Al jaren woedt er een discussie over de voor- en nadelen van kunstgras in het voetbal, waarbij sommigen pleiten voor het volledig verbannen ervan. Daarentegen is er een groeiende populariteit voor hybride grasmatten. Dit artikel onderzoekt de voor- en nadelen van hybride grasmatten in het voetbal, in vergelijking met traditioneel natuurgras en kunstgras.
Natuurgras versus Kunstgras: Een voortdurend debat
De discussie over het gebruik van kunstgras versus natuurgras in het voetbal is al lang gaande. Beide opties hebben hun eigen voor- en nadelen, die door verschillende belanghebbenden anders worden gewaardeerd.
Kunstgras: Voordelen en Nadelen
Kunstgras wordt niet vaak gebruikt in het professionele voetbal, voornamelijk omdat spelers de voorkeur geven aan natuurgras en clubs vaak de middelen hebben om natuurgras te onderhouden. Echter, kunstgras wordt wel gebruikt in de Eredivisie, vooral door kleinere clubs met beperkte financiële middelen.
Kunstgras biedt een aantal voordelen, maar er zijn ook nadelen aan verbonden. Zo kan kunstgras leiden tot een verhoogde kans op blessures, zoals blijkt uit onderzoek van de KNVB. Bovendien wordt er vaak gesproken over competitievervalsing, waarbij een thuisclub het spelbeeld kan beïnvloeden door bijvoorbeeld het veld wel of niet te besproeien voorafgaand aan de wedstrijd. Uit onderzoek blijkt echter dat er geen bewijs is voor deze competitievervalsing.
Natuurgras: De traditionele keuze
Het gebruik van natuurgras draagt vaak bij aan de romantiek die rond een wedstrijd hangt. De geur van vers gemaaid gras wordt vaak genoemd als een belangrijke factor in de beleving van een voetbalwedstrijd, zowel voor speler als voor het publiek. Niets is zo fijn voor een speler als een vers gemaaide en besproeide grasmat om een wedstrijd op te spelen, al vraagt dit wel wat inspanning.
Lees ook: Passie en Kritiek NAC Breda Ultras
Onderhoud aan natuurgras kan echter intensief zijn en vereist de expertise van een beheerder. Het veld kan ook snel achteruitgaan bij veel wedstrijden of trainingen.
Hybride Gras: De gulden middenweg?
Hybride gras is een mix van natuurlijk gras en kunstgras. Het raster zorgt ervoor dat hybride kunstgras makkelijk op zowel bestaand gras als nieuw ingezaaid gazon gelegd kan worden. Hybride kunstgras kan overal gelegd worden waar natuurlijk gras kan groeien, of het nu een voetbalveld is, een speelplaats, een heuvel of een andere toepassing.
Technische ontwikkelingen op het gebied van gras hebben ervoor gezorgd dat er een hybride vorm is ontstaan tussen "echt" gras en kunstgras. Deze zogenaamde hybride grasvelden zijn natuurgrasvelden gecombineerd met een percentage kunstgrasvezels. Deze combinatie zorgt ervoor dat het veld eruit ziet als een natuurgrasveld en ook aanvoelt als een natuurgrasveld, met de duurzaamheid van een kunstgrasveld. Hierdoor is het veld intensiever te gebruiken dan een volledig natuurgrasveld en heeft het ook minder onderhoud nodig.
Voordelen van een hybride voetbalveld
Een hybride voetbalveld combineert de voordelen van zowel natuurgras als kunstgras.
- Verbeterde bespeelbaarheid: Hybride velden kunnen intensiever worden gebruikt dan een gewoon natuurgrasveld.
- Langere levensduur: Omdat de kunstgrasvezels het natuurlijke gras ondersteunen, blijft de grasmat langer intact.
- Sneller herstel: Na een wedstrijd of zware regenval herstelt een hybride veld zich sneller dan een traditioneel natuurgrasveld.
- Minder modder en plassen: Een hybride veld heeft een betere drainage dan een puur natuurgrasveld.
- Natuurlijk speelgevoel: In tegenstelling tot volledig kunstgras voelt een hybride veld vrijwel als een echt grasveld aan.
Nadelen van een hybride voetbalveld
- Hogere aanlegkosten: De aanleg van een hybride veld is duurder dan een natuurgrasveld.
- Speciaal onderhoud: Een hybride veld heeft speciaal onderhoud nodig, zoals beluchten en speciale maaimethoden.
- Mix van materialen: Hoewel het grotendeels uit echt gras bestaat, blijft een hybride veld een mix van materialen.
Hybride gras in de praktijk
Hybride velden worden steeds vaker gebruikt in het professionele voetbal. Ook amateurclubs en gemeenten kiezen steeds vaker voor deze velden, vooral op locaties waar veel wedstrijden en trainingen plaatsvinden.
Lees ook: Kleding en benodigdheden Uganda
Hybride velden beleven een revival
Hybride velden beleven een revival. Of beter gezegd: er is een tweede generatie ontwikkeld, waarvoor steeds meer opdrachtgevers belangstelling hebben. Er zijn echter allerlei soorten velden op de markt. Welke kies je dan en waarom?
Pleun Lok, voorzitter van de werkgroep Hybride velden: "In de begin jaren '90 was er de eerste generatie hybride velden onder de naam We-Tra velden (Wedstrijd-Trainingsvelden) en met name Grassmaster velden. De markt was op zoek naar een nieuw type veld, waarbij het aantal speeluren belangrijk was. Deze Grassmaster velden stoelden gedeeltelijk op hetzelfde technische principe als de tweede generatie velden, die nu op de markt is. De eerste generatie beleefde nooit een echte doorbraak. Dat lag niet zozeer aan de constructie, maar vooral aan de wijze waarop men beheer en onderhoud pleegde. Er ging veel mis."
Verschillende soorten hybride velden
De BSNC (Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek) heeft een inventarisatie gemaakt van de verschillende typen hybride velden die momenteel op de markt zijn.
Pleun: "Het bestuur van de BSNC vroeg ons of we inzichtelijk wilden maken wat voor type hybride velden op dit moment op de markt zijn. Een inventarisatie dus en geen kwalitatieve beoordeling. Het doel van ons onderzoek is te laten zien wat er is. Zo genereren we een keuzepalet voor opdrachtgevers, gebruikers en andere betrokkenen. Ook hebben we een definitie vastgesteld: een hybride veld is een versterkt (natuur) grasveld, geschikt voor meerdere buitensporten. Het bestaat uit een combinatie van gras en kunstgrasvezels in en gedeeltelijk boven de toplaag van het veld."
De voorzitter van de werkgroep vervolgt: "Inmiddels is ons eerste overzicht klaar en beschikbaar en te downloaden op de site van de BSNC. Ik ben ervan overtuigd dat we hiermee ook wildgroei van de verschillende systemen voorkomen en we kunnen mee sturen in de keuzeaspecten, wat vooral belangrijk is voor de opdrachtgevers. Het is mooi dat er nu een soort van winkelcatalogus beschikbaar is, waardoor we kunnen assisteren bij de keuze voor gras, hybride of kunstgras. We begrijpen dat de ontwikkelingen doorgaan, daarom actualiseren we jaarlijks deze inventarisatie. Bovendien werken we een nieuw onderzoek uit waarin aandacht is voor de recyclebaarheid van hybride sportvelden, de gevolgen van uitspoeling van meststoffen en de aanbestedingsprocedures om meer duidelijkheid te verkrijgen over de aanbestedingsregels. Wat in deze fase bijzonder belangrijk is, is dat men sporttechnische eisen gaat stellen aan hybride velden en daarna de link naar de sportvloerenlijst actueel kan worden."
Lees ook: Steun het Nederlands Elftal met stijl
Alternatieven voor traditioneel kunstgras
Naast hybride gras zijn er ook andere alternatieven voor traditioneel kunstgras, zoals:
- Non-infill kunstgras voetbalvelden: Kunstgras zonder enige infill. Dat is makkelijker qua onderhoud en beter voor het milieu. De mat bevat een combinatie van gekrulde vezels met ontzettend veel, dicht op elkaar geplaatste, rechts vezels.
- Mineraal gevuld kunstgras voetbalvelden: Een kunstgrasmat die wat opener is en bestaat uit een beperkte laag minerale infill. Een laagje zand biedt spelers de benodigde stabiliteit en grip.
- Derde generatie kunstgras voetbalvelden: Een kunstgrasmat met een laagje stabilisatiezand en performance infill.
- Natuurlijke infill (systemen): Natuurlijke infill producten zoals speciaal geoogste kurk, overbodige olijfpitten of het overblijfsel van schoongemaakte maïskolven. Deze worden bewerkt tot een milieuvriendelijke en duurzame infill voor kunstgras.
- Biologisch afbreekbare infill (systemen): Infill op basis van biologisch afbreekbare grondstoffen. Ze voldoen aan de eisen voor polymeren en breken binnen de door ECHA gestelde termijn op natuurlijke wijze af in de omgeving. Ze laten géén residu achter.