Basketbal is een dynamische en populaire sport die wereldwijd wordt beoefend, van de lokale pleintjes tot de professionele competities. Om de sport eerlijk en veilig te laten verlopen, zijn er uitgebreide spelregels. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende sets spelregels die in basketbal worden gehanteerd, inclusief de traditionele regels, de aanpassingen voor rolstoelbasketbal en de afwijkende regels voor 3×3 basketbal.
Het Spelregelbewijs: Ken je regels
Voor wie competitief wil spelen, is het in Nederland vaak vereist om het ‘Spelregelbewijs’ van de Nederlandse Basketball Bond (NBB) te halen. Dit bewijs toont aan dat je de regels begrijpt en helpt bij het creëren van een veilige en plezierige sportomgeving voor spelers, scheidsrechters en toeschouwers.
Basisprincipes van het basketbalspel
Een basketbalwedstrijd draait om twee teams van vijf spelers die proberen de bal in de basket van de tegenstander te krijgen. De basket is op 3,05 meter hoogte bevestigd aan de korte zijden van het speelveld. Een treffer levert punten op: een vrijworp is één punt waard, een normale worp twee punten en een worp achter de driepuntslijn drie punten.
De opstelling en speeltijd
Bij de start van de wedstrijd nemen de basisspelers, de zogenaamde "starting five", hun posities in. Een gebruikelijke opstelling bestaat uit twee Forwards, twee Guards en een Center (middenvelder). De speeltijd varieert afhankelijk van de competitie: bij de FIBA bestaat een wedstrijd uit vier ronden van elk tien minuten, terwijl een speelronde in de NBA twaalf minuten duurt.
Algemene spelregels en overtredingen
Het basketbal kent verschillende regels en overtredingen die het spel reguleren. Hieronder een overzicht van enkele belangrijke aspecten:
Lees ook: Hoeveel calorieën verbrand je met korfbal?
- Goaltending: Een bal die in neerwaartse richting naar de basket gaat en de ring nog niet heeft geraakt, mag niet door een verdediger worden aangeraakt of geblokkeerd.
- Dribbelen: Zodra een speler stopt met dribbelen, mag hij of zij de bal niet opnieuw beginnen te dribbelen (dubbele dribbel).
- 8-secondenregel: Een team moet binnen acht seconden de eigen helft verlaten en de helft van de tegenstander betreden.
- 24-seconden schotklok: Een team heeft maximaal 24 seconden om een aanval af te ronden. De klok begint te lopen bij de inworp en wordt opnieuw gestart als de bal de ring raakt.
- 3-secondenregel: Verdedigers mogen zich slechts drie seconden lang op de helft van de tegenstander bevinden zonder balbezit.
- 5-secondenregel: Bij een inworp mag een speler de bal maximaal vijf seconden vasthouden. Een speler die nauw bewaakt wordt, moet uiterlijk na vijf seconden beginnen met dribbelen of een schot wagen.
- Voetcontact: Het aanraken van de bal met voet, knie of been wordt als voetcontact beschouwd. Bij een voetcontact van een verdediger wordt de shot clock op 14/24 seconden gezet, als er op dat moment al meer dan tien seconden verstreken zijn.
Overtredingen
In het basketbal worden vier soorten overtredingen onderscheiden:
- Persoonlijke fout: Niet-toegestaan lichaamscontact, zowel defensief als offensief. Een verdediger mag een aanvaller met balbezit slechts op beperkte manieren afweren. Een aanvaller met balbezit begaat een overtreding wanneer hij of zij in contact komt met een verdediger die zich op zijn legitieme verdedigingspositie bevindt, of die zich achteruit beweegt.
- Technische fout: Technische fouten of ongedisciplineerd spel.
- Diskwalificerende fout: Een speler wordt uitgesloten van de wedstrijd bij vijf persoonlijke of technische overtredingen.
- Onsportieve fout: Fouten die als onsportief worden beschouwd.
Rolstoelbasketbal: Basketbal voor iedereen
Rolstoelbasketbal is een variant van basketbal die wordt gespeeld door mensen met een lichamelijke beperking. Het lijkt in veel opzichten op het reguliere basketbal, maar er zijn enkele belangrijke verschillen.
Algemene regels en aanpassingen
Rolstoelbasketbal wordt gespeeld met twee teams van vijf spelers op een speelveld dat even groot is als bij valide basketbal. Een basketbalwedstrijd voor rolstoelgebruikers duurt vier tijdsperiodes van tien minuten. Er is ook een 24 seconden schotklok van toepassing.
Een van de belangrijkste spelregels is dat de speler en zijn basketbalrolstoel als een geheel worden beschouwd. Dit is van belang bij het bepalen van posities en overtredingen. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar de positie van een van de wielen om te bepalen of een speler zich binnen of buiten het aanvallende vak bevindt. Ook het opzettelijk gooien van een bal op de rolstoel van de tegenstander waardoor de bal uit is, wordt als overtreding beschouwd.
De benen of voeten mogen de grond niet raken, of op een andere manier ingezet worden tijdens het spel. Het voortbewegen gebeurt uitsluitend met de handen.
Lees ook: Wat verdient een derde keeper?
Classificatie van handicaps
Binnen het rolstoelbasketbal spelen mensen met verschillende soorten handicaps. Om een eerlijke competitie te waarborgen, zijn de handicaps ingedeeld in categorieën waaraan punten zijn toegekend, variërend van 1 tot en met 4.5.
Rolstoelen voor basketbal
Rolstoelbasketbal is een intensieve sport die veel snelheid en wendbaarheid vereist van de speler en de rolstoel. Om die reden zijn er speciale rolstoelen voor basketbal verkrijgbaar die zijn ontworpen om tegen een stootje te kunnen.
3×3 Basketbal: Snel en dynamisch
3×3 basketbal is een aparte discipline binnen de basketbalsport met afwijkende regels ten opzichte van het traditionele 5-tegen-5 basketbal. Het wordt gespeeld door twee teams van drie spelers op een half basketbalveld met één basket.
Belangrijkste verschillen
Enkele belangrijke verschillen tussen 3×3 basketbal en het traditionele basketbal zijn:
- Aantal spelers: Twee teams van drie spelers in plaats van vijf.
- Speelveld: Een half basketbalveld in plaats van een heel veld.
- Schotklok: Een 12 seconden schotklok in plaats van 24 seconden.
- Puntentelling: Er is geen driepuntslijn, maar een tweepuntslijn.
- Spelhervatting: Zodra een team scoort, mag het andere team meteen doorgaan door de bal te dribbelen of te passen.
3x3NL Tour
De Nederlandse Basketball Bond (NBB) zet sinds 2009 hoog in op de ontwikkeling van 3×3 basketbal. Eén van de belangrijkste beweegredenen hierachter is het feit dat de NBB basketbal voor iedereen toegankelijk wil maken. Naast de 3x3NL Tour worden er jaarlijks diverse grote internationale 3×3 events in Nederland georganiseerd, zoals in de 2019 zelfs de FIBA 3×3 World Cup, het officiële 3×3 wereldkampioenschap voor landenteams.
Lees ook: Hoeveel vlakken heeft een voetbal?
FIBA 3×3 Ranking
Vergelijk jouw skills met je vrienden, spelers uit de buurt en van over de hele wereld met behulp van de FIBA 3×3 Ranking. Jouw individuele positie op de play.fiba3x3.com wereld ranking wordt bepaald door de punten die jij verdient bij toernooien die door FIBA zijn erkend, deze toernooien krijgen het label ‘FIBA Endorsed’. Jouw negen beste FIBA Endorsed toernooiresultaten van de afgelopen twaalf maanden tellen mee.
tags: #hoeveel #sets #basketbal #spelregels