Hurling, een van de twee nationale sporten van Ierland naast Gaelic football, is een teamsport van Keltische origine die gespeeld wordt met sticks (hurleys) en een bal (sliotar). Vaak omschreven als de snelste veldsport ter wereld, is hurling diep geworteld in de Ierse cultuur en gemeenschap. In Dublin vinden regelmatig hurling wedstrijden plaats, met als hoogtepunt de All-Ireland Finals in het Croke Park stadion. Dit artikel biedt uitgebreide informatie over hurling, de regels, de geschiedenis en de betekenis ervan in Ierland, met speciale aandacht voor de wedstrijden in Dublin.
Typisch Ierse sporten
Naast hurling kent Ierland nog andere typische sporten die bekendstaan als de Gaelic games. Deze omvatten Gaelic football, camogie (de vrouwelijke versie van hurling), handbal en rounders (een soort slagbal). In sommige counties is Gaelic football populairder, terwijl in andere counties juist hurling en camogie de voorkeur genieten. Deze sporten zijn diep verankerd in de mythen en geschiedenis van Ierland.
De Gaelic games
De Gaelic games liggen verankerd in mythen. Zo zou Cuchulainn, de grootste krijger van Ierland, als wapentuig een hurl (een essenhouten stok voor hurling) en een sliotar (kleine leren bal bij hurling) hebben gedragen. Door het gebruik van deze twee hulpmiddelen zou Cuchulainn een gevaarlijke hond hebben gedood en zo zijn leven hebben gered.
De Gaelic games hadden een sterke opleving in de jaren 80 van de 19e eeuw, toen Ierland het zwaar te verduren had onder de Engelse onderdrukking. Om uitdrukking te geven aan hun Ierse vaderlandsliefde, deed men mee aan die typische Ierse sporten, in clubverband of als afgevaardigde voor de county. De wedstrijden in deze Ierse sporten zijn nog altijd diep geworteld in de gemeenschap en worden op de been gehouden door vrijwilligers. Hier komen geen excessen onder de fans voor en ook geen megasalarissen voor de spelers.
Hurling: Een korte uitleg
Van hurling wordt vaak gezegd dat het de snelste veldsport ter wereld is. Het wordt door een 15-koppig team gespeeld met een stick en een bal op een grasveld met aan weerszijde een H-vormig doel. De vrouwelijke versie heet camogie en heeft net zo'n hoog tempo. Deze sport valt onder de Camogie Association en in september is er een finaleronde.
Lees ook: Camogie regels en achtergrond uitgelegd
Geschiedenis van hurling
De sport hurling werd voor het eerst vernoemd in een omschrijving van de Slag van Moytura in de 13e eeuw. Tijdens deze slag verslaan de Tuatha de Danaan de Firbolgs in een hurlingwedstrijd en later ook in een oorlog. Sinds die tijd wordt hurling vaker genoemd in meerdere oude Ierse geschriften, ook vandaag de dag is het nog populair.
De belangrijkste hurlingwedstrijden die ieder jaar plaatsvinden zijn tussen de counties van de vier Ierse provincies: de provinciale kampioenschappen. De winnaars van deze kampioenschappen spelen tegen elkaar in de All Ireland finale, die ieder jaar in Dublin plaatsvindt. De sterkste teams komen uit de graafschappen Killkenny, Tipperary, Wexford en Cork.
Hurling bestond al rond 1300 v.Chr. Wedstrijden vormden een compleet oorlogsritueel waarbij teams van meer dan 150 krijgers onder bloedstollend gekrijs en gebrul niet alleen de bal speelden, maar ook probeerden te bewerkstelligen dat het hun tegenstanders letterlijk dun door de broek liep. In de 14e en 15e eeuw was het ruige spel een tijdlang verboden. Daarna kwamen er meer regels en sinds 1904 bestaat ook een speciale vrouwenvariant (camogie). Nederland is de grootste leverancier van essenhout waaruit Ierse hurley sticks worden gemaakt.
Regels en uitrusting
Het doel van hurling is om meer punten te scoren dan de tegenstander. De sport is een soort mix van hockey, tennis, voetbal en rugby. Hurling wordt gespeeld met een stick, maar deze ziet er anders uit dan bij hockey. De stick die gebruikt wordt zit een beetje tussen een hockeystick en een tafeltennisbat in en hij wordt ook zo gebruikt. Het blad van de stick is ruim, zodat de bal erop kan stuiteren voordat je hem weer weg slaat. De stick wordt ook wel een hurley genoemd en is in de meeste gevallen gemaakt van essenhout. Hurleys zijn te krijgen in verschillende maten, van klein naar groot. Zowel voor heren als voor dames en zowel voor kinderen als volwassenen.
Spelers moeten de bal van de grond spelen met de hurley, dit mag nooit met de handen. Spelers wippen de bal omhoog en slaan hem dan weg of vangen hem op. Ieder team heeft een doel en een doelman, net als bij voetbal, maar er zijn ook doelpalen aanwezig, net als bij rugby. De gecombineerde elementen waar hurling uit bestaat zorgen ervoor dat het een erg snelle en dynamische sport is. Het wordt niet voor niets de snelste ploegen sport ter wereld genoemd!
Lees ook: Europa League Play-offs: Utrecht - Zenit
De uitrusting bij hurling bestaat uit:
- Hurley (stick)
- Sliotar (bal)
- Hurling veld
- Doel
- Helm (optioneel)
Puntentelling en overtredingen
Vergelijkbaar met voetbal spreek je bij hurling van ‘doelpunten’. Het team dat aan het einde van een wedstrijd de meeste doelpunten heeft gescoord, wint. Er wordt gespeeld met een harde, met leer beklede bal met een 65 mm diameter. Deze bal wordt ook wel de sliotar genoemd. Het doel lijkt erg op de doelen die we gewend zijn bij rugby, een grote H-vorm van 137 bij 82 meter. Het verschil is alleen dat de H bij hurling ook nog een normaal doel heeft, net als bij voetbal, dat onderin de H staat.
Als een speler een doelpunt maakt, krijgt het team drie punten. Dit heet een ‘cúl’. Een speler maakt een doelpunt wanneer de bal in het net van het doel terechtkomt. Passeert de bal het bovenste deel van de H, maar komt deze niet in het net, dan krijgt een team 1 punt.
Een belangrijke regel bij hurling is dat je de bal niet met je handen van de grond mag rapen, dit mag alleen met je hurley. Met een vangbal mag een speler drie passen lopen, maar ze mogen de bal hierna niet weggooien. Eventueel mag de bal wel weg worden getrapt. Er mag bij hurling getackeld worden, net als bij rugby, maar elkaar slaan met de hurley is uiterst verboden. Spelers kiezen er vaak voor om helmen te dragen, aangezien hurling een ruwe contactsport is. Het dragen van een helm is echter niet verplicht bij deze sport.
Teamsamenstelling
Het veld staat bij hurling altijd behoorlijk vol. Ieder team bestaat uit vijftien spelers, waaronder een doelman, zes aanvallers, twee middenvelders en zes verdedigers. Een hurlingwedstrijd duurt gemiddeld een uur tot een uur en tien minuten, verdeeld over twee helften. De bal kan bij hurling wel met meer dan 150 kilometer per uur door de lucht vliegen en bij een goede slag kan de bal wel 80 meter afleggen!
Lees ook: Voetbalregels verenigingswissel
Hurling in Dublin
Dublin is een belangrijke locatie voor hurling wedstrijden, met als hoogtepunt de All-Ireland Finals die jaarlijks in september in het Croke Park stadion plaatsvinden. Dit stadion, gelegen midden in een woonwijk, is een van de grootste sportstadions van Europa en biedt plaats aan ruim 82.000 toeschouwers.
Croke Park Stadion
Croke Park, het stadion in Dublin waar veel belangrijke wedstrijden worden gespeeld, is één van de grootste sportstadions van Europa, waar bijna 82.500 fans in passen.
Het Croke Park heeft een capaciteit van 82.300 toeschouwers en wordt voornamelijk gebruikt voor de speciale Ierse sporten zoals gaelic football, hurling, camogie en rounders. Maar ook de interlands van het nationale elftal van Ierland worden gespeeld in dit stadion.
De Gaelic Athletic Association (GAA)
De meeste Ierse sporten worden georganiseerd door de Gaelic Athletic Association (GAA) en komen tot een hoogtepunt tijdens de Gaelic Games in de All Ireland Finals in het Croke Park Stadion in Dublin. Elk jaar worden hier in september de finales van de verschillende competities gespeeld. Tegenwoordig worden er in dit stadion ook gewone voetbalwedstrijden en rugby gespeeld.
De GAA was in 1884 opgericht door 3 heren van stand om de Keltische sporttraditie in ere te houden. Men was dit edele doel dusdanig toegedaan dat sportbeoefenaren binnen het genootschap zich tussen 1930 en 1971 op straffe van levenslange schorsing niet met niet Keltische sporten mochten inlaten (zelfs niet als toeschouwer!). Naast hurling en camogie vallen thans Keltisch voetbal (ook voor vrouwen) en handbal (Gaelic football/ handball) en rounders onder het domein van de GAA.
Invloed van de Ierse identiteit
Op sportgebied speelt de eigen Ierse identiteit een hoofdrol. Van de traditionele sporten (vaak van Keltische komaf) overtreffen hurling en Gaelic football algemeen bekende sporten in toeschouwers.
Aan het begin van de twintigste eeuw, toen nationalistische Ieren een einde wilden maken aan de Britse kolonisering, was die politieke strijd ook terug te zien rond het sportveld. Er ontstond concurrentie tussen Ierse en Britse sporten. De landelijke Keltische sportvereniging, de Gaelic Athletic Association (GAA), verbood in die jaren hun leden om Britse sporten zoals rugby of cricket te beoefenen of om daar wedstrijden van te bezoeken. En de Keltische clubs lieten geen Britse politiemannen of militairen toe om hurling te spelen.
Hurlingclubs in Nederland en België
Als je graag hurling wil spelen, was de kans een aantal jaar geleden nog groot dat je hiervoor naar Ierland had gemoeten. Gelukkig is de sport inmiddels ook buiten Ierland steeds bekender geworden. Zelfs Nederland en België hebben tegenwoordig een aantal hurling clubs. Helaas is er echter geen garantie dat een van de clubs bij je in de buurt zit, want het zijn er niet zoveel dat ze in iedere provincie van ons land te vinden zijn.
tags: #hurling #wedstrijd #Dublin #informatie