Korfbal is een dynamische sport met specifieke regels voor spelhervattingen. Deze regels zijn ontworpen om het spel eerlijk en vloeiend te houden. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de spelhervattingsregels in korfbal, met speciale aandacht voor de vrije worp.
De Vrije Worp
De vrije worp is een belangrijke spelhervatting in korfbal, die wordt toegekend na een overtreding. Het moment waarop vrije worpen worden toegekend, varieert enigszins afhankelijk van de leeftijd en het niveau van de spelers. Over het algemeen worden vrije worpen pas vanaf de D-leeftijd gegeven, waarbij de beslissing afhangt van het spel en de vaardigheid van de teams.
Een vrije worp wordt toegekend aan de aanvallende partij wanneer een verdediger een duidelijke overtreding begaat. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer de verdediger de tegenstander duwt, onbesuisd inloopt tijdens een schotpoging, aan het shirt trekt of de speler vasthoudt.
Er is echter een nuance: niet elke vorm van fysiek contact leidt tot een vrije worp. Als een verdediger bijvoorbeeld een spelhervatting krijgt en de bal binnen 2,5 meter naar een andere verdediger gooit, wordt er geen vrije worp toegekend. Een spelhervatting wordt over het algemeen gegeven wanneer er geen sprake is van een bewuste overtreding, bijvoorbeeld wanneer twee spelers in de lucht springen en de een de ander raakt, of wanneer iemand achteruit loopt en tegen een andere speler aanbotst.
Het verschil tussen een vrije worp en een strafworp is subtiel, maar cruciaal. Een strafworp wordt toegekend wanneer een verdediger een duidelijke scoringskans ontneemt. Als een verdediger bijvoorbeeld hard inloopt tegen een aanvaller die net een schotpoging deed, zal er een strafworp worden toegekend.
Lees ook: Korfbalstatistieken: Ruben Zwaan
Wanneer de scheidsrechter fluit, is het essentieel om op te letten waarvoor hij fluit. Bij een vrije worp steekt de scheidsrechter zijn rechter- of linkerarm omhoog met de handpalm omhoog. Dit gebaar wordt even aangehouden, waarna de scheidsrechter de reden voor de vrije worp aangeeft en vervolgens opnieuw zijn hand omhoog steekt.
Uitvoering van de Vrije Worp
Er is geen vastomlijnde manier om een vrije worp te nemen. De manier waarop het uiteindelijk wordt gedaan, is aan de spelers en de trainer. Juist het variëren en verrassen van de tegenstander kan de kansen vergroten.
De speler die de vrije worp neemt (A1) staat met zijn voet achter de (strafworp)stip op 2,5 meter van de paal. De scheidsrechter fluit na maximaal 4 seconden, waarna de speler A1 4 seconden de tijd heeft om de bal in het spel te brengen.
De bal is in het spel gebracht wanneer:
- De bal buiten de 2,5 meter vrije worp cirkel komt.
- Een verdediger de bal raakt.
- De bal 1 meter heeft afgelegd en een andere aanvaller (A2, A3 of A4) de bal aanraakt.
Zodra de bal in het spel is gebracht, mag er mee geschoten worden of gedaan worden wat men wil. Vaak wordt de bal van A2, A3 of A4 teruggespeeld naar A1, die vervolgens een schot doet, maar dit is geen vereiste. Als A4 bijvoorbeeld niet verdedigd wordt, kan er direct worden geschoten.
Lees ook: Homoseksualiteit en korfbal
De scheidsrechter laat de 4 seconden ingaan zodra de speler A1 de bal heeft of had kunnen hebben. Het is dus belangrijk om als speler niet te treuzelen met het pakken van de bal of het positioneren achter de stip.
Zodra de speler A1 een beweging maakt nadat de scheidsrechter heeft gefloten, mogen de verdedigers de cirkel inlopen en A1 verdedigen. De speler A1 moet ervoor zorgen dat zijn/haar voet direct achter de strafworpstip staat en mag niet kruiselings tussen de benen van de verdediger staan. Bovendien moeten A2, A3 en A4 met hun voet niet op de lijn van de strafworpcirkel staan en ten opzichte van elkaar op 2,5 meter afstand staan.
Het is niet verplicht om direct de bal te gooien nadat de scheidsrechter heeft gefloten. Er is 4 seconden de tijd om de bal in het spel te brengen.
De Rol van de Verdediger
Als verdediger is het iets eenvoudiger om te bepalen waar je moet staan, omdat dit grotendeels wordt bepaald door de positie van de aanvaller. Het is belangrijk om altijd tussen de aanvaller en de paal te staan en de hand verdedigend op te steken.
Zodra de speler A1 zich beweegt (de bal mag nog in zijn handen zijn), mag de verdediger de vrije worp cirkel inlopen. Vaak proberen de verdedigers V2 en V3 met hun armen voor de handen van A2 en A3 te "hangen" om te voorkomen dat zij de bal kunnen vangen van A1. Dit is toegestaan, zolang de armen van A2 en A3 niet worden geraakt en de armen van de verdedigers stil hangen. Het is niet toegestaan om de arm omhoog te slaan of de hand op de bal te plaatsen nadat de bal is gevangen door A2 of A3. Ook mogen verdedigers niet kruiselings tussen de benen van de aanvaller staan. De verdedigers hoeven onderling niet op 2,5 meter afstand van elkaar te staan.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
Als een verdediger denkt dat een aanvaller een fout maakt, bijvoorbeeld door met de voet op de lijn te staan of niet de juiste afstand te bewaren, moet dit direct worden aangegeven zodra de scheidsrechter heeft gefloten.
Het kan voorkomen dat zowel de verdediger als de aanvaller verkeerd staan op het moment dat de scheidsrechter fluit. In dit geval krijgt de verdediging een spelhervatting.
Overige Spelhervatting Regels
- 4 seconden regeling: Bij de D-pupillen mag worden afgefloten als na 4 seconden de spelhervatting niet is uitgevoerd.
- Afstand bij spelhervattingen: De verdediging moet een armlengte afstand houden bij spelhervattingen.
- Beperk verdedigen bij spelhervattingen: Niet te zwaar laten verdedigen, zeker geen handen op of bijna op de bal om het gooien moeilijk te maken.
- 4 seconden bij vrije worp: Als de nemer de bal heeft gaan de 4 seconden in. Binnen 4 seconden moeten speelsters op de juiste plek staan en na deze 4 seconden mag je influiten voor het nemen van de vrije worp. Bij de D-jeugd hoeft de 4 seconden niet te worden toegepast.
- Gelijktijdig balbezit: Als 2 speelsters denken gelijktijdig de bal te hebben nooit zeggen dat de bal voor partij A is en door laten spelen ook al is duidelijk dat partij A de bal eerder had. Altijd fluiten en een spelhervatting geven. Dit om te voorkomen dat het team dat anders door mag spelen meteen kan scoren zonder dat de verdedigende partij zich eerst weer goed op kan stellen.
- Voorkom opgooiballen: Voorkom teveel opgooiballen omdat dit het spel lang ophoudt.
- Coaching: Coaches mogen niet in het veld coachen. Coachen gebeurt zoveel mogelijk vanaf de bank.
- Wisselen: Wisselen is onbeperkt mogelijk als het spel stil ligt. Wel eerst aangeven aan de scheidsrechter.
Recente Wijzigingen en Aanbevelingen
De IKF (International Korfball Federation) heeft in de zomer van 2020 een nieuw spelregelboek gepubliceerd. De herziene spelregels zijn gebaseerd op de basis van de sport: geen dribbelen of loopacties met de bal, maar verplicht samenspel rondom een doel (de korf) dat vanuit 360 graden benaderbaar is. Het balbezit is beschermd en alle spelers zijn zowel aanvaller als verdediger. De regels zijn opgesteld vanuit de visie dat de scheidsrechter een spelleider is.
De IKF vertegenwoordigt 70 landen, waarvan Nederland veruit het grootste korfballand is. De internationale commissie die de spelregels opstelt heet het Playing Rules Committee (PRC) en daarin zitten vertegenwoordigers uit België, Hongkong, Portugal en Nederland. Het bestuur van de IKF stelt uiteindelijk de spelregels vast.
Naast de spelregels bestaan de zogenaamde Competition Regulations. Hierin kunnen landen maatwerk leveren. Voor het KNKV bijvoorbeeld, dat een afwijkend aantal mannen en vrouwen mee kan doen bij jeugd- en breedtekorfbal en dat er acht wisselspelers op de bank mogen (spelregels staan maximaal zes toe).
Een belangrijke wijziging is dat de tijdstraf geen experiment meer is, maar in klassen met schotklok overal wordt toegepast. Krijgt iemand op de bank een gele kaart, dan mogen er door dat team geen time-outs en wissels aangevraagd worden gedurende die periode. Tevens heeft het IKF in 2023 enkele aanbevelingen gedaan aanvullend op de spelregels.
tags: #korfbal #spelhervatting #regels