler komt, is het ‘voetbal’. Het is niet toegestaan om op de bal te duiken wanneer deze over het veld rolt.
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
Uit en Overspelen
Wanneer de bal de grond raakt buiten de lijnen, is de bal uit. Dit geldt ook als een speler zich op of buiten de lijnen bevindt wanneer hij contact heeft met de bal. Het is niet toegestaan om de bal direct over te geven aan een andere speler van het team; de bal moet los door de lucht gaan.
Spelverloop
Speeltijd
Een korfbalwedstrijd wordt gespeeld in twee helften van 25 minuten, verdeeld in periodes door een technische time-out van 1 minuut. De wedstrijdklok start na een uitworp aan het begin van elke periode en na elk doelpunt. De klok stopt aan het einde van een periode, bij een fluitsignaal van de scheidsrechter en wanneer er wordt gescoord.
Scoren
Om een doelpunt te scoren, moet de bal van bovenaf volledig door de korf gaan. Een doelpunt telt ook als de bal door de korf zou zijn gegaan, maar een verdediger dit voorkomt. Een doelpunt levert één punt op voor het aanvallende team.
Uitworp
De uitworp wordt genomen door een aanvaller binnen het vak, op maximaal 2 meter afstand van het midden van het speelveld. Dit gebeurt aan het begin van elke periode en na elk doelpunt door het team dat zojuist een punt tegen heeft gekregen.
Vrije Bal en Strafworp
Na een golden goal-periode zonder winnaar, volgen strafworpen. De winnaar van de toss kiest of hij de eerste strafworp neemt en op welke korf. De strafworpen worden genomen volgens het ‘sudden-death’ systeem, waarbij het spel eindigt zodra het ene team een doelpunt meer heeft gescoord dan het andere team.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Spelersvervangingen
Het vervangen van een speler is alleen toegestaan tijdens een spelonderbreking. Per team zijn er per wedstrijd maximaal acht vervangingen toegestaan. De vervangende speler staat klaar in het vervangingsvlak en de coach vraagt de vervanging aan bij de juryvoorzitter of scheidsrechter.
Time-out
Een time-out duurt 1 minuut en kan twee keer per wedstrijd door elk team worden aangevraagd.
Wisselen
Het maximaal aantal wissels per wedstrijd is acht. Als dit aantal is bereikt en een speler raakt geblesseerd, kan deze alleen worden vervangen met toestemming van de scheidsrechter.
Overtredingen
Er zijn diverse overtredingen die bestraft worden, waaronder:
- Lopen met de bal
- Alleen spelen
- Schieten vanuit verdedigende posities
- De bal overgeven aan een andere speler van het eigen team
- Bal spelen met been of voet
- Paal aanraken of vasthouden
- Passief spelen
- Score vanuit het verdedigingsvak
- Tegenstander buitensporig hinderen
- Duiken naar de bal
- Slaan van de bal
Korfbal Varianten
4Korfbal
Bij 4Korfbal bestaat een team uit vier spelers. De jongste jeugd (6-10 jaar) speelt altijd met zijn vieren. Zij spelen 4Korfbal in een vak met twee korven. Het veld is kleiner dan wanneer je 8-tegen-8 speelt en de korf is lager en de bal kleiner. Ook bij de jeugd in de leeftijdscategorieen voor 11-15 jarigen is het mogelijk om met viertallen te korfballen.
Dameskorfbal
Bij dameskorfbal wordt de sport alleen beoefend door vrouwen. Een team bestaat volledig uit vrouwen. De spelregels zijn in de basis hetzelfde als bij gemengd korfbal, maar regels over wat wel en niet mag tussen de geslachten zijn niet van toepassing.
Korfbal voor de Jeugd
In alle jeugdteams (van kangoeroes tot en met A-jeugd, dus ongeveer 3 t/m 18 jaar) spelen jongens en meisjes samen in één team. Tot en met de B-jeugd (t/m ongeveer 16 jaar) is het niet verplicht om precies 4 jongens en 4 meisjes op te stellen. Teams mogen dus met een andere verdeling spelen.
Benodigdheden om korfbal te spelen
Wat heb je nodig om korfbal te spelen:
- Palen
- Korven
- Bal
- Schoenen
- Schotklok
- Scorebord
- Tijdklok
- Jurytafel
Leeftijdsgroepen en Speeltijden
| Leeftijdscategorie | Leeftijd | Spelvorm | Tijdsduur | Speelveld | Balgrootte | Korfhoogte |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Selectie-Senioren | 18 en ouder | 2-vakskorfbal | 2 x 30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| A-junioren | 14 - 16 T/m 18 | 2-vakskorfbal | 2 x 30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| B-aspiranten | 12 - 14 T/m 16 | 2-vakskorfbal | 2 x 25/30 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| C-aspiranten | 11 - 12 T/m 13 | 2-vakskorfbal | 2 x 25 minuten | 40m x 20m | K5 | 3,5 m |
| D-pupillen | 10 - 11 T/m 12 | 2-vakskorfbal | 2 x 25 minuten | 40m x 20m | K4 | 3 m |
| E-pupillen | 8 - 9 T/m 10 | 1 vak, 4 tegen 4 | 4 x 10 minuten | 24m x 12m | K4 | 3 m |
| F-pupillen | 7 - 8 T/m 9 | 1 vak, 4 tegen 4 | 4 x 10 minuten | 24m x 12m | K3 | 2,5 m |
| Kangaroes | 2 - 7 jaar | nvt | nvt | nvt | nvt | nvt |