KNVB Meiden Onder 16 Selectie: Ontwikkeling en Doelstellingen

De KNVB (Koninklijke Nederlandse Voetbalbond) besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van jonge voetbalsters. Binnen de nationale jeugdselecties speelt de Onder 16 (O16) een cruciale rol. Dit artikel belicht de kenmerken, leerdoelen en begeleiding van deze talentvolle meiden, evenals de bredere context van de KNVB-opleidingsstructuur.

De O16/O17-speelster: Een Teamspeler in Ontwikkeling

O16/O17-spelers rijpen stormachtig, fysiek en geestelijk. De fysieke belastbaarheid wordt groter, maar spelers blijven op deze leeftijd kwetsbaar voor overbelasting. In het begin van deze leeftijdsfase zijn spelers vaak nog sterk gericht op hun eigen prestaties. Met de juiste begeleiding van de trainer/coach kunnen ze echter uitgroeien tot echte teamspelers. Het is belangrijk om O16/O17-spelers te helpen hun individuele mogelijkheden effectiever in te zetten voor het team. Het besef van teamtaken, taken per linie en de taken van elke positie is inmiddels op hoofdlijnen aanwezig. De focus ligt nu op het afstemmen van handelingen op elkaar, zodat dit bijdraagt aan het winnen van de wedstrijd. Coaching kan directer en specifieker zijn, zolang een veilige groepsomgeving gewaarborgd blijft. Regelmatig persoonlijk contact met de spelers is hierbij essentieel.

Leren Winnnen en Spelen in Verschillende Scenario's

Met de juiste begeleiding zijn deze ongeleide projectielen in staat om gezamenlijk een resultaat neer te zetten. O17-spelers gaan ‘leren’ winnen. Vanuit elf posities en bijhorende taken streven spelers meer dan voorheen gezamenlijk een doel na. Je begeleidt ze hierin, door ze te leren hoe ze als team op dezelfde wijze kenmerkende spelsituaties kunnen interpreteren en daar adequaat op kunnen reageren. Spelers kunnen in deze fase leren hoe men kan inspelen op verschillende scenario's. Bijvoorbeeld wat gaan we doen in de wedstrijd als er nog tien minuten te spelen zijn en wij met 0-1 achter staan.

Sociale en Emotionele Aspecten

O16/O17-spelers vergelijken zichzelf constant met hun omgeving. In de kleedkamer schamen sommigen zich voor hun lichaam. Het creëren van een veilige omgeving is essentieel. Besteed aandacht aan zowel de onopvallende spelers als degenen met een grote mond, wiens gedrag een uiting van onzekerheid kan zijn. Help ze nieuwe of andere waarden te geven aan bepaalde situaties op het veld, rond het team of op de club. Bijvoorbeeld: Het samen presteren, het rekening houden met elkaar en respecteren van elkaar en het doen van vrijwilligerswerk (trainer, coach, spelleider of pupillenscheidsrechter zijn).

Verschillen tussen Meiden en Jongens in de Puberteit

Meiden en jongens zijn nu echt in de puberteit, ze kunnen lusteloos zijn, onredelijk, humeurig. Op dit moment zullen de verschillen gemiddeld genomen groter worden. Bij meiden kan zich dat bijvoorbeeld uiten in het maken van veilige, comfortabele keuzes die meiden kunnen beperken in hun ontwikkeling. Het is belangrijk dat de trainer/coach deze meiden op een veilige manier uitdaagt om zich wel te durven onderscheiden. Bij jongens daarentegen uit zich dat in het soms nemen van grote risico’s die ze niet overzien. Deze keuzes kunnen zorgen voor onveilige situaties. Het is belangrijk dat de trainer een fysiek en sociaal veilige omgeving creëert, waarin jongens worden geholpen bij het verkrijgen van inzichten welke gevolgen hun handelen zou kunnen hebben. Winnen is voor jongens belangrijker dan ooit. Jongens hebben een zeer grote bewijsdrang. Dit kan dus gepaard gaan met het opzoeken van grenzen. Dat zie je ook terug op het veld. Het tempo op het veld ligt plotseling zeer hoog en er wordt overdreven scherp gedekt. Onbesuisde slidings, misplaatste trap buitenkant voet, explosieve reacties op een beslissing van de scheids. Iedereen schreeuwt. We moeten elkaar toch coachen? Kortom: chaos. Wees duidelijk en consequent in hetgeen jij op en rond het veld toestaat. Kanaliseer oplaaiende emoties en haal oververhitte spelers tijdig naar de kant. Meiden kunnen winst en verlies beter relativeren. Dit is op het veld te zien doordat er minder incidenten plaatsvinden waar meiden bij betrokken zijn. In het spel is er ook meer afstemming en overleg zichtbaar. Meiden zijn niet bezig zich te onderscheiden maar volgen taken en afspraken om tot het beste resultaat te komen.Meiden worden in deze leeftijd vooral kritischer op zichzelf. Jongens worden eerder kritischer op anderen. Jongens willen zich graag op verschillende manieren onderscheiden. Meiden vinden het gemiddeld genomen belangrijker om een gewaardeerd onderdeel van het team te zijn.

Lees ook: Meidenvoetbal in Oost-Nederland: Onder 13

Fysieke Ontwikkeling en Blessurepreventie

Fysiek zijn de meeste meiden aan het einde van hun lengte groei. Meiden krijgen in deze fase wel meer vrouwelijke vormen. De stand van de heupen is anders dan bij jongens waardoor er meer kans op kruisbandletsel is. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden in de belastbaarheid en belasting van de meiden. Jongens groeien in de lengte nog even door. Ook worden ze nu breder maar niet altijd sterker. Ze ervaren minder controle over hun ledematen. Ook bij jongens dient nog rekening gehouden te worden met de belastbaarheid en belasting.

Gemengd Voetballen

Gemengd voetballen kan nog prima op deze leeftijden, is echter niet voor alle kinderen nog een logische keuze.

De Oranje Leerlijnen: Een Rode Draad

De visie, doelen en werkwijze passen we toe binnen onze dertien nationale teams. Startend bij de onder 15 en met het Nederlands elftal (mannen en vrouwen) als eindstation. Voor ieder team, met uitzondering van de A-elftallen, is de informatie op deze pagina terug te vinden. Van programma tot staf, van regels tot speelwijze. De Oranje leerlijnen vormen een belangrijk onderdeel van de werkwijze van de KNVB. Tijdens iedere activiteit en/of interlandperiode wordt er aandacht besteed aan een of enkele leerlijn(en). De coach is hiervoor verantwoordelijk. Niet altijd primair inhoudelijk, maar wel voor het feit dat het aanbod er is en dat de juiste experts worden ingeschakeld om dit te verzorgen. Als houvast is hieronder een periodisering weergegeven. Hierin is aangegeven welke leerlijn er in een specifieke periode centraal staat. Daarin zijn ook methodieken genoemd, die verwijzen/doorlinken naar workshops e.a.

Facilitair Kader en Leveranciers

De KNVB heeft diverse faciliteiten en leveranciers gecontracteerd om de nationale teams optimaal te ondersteunen. Faciliteiten hebben we onderverdeeld in vier onderdelen. In hotel & training vind je meer informatie over de locaties waar we met Jong Oranje verblijven en trainen. Onder wedstrijd staan de speellocaties van Jong Oranje, alsmede wat organisatorische uitgangspunten voor deze interlands. Het beleid en de uitgangspunten op het gebied van kleding zijn onder de knop ‘kleding’ terug te vinden.

Enkele belangrijke leveranciers zijn:

Lees ook: Meidenvoetbal onder 11: De officiële KNVB regels

  • KNVB Travel / Zoover: Voor groepsreizen en hotelboekingen van/voor de nationale teams. Vanuit onze partner Zoover is er een KNVB traveldesk ingericht. Zij leveren diensten ten aanzien van groepsreizen en hotelboekingen van/voor de nationale teams.
  • BCD: De partij die individuele reizen voor de KNVB regelt en inboekt. BCD is de partij die individuele reizen voor de KNVB regelt en inboekt.
  • GEBO: De vaste leverancier voor busvervoer. Het is voor de nationale teams een contractuele verplichting om bussen vanuit GEBO in te zetten.
  • Euromobiel: De leverancier voor huurauto’s. Euromobiel is de leverancier voor huurauto’s.

Jong Oranje (O21): De Weg naar het EK

Voor Jong Oranje, ook wel Onder 21 (O21) genoemd, organiseert de UEFA ééns in de twee jaar een EK. Gedurende deze cyclus van twee jaar worden er tien kwalificatiewedstrijden gespeeld, en mogelijk nog een play-off, met kwalificatie voor dit EK als doel. Zestien teams plaatsen zich hiervoor. In het seizoen 2023/’24 start Jong Oranje aan de kwalificatiecyclus richting 2025.

De ambities en doelstellingen voor Jong Oranje zijn helder:

  • Ambitie: Alle EK kwalificatiewedstrijden winnen.
  • Prestatiedoel: Plaatsing EK 2025.
  • Ontwikkeldoelen:
    • Doorstroming naar Nederlands elftal.
    • Ontwikkelen van een gretige spelersgroep die zich committeert aan Jong Oranje en Nederland.
    • Verantwoordelijkheid nemen (eigenaarschap).
    • Spelen in uiteenlopende omstandigheden en tegen ‘kleine’ landen (weerstandsniveau.
    • Wedstrijden winnen, de prestatie staat voorop.
    • Omgaan met media-aandacht en de verwachtingen van het grotere publiek.
    • Omgaan met de situatie dat je als speler nog niet bij het hoogste team (Nederlands elftal) speelt terwijl dat op clubniveau doorgaans wel het geval is.
    • Individuele kwaliteiten inzetten om als team te presteren.

Dit seizoen vervolgt Jong Oranje haar weg richting het EK ‘25 in Slowakije. Na de zeven kwalificatiewedstrijden van vorig seizoen - die allemaal werden gewonnen - speelt Jong Oranje aankomend seizoen nog 3 resterende kwalificatiewedstrijden. Daarnaast worden er oefenwedstrijden ingepland ter voorbereiding op het beoogde EK.

Jong Oranje is de laatste stap richting het grote Nederlands elftal. Naast presteren met Jong Oranje is de doorstroming naar het A elftal uiteraard een belangrijk doel voor Jong Oranje. Spelers doorontwikkelen naar het allerhoogste niveau.

Onder 15: Het Begin van de Oranje Reis

De oranje reis start in de onder 15 (O15). De beste spelers van Nederland worden in deze leeftijdscategorie voor het eerst geselecteerd voor het nationale team. Hoewel sommigen al een tijd in een professionele jeugdopleiding spelen, ligt het accent in O15 op leren en ervaren. Binnen én buiten de lijnen; Oranje is voor deze spelers een nieuwe context die ze moeten leren kennen.

Lees ook: Talentendagen Overzicht

In de onder 15 bieden we spelers voor de eerste keer de ervaring om interlands te spelen. We plannen deze bewust aan in de tweede seizoenshelft. De eerste helft van het seizoen staat in het teken van scouting. Er worden dan stages georganiseerd vanuit Jeugd Plan Nederland (JPN) voor Onder 15 en Onder 15 futures spelers.

Vanuit deze aanvliegroute worden de spelers geselecteerd die in maart de eerste interlands gaan spelen. Vanaf dat moment gaat het ‘label’ JPN eraf. Dit komt o.a.

Onder 16: Voorbereiding op de Top

Na Onder 15 (O15), is O16 de volgende stap binnen de nationale lijn. Zoals in de Oranjeroute beschreven, zien we deze leeftijdsgroep - net als de O15 - als ontwikkelteam. De ontwikkeling staat centraal, waarbij er concreet wordt toegewerkt naar het eerste prestatieteam (O17). Er worden meer interlands gespeeld over het gehele seizoen, waarbij het accent ligt op de voorbereiding van spelers op het spelen van mini-toernooien. In de programmering van O16 staat centraal om spelers verder voor te bereiden op O17, wanneer ze gaan spelen om EK-kwalificatie. Een groot deel van het aanbod is daarom gericht op het spelen van toernooien met veel verschillende type weerstanden. Ook het leren spelen tegen tegenstanders buiten Europa komt hierin aan de orde.

Onder 17: Strijden om de Prijzen

In Onder 17 (O17) gaan we spelen om de prijzen. Het is de jongste leeftijdsgroep waarvoor de UEFA en FIFA officiële competities organiseren. In O15 en O16 is er toegewerkt naar dit team. Het accent wordt verschoven van ontwikkelen naar presteren. Sinds dit seizoen (2024/’25) is de competitieopzet van O17 veranderd door UEFA. Er wordt gespeeld in een ‘nations-league-achtige’ competitie. Via twee kwalificatierondes plaatsen de beste acht landen zich voor het EK. Voorheen waren het 16 landen die naar een EK O17 gingen. Onder 17 is de eerste leeftijdsgroep waar UEFA een officiële competitie voor aanbiedt. In het seizoen 2024/’25 wordt er gestreden om een ticket naar het EK in Albanië. Acht landen strijden daar om de felbegeerde titel van Europees kampioen. Om op het EK te komen doorloop je twee kwalificatiepoules. De zeven groepswinnaars in de tweede kwalificatieronde (maart 2025), plaatsen zich voor het EK in mei 2025. FIFA heeft voor O17-leeftijdsgroep aangekondigd om vanaf 2025 ieder jaar een jeugd-WK te organiseren. Dit zal de komende vijf jaar in Qatar worden gehouden en hier doen maar liefst 48 landen aan mee.

Stefan Hoogsteder: Een Pionier in het Vrouwenvoetbal

Jong Oranje-coach Stefan Hoogsteder (39) nam afgelopen maandag, na vijf jaar, afscheid van zijn speelsters en de technische staf. Anno 2024 is het haast niet meer voor te stellen, maar vijf jaar geleden bestond Jong Oranje nog helemaal niet. Destijds was het hoogste nationale jeugdelftal Oranje Onder 19. Speelsters tussen de 19 en 23 jaar die de potentie hadden om aan te sluiten bij de OranjeLeeuwinnen, maar die daar op dat moment nog niet rijp voor waren, vielen tussen wal en schip. In de zoektocht naar een coach kwam de KNVB uit bij hem. Voor het grote publiek is Hoogsteder misschien niet de allerbekendste naam, maar hij is wel iemand die in het vrouwenvoetbal zijn sporen al ruimschoots verdiende, bij FC Twente. Hij was vanaf 2007 de allereerste hoofd jeugdopleidingen van de vrouwentak van de Enschedese club. Ook was hij in 2006 en 2012 assistent-trainer bij de vrouwen van FC Twente. Over het aanbod van de KNVB om coach van Jong Oranje te worden, hoefde hij niet lang na te denken. Hij zegde zijn contract als trainer van amateurclub UDI’19 in Uden en zijn baan als lichamelijk docent op. Eén van de eerste dingen waarmee hij aan de slag ging, was het neerzetten van een structureel en inhoudelijk sterk programma voor Jong Oranje. ‘Ik trof een groep speelsters aan die sinds hun afscheid van Oranje Onder 19 geen jeugdinterlands meer hadden gespeeld, maar die wel de potentie hadden om het Nederlands elftal te halen. Zaak was vooral om hen uit te dagen door op internationaal niveau wedstrijden te gaan spelen. Ook de programmering hebben we de laatste jaren doorontwikkeld. Nederland eindigde in deze vriendschappelijke competitie door de overwinning op België op de eerste plaats. ‘Ook hebben we sindsdien een enorme slag geslagen in het aantal dagen dat we met elkaar optrekken. Het eerste jaar speelden we in Zweden twee wedstrijden binnen drie dagen, waarna we direct weer naar huis gingen. Nu duurt een interlandperiode altijd acht dagen. Bovendien hebben we er daar elk jaar vijf van. Een andere knop waaraan hij draaide, was het inbouwen van die vaste speelwijze. Hoogsteder: ‘Zowel aanvallend als verdedigend vraagt de speelwijze soms iets van speelsters dat buiten hun comfortzone ligt. Toch kiezen we daar bewust voor, om te zien of ze ertoe in staat zijn. Om een voorbeeld te geven: op dit niveau moet een centrale verdediger één op één kunnen spelen met vijftig meter in haar rug. Niet alleen tegen kleine landen, maar ook tegen toplanden, zoals Spanje en Frankrijk. Een rechtsback moet ook in het middenveld kunnen spelen. Een rechtsbuiten net zo goed. Het voetbal van nu en van de toekomst vraagt daar om. Caitlin Dijkstra (FC Twente), Daphne van Domselaar (Aston Villa), Esmee Brugts (FC Barcelona), Kerstin Casparij… Zomaar vier namen van de steeds groter wordende groep speelsters die onder zijn vleugels doorstroomden van Jong Oranje naar de OranjeLeeuwinnen. Zijn ogen beginnen te twinkelen. Hardop telt hij het aantal speelsters dat hij in Jong Oranje onder zijn hoede heeft gehad. ‘Jill Baijings… Esmee Brugts… Kerstin Casparij… Caitlin Dijkstra… Chasity Grant… Gwyneth Hendriks…’, begint hij zijn opsomming waaraan maar geen einde lijkt te komen. ‘Daniëlle de Jong… Romée Leuchter… Nina Nijstad… Marisa Olislagers… Katja Snoeijs… Lynn Wilms…’ Vervolgens wijst hij op zijn scherm de naam aan van Wieke Kaptein (18), het toptalent van FC Twente. ‘En zij heeft Jong Oranje nota bene overgeslagen. Van meerdere speelsters die hij onder zijn hoede heeft gehad en die nu uitkomen voor de OranjeLeeuwinnen, heeft hij voor deze gelegenheid een appje ontvangen.

Voor de onlangs gespeelde EK-kwalificatiewedstrijden van de OranjeLeeuwinnen, tegen Italië en Noorwegen, haalde bondscoach Andries Jonker vier speelsters van Jong Oranje bij de selectie: Gwyneth Hendriks (PSV), Nina Nijstad (PSV), Daniëlle de Jong (FC Twente) en Chasity Grant (Ajax). Volgens Hoogsteder speelde ook de Azerion Vrouwen Eredivisie daar een belangrijke rol in. Slechts twee van de 21 speelsters van de huidige selectie van Jong Oranje - Fenna Kalma (VfL Wolfsburg) en Chanté Dompig (AC Milan) - voetballen in het buitenland. Hoogsteder: ‘Dus is het belangrijk dat ze hier wedstrijden op hoog niveau spelen. Daarom ben ik erg blij met de Azerion Vrouwen Eredivisie. Vergeleken met sommige andere landen is de competitive balance in Nederland helemaal niet zo verkeerd. Bovendien groeit de competitie nog steeds en bereikt het een steeds hoger niveau.

Na zijn dienstverband van vijf jaar kan de conclusie wel worden getrokken dat de structuur van Jong Oranje staat als een huis. Het moment is aangebroken dat Hoogsteder met een gerust hart het stokje kan overdragen. Olivier Amelink, de huidige trainer van PEC Zwolle, volgt hem op. Gelukkig voor de KNVB gaan de kennis en expertise van Hoogsteder niet verloren. Per 1 juli begint hij aan zijn nieuwe klus. Vanuit die rol zal hij zich onder andere nadrukkelijker richten op de doorontwikkeling van de top van het meiden- en vrouwenvoetbal in Nederland. ‘Clubs kunnen bijvoorbeeld bij de KNVB aankloppen met vragen over hoe ze hun topsportprogramma of hun jeugdopleiding zo optimaal mogelijk kunnen inrichten. Vanuit mijn nieuwe functie zal ik proberen hen daarin zo goed mogelijk te begeleiden. Maar ik zeg niet dat ik alle wijsheid in pacht heb. ‘Ongetwijfeld zijn er ook buitenlandse clubs of coaches die een bijzondere aanpak hebben waarvan wij in Nederland iets kunnen leren. Ik zal bijvoorbeeld proberen te regelen dat we daarmee in contact komen. Of dat die personen naar Nederland toekomen om hier een presentatie te geven. Omdat zijn functie manager top meiden- en vrouwenvoetbal nieuw is, kruipt hij opnieuw in de rol van pionier. Zoals dat ook het geval was toen hij werd aangesteld als coach van Jong Oranje. En eerder als hoofd jeugdopleidingen van FC Twente. ‘Dat is ook de reden waarom ik zo enthousiast word van deze baan. Pionieren zit in mijn bloed. Ik kan niet wachten om aan de slag te gaan en de functie zo goed mogelijk proberen in te vullen. Maar één ding weet ik zeker.

tags: #knvb #meiden #onder #16 #selectie