Het optimaliseren van het voetbalaanbod is cruciaal, aansluitend op het strategisch plan 2022-2026 van de KNVB en de pijler ‘meer voetballers’. Dit omvat de wedstrijdvorm en spelregels, afgestemd op de mogelijkheden, wensen en behoeften van de doelgroep. Om aantrekkelijkheid, sportiviteit en eerlijkheid te bevorderen, en tegelijkertijd het plezier en de ontwikkeling van spelers te stimuleren, wordt onderzoek gedaan naar optimalisatie van de wedstrijdvormen bij de O13 & O14.
Wedstrijdvormen en Spelregels in de O13 Competities
In de jeugd Onder 13- tot en met Onder 19-competities spelen zowel jongens als meiden. De leeftijdscategorieën die worden aangeboden per district zijn afhankelijk van het aanbod in teams. De speelvorm is overwegend 11 tegen 11, maar er zijn uitzonderingen en pilots met andere wedstrijdvormen. In de JO13- t/m JO19- competities categorie B en Hoofdklasse spelen we in drie fases. De divisies spelen in een na- en voorjaarsreeks.
11 tegen 11 Voetbal
Het grootste competitieaanbod is de reguliere voetbalvorm 11 tegen 11. Deze vorm speel je vanaf de junioren en is bij elke vereniging bij jou in de buurt mogelijk.
Onderzoek naar Optimale Wedstrijdvormen
De KNVB onderzoekt continu de optimale wedstrijdvormen voor verschillende leeftijdscategorieën. Dit onderzoek, bestaande uit het wedstrijdvormen-onderzoek bij de O13 & O14, is een vervolg op het onderzoek dat is gedaan bij de pupillen. Dit eerdere onderzoek heeft geleid tot invoering van de nieuwe wedstrijdvormen bij de O7 t/m O12 (4 tegen 4, 6 tegen 6 en 8 tegen 8). Om antwoord te krijgen op de vraag welke wedstrijdvorm optimaal aansluit bij de behoefte en ontwikkeling van O13 & O14-spelers/speelsters, zijn in maart 2022 wedstrijden (8 tegen 8, 9 tegen 9 en 11 tegen 11) gespeeld op de KNVB Campus.
De uitkomsten van deze steekproef (24 wedstrijden) geven aan dat een kleinere wedstrijdvorm leidt tot meer doelgerichte handelingen en betrokkenheid bij het spel van spelers/speelsters. Naar aanleiding van de eerste uitkomsten worden 120 extra wedstrijden georganiseerd met zowel amateurverenigingen, betaald voetbalorganisaties en Jeugdplan Nederland. In het voorjaar van 2023 zijn 60 wedstrijden gespeeld, in eerste instantie gericht op de O13-leeftijd. De volgende 60 wedstrijden worden gespeeld in het najaar van 2023. Deze wedstrijden moeten meer inzicht geven in de verschillen tussen de wedstrijdvormen op de ontwikkeling en de beleving van spelers/speelsters.
Lees ook: Jeugdvoetbal U9 regels
Pilot Competitie 9 tegen 9 O13 (Categorie A)
Als onderdeel van het onderzoek gaat de KNVB nu ook een pilot competitie 9 tegen 9 voor categorie A organiseren. Het doel is om ook deze doelgroep te betrekken bij het lopende onderzoek en kennis te laten maken met de wedstrijdvorm 9 tegen 9, inclusief de vernieuwde spelregels.
De pilotcompetitie wordt georganiseerd op midweekse en vrije speeldagen en loopt parallel aan het bestaande competitieaanbod 11 tegen 11. De speeldagen voor deze competitie zijn vastgesteld op:
- 15 november
 - 13 december
 - 31 januari
 - 27 maart
 - 24 april
 
De wedstrijden worden gespeeld van 17.00 tot 19.00 uur. Er kan van bovenstaande data worden uitgeweken naar inhaalmomenten op zaterdagen. Bij alle wedstrijden wordt gebruik gemaakt van een mDWF en wordt een (KNVB) scheidsrechter aangesteld. Indien er niet tijdig een scheidsrechter door ons kan worden aangesteld, dient deze door de thuisspelende vereniging te worden aangesteld. Verenigingen die deel willen nemen kunnen zich vrij inschrijven, waarbij er ruimte is voor 120 teams. Op basis van de inschrijvingen wordt er door de KNVB een competitie-indeling gemaakt met als uitgangspunten het onderlinge speelniveau en reisafstanden tussen verenigingen. Tijdens de pilotcompetitie zullen de deelnemende teams, scheidsrechters en trainers gevraagd worden naar hun ervaringen. Deze zullen worden opgehaald met digitale vragenlijsten. De antwoorden op deze vragen worden geanonimiseerd en gebruikt voor onderzoeksdoeleinden.
Pilot Vernieuwde Spelregels O13 & O14
Ook is er in het seizoen 2022/‘23 een pilot gestart in de leeftijdscategorie JO13 (categorie B) rondom vernieuwde spelregels in de districten Noord en West 1. Binnen deze pilot wordt er gespeeld in de wedstrijdvorm 11 tegen 11 met de zelfpass, intrap/indribbelen, tijdstraf en vliegend wisselen. Aan de hand van de pilot en als onderdeel van het onderzoek werden de meningen en ervaringen opgehaald van onder andere spelers, trainers en scheidsrechters. De pilot vernieuwde spelregels is in het seizoen 2022/'23 gestart door de KNVB in de categorie B JO13 (Noord en West 1). Vanaf seizoen 2023/’24 krijgt de pilot een vervolg en wordt deze uitgebreid, omdat de resultaten tot zover positief zijn.
Vier Vernieuwde Spelregels (2025/2026)
In het seizoen 2025/'26 worden de vernieuwde spelregels toegepast bij de O13 en O14 categorie B (jongens en meiden) en MO13 categorie A. Het gaat om vier vernieuwde spelregels. Dit zijn de zelfpass, indribbelen, tijdstraf en vliegend wisselen. Nieuw in 2025/'26 is dat een uitbal wordt genomen door in te dribbelen in plaats van in te trappen. Dit sluit aan bij de wedstrijdvorm 8- tegen-8 en wat jongere spelers al gewend zijn. De pilot gaat niet verder bij JO15 en MO15. Uit onderzoek en reacties van spelers, trainers en scheidsrechters blijkt dat deze groep minder positief is over de vernieuwde spelregels.
Lees ook: Alles over de voetbalregels
Meidenvoetbal Onder 13: Flexibiliteit en Ontwikkeling
De KNVB besteedt specifieke aandacht aan de ontwikkeling van meidenvoetbal. In de categorie A meiden spelen alle teams altijd 11 tegen 11, omdat dit de meest gewilde vorm is. In de categorie B meiden wordt gewerkt met een flexibele wedstrijdvorm, met bepaalde voorwaarden.
Flexibele Wedstrijdvorm in Categorie B Meiden
Er komt geen 9 tegen 9-competitie. De teams die 9 tegen 9 voetballen, doen dit in een competitie waarin ook regulier 11 tegen 11 wordt gespeeld. Het kan dus zijn dat teams die structureel 11 tegen 11 voetballen zich soms moeten aanpassen. Bij de competitie-indeling proberen we het aantal 9 tegen 9-teams per competitie te beperken zodat het aantal keer dat een team zich moet aanpassen, beperkt kan blijven.
Waarom 9 tegen 9 Toestaan?
Door 9 tegen 9 aan te bieden, zorgt de KNVB ervoor dat er meer teams zijn en dat een team bij een tekort aan speelsters geen baaldag hoeft op te nemen of een terugtrekking moet indienen. Baaldagen en terugtrekkingen zorgen er namelijk voor dat meidenteams in meidencompetities veel minder wedstrijden spelen dan teams in andere competities. Meiden balen daarvan en zien 9 tegen 9 als een prima alternatief, omdat deze wedstrijdvorm het meest lijkt op 11 tegen 11. Door de deelname van meer teams kunnen we de competities ook nog eens beter indelen, leukere wedstrijden aanbieden en de reisafstanden enigszins beperken.
Kortom, door de mogelijkheid om uit te wijken naar 9 tegen 9:
- Worden er meer wedstrijden gepland en daadwerkelijk gespeeld.
 - Denken we baaldagen, terugtrekkingen, niet op komen dagen en wedstrijdwijzigingen op het laatste moment voor een groot deel te kunnen voorkomen.
 - Kunnen teams die incidenteel of structureel (te) weinig speelsters hebben voor het spelen van 11 tegen 11, toch gewoon ieder weekend spelen.
 - Krijgen teams met incidenteel of structureel (te)veel speelsters voor één team en (te) weinig speelsters voor twee teams, een oplossing aangereikt om elk weekend met meerdere teams te kunnen voetballen.
 - Creëren we meer aanbod, wat de kans vergroot op goede competities (met bereisbare afstanden).
 
Mogelijkheden en Voorwaarden voor 9 tegen 9-Wedstrijden
Het is mogelijk om met een 9 tegen 9-team in de categorie B meiden te starten, als een team structureel minder dan 12 speelsters heeft. Dit geldt voor inschrijvingen voor de tweede klasse of lager. Dit kan kenbaar gemaakt worden bij de inschrijving van het team. In de teamnaam zal dan zichtbaar worden dat het een 9 tegen 9-team betreft. Zo weet elke tegenstander dat de wedstrijden tegen deze teams in de wedstrijdvorm 9 tegen 9 gevoetbald gaan worden. In de voetbal.nl-app staat achter de teamnaam van teams die structureel 9 tegen 9 spelen de toevoeging (9-tal). Een team mag alleen als 9-tal uitkomen wanneer het minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft. Bij de beschikbaarheid van 12 of meer speelsters is een team verplicht om 11 tegen 11 te spelen, ook als dit op het laatste moment op de wedstrijddag blijkt. Hierbij maakt het niet uit of een team zich heeft opgegeven als 9-tal of niet. Omdat de speelsters een sterke voorkeur hebben voor 11 tegen 11, adviseren wij verenigingen om actief meiden te blijven werven en zo toch toe te werken naar een team dat 11 tegen 11 kan spelen. Maak hiervoor bijv. gebruik van de digitale toolkit "van 9-tal naar 11-tal". Verenigingen kunnen ook denken aan een samenwerking met één of meerdere andere verenigingen om toch 11 tegen 11 te kunnen aanbieden.
Lees ook: Maatschappelijke betrokkenheid in het amateurvoetbal: een onderzoek.
Uitwijken naar 9 tegen 9 (Tweede Klasse en Lager)
Wil een team een keer uitwijken naar 9 tegen 9 omdat er bijvoorbeeld speelsters geblesseerd of afwezig zijn, dan kan dit in de categorie B meiden vanaf de tweede klasse en lager met in achtneming van de voorwaarden. Wedstrijden kunnen niet worden afgezegd, maar wedstrijden kunnen bij onvoldoende speelsters voor 11 tegen 11 wel worden verplaatst of er kan worden uitgeweken naar 9 tegen 9. Als een team niet structureel 9 tegen 9 speelt maar wel wil uitwijken naar 9 tegen 9, dan gelden daar de volgende regels voor:
- Uitwijken mag alleen als een team minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft. Bij de beschikbaarheid van 12 of meer speelsters is een team verplicht om 11 tegen 11 te spelen, ook als dit op het laatste moment op de wedstrijddag blijkt.
 - Inventariseer vroegtijdig bij de spelersgroep hoeveel spelers er de komende wedstrijd beschikbaar zijn. Ons advies; inventariseer dit op zaterdag de wedstrijddag voor het volgende weekend/ de volgende zaterdag.
 - Zijn er minder dan 12 speelsters beschikbaar (bij 12 of meer spelers ben je verplicht om 11 tegen 11 te voetballen) en kun je ook geen speelsters van andere teams lenen? Dan kun je 9 tegen 9 voetballen de volgende wedstrijd.
 - Er kan ook gekozen worden voor een verplaatsing van de wedstrijd naar een doordeweekse dag of een vrij weekend. Let op: aan het verplaatsen van wedstrijden zitten ook voorwaarden verbonden.
 
Let op: als op de wedstrijddag blijkt dat het team wat verzocht heeft om 9 tegen 9 te voetballen toch 12 of meer speelsters beschikbaar heeft, dan mag de tegenstander eisen dat de wedstrijd toch in de 11 tegen 11 wedstrijdvorm gespeeld gaat worden.
Uitwijken naar 11 tegen 11 door 9-tal
Wil een 9-tal-team een keer uitwijken naar 11 tegen 11 omdat er bijvoorbeeld extra speelsters beschikbaar zijn, dan kan dit in de categorie B meiden onder de onderstaande voorwaarden:
- Inventariseer vroegtijdig bij de spelersgroep hoeveel spelers er de komende wedstrijd beschikbaar zijn. Ons advies; inventariseer dit op zaterdag de wedstrijddag voor het volgende weekend/ de volgende zaterdag.
 - Zijn er 12 of meer speelsters beschikbaar? Er kan ook gekozen worden voor een verplaatsing van de wedstrijd naar een doordeweekse dag of een vrij weekend. Let op: aan het verplaatsen van wedstrijden zitten ook voorwaarden verbonden.
 
Let op: als op de wedstrijddag blijkt dat het team wat verzocht heeft om 11 tegen 11 te voetballen toch minder dan 12 speelsters beschikbaar heeft, dan mag de tegenstander eisen dat de wedstrijd toch in de 11 tegen 11 wedstrijdvorm gespeeld gaat worden.
Algemene Regels en Informatie
Seizoen en Speeldagen
Voetbalwedstrijden worden in principe gespeeld op zaterdag. Incidenteel kan op een doordeweekse avond worden gespeeld, onder andere bij inhaalwedstrijden of verplaatsingen in overleg met de tegenstander. Het voetbalseizoen (competitie) loopt van september tot en met eind mei/begin juni. Dit is afhankelijk van de speeldagen-kalender, welke ieder seizoen door de KNVB wordt bepaald. In de jeugd wordt gespeeld met verschillende balmaten. Voor elk seizoen wordt bepaald in welke leeftijdsgroep de speler/speelster hoort op basis van het geboortejaar. max.
Informatie voor de Omgeving
Plezier in het voetbal is het allerbelangrijkste. Zeker bij de pupillen. We maken bij de pupillen onderscheid in verschillende teams: JO6, JO7, JO8 t/m 10, JO11 t/m 12. JO staat in dit geval voor ‘Jeugd Onder’. Bij de pupillen spelen jongens en meisjes samen. Daarnaast spelen ze op kleinere velden en in kleinere teams. Op deze manier komen kinderen vaker aan de bal en gaan ze meer dribbelen, schieten, samenspelen en scoren. Dit alles draagt bij aan het uiteindelijke doel: het vergoten van het spelplezier en de ontwikkeling van deze pupillen.
We vinden het belangrijk dat de omgeving zo goed mogelijk op de hoogte is van alle spelregels en informatie om zo het plezier en de ontwikkeling van de kinderen te realiseren. Er zijn daarom diverse documenten ontwikkeld zoals spelregels en infographics met informatie over de spelers/speelsters, de teambegeleiders en de ouders. Deze informatie vind je terug op de specifieke pagina’s voor de teams. Als ouder speel je een grote rol in de sportbeleving van je kind: voor, tijdens en na de wedstrijd én thuis. Als ouder ben je een rolmodel voor je kind; als toeschouwer, supporter en natuurlijk als opvoeder. Als ouder heb je een grote invloed op het gedrag en de prestaties van je kind. Een positieve houding ten opzichte van alle kinderen, vrijwilligers, scheidsrechters en tegenstanders stimuleert het plezier en de ontwikkeling van kinderen. Het is daarvoor belangrijk op de hoogte te zijn van de spelregels en wedstrijdvormen waarin jouw kind actief is. Daarnaast kun je als ouder actief zijn als vrijwilliger zoals een coach, commissielid of bestuurder. Je bent als ouder een belangrijke factor in een bloeiend verenigingsleven. Een vereniging kan nu eenmaal niet bestaan zonder vrijwilligers.
Conclusie
De KNVB streeft ernaar om een optimale voetbalomgeving te creëren voor alle jeugdspelers, met speciale aandacht voor de behoeften en ontwikkelingen van de O13-categorie. Door middel van onderzoek, pilots en flexibele wedstrijdvormen, wordt er continu gewerkt aan het verhogen van het spelplezier, de sportiviteit en de ontwikkeling van jonge voetballers. Of het nu gaat om 11 tegen 11, 9 tegen 9, of de implementatie van vernieuwde spelregels, het doel is altijd om een omgeving te bieden waarin elk kind zich kan ontwikkelen en plezier kan beleven aan het voetbalspel. De rol van ouders en vrijwilligers is hierbij essentieel, en hun betrokkenheid draagt bij aan een bloeiend verenigingsleven.
Pilot Optimale Wedstrijdvorm O13
Naast de uitbreiding van de pilot vernieuwde spelregels wordt ook onderzoek gedaan naar de optimale wedstrijdvorm bij de O13. Er zijn hiervoor in 2022 oefenwedstrijden gespeeld op de KNVB campus in verschillende vormen (8x8, 9x9, 11x11). Uit deze steekproef is gebleken dat spelers/speelsters meer bij het spel betrokken zijn als de wedstrijdvorm kleiner is. Vanaf seizoen 2025/’26 worden de landelijke bekercompetities in divisie 1 en 2 voor O13 gespeeld in de 9 tegen 9 vorm, met de doelen op de 16-meterlijn. Deze competities dienen als pilotfase in een officiële setting. Op basis van de resultaten ut deze pilot besluit de KNVB over een eventuele bredere invoering in het reguliere competitievoetbal vanaf seizoen 2026/’27. Meer informatie over deze pilot vind je hier. De diverse onderzoeken lopen komend seizoen door.
Resultaat vernieuwde spelregels
In seizoen 2024-2025 zijn vier vernieuwde spelregels getest bij JO13 t/m JO15 (categorie B) en MO13 en MO15 (categorie A en B). Er zijn twee keer tijdens het seizoen enquêtes gehouden, en clubs hebben extra feedback gegeven via een klankbordgroep. Meer over de resultaten van dit onderzoek lees je hier.
#