In de voetbalwereld zijn de regels omtrent het aantal wisselspelers en wisselmomenten van groot belang. Ze beïnvloeden de tactiek van een team en kunnen het verloop van een wedstrijd drastisch veranderen. Wissels zijn vaak beslissend voor het resultaat van een wedstrijd. Denk bijvoorbeeld aan de invalbeurt van Götze in de WK-finale van 2014, door zijn doelpunt in de verlenging won Duitsland uiteindelijk het wereldkampioenschap. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige regels met betrekking tot het aantal wisselspelers in de Eredivisie en andere voetbalcompetities, zowel voor profs als amateurs, en de impact ervan op het spel.
De Impact van Wissels in het Voetbal
Wissels in het voetbal zijn meer dan alleen maar een manier om vermoeide spelers te vervangen. Ze zijn een essentieel tactisch instrument voor coaches. Een goed getimede wissel kan een wedstrijd doen kantelen, vooral in de cruciale slotfase. Het is dan ook van belang dat zowel coaches, spelers als supporters goed op de hoogte zijn van de geldende regels.
Geschiedenis van de Wisselregels
Tot 2020 mochten teams in het betaald voetbal en het amateurvoetbal maximaal drie keer per wedstrijd wisselen. Tijdens de coronapandemie heeft de IFAB (International Football Association Board) echter besloten om deze regel te verruimen naar maximaal vijf wissels. Deze maatregel was bedoeld om de gezondheid van de spelers beter te beschermen in een periode waarin competities een drukker speelschema kenden. In eerste instantie was dit vijfwisselsbeleid bedacht als tijdelijke oplossing, maar het werd wegens succes continu verlengd. Competities beslissen nu zelf of ze drie of vijf keer per wedstrijd wisselen toestaan. Hoewel het aanvankelijk als een tijdelijke oplossing werd gezien, is de vijfwisselregel wegens succes sindsdien verlengd en hebben de meeste grote competities, waaronder de Eredivisie, deze overgenomen.
Huidige Regels in de Eredivisie en Betaald Voetbal
Sinds 2022 mogen teams in de Eredivisie standaard vijf wissels toepassen per wedstrijd. Echter, om te voorkomen dat het spel te vaak wordt onderbroken, mogen deze wissels slechts plaatsvinden tijdens maximaal drie wisselmomenten. Met deze regel hoopt de KNVB dat de wedstrijd niet te vaak stil komt te liggen. Naast het genoemde aantal wisselmomenten mag ook in de rust worden gewisseld, zonder dat dit ten koste gaat van de wisselmomenten. Een eenmaal gewisselde speler mag niet meer aan de wedstrijd deelnemen.
Verlenging
In wedstrijden waar een verlenging wordt gespeeld, krijgen teams een extra wissel en een extra wisselmoment. Mocht een wedstrijd eindigen in verlenging, dan mogen teams nog een extra wissel doorvoeren.
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
KNVB Beker en Europese Toernooien
De vijfwisselregel is ook van toepassing in de KNVB Beker en in Europese toernooien zoals de UEFA Champions League en de Europa League. De regels zijn hier vrijwel identiek aan die in de Eredivisie. Een wereldkampioenschap valt ook onder een competitie. Het aantal wisselspelers van vijf geldt hier dus ook.
De Wisselprocedure
De wisselprocedure verloopt volgens een strikt regelement waar alle ploegen zich aan moeten houden. De wisselprocedure is strikt gereguleerd. Zo wordt voor de wedstrijd een wedstrijdformulier ingeleverd met de namen van de spelers. Op het wedstrijdformulier wordt voorafgaand aan de wedstrijd aangegeven welke wisselspelers er zijn. Wanneer deze niet zijn gemeld aan de scheidsrechter dan mogen deze spelers niet meedoen aan de wedstrijd. Is een speler per ongeluk niet op de lijst gezet? Dan mag deze voetballer niet meedoen. Soortgelijke fouten komen soms zelfs op het hoogste niveau voor. Zo vergat Ajax in 2021 Sébastien Haller in te schrijven voor de Europa League. De Ivoriaan mocht het hele toernooi niet meedoen.
Tijdens de wedstrijd moet de scheidsrechter op de hoogte worden gebracht van een wissel. In het profvoetbal loopt dit contact via de vierde official. Als de bal buiten de lijnen is wordt de wissel vaak doorgevoerd. De speler die gewisseld wordt, mag het veld overal verlaten, waarna de nieuwe speler ter hoogte van de middellijn het veld mag betreden.
Soms loopt het anders
Soms komt het voor dat een speler het veld weigert uit te gaan. Dit gebeurde onder andere tijdens de League Cup-finale tussen Chelsea - Manchester City in 2019. Na een 0-0 en een verlenging wilde trainer Maurizio Sarri een ‘Louis-van-Gaaltje’ doen door de keeper vlak voor de penaltyserie te wisselen. Maar keeper Kepa weigerde. Hierdoor was de scheidsrechter genoodzaakt om het spel te hervatten, zonder de doorgevoerde wissel. Uiteindelijk verloor Chelsea en kreeg Kepa een boete van twee ton.
Regels in het Amateurvoetbal
In het amateurvoetbal gelden voor de senioren en de oudste jeugdteams in de A-categorie dezelfde regels als in het betaald voetbal. Dit betekent dat er ook hier vijf keer gewisseld mag worden, verdeeld over drie wisselmomenten. Bij een verlenging is er een extra wissel toegestaan. Bij officiële voetbalwedstrijden in de A-categorie van de KNVB mag een trainer 3 keer wisselen. In de lagere klassen en bij de jeugd zijn er vaak meer flexibele regels, waarbij teams onderling afspraken kunnen maken over doorwisselen. De praktijk wijst uit dat deze regels alleen bij prestatieteams worden gehandhaafd. In de zogenaamde ‘kelderklasse’ besluiten ploegen onderling met de scheidsrechter vaak om door te wisselen.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Jeugdvoetbal
Voor de jeugd gelden afwijkende regels, afgestemd op de leeftijdscategorie en het niveau. In de categorie A junioren (JO15 t/m JO17 en MO17 divisies) is er sprake van zeven wisselspelers, waarbij in totaal zeven keer een speler gewisseld mag worden. In de O13 en O14 categorie A en de gehele categorie B mag onbeperkt gewisseld worden met maximaal zeven wisselspelers.
Voor de gehele categorie B geldt dat er tijdens de reguliere competitie onbeperkt gewisseld kan worden in wedstrijden, met een maximum van 7 wisselspelers. Categorie A CJO15 t/m JO17 mogen zeven keer wisselen en categorie A JO13 en JO14 én alle B-categorieploegen mogen onbeperkt wisselen. In de O13 en O14 wordt vliegend wisselen toegepast. Dit betekent dat spelers gewisseld kunnen worden zonder dat het spel hiervoor hoeft te worden onderbroken. De wissel kan dus plaatsvinden terwijl het spel doorgaat. In de O15 en ouder vindt het wisselen op de traditionele manier plaats. Dit houdt in dat het spel eerst stil moet liggen en de wissel alleen met toestemming van de scheidsrechter mag worden uitgevoerd.
Overzichtstabel jeugdwedstrijden
| Categorie | Maximum aantal wisselspelers | Maximum aantal wisselmomenten | Doorwisselen |
|---|---|---|---|
| Categorie A Mannen en vrouwen(incl. O21 en O23) | 5 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Nee |
| JO19 | 5 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Nee |
| JO15, JO16, JO17, MO15, MO17, MO20 | 7 | 4 (3 tijdens het spel, 1 in de rust) | Ja |
| MO13, JO13, JO14 | 7 | Onbeperkt | Ja |
| Categorie B Alle categorieën | 7 | Onbeperkt | Ja |
Extra Wissel bij Hoofdletsel
De KNVB heeft in het seizoen 2021/22 geëxperimenteerd met een extra wissel bij ernstig hoofdletsel. De IFAB ging in 2020 akkoord met een proef om een extra wissel in te zetten bij ernstig hoofdletsel. Deze pilot, waarbij teams een extra wissel mochten toepassen als er een vermoeden was van een hersenschudding, is bedoeld om de gezondheid van de spelers beter te beschermen. Het is nog onduidelijk of deze pilot wordt omgezet in een nieuwe regel. De meningen over de effectiviteit van de regel zijn nogal verdeeld. Zo zijn artsen erg blij met de regel, aangezien hoofdletsel een grote zorg is binnen het voetbal, maar de spelersvakbond ziet het als een halfslachtige regel.
Spelersveiligheid staat voorop en daarom is er een belangrijke verandering doorgevoerd: een extra wissel bij vermoedelijke hersenschuddingen. Deze regel, ingevoerd door de KNVB en gesteund door FIFA, geeft teams de kans om een speler die een hoofdblessure oploopt direct te vervangen. Dit gebeurt zonder dat dit ten koste gaat van de reguliere vijf wissels. Het is een pilot die de gezondheid van de voetballers extra wil beschermen. Coaches kunnen nu zonder zorgen onmiddellijk ingrijpen als ze vermoeden dat een speler een hersenschudding heeft. Deze proactieve stap benadrukt hoe belangrijk het welzijn van voetballers is en laat zien dat de spelregels meegroeien met het besef dat blessures serieuze aandacht vereisen. Zowel in profvoetbal als bij amateurvoetbal speelt deze aanpassing een cruciale rol in het beschermen van atleten.
Tactische Overwegingen
De mogelijkheid om vijf keer te wisselen biedt coaches meer mogelijkheden om de tactiek van hun team aan te passen tijdens de wedstrijd. Ze kunnen bijvoorbeeld:
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
- Vermoeide spelers vervangen om het tempo hoog te houden.
- Een extra aanvaller inbrengen als het team achterstaat.
- Een verdediger toevoegen om een voorsprong te verdedigen.
- Spelers met een gele kaart vervangen om een schorsing te voorkomen.
De Rol van Technologie
Technologische innovaties spelen een steeds grotere rol bij het wisselen van spelers. Elektronische wisselsystemen, waarbij de vierde official wissels sneller en duidelijker communiceert, zijn inmiddels ingeburgerd.
Van Drie naar Vijf Keer Wisselen: De Nieuwe Regel
Nu het speelveld verandert, wordt ook het wisselbeleid aangepast. De nieuwe regel maakt het voor teams mogelijk om hun strategieën beter aan te passen tijdens de wedstrijd. Met vijf wissels in plaats van drie kunnen coaches meer spelers inzetten en reageren op het verloop van de match. Deze flexibiliteit kan cruciaal zijn, vooral bij onverwachte blessures of wanneer er een tactische ommekeer nodig is. De invoering van deze regel geeft teams meer speelruimte en kan leiden tot spannendere wedstrijden. Spelers krijgen meer kansen om te rusten en zich te herstellen, wat hun prestaties ten goede komt. Voor de supporters betekent dit nog meer actie en dynamiek op het veld, aangezien verse krachten het spel kunnen opfrissen en voor nieuwe impulsen kunnen zorgen.
Samenvatting
Teams mogen nu vijf spelers wisselen in plaats van drie, wat meer tactische flexibiliteit geeft tijdens wedstrijden. Er is een speciale regel dat teams een extra wissel mogen gebruiken bij vermoedelijke hersenschuddingen zonder dat dit van de vijf reguliere wissels afgaat. In het amateurvoetbal zorgen de vijf wissels voor meer speeltijd voor verschillende spelers en helpen ze talentontwikkeling te stimuleren. Coaches moeten strategisch omgaan met de regel dat wissels alleen tijdens drie momenten in het spel mogen plaatsvinden. De nieuwe invallersbepaling kan leiden tot een hogere spelfrequentie en intensiteit, wat het kijkplezier voor supporters kan verhogen.
Het Wisselbeleid in het Amateurvoetbal
Binnen het amateurvoetbal kun je nu meer frisse benen inbrengen dan ooit tevoren. Sinds de regelwijziging heb je als team de flexibiliteit om tot vijf spelers per wedstrijd te wisselen. Dit geeft coaches extra tactische mogelijkheden om het spelbeeld te beïnvloeden of om spelers te beschermen bij vermoeidheid of kleine blessures. Teams kunnen hierdoor beter inspelen op de dynamiek van de wedstrijd en strategische zetten doen die misschien eerder niet mogelijk waren. Deze verandering brengt ook een sociale component met zich mee, waarbij meer spelers de kans krijgen speeltijd te vergaren. Het biedt amateurclubs nieuwe kansen om talenten te ontwikkelen en een breder scala aan spelers betrokken te houden bij het team. Het toegenomen aantal wissels kan helpen bij het verlagen van de kans op blessures, wat vooral van belang is gezien de vaak minder intensieve medische ondersteuning in amateurverband. De IFAB ziet erop toe dat voetbal zowel op professioneel als amateurniveau veilig en eerlijk blijft.
De Regels en Gevolgen van de 5 Wissels in Voetbal
Je mag tijdens het spel maximaal vijf spelers wisselen, maar let op, dit kan slechts op drie momenten gebeuren. Dit betekent dat je strategisch moet denken over wanneer en hoe je jouw wissels inzet. Coaches en teams krijgen dus meer flexibiliteit om te reageren op de dynamiek van de wedstrijd. Het kan ook leiden tot een frissere en energiekere laatste fase van de wedstrijd, omdat spelers meer rust krijgen. Onderzoek wijst uit dat meer wissels kunnen zorgen voor een hoger tempo en intensiteit in het spel. Dit kan het kijkplezier verhogen en voetbal nog spannender maken. Maar wees voorzichtig, want deze regel heeft ook invloed op jouw tactieken. Je zult als coach slim moeten plannen om jouw team optimaal te laten presteren met deze nieuwe mogelijkheden. De discussie blijft levendig over de impact van deze verandering, waarbij sommigen denken dat zelfs vijf wissels niet volstaan in de hedendaagse snelle voetbalwereld.
Gevolgen van de Nieuwe Invallersbepaling
De nieuwe invallersbepaling heeft duidelijke gevolgen voor het voetbalspel. Teams kunnen nu hun strategieën beter aanpassen gedurende de wedstrijd.
- Hogere flexibiliteit in tactiek: Trainers hebben meer mogelijkheden om tactisch te reageren tijdens een match door extra wissels.
- Vermindering van blessurerisico’s: Met vijf wissels kunnen spelers die vermoeid zijn of lichte klachten hebben eerder gewisseld worden, wat de kans op ernstige blessures kan verlagen.
- Meer kansen voor reservebankspelers: De uitbreiding tot vijf wissels kan ervoor zorgen dat meer spelers speeltijd krijgen, waardoor ze zich beter kunnen ontwikkelen.
- Groeiend belang van een brede selectie: Clubs zullen mogelijk investeren in een bredere en kwalitatief sterke kern omdat meer spelers ingezet kunnen worden.
- Impact op kleinere teams: Teams met minder financiële middelen vinden het wellicht lastiger om een grotere selectie van topniveau te onderhouden, waardoor er een grotere kloof kan ontstaan tussen grote en kleine clubs.
- Tactische pauzes tijdens wissels: Coaches kunnen de momenten van wisselen gebruiken voor korte teambesprekingen om zo direct invloed uit te oefenen op het verloop van de game.
- Toegevoegde spanning naar het einde toe: Door frisse spelers laat in de wedstrijd te brengen, kan het tempo hoog blijven en blijven eindrondes spannend.
Conclusie
De regels omtrent het aantal wisselspelers in de Eredivisie en andere voetbalcompetities zijn de afgelopen jaren aanzienlijk veranderd. De invoering van de vijfwisselregel heeft geleid tot meer tactische mogelijkheden voor coaches en een betere bescherming van de spelers. Voetbalteams krijgen nu meer ruimte om hun strategie aan te passen met vijf wisselmogelijkheden. Deze verandering biedt coaches flexibiliteit en spelers de kans op meer rust. Het intense debat erover toont hoe belangrijk deze regel is voor het spel. Voor supporters en spelers leiden deze nieuwe mogelijkheden tot een dynamischere wedstrijdervaring. Laten we de ontwikkelingen volgen en het mooie spel blijven vieren!
tags: #hoeveel #wisselspelers #voetbal #regels