De geschiedenis van het Nederlandse ijshockey is rijk en divers, met verschillende clubs die door de jaren heen een belangrijke rol hebben gespeeld. Een van die clubs is IJshockeyclub Thialf Flyers, gevestigd in Heerenveen. Dit artikel duikt in de geschiedenis van deze club, van de oprichting tot de successen en de impact op het Nederlandse ijshockey.
De Vroege Jaren: Van Droom tot Realiteit (1934-1947)
In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog begon de ijshockeysport in Nederland vorm te krijgen. Amsterdam beschikte al sinds 1934 over een openlucht kunstijsbaan. In 1937 had Den Haag de primeur met de Haagse overdekte kunstijsbaan (Hokij), en in 1940 volgde Amsterdam met een ijsvloer in de Apollohal. Tilburg kreeg in 1938 zijn eerste openlucht ijsbaan. Clubs speelden tegen elkaar en tegen buitenlandse teams, waarbij A.IJ.H.C., H.H.IJ.C. en T.IJ.S.C. streden om de Nestor Cup. Internationaal speelden A.IJ.H.C. en H.H.IJ.C. om de Lippens Cup, een voorloper van de West-Europacup.
Na de oorlog, in het seizoen 1945-1946, werd H.H.IJ.C. door de NIJB vermeld als de eerste kampioen van Nederland, hoewel dit kampioenschap door sommigen als officieus werd beschouwd. De Canadese bevrijders zorgden ervoor dat de ijsmachines weer op volle toeren draaiden, en er werden wedstrijden gespeeld tussen Canadese eenheden en Nederlandse teams. In het seizoen 1946-1947 speelden H.H.IJ.C., T.IJ.S.C. en het Amsterdamse IJsvogels een competitie, waarbij T.IJ.S.C. uiteindelijk tot kampioen werd uitgeroepen.
Haagse Hegemonie en de Opkomst van Brabant (1951-1976)
De periode van 1951 tot 1964 kende geen officiële kampioenschappen. In Den Haag beleefde de ijshockeysport echter een bloeiperiode, met wedstrijden om de West-Europacup die veel publiek trokken. HIJS Hokij domineerde, met sterke 'imports' zoals Pat Adair, Carl Foster en Ron Naud. Begin jaren '60 kregen Amsterdam, Deventer en Tilburg nieuwe openlucht ijsbanen, waardoor er in het seizoen 1964-1965 weer een Nederlandse competitie van start kon gaan met vijf clubs. HIJS Hokij bleef oppermachtig en won alle wedstrijden.
In de loop van de jaren '60 groeide het aantal ijsbanen in Nederland gestaag, met overdekte ijsbanen in onder andere Den Bosch, Heerenveen, Geleen, Nijmegen, Groningen, Eindhoven en Utrecht. SIJ Den Bosch doorbrak in het seizoen 1969-1970 de Haagse ban en werd kampioen met een team bestaande uit acht Canadezen. De Brabantse derby's tussen Den Bosch en Tilburg waren in die jaren zeer populair, en er werd zelfs om een Coupe Brabant gespeeld. Tilburg Trappers nam vervolgens de macht over en won vijf keer de titel op het ijs.
Lees ook: Bekerfinale Den Haag - Heerenveen
De Gebroeders Bijlsma en de Oprichting van IJshockeyclub Thialf (1967)
Een cruciaal moment in de Friese ijshockeygeschiedenis was de oprichting van IJshockeyclub Thialf in 1967. De gebroeders Frans en Freek Bijlsma, beiden afkomstig uit Den Haag, verhuisden naar Friesland met een droom: de Friese jeugd kennis laten maken met ijshockey. Op 4 november 1967 speelde IJshockeyclub Thialf zijn eerste wedstrijd tegen Amsterdam. Ondanks de nederlaag voelde het als een overwinning, het was het begin van een lange reis.
Frans en Freek Bijlsma waren niet alleen de grondleggers, maar ook actieve spelers in het team. Hun toewijding en passie voor de sport legden de basis voor de latere successen van de club. 50 jaar later keerden beide broers terug op het ijs van Thialf. Tijdens de jubileumwedstrijd in Thialf, wederom tegen Amsterdam, werden beide benoemd tot ereleden van de club.
Het Tijdperk Feenstra Flyers (1977-1984)
In het seizoen 1976-1977 vond er een wisseling van de wacht plaats. Feenstra Verwarming Heerenveen werd zowel bekerwinnaar als landskampioen. Dit was het begin van een periode van dominantie, waarin de club - vanaf 1978 bekend als Feenstra Flyers - zeven keer op rij de landstitel veroverde.
Het team bestond uit een mix van Nederlandse Canadezen, zoals Brian de Bruyn, Frank van Soldt, Jack de Heer en Larry van Wieren, en uitstekende 'imports' zoals Gordon MacDonald, Mike Powers en Robin Sadler. Deze combinatie van talent en ervaring maakte de Feenstra Flyers jarenlang schier onoverwinnelijk.
Successen en Hoogtepunten
IJshockeyclub Thialf Flyers heeft door de jaren heen vele successen behaald. Naast de zeven landstitels op rij in het Feenstra-tijdperk, heeft de club ook andere hoogtepunten gekend:
Lees ook: Alles over ijshockeyschaatsen maat 39 voor dames
- Negen landskampioenschappen: De club heeft in totaal negen keer de Nederlandse landstitel veroverd.
- Twaalf keer bekerwinst: Naast de landstitels heeft de club ook twaalf keer de Nederlandse beker gewonnen.
Deze successen hebben bijgedragen aan de populariteit van ijshockey in Friesland en Nederland. De club heeft een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van de sport en heeft vele talentvolle spelers voortgebracht.
Na Feenstra: Een Nieuwe Weg (1984-heden)
Na het succesvolle tijdperk van Feenstra Flyers kende de club verschillende periodes van ups en downs. De club bleef echter een belangrijke rol spelen in de Nederlandse ijshockeycompetitie en wist af en toe nog successen te behalen.
In de 21e eeuw wist de club nog een aantal keer de beker te winnen, en in 2017 en 2018 werd de club weer landskampioen.
De Impact van "Imports" en Nederlandse Canadezen
De rol van "imports" (buitenlandse spelers) en Nederlandse Canadezen is een belangrijk aspect van de geschiedenis van het Nederlandse ijshockey. Al vroeg in de geschiedenis van de sport waren er buitenlandse spelers actief in Nederland. Voor de Tweede Wereldoorlog maakten Canadezen als Pete Griffin, Jack May en Paddy Boyd al indruk op de Amsterdamse fans. Later was Pat Adair een publiekslieveling bij het Haagse HIJS.
Het aantrekken van "imports" was echter niet altijd onomstreden. Er was ook een tegengeluid, dat pleitte voor meer kansen voor de eigen spelers. In 1970 werd het maximum aantal "imports" voor de competitie vastgesteld op drie.
Lees ook: Informatie over de Antwerpse IJshockey Clinic
De clubs ontdekten echter de Nederlandse Canadees. Vanaf de jaren '70 drukten deze emigrantenzonen een belangrijke stempel op het Nederlandse ijshockey. Mannen als Henk Brand, Brian de Bruyn en Jack de Heer begonnen hun Nederlandse carrière en speelden een belangrijke rol in de successen van hun teams.
Invloed op het Huidige IJshockey
De Feenstra Flyers hebben niet alleen hun stempel gedrukt op het ijshockey in Friesland, maar op dat van heel Nederland. De verhalen over hun succesjaren trillen nog steeds door in het heden. De fascinatie van veel Nederlandse ijshockeybestuurders met Nederlandse Canadezen is direct te herleiden naar het tijdperk Feenstra Flyers. De nostalgie naar de dagen van toen zorgen soms ook voor een te kritische kijk op het ijshockey van nu.
tags: #ijshockey #Thialf #Flyers #geschiedenis